O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “2022 — 2026-yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida” 2022-yil 28-yanvardagi PF-60-son Farmoni ijrosini ta’minlash, shuningdek, ichki ishlar organlarining patrul-post xizmati faoliyatini sifat jihatidan yangi bosqichga ko‘tarish hamda zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini keng joriy etish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Shunday tartib o‘rnatilsinki, unga muvofiq 2023-yil 1-yanvardan boshlab ichki ishlar organlari faoliyatiga bosqichma-bosqich “E-patrul” tizimi joriy etilib, fuqaroning shaxsini aniqlash uchun ichki ishlar bo‘limiga olib borish amaliyotidan voz kechiladi hamda barcha ma’lumotlar joyida planshet orqali tekshirilib, ichki ishlar organlari patrul-post xizmati (keyingi o‘rinlarda — patrul-post xizmati) xodimlarining faoliyati “bodikamera”dan foydalangan holda amalga oshirilishi yo‘lga qo‘yiladi.
2. Quyidagilarni nazarda tutuvchi Ichki ishlar organlari patrul-post xizmati saf bo‘linmalari xodimlari tomonidan jamoat joylarida fuqarolarni elektron identifikatsiya qilish tartibi to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin:
patrul-post xizmati saf bo‘linmalari xodimlari tomonidan jamoat joylarida fuqarolarning shaxsini elektron texnik vositalar, shu jumladan planshet orqali aniqlash, xodimlarning fuqarolar bilan o‘zaro muloqotini qayd etib borish tartibi;
“E-patrul” tizimidan foydalanish tartibi hamda patrul-post xizmati saf bo‘linmalari xodimlarining mazkur tizimdan foydalanish jarayonidagi majburiyatlari;
patrul-post xizmati saf bo‘linmalari xodimlari harakatlarini qayd etuvchi texnik vositalardan foydalanish, “bodikamera” orqali qayd etilgan ma’lumotlarni hisobga olish va saqlash tartibi.
3. O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi manfaatdor vazirlik va idoralar bilan birgalikda:
planshet orqali fuqarolarning shaxsini aniqlashda foydalaniladigan “E-patrul” tizimi texnik topshirig‘i, dasturiy ta’minoti va mobil ilovasini ishlab chiqsin hamda texnik topshiriqni “Kiberxavfsizlik markazi” DUKda ekspertizadan o‘tkazish yuzasidan zarur choralarni ko‘rsin;
texnik topshiriq asosida belgilangan tartibda ishlab chiqilgan axborot tizimini ishga tushirishdan avval tizimning texnik topshiriq hamda axborot va kiberxavfsizlik talablariga muvofiqligi yuzasidan ekspertizadan o‘tkazish, dasturiy ta’minot va mobil ilova joriy etilgunga qadar sertifikatlashtirishni ta’minlasin;
b) ikki oy muddatda patrul-post xizmati saf bo‘linmalari xodimlari uchun “E-patrul” tizimi, planshet va “bodikamera”lardan foydalanish bo‘yicha mavzuli o‘quv-seminarlarni tashkil etsin;
v) “E-patrul” tizimi va texnikalari, “bodikamera”lar va planshetlar sozligi, elektron axborot tizimlari va dasturiy ta’minotning xavfsizligini hamda doimiy yangilanib borilishini ta’minlasin.
4. Belgilansinki, “E-patrul” tizimi faoliyatini raqamlashtirish uchun zarur kompyuter texnikalari va boshqa uskunalarni xarid qilish bilan bog‘liq xarajatlar O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligining budjetdan tashqari mablag‘lari hisobidan moliyalashtiriladi.
5. O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi O‘zbekiston Milliy teleradiokompaniyasi, O‘zbekiston Milliy axborot agentligi bilan birgalikda mazkur qarorning mazmun-mohiyati ommaviy axborot vositalarida muntazam va keng yoritilishini ta’minlasin.
6. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi ichki ishlar vaziri P.R. Bobojonov zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Nizom ichki ishlar organlari patrul-post xizmati (keyingi o‘rinlarda — patrul-post xizmati) saf bo‘linmalari xodimlari tomonidan jamoat joylarida fuqarolarning shaxsini elektron texnik vositalar, shu jumladan planshet orqali aniqlash, shuningdek, patrul-post xizmati saf bo‘linmalari xodimlarining (keyingi o‘rinlarda — xodimlar) fuqarolar bilan o‘zaro muloqotini qayd etib borish tartibini belgilaydi.
2. Xodimlar tomonidan jamoat joylarida fuqarolar shaxsini elektron texnik vositalar, shu jumladan planshetlar orqali aniqlash O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksi va boshqa qonunlarga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmon va qarorlari, Vazirlar Mahkamasining qarorlari, shuningdek, ushbu Nizom hamda boshqa qonunchilik hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.
“E-patrul” tizimi — tekshirilayotgan shaxsni planshet orqali barmoq izlarini planshetning maxsus skaneri yordamida, agar barmoq izlari bilan identifikatsiya qilish imkoni bo‘lmasa, yuz tuzilishi (yuzning old tomoni)ni rasmga olish orqali real vaqt rejimida tekshirish, tegishli ma’lumotlarni shakllantirish, to‘plash, umumlashtirish, saqlash, shuningdek, vakolatli davlat organlari o‘rtasida idoralararo axborot almashishning markazlashtirilgan elektron tizimi;
bodikamera — jamoat joylarida atrofdagi vaziyatni, fuqarolarning harakatlari va ular tomonidan sodir etilishi mumkin bo‘lgan huquqbuzarlik holatlarini xodimlar tomonidan xizmat vazifalarini bajarish vaqtidagi harakatlari (harakatsizligi)ni audio-, video yozuv shaklida qayd etuvchi uskuna;
planshet — ma’lumotlar bazasi axborot tizimiga integratsiya qilingan texnik vosita bo‘lib, shaxsni biometrik identifikatsiyasi (barmoq izi yoki yuz tuzilishi)ni elektron ravishda olib, uning shaxsiga oid (sudlanganligi, qidiruvdaligi, profilaktik, probatsiya va ma’muriy nazorat hisobida turishi va boshqa) tezkor ma’lumotlarini mobil holatda joyida tekshirish vositasi.
4. Bodikamera orqali yozib olingan audio-, video yozuvlardan profilaktik tadbirlarda jamoat joylarida shubhali harakatlar sodir etayotgan fuqarolarni tekshirish, sodir etilishi mumkin bo‘lgan huquqbuzarliklarning oldini olish, ularni aniqlash hamda jamoat xavfsizligini ta’minlashda ashyoviy dalillarni to‘plash, shuningdek, mas’ul rahbarlar tomonidan xodimlarning xizmat o‘tash jarayonini tekshirish hamda nazorat qilish maqsadida foydalaniladi.
5. “E-patrul” tizimi orqali fuqaroning shaxsga doir ma’lumotlari (familiyasi, ismi, otasining ismi, yashash manzili, tugilgan sanasi) hamda huquqbuzarlik yoki boshqa (sudlanganligi, qidiruvdaligi yoki profilaktik, probatsiya yoxud ma’muriy nazorat hisobida turishi va boshqalar) ma’lumotlari joyida tekshirilib, tezkorlik ta’minlanadi, ortiqcha ovoragarchilikka yo‘l qo‘yilmaydi.
Bunda fuqarolarning shaxsini barmoq izlari yoki yuz tuzilishi orqali identifikatsiya qilishda O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligining server qurilmalaridan foydalaniladi.
6. “E-patrul” tizimining hududlarda ishga tushirilishi, uning sifatli faoliyat ko‘rsatishi uchun aloqa kanallari uzluksiz ishlashini ta’minlashga O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi mas’ul hisoblanadi.
Xodimlar tomonidan fuqaroning shaxsini aniqlashga doir ma’lumotlar elektron tizim orqali ro‘yxatdan o‘tkazilgan vaqtning o‘zida “E-patrul” tizimiga avtomatik ravishda bu haqda xabar yuboriladi.
7. “Shaxsga doir ma’lumotlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq, xodimga biriktirilgan planshet orqali ma’lum bo‘lgan shaxsga doir ma’lumotlar oshkor etilishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
8. Xodimlar quyidagi hollarda fuqarolarni to‘xtatishi va shaxsini tasdiqlovchi hujjatlar yoki “E-patrul” tizimi orqali ularning shaxsini aniqlashi mumkin:
shaxs jinoyat yoki ma’muriy huquqbuzarlik sodir etgan yoxud qidiruvda deb gumon qilish uchun asoslar mavjud bo‘lganda;
shaxsni sodir etilgan jinoyat yoki ma’muriy huquqbuzarlik haqida ma’lumotga ega deb hisoblash mumkin bo‘lganda;
Xodim shaxsni to‘xtatib, undan shaxsini tasdiqlovchi hujjatlarni taqdim etishni va “E-patrul” tizimi orqali uning shaxsini aniqlashni talab qilganda shaxsga uni to‘xtatganlik hamda undan shaxsini aniqlash talab etilayotganligi sabablari va asoslarini tushuntirib berishi shart, bundan xizmat doirasidagi ma’lumotlar mustasno.
9. Yonida shaxsini tasdiqlovchi hujjatlari bo‘lmagan fuqaro quyidagi hollarda shaxsiga aniqlik kiritish uchun ichki ishlar organlariga olib boriladi:
jamoat joylarida huquqbuzarlik sodir etish vaqtida ushlangan hollarda (joyida ma’muriy bayonnoma tuziladigan hollar bundan mustasno).
Oldingi tahrirga qarang.
Shaxsni ushlash chog‘ida unga tushunarli tilda o‘z huquqlari va ushlab turilishi asoslari tushuntirilishi shart.
(9-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 3-oktabrdagi 524-sonli qaroriga asosan xatboshi bilan to‘ldirilgan — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 04.10.2023-y., 09/23/524/0750-son)
10. “E-patrul” tizimi himoyalangan tarmog‘ida ishlaydi va ma’lumotlar arxivi (ish hujjatlarining elektron shakli) O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi server qurilmalarida saqlanadi.
11. “E-patrul” tizimining texnik va dasturiy ta’minoti, shu jumladan “bodikamera” va planshetlar sozligi, elektron axborot tizimi va dasturiy ta’minot axborot xavfsizligini ta’minlash va yangilab borish O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi tomonidan amalga oshiriladi.
12. Xodimlar tomonidan “E-patrul” tizimi orqali fuqarolarning shaxsini aniqlash quyidagi tartibda amalga oshiriladi:
fuqaro suhbatlashishdan oldin xodim o‘zini tanishtiradi va xizmat guvohnomasini ko‘rsatish talab etilgan hollarda xodim tomonidan xizmat guvohnomasi fuqaroga to‘liq tanishib bo‘lgunga qadar ko‘rsatiladi (biroq guvohnomani fuqaroga berish taqiqlanadi);
fuqaroning shaxsiga aniqlik kiritishda, muomala madaniyatiga rioya qilgan holda “E-patrul” tizimi orqali identifikatsiyalash uchun planshet yordamida shaxsning barmoq izlari planshetning maxsus skaneri yordamida, agar barmoq izi bilan identifikatsiya qilish imkoni bo‘lmasa, uning yuz tuzilishi (yuzning old tomoni) rasmga olish orqali tekshiriladi;
muloqotga kirishayotganda xodim hushyorlikni yo‘qotmasdan, o‘zini og‘ir, vazmin tutib, har qanday kutilmagan harakatga tayyor turishi lozim;
suhbat jarayonida xodim shaxsga nisbatan hurmatsizlik deb qabul qilinishi mumkin bo‘lgan nojo‘ya xatti-harakatlarni sodir etishi shu jumladan uyali aloqa vositasi orqali suhbatlashishi mumkin emas;
taqdim etilgan hujjatlarni ehtiyotkorlik bilan ko‘zdan kechiradi, hujjatlarni tekshirayotganda uning ichida ishga taalluqligi bo‘lmagan buyumlar bo‘lsa, ularni egasiga qaytaradi (muomalada bo‘lishi taqiqlangan yoki cheklangan narsalar bundan mustasno).
13. Xodimlarga biriktirilgan planshetlar doimiy ravishda soz, batareya quvvati to‘ldirilgan va dasturiy-texnik ta’minoti ishchi holatda bo‘lishi lozim.
14. Xodimlarga planshetlar “E-patrul” tizimiga kirish uchun mo‘ljallangan login va parol bilan birgalikda biriktirib beriladi.
15. Xodimlar xizmat vazifalaridan bo‘shatilganda planshet tegishli moddiy-texnik ta’minot uchun mas’ul xodimga topshiriladi.
16. Xodim o‘ziga biriktirilgan planshetni ish vaqti tugaganidan so‘ng (yoxud boshqa sabablarga ko‘ra planshetdan foydalanish zarurati mavjud bo‘lmagan hollarda) ichki ishlar organi rahbari belgilagan joy (mas’ul xodim)ga topshiradi hamda ushbu joy (mas’ul xodim)dan qabul qilib oladi.
17. Bodikamera xodim ko‘krak sohasining yelka qismiga yaqin joyga taqiladi, shuningdek, maxsus jilet va plashga, xizmat vazifasini bajarayotgan va profilaktik tadbir o‘tkazayotgan xodim harakatlariga xalaqit bermaydigan qilib joylashtiriladi, shuningdek, davlat tilida: “Diqqat! Audio va video yozib olinmoqda”, rus tilida: “Vnimaniye! Vedetsya audio i videozapis”, ingliz tilida: “Attention! Audio and video recording in progress” yozuvlari aks ettiriladi.
18. Bodikamerani yoqish xodim xizmat vazifalarini bajarishga kirishgan vaqtdan amalga oshiriladi va xizmat vaqti tugagunga qadar bodikamera ishchi rejimda bo‘ladi.
19. Bodikamerani ruxsatsiz yechib tashlash, o‘chirish va audio-, video yozuvga to‘sqinlik qilish mumkin emas.
20. Dam olish, ovqatlanish vaqtida faqat navbatchilik qismi yoki bevosita boshlig‘i (komandir)ning ruxsati bilan audio-, video yozuv olib borilishini vaqtinchalik to‘xtatadi va bu haqda “bodikamera”larni berish hamda qabul qilishni qayd etish avtomatlashtirilgan dasturiy ta’minotiga tegishli yozuvlar kiritadi.
21. Bodikamerada nosozliklar yoki akkumulyator quvvati tugaganda xodim darhol navbatchilik qismi yoki bevosita boshlig‘i (komandir)ga xabar beradi va bu haqida dasturiy ta’minotiga tegishli yozuvlar kiritadi.
Bunda, navbatchilik qismi yoki bevosita boshliq (komandir) ushbu holatni tekshirish hamda imkon darajasida nosozliklarni bartaraf etish uchun javobgar shaxs — administratorni yuboradi.
22. Xizmat vazifasini bajarish vaqtida fuqarolar bilan nizoli yoki munozarali vaziyatlar yuzaga kelganda, jinoyat yoki ma’muriy huquqbuzarliklar hamda sudlangan va nazorat ostidagi shaxslar tomonidan qoidabuzarliklar sodir etilgan holatlar to‘g‘risida navbatchilik qismiga yoki bevosita boshlig‘i (komandir)ga o‘rnatilgan tartibda voqea haqida bildirgi bilan axborot beradi va navbatchilik qismida monitoring guruhi tomonidan dasturiy ta’minotga tegishli yozuvlar kiritiladi.
Bildirgi yoki videoyozuvlar asosida qayd etilgan ma’lumotlar bo‘yicha mas’ul xodimlar tomonidan qonuniy qaror qabul qilish maqsadida, o‘rganib chiqish uchun ular “E-patrul” tizimining umumiy saqlash xotirasidan, huquqbuzarliklarning turlariga ko‘ra, “E-patrul” tizimining differensial zaxira xotirasiga ko‘chiriladi.
23. Bodikamerani berish va topshirishni qayd etish avtomatlashtirilgan dasturiy ta’minot orqali amalga oshiriladi.
Avtomatlashtirilgan ish joylari va undagi dasturiy ta’minotda ishlash tartibi O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi tomonidan belgilanadi.
24. Bodikamera bilan olingan audio-, video yozuvlar maxsus va yordamchi qurilmalar orqali avtomatik tartibda ko‘chirib olinadi.
25. Ma’lumotlarni saqlash serveriga ko‘chirib olish jarayoni bodikamera akkumulyatori quvvatlanish vaqtida avtomatik tartibda amalga oshiriladi.
27. Xodim tomonidan fuqaroning shaxsiga aniqlik kiritish to‘g‘risidagi qonuniy talablarini barcha davlat organlari, boshqa tashkilotlar, mansabdor shaxslar va fuqarolar tomonidan bajarilishi “Ichki ishlar organlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga asosan amalga oshiriladi.
28. Fuqarolarning shaxsiga doir ma’lumotlar (familiyasi, ismi, otasining ismi va tugilgan sanasi)ni planshet orqali “E-patrul” tizimiga to‘g‘ri kiritilishiga xodim (patrul-post xizmati xodimi) mas’ul hisoblanadi.
29. Xodim “E-patrul” tizimidagi shaxsga doir ma’lumotlarni uchinchi shaxslarga oshkor etilmasligi hamda ushbu ma’lumotlardan g‘arazli maqsadlarda foydalanilmaslik uchun javobgardir.
30. Xodim planshet yoki bodikameradan ehtiyotkorona foydalanishi kerak, shuningdek, uni o‘zga shaxslarga berishi mumkin emas.
31. Planshet yoki bodikamera xodimning mas’uliyatsizligi oqibatida yo‘qolgan, uchinchi shaxslarga berilgan, qasddan nobud qilingan, unga o‘rnatilgan dastur va ilovalar qasddan yaroqsiz holga keltirilgan taqdirda, yetkazilgan zarar biriktirilgan xodim hisobidan to‘liq qoplanadi.
Bunda, xodim noqonuniy xatti-harakatlarini yashirish yoki boshqa maqsadlarda qasddan qilgan harakatlari oqibatida ushbu vositalarga shikast yetkazsa, qonunchilik hujjatlarida belgilangan tartibda javobgarlikka sabab bo‘ladi.
32. Bodikamera nosozligi yoki quvvati tugaganligi xodimga ma’lum bo‘lgan, xodim ushbu kamchilikni darhol bartaraf etish imkoniyatiga ega bo‘lmagan holatlarda, o‘zining yoki birga xizmat o‘tayotgan hamkasbining uyali aloqa vositasidan, bodikameradan hamda boshqa videoyozuv uskunalaridan foydalangan holda nizoli holatni aks ettirishning choralarini ko‘rishi lozim.
33. Planshet va bodikameradan foydalanish borasida ushbu Nizomda nazarda tutilmagan masalalar qonunchilik hujjatlariga va O‘zbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligining tegishli hujjatlariga muvofiq tartibga solinadi.