Ушбу Қонуннинг мақсади қишлоқ хўжалик ўсимликларини зараркунандалар, касалликлар ва бегона ўтлардан ҳимоя қилишни таъминлаш, ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг инсон соғлиғига, атроф табиий муҳитга зарарли таъсирининг олдини олиш билан боғлиқ муносабатларни тартибга солишдан иборат.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатлари ушбу Қонун ва бошқа қонун ҳужжатларидан иборатдир.
Қорақалпоғистон Республикасида ўсимликларни ҳимоя қилиш соҳасидаги муносабатлар Қорақалпоғистон Республикасининг қонун ҳужжатлари билан ҳам тартибга солинади.
Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида Ўзбекистон Республикасининг ўсимликларни ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларида назарда тутилганидан бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома қоидалари қўлланилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
бегона ўтлар — биологик ва экологик жиҳатдан маданий ўсимликлар орасида ўсиб кўпайишга мослашган, ҳосилни ҳамда маҳсулот сифатини пасайтирувчи ёввойи ёки ярим хонаки ўсимликлар;
зараркунандалар — қишлоқ хўжалик ўсимликларига ва уларнинг ҳосилига зарар етказадиган жониворлар ва ҳашаротлар;
пестицидлар — ўсимлик зараркунандалари, касалликлари ва бегона ўтларга қарши курашда ишлатиладиган кимёвий моддалар, шунингдек қишлоқ хўжалик ўсимликлари ривожининг регуляторлари ва дефолиантлари;
фитосанитария назорати — зарарли организмлар ва улар табиий кушандаларининг тарқалиши, шунингдек уларнинг ривожланиш суръати ва зарарлилик даражасини кузатиб бориш ҳамда аниқлаш;
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари — ўсимликларни ҳимоя қилиш учун ишлатиладиган кимёвий ва биологик воситалар;
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини қўллаш регламенти — ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаси сифатида қўлланиладиган ҳар бир кимёвий ёки биологик воситадан фойдаланишда риоя этилиши шарт бўлган талаблар (усуллар, даврийлик, муддатлар, нормалар ва бошқалар);
ўсимликларни ҳимоя қилишнинг биологик воситалари — ўсимлик зараркунандалари, касалликларига ва бегона ўтларга қарши курашда ишлатиладиган табиий организмларга айнан ўхшаш биологик моддалар, сунъий равишда яратилган мавжудотлар, генетик етиштирилган ўсимлик ёки бошқа организм.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш соҳасидаги давлат бошқаруви ва назорати Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси махсус ваколат берган орган (бундан буён — махсус ваколатли орган деб юритилади), Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Давлат санитария-эпидемиология хизмати, Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси ва бошқа давлат бошқаруви органлари томонидан қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўсимликларни ҳимоя қилишнинг самарали, экологик жиҳатдан хавфсиз ва кам заҳарли воситаларини қўллаш ҳисобига қишлоқ хўжалик экинлари ҳосилдорлигини ошириш ва уларнинг ҳосилини сақлаб қолишга қаратилган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларидан фойдаланишнинг ягона сиёсатини амалга оширади;
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини қўллаш регламентлари ва қоидаларини ишлаб чиқади ҳамда тасдиқлайди;
Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланадиган Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигида ўсимлик зараркунандалари, касалликларига ва бегона ўтларга қарши фойдаланиш учун рухсат этилган кимёвий ва биологик ҳимоя воситалари, дефолиантлар ҳамда ўсимликларни ўсишини бошқарувчи воситалар рўйхатини юритади ҳамда вақти-вақти билан эълон қилиб боради;
ўсимликларни ҳимоя қилишда Қўлланилиши тақиқланган ҳамда чекланган фаол ва нофаол ингредиентлар реестрини юритади;
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини ишлаб чиқариш ва улардан фойдаланиш, уларни қўллаш регламентларига риоя этиш, ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг инсон соғлиғи ва атроф муҳитга таъсирини аниқлаш билан боғлиқ давлат бошқаруви органларининг фаолиятини мувофиқлаштириб боради;
Ўзбекистон Республикаси корхоналарида ишлаб чиқариладиган ва импорт бўйича олиб келинаётган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг сифати устидан назоратни уюштиради, улардан фойдаланишга доир хулосалар беради, агар инсон соғлиғи ва атроф муҳитга номақбул таъсир кўрсатаётгани аниқланса, улардан фойдаланишни тўхтатиб қўяди;
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўзбекистон Республикаси ҳудудига бошқа мамлакатлардан ўсимликларнинг карантинли ва ўта хавфли зараркунандалари, касалликлари ҳамда бегона ўтлар кириб келиши хавфининг олдини олиш ва унга барҳам бериш чораларини кўради;
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини, янги техника ва технология жараёнлари ҳамда улардан фойдаланиш усулларини яратиш, синаш ва жорий этишга доир илмий-тадқиқот, тажриба-конструкторлик ва лойиҳалаш ишларини мувофиқлаштиради;
ўсимликларни ҳимоя қилиш бўйича мутахассислар тайёрланиши, қайта тайёргарликдан ўтказилиши ва малакаси оширилишини таъминлайди;
кимёвий, биологик ва бошқа препаратларни қўллаш бўйича услубий кўрсатмалар, тавсияномалар ишлаб чиқади ва уларни тасдиқлайди;
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларидан самарали фойдаланишни, шунингдек уларни ташиш, сақлаш қоидалари ва қўллаш регламентларига риоя этилишини уюштиради;
қишлоқ хўжалиги ўсимликларини ҳимоя қилишнинг кимёвий ва биологик воситаларига бўлган, фавқулодда вазият ҳоллари учун эса кимёвий воситаларнинг захираларини шакллантиришга бўлган эҳтиёжини аниқлайди;
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини ишлаб чиқариш, сақлаш, реализация қилиш, ташиш, улардан фойдаланиш, уларни зарарсизлантириш, утилизация қилиш ва кўмиб ташлаш нормалари, қоидалари ҳамда нормативларига риоя этилиши устидан санитария-гигиена назоратини амалга оширади;
токсикологик-гигиеник жиҳатдан баҳо бериш бўйича илмий тадқиқотлар ташкил этади ва ўтказади, пестицидларнинг озиқ-овқат маҳсулотларидаги, ишлаб чиқариш ва атроф муҳит объектларидаги гигиеник нормативлари ҳамда регламентларини ишлаб чиқади;
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари билан бевосита ишлайдиган шахсларнинг дастлабки ва вақти-вақти билан тиббий кўриклардан ўтишини, пестицидлар билан заҳарланган беморларга ташхис қўйилишини ташкил этади;
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
рўйхатга олиш учун тақдим этиладиган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг атроф табиий муҳитга кўрсатадиган таъсирига баҳо беради;
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг яроқсизларини, чиқиндилари ва идишларини кўмиб ташлаш учун белгиланган тартибда рухсатномалар беради;
Кейинги таҳрирга қаранг.
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини, бошқа кимёвий моддалар ва дориларни ишлаб чиқариш, ташиш, сақлаш, қўллаш, зарарсизлантириш, утилизация қилиш, йўқ қилиб ташлаш ва кўмиб ташлашда атроф муҳитни муҳофаза қилиш талабларига риоя этилиши устидан давлат назоратини амалга оширади;
Кейинги таҳрирга қаранг.
Давлат фитосанитария назорати Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг ўсимликларни ҳимоя қилиш хизмати томонидан амалга оширилади.
зараркунандалар, касалликлар ва бегона ўтларнинг кенг ривожланиши ҳамда тарқалишининг олдини олиш мақсадида қишлоқ хўжалиги ерларини мунтазам равишда назарларидан ўтказишлари ва ҳимоялаш тадбирларини амалга оширишлари;
Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги ўсимликларни ҳимоя қилиш хизматининг талабига биноан ўз ҳудудларидаги ерлар, ўсимликлар ва сақланаётган қишлоқ хўжалик маҳсулотларининг фитосанитария ҳолатига, шунингдек уларни ҳимоя қилиш тадбирларининг амалга оширилиши ва ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларидан фойдаланилишига доир маълумотни тақдим этишлари;
Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлигининг ўсимликларни ҳимоя қилиш хизматини хавфли фитосанитария оқибатларига олиб келиши мумкин бўлган вазиятлардан хабардор қилишлари;
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини олиб кириш, сақлаш, ташиш, реализация қилиш ва улардан фойдаланиш юзасидан белгиланган қоидалар ҳамда тартибга риоя этишлари, мазкур воситалар қишлоқ хўжалик маҳсулотлари ва атроф муҳитни ифлослантиришига йўл қўймасликлари шарт.
Юридик ва жисмоний шахслар зиммасида қонун ҳужжатларига мувофиқ бошқа мажбуриятлар ҳам бўлиши мумкин.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўзбекистон Республикасида ишлаб чиқариладиган ёки бошқа мамлакатлардан олиб келинадиган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари рўйхатга олиниши шарт.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рўйхатга олиш махсус ваколатли орган томонидан рўйхатга олиш синовларининг натижалари асосида амалга оширилади.
Белгиланган тартибда рўйхатга олинмаган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини ишлаб чиқариш, олиб келиш, реализация қилиш ва қўллаш тақиқланади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рўйхатга олиш синовлари уларни қўллаш регламентларини ишлаб чиқиш ва асослаш учун ўтказилиб:
ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг инсон соғлиғига салбий таъсирининг қай даражада хавфлилигини баҳолашни ва гигиена нормативларини, санитария нормалари ҳамда қоидаларини ишлаб чиқишни;
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рўйхатга олиш тўғрисида талабнома берган юридик ва жисмоний шахслар рўйхатга олиш синовларини ўтказиш учун ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг техник ҳужжатлари ва намуналарини тақдим этишлари шарт.
13-модда. Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рўйхатга олиш синовларининг натижаларига доир хулоса
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рўйхатга олиш синовларининг натижаларига доир хулоса махсус ваколатли орган томонидан тайёрланади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рўйхатга олиш тўғрисида талабнома берган, шунингдек уларни яратган шахслар ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рўйхатга олиш синовлари натижаларига доир хулоса тайёрланишида қатнашишга ҳақли эмаслар.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рўйхатга олиш синовлари натижаларига доир хулоса устидан судга шикоят қилиниши мумкин.
Махсус ваколатли органнинг ўсимликларни ҳимоя қилиш воситасини рўйхатга олиш ҳақидаги қарори рўйхатга олганлик тўғрисида гувоҳнома бериш ва воситани Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигида ўсимлик зараркунандалари, касалликларига ва бегона ўтларга қарши фойдаланиш учун рухсат этилган кимёвий ва биологик ҳимоя воситалари, дефолиантлар ҳамда ўсимликларни ўсишини бошқарувчи воситалар рўйхатига киритиш учун асос ҳисобланади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг рўйхатга олинганлиги ҳақидаги рўйхатга олинганлик тўғрисидаги гувоҳноманинг шакли Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини қайта рўйхатга олиш белгиланган тартибда махсус ваколатли орган томонидан тегишли ариза асосида амалга оширилади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари янги муддатга қайта рўйхатга олинганда улар қайта рўйхатга олиш муддати давомида махсус ваколатли органнинг рухсати билангина қўлланилиши мумкин.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини рўйхатга олганлик ва қайта рўйхатга олганлик учун тўланадиган ҳақ миқдори Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.
қўлланилаётган воситалар таркибида аралашмалар бўлса ёки уларнинг таркиби рўйхатга олинган таркибдан фарқ қилса;
рўйхатга олинган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари қўлланилганда фуқаролар соғлиғига, атроф муҳитга ёки фойдали энтомофагларга зарар етказилиши эҳтимоли тўғрисида янги илмий жиҳатдан тасдиқланган маълумотлар мавжуд бўлса.
Рўйхатга олинган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг номақбул хоссалари, биологик жиҳатдан самарадорлиги паст эканлиги аниқланган тақдирда, Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Давлат санитария-эпидемиология хизмати ҳамда Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг хулосаси асосида махсус ваколатли орган уларнинг рўйхатга олинганлигини бекор қилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг қўлланилиши тақиқланган ёки чекланган фаол ва нофаол ингредиентларини махсус ваколатли орган Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Давлат санитария-эпидемиология хизмати, Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси билан биргаликда аниқлайди ва Қўлланилиши тақиқланган ва чекланган фаол ҳамда нофаол ингредиентлар реестрига киритади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш юзасидан рўйхатга олинмаган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини қўллаган тарзда шошилинч чоралар кўриш талаб қилинадиган вазиятлар юзага келган ҳолларда бундай воситаларни бир йилгача муддатда тажриба тарзида қўллашга йўл қўйилади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини тажриба тарзида қўллаш учун рухсатнома махсус ваколатли орган томонидан Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси ва Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Давлат санитария-эпидемиология хизмати билан келишилган ҳолда берилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини тажриба тарзида қўллаш учун рухсатнома беришда махсус ваколатли орган тажриба раҳбарини, шунингдек уни ўтказиш қоидалари ва шартларини белгилайди.
Тажриба тарзида қўллаш муддати тугаганидан кейин тажриба раҳбари махсус ваколатли органга тажриба натижалари тўғрисида ҳисобот, шунингдек ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг қолдиқлари, тажриба ўтказишда фойдаланилган приборлар ва мосламаларнинг турган жойи ҳақида ҳисобот тақдим этади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини стандартлаш, сертификатлаш ва маркировкалаш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Мувофиқлик сертификатига эга бўлган, рўйхатга олинган ва Ўзбекистон Республикаси қишлоқ хўжалигида ўсимлик зараркунандалари, касалликларига ва бегона ўтларга қарши фойдаланиш учун рухсат этилган кимёвий ва биологик ҳимоя воситалари, дефолиантлар ҳамда ўсимликларни ўсишини бошқарувчи воситалар рўйхатига киритилган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини реализация қилиш, олиб кириш ва олиб чиқишга йўл қўйилади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари фитосанитария, санитария ва экология вазиятини ҳисобга олган ҳолда қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда қўлланилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Истеъмолчиларни ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари билан ишлаётгандаги эҳтиёт чоралари тўғрисидаги маълумот билан таъминлаш мақсадида юридик ёки жисмоний шахслар ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини ташиш, қўллаш ва сақлашга доир маълумот ҳамда огоҳлантирувчи маркировкаси бўлган идиш ёрлиғини тақдим этишлари шарт.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини ташиш, қўллаш ва сақлаш тўғрисидаги тавсияномаларнинг шакли ва уларни тасдиқлаш тартибига ҳамда идиш ёрлиғига нисбатан қўйиладиган талаблар махсус ваколатли орган томонидан белгиланади.
Юридик ва жисмоний шахслар кимёвий моддалар, биологик воситалар ва материалларни сақлаш, қўллаш, зарарсизлантириш, утилизация қилиш, ташиш ва кўмиб ташлаш чоғида фуқароларнинг санитария-эпидемиология жиҳатидан бехатарлигини таъминловчи санитария-гигиена нормалари, қоидалари ва нормативларига, ҳайвонат дунёси ва ҳайвонларнинг яшаш муҳитини муҳофаза қилиш талабларига, ўсимлик дунёси объектлари ва уларнинг ўсиб кўпайиш муҳитини муҳофаза қилиш талабларига риоя этишлари шарт.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини фақат уларни сақлашга мўлжалланган махсус омборхоналарда сақлашга рухсат этилади. Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини идишсиз сақлаш тақиқланади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини фақат махсус мосланган транспорт воситаларида ташишга йўл қўйилади.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини сақлаш ва ташиш чоғида одамлар соғлиғига ва атроф муҳитга зарар етказилишини истисно этадиган талабларга риоя қилиниши зарур.
Яроқсиз ҳолга келган ва (ёки) қўлланилиши тақиқланган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини, шунингдек уларнинг идишларини зарарсизлантириш, утилизация қилиш, йўқ қилиб юбориш ва кўмиб ташлаш қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Яроқсиз ҳолга келган ва (ёки) қўлланилиши тақиқланган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларини, шунингдек уларнинг идишларини йўқ қилиб юбориш усуллари ўсимликларни ҳимоя қилиш воситаларининг тайёрловчилари томонидан ишлаб чиқилади ҳамда махсус ваколатли орган, Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Давлат санитария-эпидемиология хизмати ва Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлиги билан келишиб олинади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш учун қўлланиладиган ўта токсик, кучли таъсир этувчи заҳарли, радиоактив ва бошқа моддаларни ишлаб чиқариш, сақлаш, ташиш ва улардан фойдаланишда экологик хавфли вазиятлар юзага келиши эҳтимоли пайдо бўлганда тегишли ишлаб чиқариш объектлари атрофида, транспорт магистраллари ёқалаб қонун ҳужжатларига мувофиқ алоҳида ҳуқуқий режим ўрнатилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўзларига бериб қўйилган ер участкаларида фуқаролар фойдаланадиган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари оддий ва ишлатиш учун хавфсиз бўлиши лозим.
Ўзларига бериб қўйилган ер участкаларида фуқаролар фойдаланишларига рухсат этилган ўсимликларни ҳимоя қилиш воситалари рўйхати махсус ваколатли орган томонидан Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг Давлат санитария-эпидемиология хизмати ва Ўзбекистон Республикаси Табиатни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси билан келишилган ҳолда белгиланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш соҳасида юзага келадиган низолар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ҳал этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ўсимликларни ҳимоя қилиш тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг бузилишида айбдор шахслар белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.
Кейинги таҳрирга қаранг.