LexUZ шарҳи
Мазкур қарор Ўзбекистан Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 17 апрелдаги 159-сонли «Аэровокзал, темир йўл ва автобус вокзалларида хизмат кўрсатиш сифатини яхшилашга қаратилган қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги қарорига асосан ўз кучини йўқотган.
«Темир йўл транспорти тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 12-моддасини бажариш юзасидан, йўловчиларнинг ҳамда темир йўл транспорти ходимларининг ҳаёти ва соғлиғини муҳофаза қилиш, темир йўлда йўловчилар ташиш хавфсизлигини таъминлаш мақсадида Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
Темир йўл вокзалларида (станцияларида) йўловчилар ва бошқа шахсларни, қўл юкини, багажни кўздан кечириш тартиби тўғрисидаги Низом 1-иловага мувофиқ;
Йўловчилар ва бошқа шахсларнинг темир йўл вокзалларида (станцияларида) бўлиши қоидалари 2-иловага мувофиқ тасдиқлансин.
2. «Ўздавтемирйўлназорат» инспекцияси, «Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компанияси, Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда:
қонун ҳужжатларига ушбу қарордан келиб чиқадиган ўзгартириш ва қўшимчалар тўғрисида Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритсинлар;
ушбу қарорни ижро этишга йўналтирилган комплекс ташкилий-техник тадбирларни ишлаб чиқсинлар ва уларнинг амалга оширилишини таъминласинлар;
б) 2012 йил 1 мартгача бўлган муддатда Темир йўл транспортида йўловчилар, багаж ва юк багажини ташиш қоидаларини тасдиқлаш учун белгиланган тартибда Вазирлар Маҳкамасига киритсинлар.
3. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари — Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг Коммунал соҳа, транспорт, капитал қурилиш ва қурилиш индустрияси масалалари комплекси раҳбари зиммасига юклансин.
1. Ушбу Низом темир йўлда йўловчилар ташиш хавфсизлигини таъминлаш, темир йўл транспортида одамларнинг ҳаёти ва соғлиғини ҳамда объектларни ноқонуний аралашиш ҳаракатларидан ҳимоя қилиш, йўловчилар ташиш темир йўл транспортида транспорт хавфсизлиги даражасини ошириш мақсадида темир йўл вокзалларида (станцияларида) йўловчилар ва бошқа шахсларни, темир йўл вокзали (станцияси) ҳудудидаги қўл юкини, багажни кўздан кечириш қоидаларини, шунингдек кўздан кечириш ваколатига эга бўлган шахсларнинг ҳуқуқ ва вазифаларини белгилайди.
2. Темир йўл вокзалларига (станцияларига) фуқароларнинг соғлиғига зарар етказиш, жамоат хавфсизлигини бузиш, шунингдек темир йўл инфратузилмаси ва ҳаракатланадиган таркибни ишдан чиқариш учун фойдаланилиши мумкин бўлган йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар билан шахсларнинг (ушбу Низомга илова) темир йўл вокзалларига (станцияларига) киришга уринишини ўз вақтида олдини олиш ва барҳам бериш кўздан кечиришнинг асосий вазифаси ҳисобланади.
3. Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Транспорт ва туризм объектларида хавфсизликни таъминлаш департаменти ва «Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компаниясининг Ҳарбийлаштирилган қўриқлаш бошқармаси кўздан кечиришни амалга ошириш ҳуқуқига эга бўлган ваколатли орган ҳисобланади.
(3-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 30 январдаги 37-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 31.01.2023 й., 09/23/37/0063-сон)
йўловчи — темир йўл транспортида сафар қилиш учун йўл ҳужжатларига (чипталарга) эга бўлган фуқаро (жисмоний шахс);
ноқонуний аралашиш ҳаракати — ҳуқуққа зид ҳаракат (ҳаракатсизлик), шу жумладан темир йўл транспортининг хавфсиз фаолиятига таҳдид соладиган, одамларнинг ҳаёти ва соғлиғига зиён, моддий зарар етказадиган ёхуд бундай оқибатлар келиб чиқиши хавфини яратган террористик ҳаракат;
кўздан кечириш — йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган, ноқонуний аралашиш ҳаракатини содир этиш учун фойдаланилиши мумкин бўлган хавфли моддалар ва буюмларни аниқлашга мўлжалланган махсус техник воситалар қўлланиладиган тадбирлар комплекси;
кўздан кечиришни амалга ошириш ваколатига эга бўлган шахслар — Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Транспорт ва туризм объектларида хавфсизликни таъминлаш департаменти ва «Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компаниясининг Ҳарбийлаштирилган қўриқлаш бошқармаси ходимлари;
(4-банднинг олтинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 30 январдаги 37-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 31.01.2023 й., 09/23/37/0063-сон)
махсус техник воситалар — кўздан кечиришни амалга ошириш учун мўлжалланган техник қурилмалар ва мосламалар (интроскоплар, турғун ва қўлда ишлатиладиган металл детекторлар, радиоактив моддалар детекторлари, портловчи моддалар газ анализаторлари ва шу кабилар);
йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар — ноқонуний аралашиш ҳаракатини содир этиш учун фойдаланилиши мумкин бўлган буюмлар ва юклар;
шахсини тасдиқлайдиган ҳужжатлар — паспорт ёки шахсини тасдиқлайдиган бошқа ҳужжат, ҳарбий билет, туғилганлик тўғрисидаги гувоҳнома, фуқаролиги бўлмаган шахс гувоҳномаси, истиқомат учун берилган гувоҳнома;
қўл юки — ўз ўлчамига кўра вагонларда қўл юкини жойлаштириш учун назарда тутилган, қийинчиликсиз жойлаштириладиган, ўрашнинг тури ва хилидан қатъи назар, енгил ташиладиган буюмлар ва ашёлар;
багаж — йўловчига шахсан тегишли бўлган, сафар тамом бўлгандан кейин унга зарур бўладиган ва темир йўл ҳужжати (чипта) бўйича багажли вагонда ташиш учун қабул қилинадиган ашёлар.
в) кўздан кечирилаётган шахслардан йўловчиларга темир йўл поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмларни белгиланган тартибда мажбурий олиб қўйиш;
(5-банднинг «г» кичик банди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
а) йўловчиларни кўздан кечиришдан ўтишнинг мақсадлари ва қоидаларидан, уларнинг ҳуқуқ ва вазифаларидан, йўловчиларга темир йўл поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар ҳамда улар ноқонуний ташилганлиги учун жавобгарлик тўғрисида хабардор қилиш. Қўл юки ва багажни ташишда йўловчиларга қўйиладиган талаблар баланд овозли алоқа воситалари орқали, шунингдек темир йўл кассаларида йўл ҳужжатларини, чипталарни сотишда эълон қилинади. Кўзга кўринарли жойларга йўловчиларга темир йўл поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар ҳамда улар ноқонуний ташилганлиги учун жавобгарлик тўғрисидаги ахборот осиб қўйилади;
б) махсус техник воситаларни, зарурият бўлганда хизмат итларидан фойдаланган ҳолда самарали қўллаб қўл юки, багажни пухта кўздан кечириш ва йўловчиларни шахсий кўздан кечириш;
в) йўловчиларга йўловчи ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар ноқонуний ташилишини ўз вақтида аниқлаш ва олдини олиш;
г) кўздан кечирилган ва назорат қилинадиган зонага қўйилган шахсларнинг кўздан кечиришдан ўтмаган шахслар билан муомала қилишини истисно этиш;
д) назорат қилинадиган зонага йўл ҳужжатлари (чипталарга) эга бўлмаган шахсларни, шунингдек йўл ҳужжатида (чиптада) кўрсатилган маълумотлар йўловчининг шахсини тасдиқлайдиган ҳужжатлардаги маълумотларга мос бўлмаган йўловчиларни қўймаслик, тегишли рухсатномага эга бўлган шахслар бундан мустасно;
е) мансабдор шахслар фавқулодда ҳолатни бартараф этиш (тугатиш) бўйича хизмат бурчларини бажариши билан боғлиқ вазифаларни ҳал этаётганда уларга кўмаклашиш.
7. Йўл ҳужжатига (чиптага) эга бўлган шахс кўздан кечиришдан ўтишни ёки қўл юки ва багажни кўздан кечиришга тақдим этишни рад этган тақдирда ушбу шахс назорат қилинадиган зона ҳудудига ва ташишга қўйилмайди.
а) назорат қилинадиган зонага кирган йўловчилардан ва бошқа шахслардан ушбу Низом талабларини сўзсиз бажаришни талаб қилиш;
в) назорат зонасига кирган йўловчилардан ва бошқа шахслардан кўздан кечириш жараёнида аниқланган йўловчиларнинг йўловчи ташиш поездларида ташиш тақиқланган қўл юки ва багаж шаклидаги хавфли моддалар ва буюмларни транспортдаги ички ишлар органлари ходимлари томонидан олиб қўйиш баённомаси тузилган ҳолда, нусхаси йўловчини қўлига берилади, белгиланган тартибда олиб қўйиш;
г) зарурият бўлганда, ноқонуний аралашиш ҳаракатини ёки бошқа жиноий ҳаракатларни содир этиш ниятидаги шахслар учун характерли бўлган бир қанча ўзини тутиш белгилари бўйича потенциал хавфли шахсларни аниқлаш мақсадида кўздан кечирилаётганларни психологик сўраб чиқиш;
д) Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлигининг ахборот-излаш маълумотлар базалари бўйича шубҳали шахсларни текшириш (Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Транспорт ва туризм объектларида хавфсизликни таъминлаш департаменти ходимлари);
(8-банднинг «д» кичик банди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2023 йил 30 январдаги 37-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 31.01.2023 й., 09/23/37/0063-сон)
е) айрим шахслар томонидан қурол-яроғ, патронлар ва ўқларни ташишнинг белгиланган тартибига риоя қилиниши устидан назорат қилиш;
а) ушбу Низом, темир йўлда йўловчилар ташиш хавфсизлигини таъминлашга, фуқароларнинг ҳаёти, соғлиғи ва ҳуқуқларини муҳофаза қилишга қаратилган қонунчиликнинг бошқа нормалари талабларига риоя қилишга;
(9-банднинг «а» кичик банди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
б) кўздан кечирилаётган шахсларга нисбатан ҳушёр, эътиборли ва илтифотли муносабатда бўлишга ҳамда уларнинг шаъни ва қадр-қимматини камситувчи ҳаракатларга йўл қўймасликка;
в) кўздан кечирилаётган шахсларга ўзларида бўлиши мумкин бўлган йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмларни ихтиёрий равишда кўрсатишни таклиф этишга;
ж) йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмларни аниқлашнинг зарур кўникмаларига эга бўлишга;
з) табиий ва техноген тусдаги авариялар, ҳалокатлар, ёнғин ёки табиий офатлар юз берган тақдирда жабрланганларни қутқазиш ва уларга биринчи ёрдам кўрсатиш, махсус қутқарувчи хизматларни чақириш чораларини кўришга;
и) қонунчиликда белгиланган тартибда маъмурий ҳуқуқбузарлик тўғрисида баённомалар тузишга мажбурдирлар.
(9-банднинг «и» кичик банди Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
10. Кўздан кечириш натижасида назорат қилинадиган зона ҳудудига йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар олиб ўтилиши мумкин бўлган ёки улар олиб ўтилишига йўл қўйилган кўздан кечириш бўйича хизмат мажбуриятлари ноҳалол бажарилганлиги, шунингдек кўздан кечирилаётган шахсларнинг шаъни ва қадр-қимматини камситишга олиб келган хизмат ваколатлари оширилганлиги учун айбдор ваколатли шахслар йўл қўйилган қоида бузилишининг оғирлигига қараб қонунчиликда белгиланган тартибда жавоб берадилар.
(10-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
11. Назорат қилинадиган зона ҳудудига киришдан олдин вокзалолди майдонида махсус жиҳозланган назорат-ўтказиш пунктларида темир йўл вокзали ва транспортда ички ишлар органлари ходимлари томонидан йўл ҳужжати (чипта) ва шахсини тасдиқлайдиган ҳужжат текширилади. Темир йўл вокзали (станцияси) биносига киришда ҳар бир йўловчи қўл юки ва багажни кўздан кечиришга тақдим этган ҳолда кўздан кечиришдан ўтиши (зарурият бўлганда — шахсий кўздан кечирилиши) керак.
13. Кўздан кечириш махсус техник воситаларни қўллаган ҳолда, зарурият бўлганда — хизмат итларидан фойдаланиб қуйидаги изчилликда ўтказилади:
а) темир йўл вокзали (станцияси) биносига кирувчи шахслар кўздан кечириш пункти орқали ўтадилар, бу ерда уларга мавжуд металл буюмлари, йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар, шунингдек ташиш учун берилган ўзга шахсларнинг ашёлари (жўнатмалар, бандероллар, тугунлар, пакетлар ва шу кабилар) тўғрисида маълумот бериш таклиф этилади;
б) кўздан кечирилаётган шахсга кийимдаги мавжуд металл буюмларни (портсигар, калитлар, фолгали пачкалардаги сигаретлар, тангалар ва шу кабиларни) назарда тутилган идишга қўйиш ва одамларнинг тўпланиб қолишига йўл қўймай навбати билан турғун металл детектор рамкаси орқали ўтиш таклиф этилади, металл буюмлар мавжудлиги тўғрисида сигнал тушган тақдирда қўлда ишлатиладиган металл детектор қўлланилади, у бўлмаганда эса — белгиланган тартибда шахсий кўздан кечирилади. Сиртга туртиб чиққан, бироқ кўз билан йўловчининг кийимида кўринмайдиган ва металл детекторнинг ишлаб кетишига олиб келадиган буюмлар кўздан кечиришни амалга ошириш ваколати берилган шахснинг талаби бўйича кўздан кечириш учун талаб этилади. Багаж ва қўл юки интроскопдан фойдаланган ҳолда кўздан кечирилади. Зарур ҳолларда қўл юки ва багаж махсус қўшимча ускунадан фойдаланган ҳолда кўздан кечирилади;
в) кўздан кечиришда йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар аниқланган тақдирда интроскоп оператори («Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компаниясининг Ҳарбийлаштирилган қўриқлаш бошқармаси ходими) тегишли чоралар кўриш учун дарҳол транспортда ички ишлар органлари ходимини хабардор қилади;
г) ногабарит буюмлар, йўловчининг қўлидаги устки кийимлар ва ичида нималар борлигини интроскоп экранидаги сояли тасвир бўйича аниқлаб бўлмайдиган қўл юки қўлда кўздан кечирилади;
д) қидирувдаги шахсларни аниқлаш ва ушлаш мақсадида кўздан кечирилаётганларнинг паспортга оид маълумотлари танлаб текширилади, шунингдек шубҳали шахслар шахсан кўздан кечирилади;
е) техник сабабларга кўра интроскопдан ёки турғун металл детектордан фойдаланиш мумкин бўлмаган ҳолатда шахсларни, шунингдек уларнинг қўл юки ва багажини кўздан кечириш шахсан кўздан кечириб чиқиш йўли билан қўлда ишлатиладиган металл детектор ёрдамида амалга оширилади.
14. Қўл юки сифатида ташиладиган маиший мақсаддаги радиоэлектрон аппаратлар, бинокллар умумий асосларда кўздан кечирилади.
16. Яширин ташиш учун буюмлардан фойдаланиш ҳолатларини аниқлаш мақсадида ашёларни кўздан кечиришда:
б) ғилофлар, жилдлар кўздан кечирилиши, қувватлантириш блоклари, кассета ўйиқлари, шунингдек плёнкали камералар очилиши ва текширилиши (аппаратларни ўчириш, қувватлантириш блоки қопқоғини ва кассета ўйиқлари очишни йўловчи амалга оширади);
г) габаритига кўра махсус техник воситалар ёрдамида текшириб бўлмайдиган мусиқа асбоблари текширилар экан, уларнинг ғилофлари олиб ташланиши, жилдлари очилиши ва улар силкитиб кўрилиши зарур.
17. Юрак фаолиятини рағбатлантирувчи имплантирланган аппаратларга эга бўлган шахслар махсус техник воситалар қўлланилмасдан қўлда ёки шахсан кўздан кечирилади.
18. Тиббиёт пунктидаги йўловчилар ва уларга ҳамроҳлик қилувчи шахслар бундай шахслар кўздан кечиришдан ўтиши учун масъул бўлган махсус ажратилган шахслар томонидан кўздан кечирилади, шунингдек кўздан кечиришдан кейин уларнинг ўзга шахслар билан алоқасини истисно этиш тиббиёт пункти ходимларига юкланади, бу ҳақда уларга тилхат олиб эълон қилинади.
19. VIP-мақомга эга бўлган йўловчилар ва шахслар ушбу залларнинг кўздан кечириш пунктларида кўздан кечириш тартиб-қоидасидан ўтадилар.
20. Йўловчи вагонларида уй ҳайвонлари, паррандалар ва фаунанинг бошқа вакилларини ташийдиган йўловчилар тегишли ветеринария маълумотномаларига, шунингдек улар ташиладиган қафаслар ёки бошқа мосламаларга эга бўлишлари керак.
21. Кўздан кечириш тартиб-қоидаларидан ўтилгандан кейин йўловчига унинг қўл юки қайтарилади, йўл ҳужжатига (чиптага) юк хатига, багажга кўздан кечиришдан ўтганлик тўғрисида белги қўйилади, шундан кейин йўловчи темир йўл йўловчилар ташиш транспортига чиқиш учун кутиш залига йўл олади. Белги (штамп) йўл ҳужжати (чипта)нинг юза ёки орқа томонига қўйилади. Қўл юки, багажга белги кўздан кечиришдан ўтганликни тасдиқлайдиган лента шаклидаги махсус елимлагич ёпиштириш йўли билан амалга оширилади.
Йўловчида тегишли ҳужжат билан тақиб юришга рухсат берилган қурол мавжуд бўлган тақдирда йўл ҳужжатига (чиптага) «Қурол» деган қўшимча белги қўйилади, йўловчидаги мавжуд қурол, унга ўқ-дорилар ва уларнинг сони ёзма равишда кўрсатилади.
Тегишли рухсатномага эга бўлган ва хизмат вазифаларини бажарувчи ҳуқуқни муҳофаза қилиш органлари ва «Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компаниясининг Ҳарбийлаштирилган қўриқлаш бошқармаси вакилларидаги қурол кўздан кечирилмайди. Бундай ҳолларда қурол мавжудлиги ушбу шахсларнинг тегишли ҳужжатларида кўрсатилади.
22. Йўловчиларнинг (шу жумладан транзит йўловчиларнинг) йўл ҳужжатларида (чипталарида), қўл юкида, багажида кўздан кечиришдан ўтганлик тўғрисидаги белги мавжудлигини вагон проводниги текширади.
Қўшимча «Қурол» белгиси мавжуд бўлган тақдирда проводник йўловчини сафар даврида белгиланган тартибда сақлаш учун қуролни топшириш учун йўловчилар ташиш поезди бошлиғига юборади. Сафар даврида йўловчилар ташиш поезди бошлиғига:
арбалетлар ва сув ости ови қуроли, қиличлар, ханжарлар, дудама қиличлар, эгри қиличлар, узун ва оғир қиличлар, тиғлар, қиличсимон найзалар, найзалар, ханжарлар, кортиклар, ханжарчалар, пичоқлар: ҳарбий, десант, фин пичоқлари, пискалар отилиб чиқадиган, қулфланадиган дудама қиличлар сақлаш учун белгиланган тартибда топширилади.
23. Йўл ҳужжатида (чиптада), қўл юкида, багажда кўздан кечиришдан ўтганлик тўғрисидаги белги мавжуд бўлмаган йўловчиларнинг вагонга кириши қатъиян тақиқланади.
24. Кўздан кечиришдан ўтиш вақти йўловчиларнинг темир йўл йўловчилар ташиш транспортига чиқишдан кечикиши учун шарт-шароитлар яратмаслиги зарур.
Бунда кўздан кечириш вақтини қисқартириш мақсадида йўловчиларни кўздан кечириш тартиб-қоидасини соддалаштиришга йўл қўйилмайди.
б) кўздан кечирилаётган шахсда йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар мавжудлиги тўғрисида хабар олинган;
в) кўздан кечирилаётган шахснинг юк хатида йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар аниқланган;
г) кўздан кечириш ваколатига эга бўлган шахслар томонидан шахсан кузатиш йўли билан кўздан кечирилаётган шахснинг шубҳали ўзини тутиши ва хатти-ҳаракатлари белгилари, балким унинг жиноий ниятларидан далолат берувчи ёки унда йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар бўлиши мумкинлиги тўғрисида шубҳа туғдирувчи белгилар аниқланган ҳолларда амалга оширилади.
26. Шахсларни шахсий кўздан кечириш Ўзбекистон Республикаси Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексининг 289-моддасига мувофиқ ва йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмларни аниқлаш учун зарур бўлган доирада амалга оширилади.
27. Темир йўл транспортида ташиладиган махсус юклар, махсус почта ва расмий хат-хабарлар ҳамда уларни кузатиб борувчи Ўзбекистон Республикаси вазирликлари ва идораларининг қуролланган ходимлари, шунингдек ички ишлар органлари ва бошқа ҳуқуқни муҳофаза қилиш органларининг уларни кузатиб борувчи ходимлари, фельдегерлик ва махсус алоқа ходимлари, консуллик валезлари ва Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари асосида уларга тенглаштирилган, дипломатик мақомга эга бўлган йўловчилар томонидан кузатиб бориладиган хорижий муассасалар ва халқаро ташкилотларнинг бошқа расмий хат-хабарлари тегишли ҳужжатлар тақдим этилгандан кейин кўздан кечирилмайди ва ушлаб турилмайди.
28. Қуролланган ходимлар томонидан кузатиб бориладиган махсус юклар ва почтани ортиш, шунингдек қуролланган ходимларни ва соқчилар назорати остидаги шахсларни поездга чиқариш қонунчиликка мувофиқ амалга оширилади.
(28-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
29. Махсус юклар ва махсус почтада йўловчиларга йўловчилар ташиш поездларида қўл юки ва багаж шаклида ташиш тақиқланган хавфли моддалар ва буюмлар бўлмаслиги керак. Ушбу қоидалар бузилганлиги учун белгиланган тартибда жўнатувчи жавоб беради.
30. Тегишли рухсат берувчи ҳужжатлар мавжуд бўлган тақдирда қурол сақлаш ва ташиш ҳуқуқига эга бўлган мерган спортчилар, овчилар, геологлар ва бошқа йўловчиларга тегишли бўлган қурол-яроғ, ўқ-дорилар, ов пичоқлари ва ракетницалар сафар даврида сақлаш учун белгиланган тартибда йўловчилар ташиш поезди бошлиғига берилади. Уларга ғилоф кийдирилган бўлиши, қурол ўқсизлантирилган бўлиши, магазинлар ва ўқ-дорилар алоҳида сақланиши керак.
31. Темир йўл вокзалларида (станцияларида) йўловчиларга хизмат кўрсатишга жалб этилган ходимларни, прокуратура, ички ишлар органлари, Давлат хавфсизлик хизмати ходимларини ва назорат органлари ходимларини кўздан кечириш ушбу Низомга мувофиқ умумий асосларда амалга оширилади.
(31-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 29 майдаги 396-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 01.06.2018 й., 09/18/396/1287-сон)
32. Прокуратура, ички ишлар органлари, Давлат хавфсизлик хизмати ходимлари ва назорат органлари ходимларининг ва темир йўл вокзалларида (станцияларида) йўловчиларга хизмат кўрсатишга жалб этилган ходимларнинг темир йўл вокзаллари (станциялари) ҳудудига кириши ва у ерда бўлиши темир йўл вокзали (станцияси) ходимлари томонидан бериладиган тегишли рухсатномалар бўйича амалга оширилади.
(32-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2018 йил 29 майдаги 396-сонли қарори таҳририда — Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 01.06.2018 й., 09/18/396/1287-сон)
(33-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
Темир йўл вокзалларида (станцияларида) йўловчилар ва бошқа шахсларни, қўл юкини, багажни кўздан кечириш тартиби тўғрисидаги низомга
ИЛОВА
ИЛОВА
тўппончалар, револьверлар, сойли милтиқлар, карабинлар, бошқа ўқ отар қуроллар ва уларга ўқ-дорилар;
арбалетлар ва сув ости ови қуроли, қиличлар, ханжарлар, дудама қиличлар, эгри қиличлар, узун ва оғир қиличлар, тиғлар, қиличсимон найзалар, найзалар, ханжарлар, кортиклар, ханжарчалар, пичоқлар: ҳарбий, десант, фин пичоқлари, пискалар отилиб чиқадиган, қулфланадиган дудама қиличлар;
б) тегишли рухсат берилган ҳужжат бўлмаган барча турдаги портловчи моддалар ва улар билан тўлдирилган буюмлар, портлатиш воситалари:
пиротехника воситалари: сигналли ва ёритувчи ракеталар, посадкали шашкалар, тутун чиқарувчи патронлар;
сув таъсирида иссиқлик ва иссиқ газ чиқарадиган, натижада ўзидан ўзи ёнадиган ва ёнғин келтириб чиқариши мумкин бўлган моддалар: калий, натрий, металли кальций ва уларнинг қотишмалари, кальций, фосфорит ва бошқалар;
оқ, сариқ ва қизил фосфор ҳамда тез ёнувчан қаттиқ моддалар тоифасига тегишли бўлган бошқа барча моддалар;
донадор ёки парча-парча, қуруқ ёки нам, таркибида камида 25 фоиз сув ёки эритувчи суюқлик бўлган коллоид нитроцеллюлоза;
ҳар қандай идишга жойлаштирилган суюқ ва қаттиқ ҳолатдаги ҳар қандай заҳарли, кучли таъсир қиладиган ва заҳарловчи моддалар;
фторли-водород (шишани ўйиш қобилиятига эга бўлган) кислотаси ва бошқа кучли кислоталар ва емирувчи моддалар;
хизмат мақсадларида ташиладиган спирт, тамға рақами кўрсатилган ҳолда корхона (ташкилот) маълумотномаси билан тасдиқланадиган, герметик ёпилган ва тамғаланган идишларда икки литрдан ортиқ бўлмаган миқдорда ташилади;
пардоз-андоз воситалари, шу жумладан тирноқ учун локлар, локларни кўчириш учун суюқликлар, соч учун суюқликлар, шунингдек спирт-лок асосидаги ҳавони тозаловчи суюқликлар;
газли зажигалкалар ва зажигалкалар учун газли баллончалар (битта йўловчига 2 та баллончадан ортиқ эмас);
жўнатувчининг тамғаси билан махсус герметик контейнерларда жойлаштирилган симобли барометрлар ва манометрлар.
1. Мазкур Қоидалар (кейинги ўринларда қоидалар деб аталади) шахсларнинг темир йўл вокзаллари (станциялари) ҳудудида бўлиши тартибини белгилайди.
2. Қоидалар темир йўл вокзали (станцияси) ҳудудида бўлган темир йўл транспорти ходимлари ва бошқа шахслар томонидан бажарилиши мажбурийдир.
темир йўл вокзали — йўловчиларга хизмат кўрсатиш, поездлар ҳаракатини бошқариш ва хизмат ходимларини жойлаштириш учун мўлжалланган темир йўл станциясидаги бино ёки бинолар комплекси, иншоотлар ва қурилмалар;
йўловчилар платформаси (перрони) — станцияларда ёки тўхташ шохобчаларида йўловчиларнинг вагонларга қулай ва хавфсиз ўтиши, уларнинг вагонларга чиқиши ва тушиши учун қулайлаштирилган майдонча.
4. Йўловчилар ташиш поездига йўл ҳужжатлари (чипталари)га эга бўлган, темир йўл вокзалига (станциясига) келган йўловчилар фақат белгиланган тартибда амалга оширилган кўздан кечиришдан ўтганларидан кейин темир йўл вокзали (станцияси)нинг назорат қилинадиган зонаси ҳудудига ўтадилар.
VIP тоифали вагонларга йўл ҳужжатлари (чипталари)га эга бўлган йўловчилар ҳам белгиланган тартибда кўздан кечириладилар.
5. Кўздан кечириш тартиботларидан ўтгандан кейин йўловчилар темир йўл вокзали (станцияси) ҳудудида кўрсатиладиган барча хизматлардан фойдаланиш ҳуқуқига эга.
Назорат қилинадиган зонадаги кириш жойида ва ҳар бир қабул қилиш-жўнатиш йўллари платформаларида йўловчиларга қулай бўлиши учун темир йўл вокзали (станцияси) томонидан бепул асосда қўл юки ва багажни ташиш учун фойдаланишга аравачалар берилади.
6. Темир йўл вокзаллари (станциялари)да маҳаллий, давлатлараро ва шаҳарлараро йўналишлар поездига чиқадиган йўловчилар поездга чиқиш учун ҳар бир темир йўл вокзали (станцияси) учун алоҳида ишлаб чиқилган келувчи ва кетувчи йўловчиларнинг поездларга чиқиш схемаларига мувофиқ қабул қилиш-жўнатиш йўлларининг йўловчилар платформаларидан бирига назарда тутилган пиёдалар ўтиш йўллари, пиёдалар кўприги ёки ер ости йўллари орқали ўтилади.
7. Келган йўловчиларнинг темир йўл вокзали (станцияси) ҳудудидан шаҳарга чиқиши пиёдалар ўтиш йўллари орқали темир йўл вокзали (станцияси) биносини четлаб ўтган ҳолда амалга оширилади.
8. Темир йўл вокзали (станцияси)га келган бошқа шахслар назорат қилинадиган зонадаги кириш жойида жойлашган бевосита назорат-ўтиш шохобчаси яқинида жойлашадиган темир йўл вокзали (станцияси) рухсатномалар бюросида рухсатнома олгандан кейин кўздан кечиришга йўл қўйилади.
9. Назорат қилинадиган зонада бўлиш ҳуқуқига эга бўлган йўловчи бўлмаган бошқа шахслар ҳам олинган рухсатномага мувофиқ кўздан кечиришдан ўтгандан кейин темир йўл вокзали (станцияси)нинг назорат қилинадиган зонаси ҳудудига ўтадилар.
10. Хизмат зарурати бўйича келган мансабдор шахслар кўздан кечиришдан ўтгандан кейин назорат қилинадиган зона ҳудудига ўтиш ҳуқуқига эга.
11. Темир йўл вокзали (станцияси)да бўлган шахсларнинг темир йўлдан ўтиши фақат бунинг учун белгиланган ва жиҳозланган жойларда амалга оширилади.
12. Ногиронлик аравачасидаги шахсларнинг темир йўлдан ўтишига фақат пиёдалар ўтиш йўллари орқали ва албатта кузатувчи билан йўл қўйилади.
13. Темир йўлда ва йўловчилар платформаларида бўлиш вақтида хавфсизлик чораларига риоя қилиш ва саломатликни сақлаш мақсадида қуйидагилар тақиқланади:
а) йўловчилар платформаси ва темир йўлнинг ҳаракатланувчи таркиби тагига кириш, вагонлар ўртасидаги автоматик улагичлардан ошиб ўтиш;
б) темир йўлнинг белгиланмаган жойларидан ўтиш, поездлар ҳаракатини бузишга олиб келиши мумкин бўлган буюмларни темир йўлга қўйиш;
в) йўловчилар платформаси четидаги чегараловчи линияларга ўтиш, келаётган ёки жўнаётган поездларнинг ёнида йўловчилар платформасида югуриш;
д) темир йўл транспорти тўлиқ тўхтагунга қадар вагонларга яқинлашиш, поезд юриб бораётганда вагонга чиқиш ва (ёки) тушиш, вагонлар деразалари ва тамбурлар эшикларидан бош чиқариш, йўловчилар платформасидан темир йўлга сакраш;
е) белгилар, кўрсаткичлар ёки бошқа ахборот манбалари бор бўлган жисмларга шикаст етказиш, ифлос қилиш, тўсиб қўйиш, уларни олиб ташлаш, мустақил равишда ўрнатиш, темир йўл транспорти инфратузилмаси объектларига, шу жумладан темир йўлнинг ҳаракатланувчи таркибига зиён етказиш;
ж) турган вагонга суяниш, темир йўлнинг ҳаракатланувчи таркиби томига чиқиш, вагонлар эшикларининг автоматик очилиши ва ёпилишини тўхтатиб туриш, темир йўлнинг ҳаракатланувчи таркиби ҳаракатига халақит бериш;
з) зинапояларда ва ўтиш майдончаларида туриш, тиргакларга ҳамда боғловчи тармоқларнинг махсус конструкцияларига ва ҳаво линияларига ва сунъий қурилмаларга чиқиш, тиргаклардан ҳамда боғловчи тармоқларнинг махсус конструкцияларидан ва электр узатиш ҳаво линияларидан ўтадиган симларга қўл тегизиш;
и) чекиш учун мўлжалланмаган жойларда чекиш, темир йўл йўловчилар ташиш транспортида алкоголли ичимликлар, токсик ва гиёҳванд моддалар истеъмол қилиб маст ҳолатда бўлиш;
к) экилган ҳимоя дарахтларига, қордан ҳимоя қилувчи тўсиқларга ва бошқа йўл объектларига, сигнал берувчи қурилмалар ва алоқа иншоотларига шикаст етказиш;
л) санитария қонунчилигини, санитария нормалари, гигиена қоидалари ва нормативларини бузиш, поездлар вагонларидан ахлатлар ва бошқа буюмларни ташқарига ташлаш;
м) назорат қилинадиган зона ҳудудида ёнғин хавфсизлиги қоидаларини, жамоат тартиби қоидалари ва нормаларини бузиш;
н) тегишли ўрамаларсиз ёки ғилофларсиз фуқароларни майиб қилиши мумкин бўлган моддалар ва буюмларни ўзи билан олиб юриш.
а) темир йўл вокзали (станцияси), «Ўзбекистон темир йўллари» давлат-акциядорлик компаниясининг Ҳарбийлаштирилган қўриқлаш бошқармаси ходимларини ҳамда ички ишлар ходимларини темир йўлдаги мавжуд халақит берувчи тўсиқлар ва бошқа шубҳали буюмлар, шунингдек темир йўл вокзали (станцияси) ҳудудидаги бегона ва (ёки) унутиб қолдирилган буюмлар тўғрисида хабар беришлари;
б) темир йўлнинг ҳаракатланувчи таркиби яқинлашаётганда вужудга келадиган ҳаво оқимининг таъсири бўлмайдиган масофага бориб туришлари;
в) темир йўлнинг ҳаракатланувчи таркибини шошилинч тўхтатиш талаб қилинадиган вазиятлар юзага келган ҳолларда мумкин бўлган усул билан сигнал беришлари;
г) перронга чиқишда, вагонга кириш ва вагондан тушишда (болали шахслар учун) болаларнинг қўлидан ушлаш ёки қўлда кўтариб олишлари;
д) вагонларга фақат поезд тўлиқ тўхтаганда, бошқа фуқароларга халақит бермасдан, фақат йўловчилар платформаси томонидан (темир йўл станцияларида махсус ажратилган ва мослаштирилган жойларда) киришлари ва (ёки) тушишлари керак.
15. Қуйидагилар темир йўл вокзаллари (станциялари)нинг темир йўл вокзали (станцияси) ҳудудидаги шахсларга хизмат кўрсатишга доир асосий вазифалари ҳисобланади:
16. Темир йўл вокзали (станцияси) темир йўл вокзали (станцияси) ҳудудидаги шахсларга хизмат кўрсатишга доир унга юклатилган вазифаларга мувофиқ қуйидаги функцияларни бажаради:
в) узоқ муддат дам олиш хоналарига ҳамда оналар ва болалар хоналарига жойлаштиришни ташкил этиш, шу жумладан темир йўлнинг айби билан ва бошқа фавқулодда ҳолатларда темир йўл йўловчилар ташиш транспорти ҳаракатида узилишлар юз берган ҳолларда йўловчиларни кутиш залларига жойлаштириш, овқатланишини ва уларга ахборот берилишини ташкил этиш;
з) йўловчиларни узоқ манзилга ва шаҳар атрофига қатнайдиган поездга чиқишини (ундан тушишини) таъминлаш;
к) имконияти чекланган йўловчилар, уюшган гуруҳлар, шу жумладан болалар гуруҳлари, ҳарбий командаларнинг вагонларга чиқиши-тушиши ва темир йўл вокзалида бўлиши учун хавфсиз ва қулай шарт-шароитларни таъминлаш;
л) транспорт ҳодисалари, ёнғинлар ва ҳалокатлар, атроф муҳитга зарарли биологик таъсирнинг оқибатларини бартараф этиш чоғида темир йўл вокзали (станцияси) ҳудудида бўлиш даврида экологик хавфсизлик талабларига риоя қилиш ҳамда фуқаролар соғлиғини муҳофаза қилишни таъминлаш ишларини ташкил этиш;
м) вокзал мажмуи объектларини, темир йўл вокзали (станцияси) ходимларини, йўловчиларни ва бошқа шахсларни ноқонуний аралашиш ҳаракатларидан ва бошқа жиноий хатти-ҳаракатлардан муҳофаза қилишни таъминлаш.
(16-банднинг ўн тўртинчи хатбошиси Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)
17. Ушбу Қоидалар талабларини бузган шахслар қонунчиликда белгиланган тартибда жавобгарликка тортиладилар.
(17-банд Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 4 апрелдаги 153-сонли қарори таҳририда — Қонунчилик маълумотлари миллий базаси, 05.04.2022 й., 09/22/153/0266-сон)