LexUZ sharhi
Ushbu Qonunning ishlab chiqilishi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1998-yil 10-noyabrdagi PF-2107-son Farmoni bilan tasdiqlangan 1998—2005-yillarda O‘zbekiston Respublikasida sog‘liqni saqlash tizimini isloh qilishning asosiy chora-tadbirlarida nazarda tutilgan edi.
Ushbu Qonunning maqsadi qon va uning tarkibiy qismlari donorligi sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.
donor — o‘z qoni va uning tarkibiy qismlaridan bir qismini tibbiyot ehtiyojlari uchun ixtiyoriy ravishda beruvchi jismoniy shaxs;
donor qoni banki — qon bilan ishlash xizmati tomonidan vujudga keltiriladigan va yangilab boriladigan, uzoq muddat saqlashga mo‘ljallangan donor qoni tarkibiy qismlarining zaxiralari;
donor qoni preparatlari — donor qoni tarkibiy qismlarini qayta ishlashda olingan davolash vositalari;
Qon va uning tarkibiy qismlari donorligi to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlaridan iboratdir.
Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining qon va uning tarkibiy qismlari donorligi to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Qon va uning tarkibiy qismlarini tibbiyot ehtiyojlari uchun topshirish donor tomonidan ixtiyoriylik asosida amalga oshiriladi.
Shaxsni qon va uning tarkibiy qismlarini topshirishga biron-bir tarzda majburlashga yo‘l qo‘yilmaydi.
Qon va uning tarkibiy qismlarini topshirishning inson uchun bezararliligi qon bilan ishlash xizmati tomonidan donor bo‘lishga rozilik bildirgan shaxsni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish, qon va uning tarkibiy qismlarini olishda tibbiyot xodimlarining sanitariya-gigiyena normalari va qoidalariga rioya etishi, shuningdek qon va uning tarkibiy qismlarini topshirishning davriyligi va hajmiga rioya etilishi orqali ta’minlanadi.
Donor qoni va uning tarkibiy qismlarini ishlatish xavfsizligini ta’minlash sog‘liqni saqlash tizimi davolash-profilaktika muassasalarining tibbiyot xodimlari tomonidan amalga oshiriladi. Tibbiyot xodimlari donor qoni va uning tarkibiy qismlari sifati hamda xavfsizligini kafolatlovchi belgilangan standartlarga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshirishlari shart.
Donor qonining tarkibiy qismlarini keyinchalik, zarurat bo‘lganda, donorning o‘ziga ishlatilishini ko‘zlab topshirish (autodonorlik) qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Qon va uning tarkibiy qismlarini topshirish yoshi o‘n sakkizga to‘lgan shaxslar O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadigan tartibda tibbiy ko‘rikdan o‘tkazilganidan keyingina amalga oshiriladi.
Qon va uning tarkibiy qismlarini topshirish oldidan shaxslarni tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish hamda ularning salomatligi to‘g‘risida hujjat berish bepul amalga oshiriladi.
Donor qoni va uning tarkibiy qismlarini to‘plash, tayyorlash, qayta ishlash va saqlashni qon bilan ishlash xizmati amalga oshiradi.
Donor qoni va uning tarkibiy qismlarini, shuningdek donor qoni preparatlarini ishlatish sog‘liqni saqlash tizimining davolash-profilaktika muassasalarida amalga oshiriladi.
Donor qoni va uning tarkibiy qismlarini to‘plash, tayyorlash, qayta ishlash, saqlash hamda ishlatish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.
LexUZ sharhi
Donor qoni va uning tarkibiy qismlarini to‘plash, tayyorlash va qayta ishlashni xususiy tartibda amalga oshirish taqiqlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Donor qoni va uning tarkibiy qismlariga, shuningdek donor qoni preparatlariga bo‘lgan ehtiyojlar, donor qoni bankini vujudga keltirish va yangilab borish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.
LexUZ sharhi
Qarang: Vazirlar Mahkamasining 2014-yil 27-noyabrdagi 324-son qarori bilan tasdiqlangan Qon bilan ishlash xizmati faoliyatini muvofiqlashtirish tartibi to‘g‘risidagi nizom.
Qon bilan ishlash xizmati davlat sog‘liqni saqlash tizimining donor qoni va uning tarkibiy qismlarini to‘plash, tayyorlash, qayta ishlash, saqlash bo‘yicha ixtisoslashtirilgan tibbiyot muassasalari majmuidan iborat.
Keyingi tahrirga qarang.
Qon bilan ishlash xizmati faoliyatini muvofiqlashtirib borish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadigan tartibda amalga oshiriladi.
Qon bilan ishlash xizmati qon va uning tarkibiy qismlari donorligini tashkil etishni quyidagi yo‘llar bilan amalga oshiradi:
donor qoni va uning tarkibiy qismlarini, shuningdek donor qoni preparatlarini ishlatish xavfsizligi sharoitlarini ta’minlash;
donor qoni va uning tarkibiy qismlari, shuningdek donor qoni preparatlarining tashilishini tashkil etish;
Qon bilan ishlash xizmati qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
qon va uning tarkibiy qismlari donorligi to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ijro etilishini ta’minlaydilar;
Keyingi tahrirga qarang.
qon va uning tarkibiy qismlari donorligini rivojlantirishga mahalliy budjetdan mablag‘lar ajratadilar.
Mahalliy davlat hokimiyati organlari qon va uning tarkibiy qismlari donorligi sohasida qonun hujjatlariga muvofiq boshqa vakolatlarni ham amalga oshirishlari mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
tibbiy ko‘rikdan o‘tadigan kuni va qon topshiradigan kuni donorni uning murojaatiga binoan ish, xizmat yoki o‘qish joyidan sog‘liqni saqlash muassasalariga borishiga moneliksiz ruxsat beradilar, donorning shu kunlari ish yoki xizmat joyida bo‘lmasligi odamlar hayoti yoki sog‘lig‘iga xavf tug‘dirishiga, davlat mudofaasi, xavfsizligi va jamoat tartibini ta’minlash bilan bog‘liq vazifalar bajarilmasligiga yoki boshqa og‘ir oqibatlarga olib kelishi mumkin bo‘lgan hollar bundan mustasno;
donorga qonun hujjatlarida belgilangan kafolatlarni beradilar hamda rag‘batlantirish choralarini qo‘llaydilar.
Keyingi tahrirga qarang.
LexUZ sharhi
Qarang: mazkur Qonunning 20, 21-moddalari, Vazirlar Mahkamasining 2014-yil 23-iyuldagi 202-son qarori bilan tasdiqlangan “O‘zbekiston Respublikasi faxriy donori” (“Pochetniy donor Respubliki Uzbekistan”) ko‘krak nishoni to‘g‘risidagi nizomning 31-bandi, Vazirlar Mahkamasining 2014-yil 27-noyabrdagi 324-son qarori bilan tasdiqlangan Qon bilan ishlash xizmati faoliyatini muvofiqlashtirish tartibi to‘g‘risidagi nizomning 9-bandi.
O‘zbekiston Qizil Yarim oy jamiyati, boshqa nodavlat notijorat tashkilotlari, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari aholini qon va uning tarkibiy qismlari bepul donorligiga jalb qilishda, donorlarga turli shakldagi rag‘batlantirishlar belgilashda, ommaviy axborot vositalari orqali aholining keng xabardor qilinishini tashkil etishda hamda qon va uning tarkibiy qismlari donorligini rivojlantirishga doir boshqa tadbirlarda ishtirok etishlari mumkin.
Aholini qon va uning tarkibiy qismlari bepul donorligiga jalb etish maqsadida qon va uning tarkibiy qismlari donorligini rivojlantirish jamoat fondlari tashkil etilishi mumkin, bunday fondlarni tashkil etish tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
LexUZ sharhi
Qon va uning tarkibiy qismlarini topshirish chog‘ida donor qonun hujjatlarida belgilangan tartibda quyidagi huquqlarga ega:
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Donor bo‘lishga rozilik bildirgan shaxs tibbiy ko‘rikdan o‘tish paytida o‘zi bilgan ilgarigi va hozirgi kasalliklari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni ma’lum qilishi shart.
Qon va uning tarkibiy qismlarini topshirish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.
Qon topshirish davriyligi bir martalik qon olish to‘rt yuz millilitrdan, shuningdek laboratoriya tekshiruvlari uchun yigirma millilitrdan ortiq bo‘lmagan normada yiliga to‘rt marotabadan oshmasligi kerak.
Tarkibiy qismlarini ajratib olish, shuningdek laboratoriya tekshiruvlari uchun qon topshirish davriyligi va hajmi O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Qon va uning tarkibiy qismlarini topshiradigan kuni, shuningdek tibbiy ko‘rikdan o‘tadigan kuni donor ana shu kunlar uchun o‘rtacha ish haqi saqlangan holda ishdan ozod qilinadi.
O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’lim muassasalarining o‘quvchilari, oliy o‘quv yurtlarining talabalari, ta’lim oluvchilarning boshqa toifalari qon va uning tarkibiy qismlarini topshiradigan kuni, shuningdek tibbiy ko‘rikdan o‘tadigan kuni mashg‘ulotlardan, harbiy xizmatchilar esa naryadlarni bajarishdan, xizmatni o‘tashning vaxta va boshqa shakllaridan ozod qilinadilar.
Donorga har safar qon va uning tarkibiy qismlarini topshirgan kunning bevosita ertasiga dam olish uchun o‘rtacha ish haqi saqlangan holda qo‘shimcha bir kun beriladi. Donorning xohishiga ko‘ra mazkur dam olish kuni har yilgi mehnat ta’tiliga qo‘shib berilishi mumkin.
LexUZ sharhi
Qo‘shimcha ma’lumot uchun Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 11-martdagi 133-son qarori bilan tasdiqlangan Xodimlarning davlat yoki jamoat vazifalarini bajarishlari, shuningdek, ularning jamiyat manfaatlariga doir harakatlarni amalga oshirishlari bilan bog‘liq kafolatli to‘lovlarni berish Tartibiga qarang.
Qon va uning tarkibiy qismlarini muntazam ravishda va bepul topshiruvchi donor “O‘zbekiston Respublikasi faxriy donori” ko‘krak nishoni bilan taqdirlanadi, ko‘krak nishoni to‘g‘risidagi nizom O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Qon bilan ishlash xizmatining qon va uning tarkibiy qismlarini topshirish, ularni to‘plash, tayyorlash, qayta ishlash va saqlash jarayonida qon bilan aloqada bo‘luvchi tibbiyot xodimlariga qonun hujjatlariga muvofiq imtiyozlar beriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Donor qoni va uning tarkibiy qismlarini, shuningdek donor qoni preparatlarini O‘zbekiston Respublikasiga olib kirish va O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga olib chiqish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Donor qoni va uning tarkibiy qismlarini, shuningdek donor qoni preparatlarini tashish tegishli transport turlarida ayrim toifadagi maxsus yuklarni tashish bo‘yicha belgilangan talablarga rioya etilgan holda amalga oshiriladi.
Donor qoni va uning tarkibiy qismlarini, shuningdek donor qoni preparatlarini tashish tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi hududida tabiiy ofatlar, avariyalar va falokatlar, epidemiyalar, epizootiyalar ro‘y bergan hollarda va boshqa favqulodda vaziyatlarda qon va uning tarkibiy qismlari donorligini tashkil etish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Qon va uning tarkibiy qismlari donorligini rivojlantirish tadbirlarini moliyalashtirish Davlat budjeti mablag‘lari va qonun hujjatlarida man etilmagan boshqa manbalar hisobidan amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Qon va uning tarkibiy qismlari donorligi sohasidagi nizolar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda hal etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Qon va uning tarkibiy qismlari donorligi to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzganlikda aybdor shaxslar belgilangan tartibda javobgar bo‘ladilar.
Keyingi tahrirga qarang.