Давлат ҳокимиятининг конституциявий асослари бузилмаслигига асосланиб ҳамда халқ қонуний тарзда сайлаб қўйган ҳокимият идораларига қарши қаратилган фаолиятга йўл қўйиб бўлмайди деб ҳисоблаб, Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгаши қарор қилади:
I. Ўзбекистон Республикаси Конституциясида, Қорақалпоғистон Республикаси Конституциясида ҳамда улар асосида қабул қилинган қонунларда белгилаб берилган ҳокимият конституциявий идораларининг ваколатларини ўзлаштиришга ҳеч ким ҳақли эмас. Ҳокимият конституциявий идораларининг фаолиятини тўхтатиб туриш ёки тугатиш ёхуд Ўзбекистон Республикаси Конституциясида ва Қорақалпоғистон Республикаси Конституциясида кўзда тутилган тартибдан фарқли ўлароқ тарзда ҳокимият тузилмаларини тузиш Конституцияга хилоф ҳисобланади ҳамда қонунга биноан жавобгарликка тортишга сабаб бўлади. Ҳокимият конституциявий идораларининг ваколатларини ўзлаштириб олган идоралар Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгаши, Қорақалпоғистон Республикаси Олий Кенгаши, халқ депутатлари вилоят, Тошкент шаҳар Кенгашлари томонидан тарқатиб юборилиши лозим.
Кейинги таҳрирга қаранг.
II. Ҳокимиятнинг конституциявий идораларини қўриқлашни кучайтириш мақсадида Ўзбекистон Республикасининг 1959 йил 21 майдаги Қонуни билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикасининг Жиноят кодексига (Ўзбекистон Республикаси Олий Советининг Ведомостлари, 1959 йил, № 6, 2-модда) қуйидаги ўзгартишлар ва қўшимчалар киритилсин:
номи қуйидаги таҳрирда баён этилсин: «Конституциявий тузумни зўрлик билан ўзгартиришга ёки Ўзбекистон Республикасининг худудий яхлитлигини зўрлик билан бузишга даъват этиш»;
«Конституциявий тузумни зўрлик билан ўзгартиришга ёки ҳокимиятни қўлга олишга ёхуд ҳокимиятнинг қонуний тарзда сайлаб қўйилган ёки тайинланган вакилларини ҳокимиятдан четлатишга ёинки Ўзбекистон Республикасининг худудий яхлитлигини зўрлик билан бузишга ошкора даъват қилиш, шунингдек бундай мазмундаги материалларни тарқатиш, —
уч йилгача муддатга озодликдан маҳрум этиш ёки энг кам ойлик иш ҳақининг йигирма ҳиссасигача бўлган миқдорида жарима солиш билан жазоланади»;
иккинчи кисмнинг жазо белгиланган бандидаги «йигирма минг сўмгача» деган сўзлар «энг кам ойлик иш ҳақининг эллик ҳиссасигача бўлган миқдорида» деган сўзлар билан алмаштирилсин.
Ҳокимият конституциявий идораларининг қонуний фаолиятига тўсқинлик қилишга ёки уларни Конституцияда кўзда тутилмаган мувозий ҳокимият таркиблари билан алмаштиришга қаратилган зўравонлик ҳаракатлари, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Конституциясида, Қорақалпоғистон Республикаси Конституциясида назарда тутилмаган тартибда тузилган ҳокимият тузилмаларини тарқатиб юбориш тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгаши, Қорақалпоғистон Республикаси Олий Кенгаши, халқ депутатлари вилоятлар, Тошкент шаҳар Кенгашлари чиқарган қарорларни белгиланган муддатда бажармаслик, —
сайлаб қўйиладиган лавозимларни эгаллаш ҳуқуқидан уч йилдан беш йилгача муддатга озодликдан махрум этиш ёки энг кам ойлик иш ҳақинииг ўттиз ҳиссасигача бўлган миқдорда жарима солиш билан жазоланади».
3. Қонун русча матнидаги Махсус қисмнииг биринчи боби сарлавҳасида «государственные преступления» деган сўзлар «преступления против государства» деган сўзлар билан, «Особо опасные государственные преступления» ҳамда «Иные государственные преступления» деган кичик сарлавҳалар эса «Особо опасные преступления против государства» ҳамда «Иные преступления против государства» деган кичик сарлавҳалар билан алмаштирилсин.
Ўзбекистон Республикаси фуқароси томонидан давлатга хиёнат қилиш, яъни Ўзбекистон Республикасининг мустақиллигига, унинг ҳудудий дахлсизлигига ёки давлат хавфсизлигига ва мудофаа қудратига зарар етказиш мақсадида қасддан содир этилган хатти-ҳаракатлар: душман томонига ўтиш, жосуслик қилиш, чет эл давлатига давлат ёки ҳарбий сирларни ошкор қилиш, чегарадан ташқарига қочиб ўтиш ёки чет элдан Ўзбекистон Республикасига қайтишдан бош тортиш, Ўзбекистон Республикасига қарши душманлик фаолиятини олиб боришда чет давлатга ёрдам бериш, —
мол-мулкини мусодара қилган ҳолда икки йилдан беш йилгача муддатга сургун қилиб ёки қилмасдан ўн йилдан ўн беш йилгача муддатга озодликдан маҳрум этиш билан ёки мол-мулкини мусодара қилиб, ўлимга ҳукм қилиш билан жазоланади.
Изоҳ. Ўзбекистон Республикасига қарши душманлик фаолияти юргизиш учун чет эл разведкаси томонидан ёлланган Ўзбекистон Республикаси фуқароси, агарда у топширилган жиноий вазифани адо этиш йўлида ҳеч қандай ҳаракат қилмасдан, ўзининг чет эл разведкаси билан алоқаси борлигини ихтиёрий равишда ҳокимият идораларига маълум қилса, жиноий жавобгарликдан озод этилади».
Давлат сири ёки ҳарбий сир бўлган маълумотларни чет эл давлатига, чет эл ташкилоти ёки уларнинг агентларига ошкор қилиш шунингдек, бу маълумотларни уларга бериш мақсадида ўғирлаш ёки тўплаш, агарда жосуслик чет эл фуқароси ёки фуқаролиги бўлмаган шахс томонидан қилинган бўлса, —
мол-мулкини мусодара қилган ҳолда икки йилдан беш йилгача муддатга сургун қилиб ёки сургун қилмасдан етти йилдан ўн беш йилгача муддатга озодликдан маҳрум этиш билан ёки мол-мулкини мусодара қилиб, ўлимга ҳукм этиш билан жазоланади.
Изоҳ. Ўзи содир этган ҳаракатлар тўғрисида ҳокимият идораларига ихтиёрий равишда хабар қилган шахс, башарти у Ўзбекистон Республикаси хавфсизлигига зарар етказмаган бўлса, ёхуд унинг хабари асосида кўрилган чора-тадбирлар туфайли давлат учун зарарли оқибатлар келиб чиқишининг олди олинган бўлса, жиноий жавобгарликдан озод этилади».
Ўзбекистон Республикасининг конституциявий тузумини зўрлик билан ағдариб ташлаш ва ҳокимиятни қўлга олиш мақсадида фитна уюштириш, —
мол-мулкини мусодара қилган ҳолда ўн йилдан ўн беш йилгача муддатга озодликдан маҳрум қилиш ёки ўлимга ҳукм этиш билан жазоланади.
Изоҳ. Фитнада қатнашган ва бу ҳақда ихтиёрий равишда ҳокимият идораларига хабар қилган шахс, башарти, унинг хабари асосида кўрилган чоралар туфайли фитнадан кўзланган мақсадни амалга оширишнинг олди олинган бўлса, жиноий жавобгарликдан озод этилади».
«Давлат ҳокимиятига зарба бериш ёки уни заифлаштириш мақсадида давлат ёки жамоат арбобини ёхуд ҳокимият вакилини унинг давлат ёки жамоат фаолияти муносабати билан ўлдириш,—
мол-мулкини мусодара қилган ҳолда икки йилдан беш йилгача муддатга сургун қилиб ёки сургун қилмасдан ўн йилдан ўн беш йилгача муддатга озодликдан маҳрум этиш билан ёки мол-мулкини мусодара қилиб, ўлимга ҳукм этиш билан жазоланади».
Ажнабий давлат ваколатхоналарининг ёки халқаро ташкилотларнинг хизмат биноларига, уларга қарашли ёки улар ижарага олган уй-жой биноларига, шунингдек ажнабий давлатларнинг ёки халқаро ташкилотларнинг вакилларига ҳужум қилиш, бу шахсларни улар вакил бўлган давлатларнинг ёки Ўзбекистон Республикаси ҳокимияти конституциявий идораларининг фаолиятига таъсир ўтказиш мақсадида тутиб гаров тариқасида ушлаб туриш, —
уч йилгача муддатга озодликдан маҳрум этиш ёки икки йилгача муддатга ахлоқ тузатиш ишларига юбориш билан жазоланади».
Ўзбекистон Республикасини заифлаштириш мақсадида портлатиш, ўт қўйиш ёки одамларни оммавий равишда қириб ташлашга, уларга тан жароҳатлари етказишга ёки уларнинг саломатлигига ўзгача зарар етказишга, корхоналарни, иншоотларни, қатнов йўллари ва воситаларини, алоқа воситаларини ёки муҳим халқ хўжалик ёхуд мудофаа аҳамиятига молик ўзга объектларни вайрон қилиш ёки унга зарар етказиш масадида ўзга хатти-ҳаракатлар содир этиш, шунингдек худди шу мақсадларда кўпчиликни заҳарлаш ёки эпидемия ва эпизоотиялар тарқатиш, —
мол-мулкини мусодара қилган ҳолда икки йилдан беш йилгача муддатга сургун қилиб ёки сургун қилмасдан саккиз йилдан ўн беш йилгача муддатга озодликдан маҳрум этиш билан ёки мол-мулкини мусодара қилиб, ўлимга ҳукм этиш билан жазоланади».
Нарса-буюмларни божхона назоратини четлаб ёки божхона назоратидан яшириб ёки кўп миқдорда, ёхуд контрабанда билан шуғулланиш учун уюшган гуруҳ томонидан Ўзбекистон Республикасининг божхона чегарасидан ўтказиш, шунингдек наркотик воситаларни, таъсири кучли, зарарли, радиоактив, портлайдиган моддалар, қурол-яроғ ва ўқ-дориларни чегарадан ўтказиш, яъни (текис стволли ов қуроллари ва уларнинг ўқ-дориси бундан мустасно) контрабанда қилиш, —
мол-мулкини мусодара қилган ҳолда икки йилдан беш йилгача муддатга сургун қилиб ёки сургун қилмасдан, уч йилдан ўн йилгача муддатга озодликдан маҳрум этиш билан жазоланади».
Ўша ҳаракат, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Қуролли Кучларини тўлдириш учун ўтказиладиган янги чақиришлардан бош тортиш уруш вақтида содир этилса, —
Чет элга чиқиб кетиш, Ўзбекистон Республикасига кириш ёки чегарадан ўтишда белгиланган тартибни бузиш, —
Белгиланган нусхадаги паспорти ёки Ўзбекистон Республикаси Конституциясида кўзда тутилган бошпана ҳуқуқидан фойдаланиш учун рухсати бўлмагани ҳолда Ўзбекистон Республикасига келган чет эл фуқароларига бу модда жорий қилинмайди».
Белгиланган тартибда рухсати бўлмаган ҳолда Ўзбекистон Республикасига учиб кириш ва Ўзбекистон Республикасидан учиб чиқиш, рухсатномада кўрсатилган маршрутларга, қўниш жойларига, хаво дарвозаларига, учиш баландлигига риоя қилмаслик ёки халқаро учиш қоидаларини бошқа тарзда бузиш, —
ҳаво кемасини мусодара қилиб ёки қилмасдан, бир йилдан ўн йилгача муддатга озодликдан маҳрум этиш ёки энг кам ойлик иш ҳақининг эллик ҳиссасигача бўлган миқдорда жарима солиш билан жазоланади».
«Сотиш ва ишлатиш мақсадида давлат пул белгиларини, давлатнинг қимматбаҳо қоғозларини ёки чет эл валюталарини қалбаки ясаш, шунингдек уларни сотиш ва ишлатиш, —
мол-мулкини мусодара қилган ҳолда икки йилдан беш йилгача муддатга сургун қилиб ёки сургун қилмасдан уч йилдан ўн беш йилгача муддатга озодликдан маҳрум этиш билан жазоланади».
16. Қонун русча матнидаги 71-модданинг иккинчи қисмида «особо опасные государственные преступления» деган сўзлар «особо опасные преступления против государства» деган сўзлар билан алмаштирилсин.
17. 22-модданинг биринчи қисмидаги «Давлатга қарши жиноятлар учун жиноий жавобгарлик тўғрисида»ги СССР Қонунида кўзда тутилган ҳолатларда «давлатга қарши жиноят қилганлик, ССР Иттифоқи жиноят қонунларининг ҳамда ушбу Кодекснинг қасддан одам ўлдирганлик учун жавобгарликка тортишни белгиловчи моддаларида кўрсатилган айбни оғирлаштирадиган ҳолатларда қасддан одам ўлдирганлик учун, ССР Иттифоқи қонунларида махсус кўзда тутилган айрим ҳолларда эса бошқа баъзи бир алоҳида оғир жиноятлар учун ҳам ўлим жазоси — отиб ўлдириш қўлланилишига йўл қўйилади» деган сўзлар чиқариб ташланиб, улар ўрнига «давлатга қарши жиноятлар учун қонунда назарда тутилган ҳолларда, оғир ҳолатда қасддан одам ўлдирганлик учун, шунингдек ушбу Кодексда назарда тутилган бошқа баъзи ўта оғир жиноятлар учун қўлланиш мумкин» деган сўзлар киритилсин.
18. Қонун русча матнидаги 23-модданинг тўртинчи қисмидаги олтинчи хатбошида, бешинчи қисмда, саккизинчи қисмидаги учинчи хатбошида «государственные преступления» деган сўзлар «преступления против государства» деган сўзлар билан алмаштирилсин.
19. Қонун русча матнидаги 23-1-модданинг биринчи қисмидаги биринчи ва иккинчи бандда, 23-2-модданинг учинчи қисмидаги биринчи бандда, 33-1-модданинг учинчи қисмидаги иккинчи бандда, 50-1-модданинг иккинчи бандида «государственное преступление» деган сўзлар «преступление против государства» деган сўзлар билан алмаштирилсин.
20. 60-1-моддадаги «Ватанга хиёнат» деган сўзлар «Давлатга хиёнат» деган сўзлар билан алмаштирилсин.
21. 62-модданинг сарлавҳасидаги ва матнидаги «Советларга қарши» деган сўзлар «ғайриконституциявий» деган сўзлар, русча матндаги «государственное преступление» деган сўзлар «преступление против государства» деган сўзлар билан алмаштирилсин.
22. 65-модданинг биринчи қисмидаги «Ватанга хиёнат» деган сўзлар «Давлатга хиёнат» деган сўзлар билан алмаштирилсин.
23. Қонун русча матнидаги 79 ва 79-1-моддаларининг сарлавҳалари ва матнларидаги «государственных преступлениях», «государственных преступлений» деган сўзлар «преступления против государства», «преступлений против государства» деган сўзлар билан алмаштирилсин.
Кейинги таҳрирга қаранг.