LexUZ шарҳи
Мазкур қарор Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1997 йил 6 мартдаги 125-сонли «Ўзагросуғурта» Давлат-акциядорлик суғурта компанияси фаолиятини ташкил этиш масалалари тўғрисида»ги қарори билан ўз кучини йўқотган.
Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
2. Ўзбекистон ССР Министрлар Советининг «Ўзбекистон ССР давлат страхованиеси органлари тўғрисидаги низомни тасдиқлаш ҳақида» 1979 йил 9 октябрдаги 700-сон қарори ўз кучини» йўқотган деб ҳисоблансин.
Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги Ўзбекистон Республикаси Давлат суғурта бош бошқармаси;
2. Ўзбекистон Республикаси Давлат суғурта бош бошқармаси (Ўздавсуғурта) ҳисобланади, тўла хўжалик мустақиллиги шароитида иш олиб боради ва Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузурида бўлади.
Ўзбекистон Республикаси Давлат суғурта бош бошқармаси, унинг Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳридаги бошқармалари ҳамда назорат муассасалари республика давлат суғурта органларининг ягона тизимини ташкил этади.
3. Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органларининг асосий вазифаси, фуқаролар ҳаётини, саломатлигини, мол-мулкини, шунингдек, мулкчиликнинг барча шаклларидаги корхона ҳамда ташкилотларнинг иқтисодий манфаатларини табиий офатлар, ҳалокатлар, бахтсиз ҳодисалар ва бошқа кутилмаган ҳодисалардан суғурта йўли билан ҳимоялашни таъминлашдан иборат.
4. Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органлари ўзларига юклатилган вазифаларга мувофиқ қуйидаги ишларни амалга оширади:
қонунчиликка мувофиқ Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органлари зиммасиги юклатиладиган давлат суғуртасининг бошқа турларини ўтказиш;
в) ижарачилар, давлат корхоналари (бирлашмалар), ширкат ва жамоат ташкилотлари ҳамда фуқароларнинг мол-мулкини ихтиёрий суғурта қилишни ўтказиш;
д) белгиланган тартибга мувофиқ суғурта тўловлари миқдорини аниқлаш ва уларни тўлашни амалга ошириш;
е) эҳтиётдан суғурта ва инвестиция фаолиятини, суғурта ва қайта суғурта қилиш, шу жумладан чет эл валютасида, аъмолларини амалга ошириш;
ж) республика вазирликлари ва идоралари билан, бошқа мамлакатларнинг суғурта ташкилотлари билан амалий алоқаларни ва ҳамкорликни ривожлантириш, қўшма суғурта фаолиятини амалга ошириш;
5. Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органлари тизимида молиявий фаолиятни тартибга солиб туриш учун қуйидагилар ташкил этилади:
6. Ўзбекистон Республикаси Давлат суғурта бош бошқармаси ҳамда унга бўйсунувчи давлат суғурта бошқармалари ва назорат муассасалари ўз фаолиятида Ўзбекистон Республикаси Конституциясига, Ўзбекистон Республикаси қонунларига, Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг бошқа қарорларига, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишларига, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарорлари ҳамда фармойишларига, Молия вазирлигининг йўриқномалари ва буйруқларига, мазкур Низомга ҳамда бошқа норматив ҳужжатларга амал қилади.
7. Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органлари молиявий-хўжалик фаолиятининг асосий умумлаштирувчи кўрсаткичи даромаддир. У олинган даромадлар билан қилинган харажатлар (суғурта тўловлари, эҳтиётдан кўриладиган чора-тадбирларга сарфланган харажатлар, захира жамғармаларига ажратмалар, иш юритиш харажатлари) ўртасидаги фарқ сифатида аниқланади.
Бюджетга солиқлар тўланганидан сўнг қоладиган даромад давлат суғурта органларининг мулки бўлиб ҳисобланади.
8. Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органлари бюджетга тўланадиган солиқлар ва солиқ бўлмаган тўловларни ундириш учун белгиланган тартибда мажбурий суғуртага доир тўловларни ундиришни амалга оширади.
9. Ўзбекистон Республикаси Давлат суғурта органлари ходимларига бошқа суғурта ташкилотлари ишида қатнашиш, шунингдек, ўриндошлик йўли билан қатнашиш ман этилади.
10. Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органлари ва унинг бўлинмалари суғурта аъмоллари билан боғлиқ барча ишлар юзасидан давлат божи тўлашдан озод этиладилар.
11. Давлат суғурта органлари томонидан тўланадиган суғурта ҳақи суммаси ва шахсий суғуртага оид суғурта пулидан солиқлар ҳамда йиғимлар, шунингдек, давлат божи олинмайди.
12. Давлат суғурта органлари ўз мажбуриятлари бўйича ҳақ ундириш мумкин бўлган ўзларига тегишли мулкка жавоб берадилар.
Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органлари давлат мажбуриятлари бўйича жавоб бермайдилар, давлат эса Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органларининг мажбуриятлари бўйича жавоб бермайди. Ўзбекистон Республикаси давлат суғурта органлари ўтказиши лозим бўлган давлат мажбурий суғурта турлари бўйича мажбуриятлар бундан мустаснодир.
Суғурта қилдирувчи Билан суғурта қилувчи ўртасидаги низолар қонун билан белгиланган тартибда кўриб чиқилади.
13. Суғурта қилиш шартларини бузганлиги учун суғурта қилдирувчилар ва суғурта қилувчиларнинг жавобгарлиги улар ўртасида тузилган суғурта шартномасида белгиланади ва белгиланган тартибда тасдиқланган суғурта бўйича қоидалар ва йўриқномаларда айтиб ўтилади.
14. Ўздавсуғурта, унинг Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ҳамда Тошкент шаҳридаги бошқармалари ва назорат муассасалари юридик шахс ҳисобланадилар, банк муассасаларида ўзларининг ҳисоб-китоб ва валюта счётларига, Ўзбекистон Республикасининг Давлат герби тасвири туширилган ҳамда номлари ўзбек ва рус тилларда ёзилган муҳрга эга бўладилар.
15. Республикада давлат суғурта органлари ишига раҳбарликни ва уларнинг фаолиятини назорат қилишни Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги амалга оширади. Вазирлик:
Қорақалпоғистон Республикаси Молия вазири, вилоятлар, шаҳарлар ҳокимликлари молия бошқармалари (бўлимлари) нинг бошлиқлари (мудирлари) Ўзбекистон Республикасининг суғуртага оид қонунларига, суғуртанинг ҳамма турларига доир қоидалар, йўриқномаларга тегишли суғурта органлари томонидан риоя этилишини, шунингдек, суғурта тўловлари тушуми, суғурта қопламаси ва суғурта пуллари тўланишини назорат қиладилар ҳамда жавоб берадилар.
16. Ўзбекистон Республикаси Давлат суғурта бош бошқармасига Ўзбекистон Республикаси Молия вазирининг тавсияси билан Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан тайинланадиган Молия вазирининг ўринбосари – бош бошқарма бошлиғи бошчилик қилади. Давлат суғурта бош бошқармаси бошлиғининг ўринбосарлари бўлади. Уларни вазирлик ҳайъати тасдиқлайди ва Ўзбекистон Республикаси Молия вазири тайинлайди.
Давлат суғурта бош бошқармаси жойлардаги давлат суғурта органлари ишига услубий раҳбарлик қилади, уларнинг фаолиятини мувофиқлаштиради ва назорат этади, ишлаб чиқариш ва ижтимоий ривожлантиришнинг умумий йўналишларини, соф фойдани тақсимлаш тартибини, меҳнатга ҳақ тўлаш шакли ҳамда тизимини белгилаб беради.
Ўздавсуғурта даромаддан олинадиган солиқ бўйича республика бюджети билан марказлаштирилган тартибда ҳисоб-китоб қилади.
17. Ўзбекистон Республикаси Давлат суғурта бош бошқармасининг тузилмаси ва ходимлари сони, шунинг, лавозим маошлари схемаси ҳамда суғурта органлари ихтиёрида қоладиган фойдани ишлатиш тўғрисидаги Низом ва мукофотлаш тартиби Ўзбекистон Республикаси Давлат суғурта бош бошқармасининг бошлиғи томонидан тасдиқланади.
18. Ўзбекистон Республикаси Давлат суғурта бош бошқармасига белгиланган тартибда қуйидаги ҳуқуқлар берилади:
суғурта тўловларидан ажратмалар ҳисобига ўтказиладиган тадбирлар рўйхати ҳақида, суғурта қилиниши лозим бўлган мол-мулкнинг нобуд бўлиши ва шикастланишининг олдини олиш юзасидан, шунингдек, юқорида кўрсатилган маблағларни сарфлаш тартиби тўғрисида Вазирлар Маҳкамасига таклифлар киритиш;
бош бошқарма аппарат ва унга бўйсунувчи давлат суғурта органлари ҳамда ўз тасарруфидаги бошқа ташкилотлар ходимларини лавозимга тайинлаш ва лавозимдан озод этиш, Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар бошқармалари бошлиқларининг лавозим маошларига устамалар белгилаш;
суғурта шартномалари тузиш ва ихтиёрий суғурта тўловларини қабул қилиш учун кредит муассасалари ҳамда бошқа муассасалар ва ташкилотларни жалб қилиш;
мулкчиликнинг барча шаклларидаги корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар билан суғурта шартномалари тузиш;
Ўзбекистон Республикаси Марказий банки муассасаларида ва бошқа кредит муассасаларида Бош бошқарма учун счётлар очиш ҳамда ёпиш, амалдаги қонун ҳужжатларига мувофиқ маблағлар ва мол-мулкини тасарруф этиш; Ўздавсуғуртага юкланган вазифаларни амалга ошириш учун шартномалар тузиш; ишончномалар бериш; судда, ҳакамлик судида ва бошқа органларда иш олиб бориш;
ихтиёрий суғуртанинг ҳамма турлари бўйича идоравий меъёрий ҳужжатлар, шунингдек, давлат суғурта органларининг фаолияти масалалари юзасидан услубий кўрсатмаларни ишлаб чиқиш тасдиқлаш;
кирим ва чиқимлар баланси лойиҳасини ишлаб чиқиш ҳамда балансни тузиш, шунингдек, тўловлар тушуми ҳажмини назорат қилиш кўрсаткичларини тайёрлаш.
19. Ўздавсуғурта ҳузурида Кенгаш тузилади, унинг таркибига Бош бошқарма бошлиғи, лавозими бўйича бошлиқнинг ўринбосарлари, шунингдек, республика давлат суғурта органларининг бошқа раҳбар ходимлари киради. Кенгаш аъзолари Ўздавсуғурта бошлиғининг тавсияга кўра Ўзбекистон Республикаси Молия вазири томонидан тасдиқланади.
Кенгаш иши тузилган режага мувофиқ амалга оширилади, режа бир йилга тузилиб, йил чоракларига бўлиб чиқилади ва суғурта тўловлари тушуми режасини бажариш давомида юзага келувчи энг долзарб ва муҳим масалаларни, шунингдек, амалий раҳбарликни такомиллаштириш, қарорлар ижросини назорат қилиш ва текшириш, раҳбар кадрлар ҳамда мутахассисларни танлаш ва жой-жойига қўйиш масалаларини ўз ичига олади.
Ўздавсуғурта Кенгаши аъзолари ўзлари эгаллаб турган лавозимлар бўйича асосий ишларидан ташқари, суғурта органлари ишининг асосий кўрсаткичлари сифатида белгиланган режаларни бажариш ҳамда давлат суғуртасини ривожлантириш бўйича республикада олиб борилаётган ишлар ҳам шахсан жавоб берадилар.
20. Давлат суғурта бошқармасига Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ҳайъатининг қарори билан тасдиқланадиган ва Ўзбекистон Республикаси Молия вазири томонидан тайинланадиган бошлиқ бошчилик қилади.
Вилоят бошқармаси аппаратининг тузилмаси, унинг шахсий таркиби, лавозими маошларига устамалар, бошқарма ходимларини, шу жумладан, суғурта назорат органлари бошлиқларини йилнинг иш якунларига кўра тақдирлаш тўғрисидаги низом бошқарма бошлиғи томонидан тасдиқланади.
Бошқарма бошлиғи давлат суғурта бошқармаси ва назорат органлари ходимларини белгиланган тартибда лавозимга тайинлайди ва лавозимдан озод этади.
суғурта тўловлари тушумига доир топшириқларни, харажатлар сметасини ишлаб чиқади ва тасдиқлайди, уларнинг бажарилишини назорат қилишни амалга оширади;
суғурта аъмолларининг статистика ва бухгалтерия ҳисобини тузади ва олиб беради, шунингдек, шаҳар ва туман давлат суғурта назорат органларида шу ҳисобни олиб бориш ҳолатини назорат қилишни амалга оширади, тасарруфидаги назорат органларининг молия-хўжалик фаолиятини тафтиш қилади ҳамда текширади;
кредит муассасаларида счётлар очади ва ёпади, юридик ҳамда жисмоний шахслар билан ҳамкорлик қилиш ҳақида шартномалар тузади, судда, ҳакамлик суди ва бошқа органларда иш олиб боради;
суғурта тўловлари ажратмалари ҳисобига ўтказиладиган суғурта қилинган мол-мулкларнинг нобуд бўлиши ва шикастланишининг олдини олиш чора-тадбирларини режалаштиришда қатнашади ва юқорида кўрсатилган маблағларнинг мақсадли йўналтирилиши устидан назоратни амалга оширади.
22. Туман, шаҳар ва участка давлат суғурта назорат муассасаларига давлат суғурта бошқармасининг бошлиғи томонидан тайинланадиган бошлиқлар бошчилик қиладилар.
Туман, шаҳар ва участка давлат суғурта назорат муассасаларининг бошлиқларига белгиланган тартибда назорат муассасалари ходимларини, шунингдек, штатда бўлмаган суғурта вакилларини ишга тайинлаш ва ишдан озод этиш ҳуқуқи берилади.
назорат муассасасининг тузилмаси ва шахсий таркибини ишлаб чиқиш, штатдаги ходимларнинг лавозим маошларига устамалар, суғурта вакилларининг меҳнат ҳақи миқдорини белгилаш;
давлат маблағлари ҳамда моддий бойликларнинг сақланишини, уларнинг тўғри ва тежамли сарфланишини таъминлаш;
давлат суғуртасини янада ривожлантиришни, мажбурий ва ихтиёрий суғуртанинг ҳар бир турига оид тўловлар тушуми топшириқларининг бажарилишини таъминлаш;
суғурта қопламаси ҳамда суғурта пулларини қоида ва йўриқномаларда белгиланган тартибда аниқлаш ва тўлаш;