«Парламент назорати тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 4 ва 10-моддаларига мувофиқ Ўзбекистон «Миллий тикланиш» демократик партияси фракциясининг ташаббусига кўра Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси Ўзбекистон Республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирининг «Ўзбекистон Республикасининг Миллий ахборот-коммуникация тизимини ривожлантириш комплекс дастури амалга оширилишининг бориши тўғрисида»ги ахборотини эшитди.
Қонунчилик палатаси шуни таъкидлайдики, 2013 — 2020 йилларда Ўзбекистон Республикаси Миллий ахборот-коммуникация тизимини ривожлантиришнинг комплекс дастурини (бундан буён матнда Комплекс дастур деб юритилади) амалга ошириш мобайнида Ўзбекистонда миллий телекоммуникациялар тармоғини ривожлантиришга, замонавий ахборот-коммуникация технологияларини давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларининг фаолиятига жорий этишга, «Электрон ҳукумат» инфратузилмасини такомиллаштиришга қаратилган тизимли ва изчил чора-тадбирлар амалга оширилмоқда.
Мамлакатимизнинг телекоммуникация технологиялари, алоқа тармоқлари ва инфратузилмасини ривожлантириш бўйича умумий миқдори 2,1 трлн сўм бўлган 17 та лойиҳани ҳамда ахборот тизимлари ва маълумотлар базалари комплексларини яратишга доир 28 та тадбир ва лойиҳани ўз ичига олган Комплекс дастурнинг амалга оширилиши Миллий ахборот-коммуникация тизимини жорий этиш ва ривожлантиришнинг инфратузилмавий асосини шакллантириш имконини берди.
Амалга оширилган чора-тадбирлар ҳисобига магистрал телекоммуникация тармоқларини модернизация қилиш ва кенгайтириш, аҳолининг, шу жумладан қишлоқ жойларда ва бориш қийин бўлган минтақаларда яшовчи аҳолининг ахборот технологиялари ва хизматларидан фойдаланиш имконини берувчи инфратузилмани ривожлантириш таъминланди.
Фойдаланувчиларнинг 2 000 дан зиёд давлат ҳокимияти ва бошқаруви органларининг расмий сайтларидан фойдаланишини таъминлайдиган, ишга туширилган Ягона интерактив давлат хизматлари портали жорий этилаётган электрон ҳукумат ахборот тизимининг муҳим элементидир. Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари томонидан жисмоний ва юридик шахсларга 700 мингдан зиёд интерактив давлат хизматлари кўрсатилди, интерактив давлат хизматларидан фойдаланувчи тадбиркорлик субъектлари сонининг фоиз ҳисобидаги кўрсаткичи 57 % га етказилди.
Солиқ ва божхона соҳасида электрон давлат хизматларини кўрсатиш жараёнини автоматлаштиришнинг юқори даражаси солиқ ва статистика ҳисоботини электрон шаклда топширувчи тадбиркорлик субъектларининг улушини 100 % га етказиш ва юкларнинг божхона расмийлаштируви чоғида товарларни электрон тарзда декларация қилишга тўлиқ ўтиш имконини берди.
«Электрон ҳукумат тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг ишлаб чиқилиши ва қабул қилиниши Комплекс дастурни амалга оширишнинг муҳим босқичи бўлиб, унинг кучга кириши жамият ва давлат қурилишининг турли соҳаларида замонавий ахборот-коммуникация технологияларини кенг жорий этиш жараёнларини фаоллаштириш учун ҳуқуқий асос яратди. Депутатлар амалга оширган мониторинг якунлари ушбу Қонуннинг қабул қилиниши муносабати билан талаб этиладиган бир қатор қонуности норматив ҳужжатлар ижро этувчи ҳокимият органлари томонидан ўз вақтида қабул қилинганлиги тўғрисида гувоҳлик бермоқда.
Электрон ҳукумат тизими доирасида идоралараро ҳамкорлик ва ўзаро маълумотлар алмашишга доир давлат стандартларини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш амалга оширилмоқда, аҳоли ва тадбиркорлик субъектлари билан электрон шаклдаги ҳамкорликка ўтишни таъминлаш борасидаги қонун ҳужжатлари такомиллаштирилмоқда.
Шу билан бирга Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси таъкидлайдики, Комплекс дастур лойиҳаларининг амалга оширилиши жараёнида айрим камчиликлар кўзга ташланади. Хусусан, электрон ҳукумат тизими лойиҳаларини амалга оширишнинг тармоққа оид жадвалларини ўз вақтида бажармаганлик ҳоллари мавжуд.
Шахсий маълумотлардан фойдаланиш механизмларини тартибга солувчи қонун ҳужжатлари ривожланмаганлиги, ушбу махфий ахборот туридан ғайриқонуний равишда фойдаланиш фактларига йўл қўймасликнинг ҳуқуқий кафолатларини комплекс ва тизимли тарзда таъминловчи яхлит қонун мавжуд эмаслиги Комплекс дастурни муваффақиятли амалга оширишга тўсқинлик қилмоқда.
Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари томонидан тақдим этиладиган электрон давлат хизматларидан фойдаланиш механизмлари тўғрисида фуқароларнинг хабардорлик даражаси паст бўлиб қолмоқда, бу эса электрон ҳукумат тизимининг амалга оширилаётган лойиҳалари самарадорлигига салбий таъсир ўтказмоқда.
Ўзбекистон Республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирининг «Ўзбекистон Республикасининг Миллий ахборот-коммуникация тизимини ривожлантириш комплекс дастури амалга оширилишининг бориши тўғрисида»ги ахборотини эшитиб ҳамда «Парламент назорати тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 21-моддасига биноан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг Қонунчилик палатаси қарор қилади:
1. Ўзбекистон Республикаси ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирининг «Ўзбекистон Республикасининг Миллий ахборот-коммуникация тизимини ривожлантириш комплекс дастури амалга оширилишининг бориши тўғрисида»ги ахбороти маълумот учун қабул қилинсин.
2. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси Комплекс дастур таркибига киритилган, амалга ошириш босқичларида оқсашлар мавжуд бўлган айрим лойиҳалар, хусусан — «Коммунал» комплекс ахборот тизими (Ўзбекистон «Ўзкоммунхизмат» агентлиги), «Таълим» комплекс ахборот тизими (Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги), Миллий геоахборот тизими (Ўзбекистон Республикаси Ер ресурслари, геодезия, картография ва давлат кадастри давлат қўмитаси) ўз вақтида бажарилишига қаратилган қўшимча чора-тадбирлар қабул қилсин.
3. 2013 — 2020 йилларда Ўзбекистон Республикаси Миллий ахборот-коммуникация тизимини ривожлантиришнинг комплекс дастурида белгиланган вазифаларни ўз вақтида ва сифатли амалга оширишни таъминлаш юзасидан Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Ахборот ва коммуникация технологиялари масалалари қўмитаси ҳамда Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги томонидан қўшма тадбирлар режаси ишлаб чиқилганлиги ва ижро этиш учун қабул қилинганлиги маълумот учун қабул қилинсин.
4. Ўзбекистон Республикаси Ахборот технологиялари ва коммуникацияларини ривожлантириш вазирлиги ҳамда Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг Ахборот ва коммуникация технологиялари масалалари қўмитаси 2013 — 2020 йилларда Ўзбекистон Республикаси Миллий ахборот-коммуникация тизимини ривожлантиришнинг комплекс дастурида белгиланган вазифаларни ўз вақтида ва сифатли амалга оширишни таъминлашга доир қўшма тадбирлар режасини амалга ошириш доирасида:
амалдаги қонун ҳужжатларини инвентаризациядан ўтказиш ва янгитдан қабул қилинган «Электрон ҳукумат тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни талаблари асосида электрон ҳукумат тизимини ва электрон давлат хизматларини жорий этиш жараёнларини тартибга солувчи зарур қонуности норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар ўз вақтида ва тўлиқ қабул қилинишини таъминласин;
аҳолининг компьютерга оид билимлари, фуқароларнинг, тадбиркорлик субъектларининг электрон давлат хизматларидан фойдаланиш тўғрисида хабардорлиги даражасини ошириш борасида амалга оширилаётган ахборот-тушунтириш чора-тадбирларининг таъсирчанлигини кучайтирсин.