LexUZ шарҳи
Мазкур Битим Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг 1994 йил 6 майдаги 1069-XII-сонли «Мустақил давлатлар ҳамдўстлигига аъзо бўлган давлатлар корхоналари ва тармоқларининг ишлаб чиқариш кооперациясини ривожлантиришни қўллаб-қувватлашнинг умумий шарт-шароитлари ва тартиби тўғрисидаги битимни ратификация қилиш ҳақида»ги қарори билан ратификация қилинган.
LexUZ шарҳи
Мазкур Битимга аъзо давлатларнинг ҳукуматлари, кейинги ўринларда «Томонлар» деб аталувчилар,
Ҳамдўстлик Давлат раҳбарлари кенгашининг 1993 йил 14 май ва 24 сентабрда Москвада қабул қилинган қарорларига мувофиқ, шунингдек, Иқтисодий иттифоқнинг мақсад ва тамойилларига эришиш учун;
давлатларнинг илмий-техник ва ишлаб чиқариш истиқболлари ўртасидаги мавжуд технологик ўзаро алоқаларни ҳисобга олиб;
бозор муносабатларига асосланган умумий иқтисодий маконни яратишда МДҲга аъзо давлатлар хўжалик юритувчи субъектларининг бевосита ишлаб чиқариш муносабатларининг ҳал қилувчи ролини эътироф этган ҳолда;
Ҳамдўстлик доирасидаги саноат кооперацияси ҳамда корхоналар ва тармоқлар ўртасидаги бевосита алоқаларни таъминлаш ва ўзаро манфаатли ривожлантириш учун қулай шарт-шароитлар яратишга интилиб,
Томонлар турли мулк шаклидаги корхоналар, тармоқ ва тармоқлараро мажмуалар ўртасида уларнинг бевосита ишлаб чиқариш алоқалари асосида, шунингдек молия-саноат гуруҳлари ва трансмиллий ишлаб чиқариш бирлашмалари, қўшма корхоналар доирасида кооперацияни амалга ошириш ва ривожлантиришни қўллаб қувватлашни таъминлаш бўйича самарали чора-тадбирларни амалга оширадилар.
Томонлар халқаро ихтисослашув ва ишлаб чиқариш кооперациясини ривожлантириш, уларни амалга ошириш шартлари; саноат тармоқларида устуворликларни аниқлаш; қўшма лойиҳалар ва дастурларни ишлаб чиқиш ва амалга оширишга кўмаклашиш; ишлаб чиқаришни, шу жумладан, мудофаа саноатини конверсиялаш соҳасида кўп томонлама мувофиқлаштиришни амалга ошириш соҳаларида келишилган сиёсатни олиб борадилар.
кооперация орқали товарларни етказиб бериш деганда технологик жиҳатдан ўзаро боғлиқ ва тайёр маҳсулотни ишлаб чиқариш учун керакли бўлган хомашё, материаллар, узеллар, деталлар, эҳтиёт қисмлар, тайёрламалар, яримфабрикатлар, бутловчи ҳамда бошқа тармоқ ва тармоқлараро қисмларни етказиш тушунилади;
хизмат кўрсатиш деганда лойиҳавий, таъмирлаш ишлари, техник хизмат кўрсатиш ва технологик жараёнлар тушунилади;
товарларни қайта ишлаш учун божхона режимлари доирасида етказиб бериш деганда Томонларнинг божхона қонунчилигида белгиланган шартларга мувофиқ товарлар етказиб бериш тушунилади, агар мазкур Битимда бошқача қоида белгиланмаган бўлса.
Томонлар ишлаб чиқариш кооперацияси ва тўғридан-тўғри муносабатларнинг асосий бўғинини тегишли ҳукуматлараро, тармоқлараро ва идоралараро битимлар асосида хўжалик юритувчи субъектлар томонидан тузиладиган ва божхона иттифоқини тузишдан олдин божхона органлари учун чегара орқали кооперация асосида етказиб бериладиган товарларни ўтказишда асос бўлиб хизмат қиладиган шартномалар ташкил қилишини тан оладилар. Товарларнинг божхона расмийлаштируви мазкур Битимга мувофиқ ва Томонларнинг божхона қонунчилигида назарда тутилган тартибда амалга оширилади.
Томонлар кооперация асосида ва қайта ишлаш божхона режимлари доирасида олиб келинаётган товарлар ҳамда кўрсатилаётган хизматларга нисбатан импорт ва экспорт божлари, солиқлар, аксиз солиғи ва миқдорий чекловларни қўлламасликни ўз зиммаларига оладилар.
Томонлар ўз ваколатли ташкилотлари ушбу моддани амалга оширишнинг муайян тартибини ишлаб чиқишига келишиб олдилар.
Қурол-яроғ ва ҳарбий техника ишлаб чиқаришга мўлжалланган махсус бутловчи қисмлар, шунингдек белгиланган халқаро кафолатларга риоя қилиш мақсадида тарифсиз тартибга солиш чораларига бўйсунадиган бошқа ўзига хос товарлар етказиб бериш тартиби алоҳида ҳукуматлараро битимлар билан белгиланади.
Томонлар ўз банкларида миллий қонунчиликда ўрнатилган тартибда ва муддатларда ҳисоб рақамларининг очилишига тўсқинлик қилмайдилар. Томонлар тегишли ташкилотларга ушбу соҳадаги қонунчилик ва хўжалик юритиш амалиётини яқинлаштириш бўйича ишларни амалга оширишни топширадилар.
Томонлар етказиб берилган товарлар (ишлар, хизматлар) учун эркин айирбошланадиган валютада тўловни талаб қилмасликка келишиб олдилар.
Томонлар мазкур Битимни тузган Томонларнинг корхоналари ўзлари ишлаб чиқарган маҳсулот (иш, хизмат) ларни ўзаро келишилган ҳолда белгиланган нархларда сотишидан келиб чиқадилар.
Томонлар мазкур Битимнинг 3-моддасида кўрсатилган маҳсулот ва хизматларни етказиб бериш бўйича тўловларни тўсиқларсиз амалга ошириш учун зарур шарт-шароитлар яратилишини таъминлашга келишиб олдилар.
Ўзаро ҳисоб рақамларни очиш ва юритиш тартиби Томонларнинг Марказий (миллий) банклари ўртасидаги келишувга мувофиқ белгиланади.
Томонлар зарур ҳолларда юқори технологияли тармоқлар ва экспортга йўналтирилган соҳалардаги кооперацияни ривожлантириш ҳамда импорт ўрнини босувчи маҳсулотлар ишлаб чиқаришни рағбатлантирувчи кредитлар ва инвестицияларни ажратиш шартларини келишиб оладилар.
Томонлар мазкур Битим доирасида етказиб берилган хом-ашё, материаллар ва бутловчи қисмлар етказиб берувчи давлат ваколатли органининг ёзма розилигисиз учинчи мамлакатларга, шу жумладан, хорижий жисмоний, юридик шахсларга ёки халқаро ташкилотларга қайта экспорт қилинмайди, деб келишиб олдилар.
Ишлаб чиқариш соҳасида интеграцион жараёнларни ривожлантириш мақсадида Томонлар корхоналар ва тармоқлар ўртасидаги кооперацион муносабатларни тартибга солиш борасида хўжалик юритувчи субъектларга нисбатан миллий қонунчилик нормаларини мувофиқлаштириш ва яқинлаштириш бўйича изчил ишларни амалга оширишга келишиб олдилар.
маркетинг ва лизинг тадқиқотларини ўтказиш ва кўргазмалар ташкил этиш, реклама хизматларини кўрсатиш;
Ҳамдўстликка аъзо давлатлар ва бошқа манфаатдор давлатлар ўртасида ҳамкорлар топиш, битимлар (шартномалар) тайёрлаш, тузиш ва амалга оширишга кўмаклашадиган замонавий ахборот коммуникацияларини ривожлантириш;
Мазкур Битим Томонлар уларнинг конституциявий тартибига мувофиқ ратификация қилиб, учинчи ратификация ёрлиғи депозитарий давлатга топширганидан сўнг кучга киради.
Ратификация ёрлиқлари мазкур Битимнинг депозитарийси — Беларусь Республикаси Ҳукуматига топширилади. Депозитарий барча аҳдлашувчи Томонларни ва қўшилган давлатларни сақлашга топширилган ҳар бир ҳужжат тўғрисида хабардор қилади.
Мазкур Битим Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлигига аъзо ҳар қандай давлат, шунингдек, Битим Томонларининг розилиги билан унинг қоидаларини тан олувчи учинчи давлатларнинг қўшилиши учун очиқдир.
Мазкур Битим чекланмаган муддатга тузилади. Битимни Томонлар денонсация қилиши мумкин. Денонсация бошқа Томонларга юборилган хабарнома олинган кундан бошлаб олти ойдан кейин хабарномани юборган Томон учун кучга киради.