LexUZ шарҳи
Мазкур Битим Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг 2000 йил 31 августдаги 128-II-сонли «Ўзбекистон Республикаси билан Эрон Ислом Республикаси ўртасида Ушлаб бериш тўғрисидаги битимни ратификация қилиш ҳақида»ги Қарори билан ратификация қилинган.
Ўзбекистон Республикаси билан Эрон Ислом Жумҳурияти, бундан кейин Давлатлар деб аталувчилар,
Давлатларнинг ўзлари ушбу Битим қоидаларига мувофиқ шахсларни сўровга кўра судловга тортиш ёки ҳукмни ижро этиш учун берадилар.
1. Ушлаб бериш иккала мамлакат қонунларига кўра энг камида бир йил озодликдан маҳрум этишга олиб келадиган ҳуқуқбузарлик учун жазони ўташ мақсадида талаб этилаётган бўлса.
2. Ушлаб бериш тўғрисидаги сўров ушбу модданинг 1-бандига мувофиқ жазоланадиган ҳуқуқбузарликка оид ҳукм юзасидан ва бу жазо муддатининг тугашига камида олти ой ва ундан кўпроқ муддат қолган бўлса.
2. Агар ҳуқуқбузарлик учун ушлаб бериш сўралаётган бўлиб у сиёсий хусусиятга эга бўлса. Ҳуқуқбузарликнинг хусусиятини сўралаётган Давлат белгилайди.
а) Ҳаво кемаларини ноқонуний эгаллашнинг олдини олиш тўғрисида имзолаш учун Гаага шаҳрида 1970 йил 16 декабрда очилган конвенцияга мувофиқ ҳуқуқбузарликлар;
б) Фуқаро авиацияси хавфсизлигига қарши қаратилган ноқонуний хатти-ҳаракатларнинг олдини олиш тўғрисида имзолаш учун Монреал шаҳрида 1971 йил 21 сентябрда очилган конвенцияга мувофиқ ҳуқуқбузарликлар;
в) Халқаро муҳофазага эга бўлган шахсларга, бунга дипломатик агентлар ҳам киради, қарши қаратилган жиноятларнинг олдини олиш ва барҳам бериш тўғрисида имзолаш учун Нью-Йорк шаҳрида 1973 йил 14 декабрда очилган конвенцияга мувофиқ ҳуқуқбузарликлар.
3. Ушлаб бериш тўғрисидаги сўровга олиб келган ҳуқуқбузарлик сўралаётган Давлат ҳудудида ёки ушбу Давлатнинг ҳудудидан ташқарида, бироқ унинг юрисдикциясига тааллуқли ҳудудда амалга оширилган бўлса.
4. Давлатлардан ҳар бирининг қонун-қоидаларига кўра қилмиш судловга олиб келмайдиган бўлса ёинки баъзи сабабларга биноан ҳукмни ижро этиш имкони бўлмаса.
Ушлаб бериш тўғрисидаги сўровни бажариш рад этиладиган бўлса, сўраётган Давлатга бу ҳақда хабар берилади.
3. Ушлаб берилиши сўралаётган шахснинг фамилияси ва исми (ота исми), унинг фуқаролиги, яшаш ёки бўлиб туриш жойи ва бошқа зарур материаллар, шунингдек, иложи бўлса бу шахснинг фоторасмлари, бармоқ излари ва бошқа ахборот илова этилгани ҳолда оғзаки қиёфаси.
5. Ҳукм, ҳибсга олиш учун ордер, чақирув қоғози ва бошқа тегишли ҳужжатлар. Агар маҳкум жазонинг бир қисмини ўтаган бўлса, жазонинг шу қисми ўталгани ҳақида ахборот бўлиши лозим.
Башарти сўралаётган Давлат қўшимча изоҳлар лозим деб топса, ушлаб бериш сўраётган Давлатдан зарур ахборотни сўраб олиши мумкин. Талаб этилаётган ахборот 30 кун ичида тақдим этилиши керак. Сўраб олинаётган ахборот ва ҳужжатларни ололмаган бўлса, сўралаётган Давлат ушлаб берилиши сўралаётган маҳбусни озод қилади.
Мазкур ҳужжатлар сўраётган Давлатнинг қонунларида кўрсатилган талабларга мувофиқ равишда тайёрланади. Ҳужжатларнинг сўралаётган Давлат тилига таржимаси ушлаб бериш тўғрисидаги сўровга илова этилади.
Ҳужжатлар таржимасининг аниқлиги сўраётган Давлатнинг дипломатик ваколатхонаси бу мамлакат ё сўралаётган Давлатнинг расмий таржимони тарафидан тасдиқланади.
Сўралаётган Давлат ушлаб бериш тўғрисида олинган сўровга биноан, 3-моддада кўрсатилган ҳолатларни ҳисобга олиб, ўз миллий қонунларига мувофиқ равишда талаб этилаётган шахсни ҳибсга олиш чораларини кўради.
1. Сўралаётган Давлат ошиғич ҳолларда, агар сўраётган Давлатнинг ваколатли органлари ҳибсга олиш тўғрисида ордер ёки бошқа ҳужжатлар берилганлигини хабар қилиб, ушлаб бериш тўғрисида сўров учун ҳужжатлар дарҳол жўнатилишига ваъда берсалар, шахсни ҳибсга олиши мумкин. Сўраётган Давлатга бундай ҳибсга олиш тўғрисида маълум қилинади.
2. Сўраётган Давлат 1-бандда кўрсатилган тарзда ҳибсга олиш амалга оширилганидан кейин 1 ой давомида ушлаб бериш тўғрисида сўров ҳужжатларини тақдим этмаса, ушланган шахс озод этилади.
1. Ушлаб берилиши сўралаётган шахс сўралаётган Давлат ҳудудида бошқа жинояти учун жиноий жавобгарликка тортилган ёки жазони ўтаётган бўлса, ушлаб бериш иш бўйича тадбирлар якунланишига қадар, жазони ўтаб бўлиш ёки муддатидан олдин озод қилинишига қадар кечиктирилиши мумкин.
2. Ушлаб беришнинг кечиктирилиши жавобгарликка тортиш муддатининг ўтиб кетишига сабаб бўлса ёки ҳуқуқбузарликни текширишни қийинлаштирадиган бўлса, шахс сўраётган Давлатнинг махсус сўрови бўйича вақтинча ушлаб берилиши мумкин. Вақтинча ушлаб берилган шахс сўралаётган Давлатга ушлаб берилганидан сўнг уч ой муддат ичида қайтарилиши лозим.
Шахсни ушлаб беришни бир неча давлат талаб қилса, қайси давлатга ушлаб беришни сўралаётган Давлат ўзи ҳал қилади.
1. Ушлаб берилган шахс сўралаётган Давлатнинг розилигисиз сўровда кўрсатилганидан бўлак ҳуқуқбузарликни амалга оширганлиги учун жазога тортилиши мумкин эмас.
2. Ушлаб берилган шахс сўралаётган Давлатнинг олдиндан розилиги олинмасдан туриб учинчи давлатга бериб юборилмаслиги лозим.
3. Ушлаб берилган шахс жиноий таъқиб, жазони ўташ тугаганлиги ёки исталган қонуний асосда озод этилганидан кейин имкони бўлгани ҳолда 15 кун давомида, сўраётган Давлат ҳудудини тарк этмаган ёки сўраётган Давлат ҳудудини тарк этиб, яна унга ихтиёрий равишда қайтиб келган бўлса сўралаётган Давлатнинг розилигини олиш талаб этилмайди. Берилган шахс сўраётган Давлат ҳудудини ўзига боғлиқ бўлмаган сабабларга биноан тарк этиш имкони бўлмаган вақт бунга қўшилмайди.
1. Сўралаётган Давлат сўраётган Давлатни ушлаб бериш тўғрисидаги қароридан хабардор қилади, бунда ушланган шахсни бериш вақти ва жойи кўрсатилади.
2. Агар сўраётган Давлат ушланган шахсни бериш муддатидан кейин 30 кун ичида шахсни қабул қилиб олмаса, у озод қилинади.
Ушлаб берилган шахс жазони ўташни тўла якунламагани ҳолда бошқа Давлат ҳудудига қочиб ўтса, ушлаб бериш сўраётган Давлатнинг сўровига кўра қайтариб берилиши керак. Бу ҳолда 4-моддада кўрсатилган ҳужжатлар талаб этилмайди.
1. Сўралаётган Давлат ушбу Битимнинг 2-моддасида кўрсатилган, ушлаб беришга олиб келадиган ҳуқуқбузарликларга оид ашёвий далилларни, шунингдек ҳуқуқбузарлик объекти бўлган ва сўраётган Давлат талаб қилаётган ҳар қандай мулкни тақдим этади.
Ушлаб берилиши тўғрисида аҳдлашувга эришилган шахсни унинг ўлими туфайли ёки бошқа бирон сабабга кўра бериш имкони бўлмаса, бундай мол-мулк ёки ашёвий далиллар бошқа Давлатнинг сўровига кўра берилади.
2. Сўралаётган Давлатнинг ўзи ушбу модданинг 1-бандида кўрсатилган ашёвий далиллар ва нарсаларга жиноий таъқибнинг бошқа эҳтиёжи туфайли муҳтож бўлса, у буларни беришни кечиктириши мумкин.
3. Учинчи Давлатларнинг ҳуқуқи риоя қилинади ва суд ишлаб чиқариши якунланганидан кейин мазкур ашёвий далиллар ҳамда мол-мулклар сўралаётган Давлатга қайтариб берилади.
1. Давлатлардан ҳар бири бошқа Давлатга ушлаб берилган шахсни учинчи давлатга транзит тарзда ўтказишга рухсат беради. Давлатлар ушбу Битим қоидаларига кўра ушлаб берилишига йўл қўйилмайдиган шахсларни транзит тарзда ўтказиш масаласини ҳал этишга мажбур эмаслар.
2. Транзит тарзда ўтказиш тўғрисидаги сўров ҳам ушлаб бериш тўғрисидаги сўров сингари тўлғазилади ва юборилади.
3. Давлатларнинг ваколатли органлари ҳар бир конкрет ҳолда транзит тарзда ташишнинг усули, йўналиши ҳамда бошқа тафсилотларини мувофиқлаштирадилар.
Сўралаётган Давлат ўз ҳудудида ушлаб бериш юзасидан барча харажатларни, сўраётган Давлат эса транзит тарзда ташишнинг барча харажатларини кўтаради.
Давлатларнинг юридик органлари тегишли идоралар ва дипломатик каналлар орқали ушлаб бериш масалаларида ўзаро кўмаклашадилар. Шошилинч ҳолларда Давлатларнинг ваколатли юридик органлари бир-бирлари билан бевосита алоқага киришишлари мумкин. Ҳар қандай ҳолларда ушлаб беришга тааллуқли барча қоғоз ҳамда ҳужжатлар дипломатик каналлар орқали жўнатилиши керак.
Ушбу Битим Давлатлар томонидан ратификация қилингандан сўнг ратификация ёрликлари алмашинганидан кейин ўттиз кун ўтгач кучга киради.
Ушбу Битимни қўллаш юзасидан келиб чиқадиган ҳар қандай баҳслар Давлатлар ўртасида бевосита музокаралар ўтказиш ёки дипломатик каналлар орқали ҳал этилади.
Ушбу Битим ноаниқ муддатга тузилган. Исталган Давлат иккинчи Давлатга ушбу Битим фаолиятини тўхтатиш тўғрисида дипломатик каналлар орқали унинг амал қилишини тўхтатиш санасигача олти ой олдин билдиришнома юбориб, унинг фаолиятини тўхтатиши мумкин.