«Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 55-моддасига мувофиқ Вазирлар Маҳкамаси қарор қилади:
1. Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини мажбурий ижро этишда хатланган ва олиб қўйилган мол-мулкни сақлаш тартиби ҳамда шартлари тўғрисидаги Низом иловага мувофиқ тасдиқлансин.
2. Мазкур қарорнинг бажарилишини назорат қилиш Ўзбекистон Республикаси Адлия вазири Р.А.Муҳитдинов зиммасига юклансин.
1. Ушбу Низом «Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 55-моддасига мувофиқ суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини мажбурий ижро этишда хатланган ва олиб қўйилган мол-мулкни сақлаш тартиби ҳамда шартларини белгилайди.
Давлат даромадига ўтказилган мол-мулкни сақлаш алоҳида қонун ҳужжатида белгиланган тартибда амалга оширилади.
2. Мол-мулкни хатлаш мол-мулкни рўйхатга олишдан, уни тасарруф қилиш ман этилганлигини эълон қилишдан, зарур ҳолларда эса, мол-мулкдан фойдаланиш ҳуқуқини чеклашдан, уни олиб қўйиш ёки сақлашга топширишдан иборатдир. Чеклашнинг турлари, ҳажми ва муддатларини ҳар бир муайян ҳолда мол-мулкнинг хусусиятини, унинг мулкдори ёки эгаси учун аҳамиятини ҳисобга олиб, суд ижрочиси белгилайди.
Кейинги таҳрирга қаранг.
ундирувчига олиб бериладиган ёки реализация қилинадиган қарздорнинг мол-мулки сақланишини таъминлаш мақсадида;
жавобгарга тегишли бўлиб, унинг ўзида ёки бошқа шахсларда турган мол-мулкни хатлаш тўғрисидаги суд ажрими ижро этилаётганда қўлланади.
4. Хатланган мол-мулкни олиб қўйиб, реализация қилиш учун топшириш суд ижрочиси томонидан белгиланган муддатда, бироқ хатлангандан кейин камида уч иш кунидан сўнг амалга оширилади.
Суд ижрочиси муайян ижро ишини юритиш ҳолатларидан келиб чиқиб, мол-мулкни хатлаш билан бир вақтда ушбу мол-мулкни ёки унинг айрим ашёларини олиб қўйишга ҳақли.
Кейинги таҳрирга қаранг.
5. Қарздорнинг хатланган мол-мулкини тасарруф қилиш юзасидан суд ижрочисининг тақиқини бузиш ёки ундан фойдаланиш ҳуқуқининг чекланганлигига риоя қилмаслик қонун ҳужжатларида назарда тутилган жавобгарликка сабаб бўлади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
6. Хатланган ва олиб қўйилган мол-мулк қуйидагиларни сақловчи сифатида белгилаган ҳолда сақлаш учун топширилиши мумкин:
қарздорни, ундирувчини, уларнинг вакилларини, қарздор ёки ундирувчинининг вояга етган оила аъзоларини (жисмоний шахс бўлган қарздор ёки ундирувчи учун), юридик шахснинг ходимини (юридик шахс бўлган қарздор ёки ундирувчи учун);
сақлаш учун махсус шарт-шароитларни талаб қиладиган мол-мулкни (автомототранспорт воситаси, дори-дармонлар, заргарлик буюмлари ва бошқаларни) хатлаб қўйишда мол-мулкни масъулиятли сақлашнинг белгиланган нормаларига мувофиқ махсус омборхона бинолари, асбоб-ускуналар ва шарт-шароитларга эга бўлган бошқа ташкилотларнинг вакилини;
Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги ҳузуридаги Суд қарорларини ижро этиш, судлар фаолиятини моддий-техника жиҳатидан ва молиявий таъминлаш департаменти (кейинги ўринларда Суд департаменти деб аталади) органларининг мол-мулкни реализация қилиш бўйича хизматлар кўрсатиш юзасидан шартномалар тузилган ва мол-мулкни сақлаш учун тегишли биноларга эга бўлган савдо ташкилотларини.
Кейинги таҳрирга қаранг.
7. Хатланган мол-мулкни муайян сақловчига сақлашга бериш масаласи суд ижрочиси томонидан ҳар бир ҳолатда уни рўйхатга олишда, энг аввало, мол-мулкнинг сақланишини таъминлаш учун зарур шарт-шароитлар мавжудлигидан, мол-мулкнинг ўзлаштирилишига, растрата қилинишига, яширилишига, нобуд қилинишига, унга шикаст етказилишига йўл қўймасликдан ёки бошқача тарзда мол-мулкнинг миқдор, сифат ва қиймат тавсифининг ўзгаришидан, шунингдек ушбу мол-мулк билан боғлиқ кейинги ижро хатти-ҳаракатларини амалга оширишда етказилиши мумкин бўлган ҳар хил тўсиқларнинг олдини олишдан келиб чиққан ҳолда ҳал қилинади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
8. Қарздорнинг мол-мулки сақлаш учун сақловчига мол-мулкнинг хатлаш далолатномасига имзо қўйдирган ҳолда топширилади.
9. Автомототранспорт воситаси хатланган тақдирда суд ижрочиси ушбу мол-мулкдан бошқа шахсларнинг фойдаланишини ва бошқача тарзда тегилишини чеклашни (муҳрлаб қўйишни) таъминлаши шарт.
Автомототранспорт воситалари суд ижрочиси томонидан белгиланадиган уларнинг сақланиши учун тегишли шарт-шароитлар таъминланадиган (ваколатли органлар, ДЙҲХХ органлари ва бошқа ташкилотларнинг тўхташ жойлари, омборлари, жарима майдончалари) махсус ажратилган жойларга қўйилади.
Суд ижрочиси савдога қўйилган автомототранспорт воситасини сақлаш жойини ўзгартиришга ва уларнинг сақланишини таъминлаш учун зарур шарт-шароитларга эга бўлган биржаларда автомототранспорт воситаларини сақлаш жойлари мавжуд бўлган тақдирда уни биржага сақлаш учун беришга ҳақлидир. Бунда қабул қилиш-топшириш далолатномаси тузилиб, суд ижрочиси, мол-мулкнинг сақланиши учун масъул бўлган шахс, шунингдек мол-мулкнинг сақланиши учун янгидан тайинланган масъул шахс томонидан имзоланади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Суд департаменти органларида қарздорнинг хатланган мол-мулкка бўлган ҳуқуқлари мавжудлигини ва ҳажмини тасдиқловчи ҳужжатларнинг (хоналарда, сейфларда ва шу кабиларда), уларнинг сақланиши таъминланадиган шартларда сақланишига йўл қўйилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
11. Хатланган мол-мулк, унинг эгаси, қарздор ёки бошқа шахсларнинг хоҳишидан қатъи назар, хатланган жойда қуйидаги ҳолларда қолдирилиши мумкин:
суд ижрочисида мол-мулк жойини ўзгартириш унинг шикастланишига, қийматининг камайишига олиб келиши мумкин бўлган асослар мавжуд бўлганда;
Кейинги таҳрирга қаранг.
суд ижрочисида ёки сақловчида ушбу мол-мулкни жойини ўзгартириш имкониятининг объектив сабаблари мавжуд бўлмаганда.
Кейинги таҳрирга қаранг.
Ушбу ҳолатда сақловчи хатланган мол-мулкнинг сақланишини таъминлаш учун зарур бўлган, қонун ҳужжатларига зид бўлмаган ҳар қандай хатти-ҳаракатни амалга оширишга ҳақли. Бунда суд ижрочиси мол-мулкни хатлаш далолатномасида хатланган мол-мулкнинг эгасига, қарздорга ёки учинчи шахсга хатланган ва сақлаш учун сақловчига топширилган мол-мулкдан сақловчининг тўсқинликсиз фойдаланишини таъминлаш мажбуриятини юклайди.
Кейинги таҳрирга қаранг.
12. Сақловчи мол-мулкнинг сақланиши учун тегишли шарт-шароитларга риоя қилиши ва уларни таъминлаши шарт, мол-мулкни ўзлаштирган, растрата қилган, яширган, нобуд қилган ёки унга шикаст етказишга йўл қўйган тақдирда жавобгар бўлади, шу жумладан жиноий жавобгар бўлади, бу тўғрида мол-мулкни сақлашга қабул қилиб олган шахснинг имзоси билан хатлаш тўғрисидаги далолатномада (қарорда) ёзув қайд этилади ёки сақловчидан тегишли тилхат олинади.
Сақловчи, шунингдек, мол-мулкка нисбатан ижро хатти-ҳаракатларини амалга ошириш, шу жумладан кўздан кечириш, танишиш, баҳолаш ёки олиб қўйиш учун суд ижрочисининг хатланган мол-мулкдан фойдаланишини таъминлаши шарт.
Кейинги таҳрирга қаранг.
13. Қарздорнинг мол-мулкини рўйхатга олиш пайтида аниқланиб, хатланган сўмлар ва чет эл валютасидаги пул маблағлари, қимматли қоғозлар, қимматбаҳо тошлар, олтин, кумуш, платина ва платина гуруҳидаги металлардан, қимматбаҳо тошлардан, марвариддан ясалган заргарлик буюмлари ва бошқа буюмлар, шунингдек ана шундай буюмларнинг резгилари ва алоҳида қисмлари (бўлаклари) олиб қўйилиши шарт.
14. Олиб қўйилган сўмдаги нақд пул маблағлари кейинги иш кунидан кечикмай Суд департаменти органининг депозит ҳисоб рақамига ўтказиш учун банкка топширилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
15. Қимматли қоғозлар, валюта қимматликлари, қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо тошлардан ясалган заргарлик буюмлари ва бошқа рўзғор буюмлари, нодир буюмлар, асл тасвирий санъат ҳамда ҳайкалтарошлик асарлари уч иш куни мобайнида масъулиятли сақлаш учун банкка ёки депозитарийга топширилиши керак, муайян турдаги қимматликлар музейга ёки уларнинг сақланиш шароитларини таъминловчи бошқа ихтисослаштирилган муассасага топширилиши лозимлиги тўғрисида қонун ҳужжатларида белгиланган ҳоллар бундан мустасно.
Кейинги таҳрирга қаранг.
16. Почта маркалари, шу жумладан коллекция почта маркалари сақлаш учун почта алоқа ташкилотларига топширилади.
17. Тез бузиладиган, шу жумладан сақлаш муддати 72 соатгачани ташкил қиладиган озиқ-овқат маҳсулотлари, шунингдек яроқлилик муддати бир ой мобайнида тугайдиган товарлар олиб қўйилиб, истеъмолга (фойдаланишга, қайта ишлашга) яроқлилигини аниқлаш учун ўтказилган экспертиза хулосаси олинган ва баҳоланган вақтдан бошлаб бир сутка давомида реализация қилиш учун топширилади. Бунда тез бузиладиган товарларни экспертизадан ўтказиш ва баҳолаш бир кун муддатда амалга оширилади.
18. Суд ижрочиси томонидан ижро хатти-ҳаракатларини амалга оширишда қарздорда қурол-яроғлар, ўқ-дорилар, наркотик воситалар, психотроп моддалар ва радиоактив материаллар борлиги аниқланган тақдирда дарҳол тегишли ҳуқуқни муҳофаза қилиш органи вакилини ушбу ҳолат юзасидан қарор қабул қилиш учун чақиради ва у етиб келгунга қадар бундай мол-мулкнинг қўриқланишини таъминлайди.
Кейинги таҳрирга қаранг.
кўчмас мулк ва автомототранспорт воситалари реализация қилинганда — мол-мулкни қабул қилиб харидорга топширгандан кейин;
Кейинги таҳрирга қаранг.
20. Суд ижрочиси мол-мулкни сақлашга топширишда мол-мулкни тасарруф этишни тақиқлаш ва мазкур мол-мулкдан фойдаланиш юзасидан муайян чеклашларни белгилаш йўли билан сақлашнинг махсус режимини белгилайди.
Кейинги таҳрирга қаранг.
21. Суд ижрочиси хатланган мол-мулкни сақлаш учун қайси сақловчига топширган бўлса, ўша сақловчи суд ижрочисининг ёзма равишдаги розилигисиз ушбу мол-мулкдан фойдаланиши мумкин эмас. Банкка ёки депозитарийга масъулиятли сақлаш учун топширилган мол-мулк бўйича, шунингдек мол-мулкнинг хоссаларига кўра, ундан фойдаланиш унинг йўқ бўлиб кетишига ёки қиммати пасайишига олиб келган тақдирда, суд ижрочиси бундай розиликни беришга ҳақли эмас. Агар мазкур мол-мулкдан фойдаланиш унинг сақланишини таъминлаш учун зарур бўлса, суд ижрочисининг розилиги талаб этилмайди.
Кейинги таҳрирга қаранг.
22. Хатланган ва олиб қўйилган мол-мулкни уни бузилишига ва (ёки) кейинчалик сотиб бўлмайдиган аҳволга олиб келиши мумкин бўлган ҳолатда сақлашга қўйиш тақиқланади. Бу ҳолда суд ижрочиси мол-мулкни зарур ҳолатда сақлаш бўйича кечиктириб бўлмайдиган чора-тадбирлар кўради.
Кейинги таҳрирга қаранг.
23. Суд ижрочиси хатланган ва сақлашга топширилган мол-мулкни ленталардан, шу жумладан ўзи ёпишувчи ленталардан фойдаланиб, қулфларни алмаштириб ва бошқа усуллар билан муҳрлаб қўйиш йўли билан бошқа шахслар томонидан фойдаланишни ва бошқача тарзда у билан муносабатда бўлишни чеклаб қўйилишини таъминлаш чора-тадбирларини кўришга ҳақли. Мол-мулкка унинг хатлашда турганлигини билдирувчи махсус маълумотлар, шунингдек фарқловчи белгилар қўйилишига йўл қўйилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
24. Зарур ҳолларда суд ижрочиси хона ва омборларни, шу жумладан уларга хатланган мол-мулк сақлаш учун жойлаштирилганда ёки суд ижрочиси томонидан мазкур хоналар ва омборлардан фойдаланишни тақиқлаш тўғрисида қарор қабул қилинган ҳолларда муҳрлаб қўйишга ҳақли. Хона ва омборларни муҳрлаб қўйиш тўғрисида ёки улардан фойдаланишни тақиқлаш тўғрисида қарор қабул қилишда суд ижрочиси қарздорнинг ёки бошқа шахснинг ушбу хонадаги ва хатланмаган бошқа мол-мулкдан фойдаланиш имкониятини ҳисобга олади.
Суд ижрочиси ва бошқа шахслар хатланган мол-мулкка сақловчи иштирокида йўл қўйилиши мумкин. Хатланган мол-мулкка нисбатан ижро хатти-ҳаракатларини амалга ошириш пайтида, шу жумладан мол-мулкни кўздан кечириш, танишиш, баҳолаш ва олиб қўйиш вақтида сақловчининг иштирок этиши мумкин бўлмаган тақдирда мол-мулкка ва хонани очишга суд ижрочисининг ва икки нафар гувоҳнинг иштирокида рухсат этилади, бу ҳақда тегишли далолатнома тузилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.
25. Сақловчи, агар қарздор унинг ўзи ёки унинг оила аъзолари (қарздор юридик шахс бўлса, — унинг ходими) бўлмаса, сақлаганлиги учун тегишли ҳақ олади. Сақловчининг мол-мулкни сақлаш учун қилган зарур харажатлари ҳам мазкур мол-мулкдан фойдаланиш орқали амалда олган фойдаси чегириб ташланган ҳолда қопланади.
Ижро хатти-ҳаракатларини амалга ошириш бўйича хатланган ва қарздордан олиб қўйилган мол-мулкни сақлаш харажатлари, шунингдек уларни ташкил этиш учун сарфланган маблағлар «Суд ҳужжатлари ва бошқа органлар ҳужжатларини ижро этиш тўғрисида»ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 77-моддасида белгиланган тартибда қопланади.
27. Бюджет ташкилотларидан пул маблағларини ундириш ва алиментларни, майиб бўлганлик ёки соғлиққа бошқача тарзда шикаст етказганлик натижасида, боқувчининг вафоти натижасида етказилган зарарларни ундириш тўғрисидаги ижро ҳужжатлари бўйича хатланган автомототранспорт воситаларини ваколатли органларнинг ва ДЙҲХХ органларининг тўхташ жойларида, омборларида ва жарима майдончаларида сақлаганлик учун тўлов ундирилмайди.
Кейинги таҳрирга қаранг.
29. Ушбу Низомни қўлланиш бўйича пайдо бўладиган низолар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ҳал этилади.
Кейинги таҳрирга қаранг.