LexUZ шарҳи
Мазкур Шартнома Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг 2004 йил 30 апрелдаги 625–II-сонли «Ўзбекистон Республикаси билан Болгария Республикаси ўртасида тутиб топшириш тўғрисидаги шартномани ратификация қилиш ҳақида»ги қарори билан ратификация қилинган.
Ўзбекистон Республикаси билан Болгария Республикаси, бундан кейин «Аҳдлашувчи Томонлар» деб аталувчилар,
жиноятчиликнинг олдини олиш ва судда жиноий ишни одиллик билан кўриб чиқишни амалга ошириш соҳасида халқаро ҳуқуқ нормаларига амал қилиб,
Аҳдлашувчи Томонлар ушбу Шартномада кўзда тутилган шартларга мувофиқ, уларнинг ҳудудида бўлиб турган тутиб топширишни тақозо этувчи жиноятлари учун жиноий жавобгарликка тортиш ёки бундай жиноятлар муносабати билан ҳукмни ижро этиши мақсадида, шахсларнинг илтимосномаларига кўра бир-бирларига тутиб топширишни ўз зиммаларига оладилар.
Ушбу Шартнома мақсадларида сўралаётган ва сўраётган Аҳдлашувчи Томонларнинг қонунчиликларига мувофиқ камида бир йил озодликдан маҳрум этиш орқали ёки янада жиддийроқ тарзда жазоланадиган жиноятлар тутиб топширишни тақозо этувчи жиноятлар ҳисобланади.
Ушбу модданинг биринчи қисмида кўзда тутилган жиноятларга нисбатан чиқарилган ҳукмни ижро этиш учун тутиб топшириш амалга оширилади, агар озодликдан маҳрум этиш кўринишидаги жазо муддатининг тугашига олти ойдан кам бўлмаган вақт қолса.
Агар тутиб топшириш тўғрисидаги илтимоснома бир неча алоҳида жиноятларга тааллуқли бўлса ва уларнинг ҳаммаси ушбу модданинг биринчи қисмида кўзда тутилган шартларга мувофиқ бўлмаса, бу жиноятларнинг ҳеч бўлмаганда биттаси тутиб топширишга олиб келиши мумкин бўлса, талаб қилинаётган шахснинг тутиб топширишга рухсат этилиши мумкин.
1) тутиб топширилиши талаб қилинаётган шахс сўралаётган Аҳдлашувчи Томоннинг фуқароси бўлса ёки шахсга бу давлатда бошпана берилган бўлса;
2) илтимоснома қабул қилинган пайтда сўралаётган Аҳдлашувчи Томон қонунчилигига мувофиқ ҳар қандай қонуний асос бўйича жиноий иш қўзғатилиши ёки ҳукм ижро этилиши мумкин бўлмаса, бунга кучини йўқотиш муддати ёки афв этиш ҳам киради;
3) тутиб топширилиши талаб қилинаётган шахсга нисбатан ўша жиноят учун сўралаётган Аҳдлашувчи Томоннинг ҳудудида ҳукм чиқарилган ёки иш бўйича терговни тўхтатиш тўғрисидаги қабул қилинган қарор қонуний кучга кирган бўлса;
4) тутиб топшириш тўғрисида келадиган илтимоснома билан боғлиқ жиноят сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудида бутунлай ёки қисман ёхуд шу мамлакатнинг қонунига кўра унинг ҳудуди ҳисобланадиган ерда содир этилган бўлса;
5) тутиб топширилиши талаб қилинаётган шахс сўраётган давлатнинг фавқулодда суди томонидан судланган ёки судланиши лозим бўлса;
6) тутиб топшириш тўғрисида илтимоснома юборишга асос бўлган хатти-ҳаракатлар, сўралаётган Аҳдлашувчи Томон тарафидан сиёсий жиноят билан боғлиқ хатти-ҳаракат, сиёсий ёки ҳарбий жиноят деб ҳисобланса;
7) тутиб топшириш тўғрисида илтимоснома предмети ҳисобланган жиноят, қонунлари ўз чегарасининг ташқарисида содир этилган жиноятларни жазолашни кўзда тутмаган давлатнинг ташқарисида содир этилган бўлса.
Тутиб топширилиши талаб қилинаётган шахсга нисбатан қуйидагилар қўлланади деб ҳисоблашга асосли сабаблар мавжуд бўлган ҳолларда тутиб топширишга ҳам йўл қўйилмайди:
1) иш судда муҳокама қилинаётганда энг кам ҳимоя ҳуқуқларига риоя қилинмайди. Агар сўраётган Аҳдлашувчи Томон ушбу шахс иштирокида янги жиноий ишини олиб бориш мажбуриятини ўз зиммасига олса, тутиб топширилиши талаб қилинаётган шахснинг иштирокисиз суд жараёнининг олиб борилиши, ўз-ўзидан жиноятчини тутиб топширишни рад этиш учун асос бўлолмайди;
2) ирқи, дини, миллати, сиёсий қараши, ижтимоий ва шахсий аҳволи билан боғлиқ таъқиб чоралари қўлланилса ёки камситилса, ёки у шафқатсиз, ғайриинсоний муносабат ёхуд инсоннинг асосий ҳуқуқларини бузувчи хатти-ҳаракатларга дуч келса.
Тутиб топширилиши тўғрисида берилган илтимосномадаги хатти-ҳаракати учун сўраётган Аҳдлашувчи Томоннинг қонунига кўра ўлим жазоси кўзда тутилаётган бўлса ва сўралаётган Аҳдлашувчи Томон етарли деб ҳисобланадиган мазкур Аҳдлашувчи Томон жазонинг бундай чораси қўлланилмаслиги ёки тайинлаб бўлинган чора ижро этилмаслиги ҳақида тегишли кафолатни берса тутиб топширишга йўл қўйилади.
Ушбу Шартномага мувофиқ тутиб топширишнинг барча масалалари бўйича қуйидагилар Аҳдлашувчи Томонларнинг марказий органлари ҳисобланадилар:
Марказий органлар ушбу Шартномани бажаришда бир-бирлари билан бевосита ёки Шартномада кўзда тутилган бошқа тартибда муносабатда бўладилар.
Аҳдлашувчи Томонлардан бирининг ҳудудида муассаса ёхуд бунинг учун махсус ваколатланган шахс томонидан уларнинг ваколати доирасида ўрнатилган шаклда тайёрланган ёки тасдиқланган ва расмий муҳр билан тасдиқланган ҳужжатлар бошқа Аҳдлашувчи Томон ҳудудида ҳеч қандай бошқа махсус гувоҳномасиз қабул қилинади.
Аҳдлашувчи Томонлардан бирининг ҳудудида расмий ҳужжатлар сифатида кўриладиган ҳужжатлар бошқа Аҳдлашувчи Томоннинг ҳудудида ҳам расмий ҳужжатларни исботловчи кучи билан фойдаланади.
Аҳдлашувчи Томонлар ушбу Шартномани бажариш доирасида бир-бирлари билан муносабатларда рус тилидан ёки бошқа Аҳдлашувчи Томон давлат тилидан фойдаланадилар.
Аҳдлашувчи Томонларнинг давлат тилларида ёки бошқа тилларда жўнатиладиган ҳужжатлар рус тилидаги таржимаси билан илова қилинишлари лозим. Шунингдек, Аҳдлашувчи Томонлар зарур бўлган бошқа ҳолларда ҳам рус тилига ёзма ва оғзаки таржимани таъминлайдилар.
Ҳужжатларнинг ёзма таржимасини тўғрилигини тасдиқлаш Аҳдлашувчи Томоннинг қонунчилигига ва ушбу Шартнома қоидаларига мувофиқ амалга оширилади.
Ушбу Шартноманинг 22-моддасида кўзда тутилган транзит ташиш билан боғлиқ харажатларни сўраётган Аҳдлашувчи Томон қоплайди.
Ушбу Шартномада кўзда тутилган тутиб топшириш ёзма илтимосномаларга мувофиқ амалга оширилади. Ушбу илтимосномалар Аҳдлашувчи Томонларнинг ваколатли органлари бир-бирларига бевосита ёки дипломатик каналлар орқали жўнатилиши мумкин.
1) тутиб берилиши талаб қилинаётган шахс тўғрисида зарур бўлган ахборотни, жумладан фуқаролик ва яшаш ҳамда бўлиш жойи тўғрисида маълумотлар;
2) содир этилган жиноятнинг далилий жиҳатлари, жумладан унинг содир этилган вақти ва жойи ҳамда етказилган моддий зарар тафсилоти;
3) ушбу жиноят учун қонун билан белгиланган жазо, шунингдек, муддат ўтганлиги ҳақидаги моддалари билан бирга ушбу хатти-ҳаракат жиноят сифатида тан олинадиган сўраётган Аҳдлашувчи Томон қонунининг тегишли моддалари матни.
Жиноий иш қўзғатилиши учун тутиб топшириш тўғрисида илтимосномага талаб қилинаётган шахсни ҳибсга олиш ҳақида қарорни (ажримни) тасдиқланган нусхаси илова қилинади.
Ҳукмни ижро этиш учун тутиб топшириш тўғрисидаги илтимосномага ушбу шахсга нисбатан чиқарилган кучга кирган ҳукмни тасдиқланган нусхаси ёки ундан айблов қисми ва ҳукмни мазмуни билан тасдиқланган кўчирма илова қилинади. Агар жазога ҳукм қилинган шахс озодликдан маҳрум этиш кўринишидаги жазо муддатини қисман ўтган бўлса, ушбу тўғрисида ва жазо муддатининг қолган қисми ҳақида маълумот ҳам берилади.
Тутиб топшириш тўғрисида илтимоснома талаб қилинаётган шахснинг имкон бўлган аниқ тавсифи, унинг шахсини аниқлашга ёрдам берадиган ҳар қандай бошқа ахборот, жумладан фотосуратлар ёки бошқа тасвирлари ҳамда мавжуд бўлган бармоқ излари билан илова қилиниши лозим.
Илтимоснома сўраётган марказий органнинг тегишли мансабдор шахс томонидан имзоланган ва расмий муҳр билан тасдиқлаган бўлиши лозим.
Тутиб топшириш тўғрисида илтимоснома талаб қилинаётган шахс сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудида бўлиши тўғрисида аниқ маълумотлар бўлган ҳолларида юборилади.
Сўралаётган Аҳдлашувчи Томон тутиб топшириш тўғрисида илтимосномани ўз қонунчилигига мувофиқ кўриб чиқади ва сўраётган Аҳдлашувчи Томонга ўзининг қарори тўғрисида кечиктирмасдан хабар беради.
Илтимосномани қондириш тўғрисида қарор қабул қилинса, сўралаётган Аҳдлашувчи Томон зудлик билан тутиб берилиши талаб қилинаётган шахсни ҳибсга олиш чораларини кўради. Сўраётган Аҳдлашувчи Томон ушбу шахсни ҳибсга олинганлиги тўғрисида кечиктирмасдан хабардор қилинади.
Тутиб топшириш тўғрисидаги илтимосномани қондиришини бутунлай ёки қисман ҳар қандай рад этилиши тегишли сабаблар билан асосланган бўлиши лозим.
Агар сўралаётган Аҳдлашувчи Томон тутиб топшириш тўғрисидаги илтимосномани далилига тақдим этилган ахборотни етарли деб ҳисобласа, у қўшимча ахборотни талаб қилиши мумкин. Шунинг билан бирга сўралаётган Аҳдлашувчи Томон тутиб берилиши талаб қилинаётган шахсни кузатишни таъминлайдиган зарур чораларни қўллаши мумкин, ўз давлати ташқарисига унинг чиқиб кетиш имкониятини олдини олиш учун.
Ушбу модданинг биринчи қисмида кўзда тутилган ҳолда, тутиб топширишни талаб қилган Аҳдлашувчи Томон бошқа Аҳдлашувчи Томонга энг қисқа муддат ичида қўшимча ахборотни бериш учун зарур чораларни кўради.
Кечиктириб бўлмайдиган вазиятларда ва тутиб топширилиши талаб қилинаётган шахс яшириниши мумкинлиги ҳақида асослар бўлса, сўраётган Аҳдлашувчи Томон сўралаётган Аҳдлашувчи Томонга талаб қилинаётган шахсни тутиб топшириш тўғрисида илтимосномани олингунича тутиб олиш тўғрисида мурожаат этиши мумкин. Бундай илтимоснома марказий органнинг тегишли мансабдор шахси томонидан имзоланади ва Халқаро жиноий полиция ташкилоти — Интерпол орқали ёки бевосита, маълумотларни электрон узатгич воситалардан фойдаланган ҳолда берилиши мумкин.
1) тутиб олиниши талаб қилинаётган шахс тўғрисида зарур бўлган ахборотни, шунингдек фуқаролик ва бўлиш жойи тўғрисида маълумотлар, жумладан унинг кўриниш тасвири;
2) содир этилган жиноятнинг далилий жиҳатларини қисқа тавсифи, унда айбланувчи шахс ёки унинг учун у жазога ҳукм этилган, жумладан унинг содир этилган вақти ва жойи ҳамда етказилган моддий зарар тафсилоти;
3) ушбу шахсни ҳибсга олиш ҳақида қарорни (ажримни) ёки унга нисбатан чиқарилган кучга кирган ҳукмни тасдиқланган нусхаси ёхуд ундан айблов қисми ва ҳукмни мазмуни билан тасдиқланган кўчирма;
4) ушбу жиноят учун белгиланиши мумкин бўлган ёки белгиланган жазо тўғрисида ахборот, жумладан озодликдан маҳрум этиш кўринишидаги жазо муддатининг қисми ўтиб бўлган;
5) ушбу шахсни тутиб топшириш тўғрисида илтимоснома ва зарур бўлган ҳужжатлар зудлик билан юборилиши тўғрисидаги баёнот.
Сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ушбу илтимоснома бўйича кечиктирмасдан ўз қонунчилигига мувофиқ қарор қабул қилади ва ушбу ҳақида дарҳол сўраётган Аҳдлашувчи Томонга хабар беради.
Ушбу илтимосномага мувофиқ тутиб олинган шахс ҳибсда сақланиши ҳамда ҳибсга олинган санадан ўттиз кун ўтгач озод қилиниши лозим, агар тутиб топшириш тўғрисида илтимоснома келмаган бўлса.
Ушбу модданинг тўртинчи қисмига биноан шахсни озод қилиниши, тутиб топшириш тўғрисида илтимосномани ва зарур ҳужжатларни олгандан сўнг уни такрорий тутиб туриш ҳамда ҳибсга олишга тўсқинлик қилмайди.
Тутиб топшириш тўғрисида илтимоснома қаноатлантирилганлиги ҳақидаги хабарни олган Аҳдлашувчи Томонлар иложи борича қисқа вақт ичида талаб қилинаётган шахсни ўтказишнинг вақти, жойи ва тартибини белгилайдилар.
Талаб қилинаётган шахсни ўтказиш тартиби иккала Аҳдлашувчи Томонлар ваколатли органлари вакиллари томонидан имзоланадиган икки нусхадаги ўтказиш тўғрисидаги баённома тузишни ўз ичига олади. Сўраётган Аҳдлашувчи Томон вакилларининг талаб қилинаётган шахсни олиш учун ваколати зарур ҳолларда Аҳдлашувчи Томонлар ўртасида олдиндан тузилган аҳдномаларга мувофиқ тегишли ҳужжатлар билан тасдиқланиши мумкин.
Шахс сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудидан иккала Томон ўртасида келишиб олинган белгиланган муддат қабул қилиб олинади. Агар шахс келишилган муддат ичида қабул қилиб олинмаса, сўралаётган Аҳдлашувчи Томон уни озод қилиши ва уни тутиб топширишни рад қилиши мумкин.
Агар Аҳдлашувчи Томонлардан бирортаси тутиб топширилиши лозим бўлган шахсни ўзига боғлиқ бўлмаган сабабларга кўра бера олмаса ёки қабул қила олмаса, у бу тўғрида бошқа Аҳдлашувчи Томонга дарҳол хабар беради. Аҳдлашувчи Томонлар биргаликда ўтказишнинг янги муддатини белгилайдилар ва бу ҳолда ушбу модда учинчи қисмининг қоидалари қўлланилади.
Тутиб топширилиши талаб қилинаётган шахс сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудида жиноий жавобгарликка тортилган ёки бошқа жинояти учун жазога ҳукм этилган бўлса, уни тутиб топшириш жиноий иш бўйича тадбирлар якунланишига қадар, ҳукмни ижро этилиши ёки жазодан озод қилинишига қадар кечиктирилиши мумкин.
Ушбу модданинг биринчи қисмида кўзда тутилган тутиб топширишнинг кечиктирилиши ҳукмни ижро этиш муддатининг ўтиб кетишига сабаб бўлса ёки тутиб топширилиши талаб қилинаётган шахснинг қилмишларини терговига жиддий зиён етказадиган бўлса, сўралаётган Аҳдлашувчи Томон талаб қилинаётган шахсни тутиб топширишни кечиктириш ўрнига уни сўраётган Аҳдлашувчи Томонга ўзаро белгиланадиган шартлар асосида вақтинча тутиб бериши мумкин.
Вақтинча тутиб топшириш шахс жиноий иш бўйича у зарур тадбирлар тугаганидан сўнг, узоғи билан икки ой ичида қайтарилиши лозим.
Аҳдлашувчи Томонлардан бири бир шахсни тутиб топшириш тўғрисида бир вақтнинг ўзида бошқа Аҳдлашувчи Томон ҳамда бирон-бир учинчи давлатдан сўров олса, қайси сўровни қаноатлантиришни унинг ўзи ҳал қилади.
Ушбу Шартнома 3-моддасининг биринчи қисми 1-бандида кўзда тутилган шахсни тутиб топширишни рад қилган ҳолда, сўралаётган Аҳдлашувчи Томон сўраётган Аҳдлашувчи Томоннинг илтимосномасига кўра ушбу шахсни жиноий жавобгарликка тортиш масаласини ҳал қилади. Ушбу мақсадда сўраётган Аҳдлашувчи Томон сўралаётган Аҳдлашувчи Томонга ушбу шахсга тааллуқли ҳужжатларни юборади ва сўраётган Аҳдлашувчи Томонга терговни олиб бориш учун керакли кўмак беради.
Сўралаётган Аҳдлашувчи Томон сўраётган Аҳдлашувчи Томонга терговнинг жараёни ва унинг якуний натижалари тўғрисида хабардор қилади.
Тутиб бериш тўғрисида илтимосномани олгунга қадар, илтимосномага кўра Аҳдлашувчи Томонлар ушбу шартнома 2-моддасига мувофиқ тутиб топширишга олиб келадиган жиноятларни содир этганлиги учун айбланувчи ёки жиноятларни содир этганлиги учун жазога ҳукм қилинган шахсларнинг қидирувини амалга оширадилар, агар ушбу шахслар сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудида бўлишига асослар бўлса.
Қидирувда бўлган шахсларни қидириш ва ҳибсга олиш тўғрисида илтимоснома ёзма равишда юборилади ҳамда қуйидагиларни ўз ичига олиши лозим:
1) қидирувда бўлган шахс тўғрисида зарур бўлган ахборотни, жумладан фуқаролик ва мумкин бўлган бўлиш жойлари тўғрисида маълумотлар;
2) содир этилган жиноятнинг далилий жиҳатларини қисқа тавсифи, унда айбланувчи шахс ёки унинг учун у жазога ҳукм этилган, жумладан унинг содир этилган вақти ва жойи ҳамда етказилган моддий зарар тафсилоти;
3) ушбу жиноят учун қонун билан белгиланган жазо, шунингдек, муддат ўтганлиги ҳақидаги моддалари билан бирга ушбу хатти-ҳаракат жиноят сифатида тан олинадиган сўраётган Аҳдлашувчи Томон қонунининг тегишли моддалари матни.
Қидирувни амалга ошириш тўғрисида илтимосномага қидирувда бўлган шахсни ҳибсга олиш ҳақида қарорни (ажримни) ёки унга нисбатан чиқарилган кучга кирган ҳукмни тасдиқланган нусхаси ёхуд ундан айблов қисми ва ҳукмни мазмуни билан тасдиқланган кўчирма илова қилиниши лозим.
Қидирувни амалга ошириш тўғрисида илтимоснома қидирувда бўлган шахснинг имкон бўлган аниқ тавсифи, унинг шахсини аниқлашга ёрдам берадиган ҳар қандай бошқа ахборот, жумладан фотосуратлар ёки бошқа тасвирлари ҳамда мавжуд бўлган бармоқ излари билан илова қилиниши лозим.
Илтимосномани олгандан сўнг сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ўз ҳудудида қидирувда бўлган шахснинг бўлиш жойини аниқлаш ва уни тутиб олишга зарур бўлган барча чораларни кўради. Қидирувда бўлган шахсни тутиб ва ҳибсга олинганлиги тўғрисида дарҳол сўраётган Аҳдлашувчи Томонга хабар берилади.
Ушбу моддага мувофиқ тутиб олинган шахс ҳибсга олинган санадан ўттиз кун ўтгач озод қилиниши лозим, агар тутиб топшириш тўғрисида илтимоснома келмаган бўлса.
Ушбу моддага биноан шахсни озод қилиниши, тутиб топшириш тўғрисида илтимосномани ва зарур ҳужжатларни олгандан сўнг уни такрорий тутиш ҳамда ҳибсга олишга тўсқинлик қилмайди.
Ушбу Шартномага мувофиқ тутиб топширилган шахсга нисбатан сўраётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудида илтимосномада кўрсатилган тутиб берилган жиноят бўйича бошқа тутиб топширишдан олдин содир этилган бирон-бир жинояти учун жиноий тергов олиб бориш, ҳукм чиқариш ҳамда ҳеч қандай унинг шахсий озодлиги чеклашга жалб этилиши мумкин эмас, агар бунга сўралаётган Аҳдлашувчи Томоннинг розилиги бўлмаса.
Ушбу модда биринчи қисми қўлланилмайди, агар тутиб топширилган жиноят бўйича жавобгарликдан бутунлай озод қилингандан сўнг тутиб топширилган шахс сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудини тарк этишга имконияти бўлиб ва буни ўттиз кун ичида амалга оширмаган бўлса, ёки ушбу шахс ихтиёрий равишда сўраётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудига уни олдин тарк этиб қайтса.
Агар тутиб топширилган шахс сўраётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудида тутиб топширилган жиноят бўйича жавобгарликдан бутунлай озод қилинишидан олдин сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудига қайтиб келса, тегишли илтимосномасига кўра ушбу шахсни мазкур Шартноманинг 9-моддасида кўрсатилган ҳужжатларни талаб этмаган ҳолда такроран тутиб топширилиши мумкин.
Тегишли илтимоснома мавжуд бўлганда, ҳуқуқий ёрдам сўралган жиноят оқибатида ўғирланган ҳамда сўралаётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудида топилган барча мулк, шахсни тутиб топширишга олиб келадиган ёки жиноий иш бўйича далиллар сифатида керак бўлиши мумкин бўлган, жумладан жиноятни содир этиш қурол, сўраётган Аҳдлашувчи Томонга берилади. Мулкни беришнинг аниқ шартларини Аҳдлашувчи Томонлар белгилайдилар. Бунда топширилаётган мулк солиқлар, божхона божлари, йиғимлар ва бошқа тўловлардан озод қилинади. Мулкни бериш ушбу мулкка алоқадор бўлган учинчи томонларнинг ҳуқуқларига тўлиқ риоя қилинадиган тартибда амалга оширилади.
Агар сўраётган Аҳдлашувчи Томон буни илтимос қилса, юқорида кўрсатилган мулк, аҳдлашувга эришилган шахсни тутиб топширилиши ҳар қандай сабабларига биноан амалга оширилиши мумкин бўлмаслигига қарамасдан, ушбу Томонга ўтказилиши мумкин.
Агар кўрсатиб ўтилган мулк сўралаётган Аҳдлашувчи Томонга жиноий иши бўйича далил сифатида зарур бўлса, унинг топширилиши иш юритув тугагунига қадар кечиктирилиши мумкин.
Агар сўраётган Аҳдлашувчи Томон ҳудудида ушбу мулк хатга олиниши ёки мусодара қилиниши лозим бўлса, сўралаётган Аҳдлашувчи Томон уни беришни рад қилиши ёки вақтинчалик бериб туриши мумкин.
Агар сўралаётган Аҳдлашувчи Томон қонунчилиги ёки учинчи томон ҳуқуқларини ҳимоя қилиш манфаатлари тақозо этганда, шундай йўл билан берилган ҳар қандай мулк суд муҳокамалари тугаши билан сўров сўралаётган Аҳдлашувчи Томонга, агар буни ушбу Аҳдлашувчи Томон талаб қилса, қайтарилиши лозим.
Аҳдлашувчи Томонлар бир-бирларини уларга тутиб топширилган шахсларга нисбатан жиноий иш бўйича тергов натижалари тўғрисида хабар қиладилар. Илтимосномага кўра якуний қарорнинг нусхаси жўнатилади.
Аҳдлашувчи Томонлардан ҳар бири илтимосномага кўра бошқа Аҳдлашувчи Томонга учинчи давлат тарафидан тутиб топширилган шахсларнинг ўз давлати ҳудуди орқали транзит ташишга рухсат беради. Транзит ташиш тўғрисида илтимоснома шахс тўғрисида зарур бўлган ахборотни, жумладан жиноят ҳақида, унда айбланувчи шахс ёки унинг учун у жазога ҳукм этилган, шунингдек, уни ҳибсга олиш ҳақида қарорни (ажримни) борлиги тўғрисида маълумотлар илова қилиниши лозим. Ушбу қоида агар бошқа Аҳдлашувчи Томон ҳудудида қўниш мўлжалланмаган бўлса, ҳаво транспортидан фойдаланиш ҳолларида қўлланилмайди.
Сўралаётган Аҳдлашувчи Томон транзит ташиш тўғрисида илтимосномани қисқа муддат ичида қондиради. Ҳар бир аниқ ҳолатда Аҳдлашувчи Томонларнинг ваколатли органлари транзит усулини, йўлланиши ва бошқа шартларни, жумладан олиб ўтилаётган шахсни кузатиш шартлари ва тегишли ҳужжатларни мавжудлигини келишиб оладилар.
Транзит ташиш чоғида транзит давлати олиб ўтилаётган шахсни ҳибсда сақлашнинг юридик имкониятларини таъминлайди ва олиб ўтилаётган шахсни бошқа Аҳдлашувчи Томон кузатувчи вакилларига зарур бўлган ёрдам кўрсатадилар.
Ҳаво кемасининг мўлжалланмаган қўниш ҳолларида, унинг ҳудуди остидан парвоз қилинаётган Аҳдлашувчи Томон, шахсни бошқа Аҳдлашувчи Томон кузатувчи ходимларининг илтимосига кўра, транзит ташиш тўғрисида ушбу модданинг биринчи қисмига мувофиқ тақдим қилинадиган сўровни олингунича 72 соатлик вақт мобайнида шахсни ҳибсда ушлаб туриши мумкин. Ушбу илтимоснома маълумотларни электрон узатгич воситалардан фойдаланган ҳолда берилиши мумкин.
Ушбу Шартномани талқин қилиш ёки қўллашда Аҳдлашувчи Томонлар ўртасида баҳслар пайдо бўлган ҳолларда, Аҳдлашувчи Томонлар келишмовчиликларни маслаҳатлашувлар ва музокаралар орқали ҳал қилишга ҳаракат қиладилар. Зарур бўлган ҳолларда Аҳдлашувчи Томонлар Шартномани қўлланилишини кузатиш ва вужудга келиши мумкин бўлган келишмовчиликларни ҳал қилувчи қўшма комиссияни тузишлари мумкин.
Ушбу Шартнома қоидалари Аҳдлашувчи Томонлар иштирокчилар бўлган бошқа халқаро шартномалардан келиб чиқадиган уларнинг мажбурият ва ҳуқуқларига дахл қилмайди.
Аҳдлашувчи Томонлар ушбу Шартномада тилга олинган масалалар бўйича, унинг қоидаларини тўлдириш ёки кучайтириш, унда ўрнатилган тамойилларни қўллашини енгиллаштириш мақсадида, ўзаро, шу жумладан, идоралараро битимлар тузишлари мумкин.
Аҳдлашувчи Томонлар ушбу Шартномага баённомалар орқали расмийлаштириладиган қўшимча ва ўзгартиришларни киритиши мумкин. Улар ушбу Шартноманинг 26-моддасида кўзга тутилган тартибда кучга кирганидан сўнг унинг ажралмас қисми ҳисобланади.
Ушбу Шартнома ратификация қилиниши шарт ва ратификация ёрлиқлари алмашинувидан сўнг ўттизинчи куни кучга киради.
Аҳдлашувчи Томонлардан ҳар бири бошқа Аҳдлашувчи Томонни ёзма равишда хабардор қилиб ушбу Шартномани денонсация қилиши мумкин. Ушбу ҳолда Шартнома мазкур Аҳдлашувчи Томон хабарномани олган кундан сўнг олти ой ўтгандан кейинги ойнинг биринчи куни ўз кучини йўқотади.
Ушбу Шартнома у кучга киргунга қадар вужудга келган хатти-ҳаракатлар бўйича тутиб топшириш тўғрисида илтимосномаларни амалга оширишда ҳам қўлланади.
София шаҳрида 2003 йил 24 ноябрда икки асл нусхада ҳар бири ўзбек, болгар ва рус тилларида тузилди, бунда барча матнлар бир хил кучга эгадир. Ушбу Шартнома қоидаларини талқин қилиш мақсадида рус тилидаги матндан фойдаланилади.