2007 йил 12 сентябрдаги 141-сон буйруғи билан
ТАСДИҚЛАНГАН
4-ИЛОВА
Парвозлар баландлиги | Одатий шароитлар | Турбулентлик шароитлари |
Қўшимча 140 эшелон | 425 км/с (230 уз) | 425 км/с (230 уз) |
140 эшелон | 445 км/с (240 уз) |
|
200 эшелон | 490 км/с (265 уз) | |
340 эшелон | 0.83 М | 0.83 М |
№ | Сигналнинг мазмуни | Сигнал |
1. | Ёрдам керак | V |
2. | Тиббий ёрдам керак | Х |
3. | Йўқ ёки салбий | N |
4. | Ҳа ёки ижобий | λ |
5. | Шу йўналишда ҳаракатланяпмиз | ↑ |
Ерда қидирув гуруҳлари фойдаланиши учун «ер — ҳаво» визуал сигналлари коди | ||
1. | Ҳаракатлар (Операциялар) тугатилган | └└└ |
2. | Биз ҳамма одамларни топдик | └└ |
3. | Биз фақат бир нечта одамларни топдик | |
4. | Биз қидирувни давом эттира оладиган аҳволдамасмиз. Базага қайтамиз. | XX |
5. | Иккита гуруҳга бўлиндик. Ҳар бир гуруҳ кўрсатилган йўналиш бўйича ҳаракатланади | |
6. | Ҳаво кемаси мана шу йўналишда эканлиги тўғрисида маълумот олинди | |
7. | Ҳеч нарса тополмадик. Қидирувни давом эттирамиз. | Ν Ν |
Серия сигналари | Тутиб олувчи гуруҳи сигналлари | Тутиб олинаётган ҳаво кемаси жавоб сигналлари | ||
сигналнинг мазмуни | тутиб олувчининг ҳаракатлари | сигнал мазмуни | тутиб олинаётган ҳаво кемасининг ҳаракатлари | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
биринчи | Сиз тутиб олиндингиз. Ортимда эргашинг | Самолётлар ва вертолётлар Кундузи — тутиб олувчи, олдинда сал юқорида жойлашган ҳолда, қоида тариқасида тутиб олинаётган ҳаво кемасидан чап тарафда, қанотдан қанотга чайқалади (навбати билан чап ва ўнг крен ҳосил қилиб). Сигнал қабул қилинганлиги ҳақида тасдиқ олганидан кейин секин , қоида тариқасида чапга, горизонтал қайрилишни амалга ошириб, ҳаракатланиш курсини эгаллайди. Кечаси — худди кундузи бажарилган ҳаракатлар ҳамда қўшимча тарзда аэронавигация чироқлари ва қўниш фараларини нотекис ўчириб ёқиш | Сизни тушундим, бажараман | Самолётлар Кечаси ёки кундузи — ҳаво кемасини чайқалтириш, аэронавигация чироқларини нотекис ўчириб ёқиш ва тутиб олган ҳаво кемаси ортидан бориш Вертолётлар кечаси ёки кундузи — навбати билан ўнг ёки чап тарафга оғиб парвоз этади, аэронавигация чироқлари ва қўниш фаралари билан нотекис интерваллар оралиғида ўчириб ёқишни амалга оширади ва тутиб олувчига эргашади |
Иккинчи | Сизнинг йўлингиз очиқ, режа бўйича парвозни давом эттиришингиз мумкин | Самолёт ва вертолётлар кечаси ва кундузи — тутиб олинган ҲК бораётган курсни кесиб ўтмаган ҳолда, баландликни эгаллаб, 90 ва ундан ортиқ даражага қайрилишни ичига олувчи, иштиёқ билан тутиб олган ҲКдан узоқлашиш маневри | Сизни тушундим, бажараман | Самолётлар Кечаси ва кундузи — қанотидан қанотига чайқалиш Вертолётлар Кечаси ва кундузи — чап ва ўнг кренларни навбатма-навбат бажариш билан учиш |
Учинчи | Мана шу аэродромда қўнишни бажаринглар | Самолёт ва вертолётлар Кундузи — аэродром устида доира бўйлаб парвоз, шассини чиқариш ва қўниш йўналиши бўйича УҚЙ устидан парвоз,ёки, агарда тутиб олинган ҲК вертолёт бўлса, аэродром (вертолёт қўниш майдончаси) устидан учиб ўтиш Кечаси-кундузи қилинган ҳаракатлар ва қўшимча қўниш фараларини ёқиш ва узлуксиз ёниб туриши | Сизни тушундим, бажараман | Самолётлар Кундузи — шассини чиқариб тутиб олувчига эргашиш ва агар УҚЙ устидан учиб ўтилганда қўниш хавфсиз бўлса, қўнишга кириш ва қўнишни бажариш Вертолётлар Кундузи — тутиб олувчига эргашиш ва қўниш фараларини ёқиб уларнинг узлуксиз ёруғида қўнишни бажариш Кечаси — худди кундузи қилинган ҳаракатлар ва қўшимча қўниш фараларини ёқилиши ва узлуксиз ёниб туриши Вертолётлар Кечаси — тутиб олувчига эргашиш ва ёқилган қўниш фараларининг узлуксиз ёруғида қўнишни бажариш |
Сигналлар серияси | Тутиб олинган ҲК сигналлари | Тутиб олувчининг сигнал-буйруқлари | ||
сигналнинг мазмуни | тутиб олинган ҲК ҳаракатлари | сигнал мазмуни | тутиб олувчининг ҳаракатлари | |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
Тўртинчи | Сиз томонингиздан кўрсатилган аэродром ҲК турига мос эмас, қўнишга яроқсиз | ҲКлари | Сизни тушундим, ортимдан боринг | Кечаси ва кундузи (агар тутиб олинган ҲК тутиб олувчи ортидан захира аэродромга бориши талаб этилса) — шассини йиғиштириб тутиб олувчи сигналларининг биринчи классини узатиш Вертолётлар Кечаси ва кундузи (агар тутиб олинган ҲК тутиб олувчи ортидан захира аэродромга ёки вертолёт қўниш майдончасига бориши талаб этилса) — тутиб олувчи биринчи серия сигналларни узатади Самолётлар ва вертолётлар кечаси ва кундузи (агар тутиб олинган ҲКни қўйиб юбориш қарори қабул қилинган бўлса) — тутиб олувчининг иккинчи серия сигналини юборади |
Бешинчи | Сизнинг буйруғингизни бажара олмайман | Самолётлар ва вертолётлар кечаси ва кундузи — барча борт чироқларини ялтировчи чироқлардан фарқлай олиши мумкин бўлган тарзда, доимий ўчириб ёқиш | Сизни тушунмадим | Самолётлар ва вертолётлар Кечаси ва кундузи — тутиб олувчининг иккинчи серия сигналларни узатади |
Олтинчи | Ҳалокат ҳолатидаман | Самолётлар ва вертолётлар кечаси ва кундузи — нотенг вақт оралиғида барча борт чироқларини ўчириб ёқиш | Сизни тушундим | Самолётлар ва вертолётлар Кечаси ва кундузи — тутиб олувчининг иккинчи серия сигналларни узатади |
ТУТИБ ОЛУВЧИ томонидан қўлланадиган иборалар | ТУТИБ ОЛИНГАН ҲК томонидан қўлланадиган иборалар | ||||
Ибора | Талаффуз этилиши* | Маъноси | Ибора | Талаффуз этилиши* | Маъноси |
CALL SIGN | КОЛ САЙН | Позивнойингизни маълум қилишингизни сўрайман | CALL SIGN (call sign)** | КОЛ САЙН (позивной) | Менинг позивнойим |
FOLLOW | ФОЛ-ЛОУ | Ортимдан юринг | WILCO | ВИЛ-КО | Сизни тушундим, бажараман |
DESCEND | ДИ-СЕНД | Қўнишни амалга ошириш учун пастлашинг | CAN NOT | КАН НОТ | Бажара олмайман |
REРEAT | РИ-ПИТ | Кўрсатмангизни такрорланг | |||
YOU LAND | Ю ЛЭНД | Мана шу аэродромга қўнинг | AM LOST | ЭМ ЛОСТ | Мўлжални йўқотдим |
РROCEED | ПРО-СИД | Ўз курсингизда давом этинг | MAYDAY | МЭЙДЕЙ | Ҳалокатга учраяпман |
HIJACK*** | ХАЙ-ДЖЭК | Эгаллаб олинган | |||
LAND (рlace name) | ЛЭНД (жой номи) | (Жой номи)га қўнишни сўрайман | |||
DESCEND | ДИ-СЕНД | Пастлашиш лозим |
Чироқ | Аэродром диспетчерлик хизмати | |
ҲК парвозда | ҲК ерда | |
Яшил доимий ёниб туриш учун | Қўнишга рухсат этилган | Учишга рухсат этилган |
Қизил доимий ёниб туриши | Бошқа кемаларга йўл беринг ва айлана бўйлаб учишни давом эттиринг | Стоп |
Яшил чақнашлар серияси | Қўнишни амалга ошириш учун ортга қайтинг | Қайрилишларга рухсат берилди |
Қизил чақнашлар серияси | Аэродром яроқсиз. Қўниш тақиқланади | Қайрилиш қўниш майдончасидан ташқарида амалга оширилади |
Оқ чақнашлар серияси | Мана шу аэродромда қўнишни амалга оширинг ва перронга келинг | Аэродромдаги бошланғич жойга қайтинг |
Синф | Максимал учиш массаси, т. | |
самолётлар | вертолётлар | |
1. | 75 ва ундан юқори | 10 ва юқори |
2. | 30 дан 75 гача | 5 дан 10 гача |
3. | 10 дан 30 гача | 2 дан 5 гача |
4. | 10 гача | 2 гача |
12-ИЛОВА
ҲК тоифаси | Таснифлаш тезлиги, км/соат (уз) | ҲК турлари |
А | 169 (91 уз.дан) кам | Ан-2, Ан-28, Л-410, вертолётлар ва ушбу категорияга тегишли бошқа ҲКлари |
В | 169 — 223 (91 — 120 уз) | Як-40, Як-42, Ан-24, Ан-26, Ан-30, Ан-72, Ан-74, Ил-114, Rj-85 ва ушбу категорияга тегишли бошқа ҲКлари |
С | 224 — 260 (121 — 140 уз) | Ил-76, А-310, Б-757, Ан-32 ва ушбу категорияга тегишли бошқа ҲКлари |
D | 261 — 306 (141 — 165 уз) | Ил-18, Ил-62, Ил-86, Ил-96, Ту-134, Ту-154, Ту-204, Ан-12, Ан-124, Б-767 ва ушбу категорияга тегишли бошқа ҲКлари |
Е | 307 — 390 (166 — 210 уз) |
13-ИЛОВА
Жой | Парвоз тезлиги (ускуналар бўйича км/соат (уз)) | ВПҚ бўйича парвозларнинг минимал шартлари | ||
Рельефнинг энг баланд нуқтасидан булутлар пастки чегарасининг баландлиги, м (фут) | Кўриш имконияти, м | ҲКдан булутларнинг пастки чегарасигача бўлган оралиқ масофа, м (фут) | ||
Учиш ва қўниш зонасида | ||||
текислик ва тепалик | 300 (162 уз) ва ундан кам | 150 (500 фут) | 2000 | 50 (165 фут) |
300 дан (162 уз.дан) юқори | 300 (1000 фут) | 5000 | 100 (330 фут) | |
тоғли ҳудуд | 550 (297 уз) ва ундан кам | 300 (1000 фут) | 5000 | 100 (330 фут) |
Ҳаво трассалари ва белгиланган йўналиш бўйича яқинлашиш ҳудудида | ||||
текислик, тепалик ва сувли ҳудуд | 300 (162 уз) ва ундан кам | 150 (500 фут) | 2000 | 50 (165 фут) |
300 (162 уз)дан юқори | 300 (1000 фут) | 5000 | 100 (330 фут) | |
рельефининг абсолют баландлиги 2000 м (6600 фут) ва ундан кам бўлган тоғли ҳудуд | парвоз тезлигидан қатъи назар | 400 (1300 фут) | 5000 | 100 (330 фут) |
баландлиги 2000 м дан (6600 футдан) ортиқ бўлган тоғли ҳудуд | 700 (2300 фут) | 10000 | 100 (330 фут) | |
Соғлиқни сақлаш, қидирув-қутқарув, авария-қутқарув ишларини бажарувчи ташкилотларни хизмат қилиш ва тайёргарлик парвозлари | ||||
текислик, тепалик ва сувли ҳудуд | 300 (162 уз) ва ундан кам | 100 (330 фут) | 1000 | 50 (165 фут) |
тоғли ҳудуд | 400 (1300 фут) | 2000 | 100 (330 фут) |
14-ИЛОВА
ҲК тоифаси | УҚЙ остонасидан минимал радиус (R), км | ВЗПда максимал тезлик, км/соат (уз) |
А | 3,12 | 185 (100 уз) |
В | 4,90 | 250 (135 уз) |
С | 7,85 | 335 (181 уз) |
Д | 9,79 | 380 (205 уз) |
Е | 12,82 | 445 (240 уз) |
Вариантлар | Белгиланган аэродромда | Белгиланган аэродромгача ҳисоб-китоблар бўйича парвоз вақти | Учиб борилиши белгиланган аэродром ҚҚҚБ билан таъминланадиган захира аэродромлари миқдори | |
Ҳақиқий об-ҳаво (БҚЧБ, зарурат бўлганда УҚЙ кўриш имконияти, шамол) | Прогноз билан белгиланган минимумнинг ўзаро мутаносиблиги (учиб келиш вақтига) | |||
1. | Белгиланган минимумдан паст | Прогноз қилинаётган об-ҳаво минимумдан паст | 2 соатгача 2 дан 5 соатгача | 1 2 ёки 1* |
2. | Ҳақиқий об-ҳаводан қатъи назар | Прогноз қилинаётган об-ҳаво минимумдан паст эмас | 1 соат ва ундан ортиқ | 1 |
3. | Ҳақиқий об-ҳаводан қатъи назар | Прогноз қилинаётган об-ҳаво минимумдан паст | 5 соатдан ортиқ | 2 ёки 1* |
16-ИЛОВА
Хавфсиз парвоз баландлиги (ҳақиқий), м (фут) | ||
УПҚ бўйича | ВПҚ бўйича | |
Учиш ва қўниш ҳудудида (*) | ||
300 (162 уз) ва ундан кам | 300 (1000 фут) | 100 (330 фут) |
300 дан (162 уз.дан) ортиқ | 200 (660 фут) | |
Яқинлашиш ҳудудида, ҳаво трассалари, МҲЙ ва белгиланган йўналишлар бўйича: а) сув ҳудуди, текислик ва тепаликли жойлар устидан | ||
300 (162 уз) ва ундан кам | 300 (1000 фут) | 100 (330 фут) |
300 дан (162 уз.дан) ортиқ | 200 (330 фут) | |
б) рельефининг абсолют баландлиги 2000 м (6600 фут) ва ундан кам бўлган | ||
Парвоз тезлигидан қатъи назар | 600 (2000 фут) | 300 (1000 фут) |
в) рельефининг абсолют баландлиги 2000 м (6600 фут) ва ундан ортиқ бўлган | ||
Парвоз тезлигидан қатъи назар | 600 (2000 фут) | 600 (2000 фут) |
Соғлиқни сақлаш ташкилотлари, қидирув-қутқарув, авария-қутқарув ишлари ва уларга тайёргарлик парвозларига хизмат кўрсатиш бўйича шошилинч парвозлар | ||
300 (162 уз) ва ундан кам | 600 (2000 фут) | 50 (165 фут) |
17-ИЛОВА
Парвознинг йўл қўйиладиган минимал баландлиги (хавфсиз), м (фут) | Бериладиган парвоз баландликлари диапазони, м (фут) | ||
текислик, тепаликли, ўрмонли ва 25 км (13,5 д.мили) радиусда рельеф баландлиги 200 метргача (660 футгача) ўзгариб турувчи тоғ текислиги (алоҳида тепаликларни ҳисобга олмаганда) | 25 (82 фут) | 25 — 50 (82 — 165 фут) | |
тепаликли ва 25 км (13,5 д.мили) радиусда рельеф баландлиги 500 метргача (1650 футгача) ўзгариб турувчи тоғ текисликлари | 50 (165 фут) | 50 — 75 (165 — 250 фут) | |
25 км (13,5 д.мили) радиусда рельеф баландликлари 500 метрдан (1650 футдан) юқорига ўзгариб турадиган кесишган тоғли ҳудудлар | 75 (250 фут) | 75 — 100 (250 — 330 фут) | |
абсолют баландлиги 2000 метрдан (6600 фут) баланд бўлган ҳудудлар | 100 (330 фут) | 100 — 130 (330 — 430 фут) |
18-ИЛОВА
Жойнинг шароити, суратга олиш парвозларининг турлари | Булутнинг ҳақиқий баландлиги, м (фут) | Горизонтал кўриниш, км | Шамол тезлиги, м/с (уз) |
текислик ва тепаликли ҳудудлар: |
|
|
|
тоғли ҳудудлар: | 400 (1300 фут) | 6 | 10 (20 уз) |
баланд тоғли ҳудудлар (2000 м дан юқори): | 700 (2300 фут) | 10 | 10 (20 уз) |
19-ИЛОВА
Жой | ВПҚ бўйича парвозларнинг минимал шароитлари | ||||
Хавфсиз парвоз баландлиги (ҳақиқий), м (фут) | Рельефнинг энг баланд нуқтасидан булутлар пастки чегарасининг баландлиги, м (фут) | Кўриш имконияти, м | ҲКдан булутларнинг пастки чегарасигача бўлган вертикал оралиқ масофа, м (фут) | ||
текислик ва тепаликли ҳудудлар | 100 (330фут) | 150 (500 фут) | 2000 | 50 (165 фут) | |
тоғли ҳудудлар | 300 (1000 фут) | 400 (1300 фут) | 5000 | 100 (330фут) | |
Ташқи илгичларда юк билан парвозни бажариш | |||||
текислик ва тепаликли ҳудудлар | 150 (500 фут) | 200 (660 фут) | 2000 | 50 (165 фут) | |
Рельефининг абсолют баландлиги 2000 м (6600 фут) ва ундан паст тоғли ҳудудлар | 300 (1000 фут) | 400 (1300 фут) | 5000 | 100 (330 фут) | |
Рельефининг абсолют баландлиги 2000 м (6600 фут) ва ундан баланд ҳудудлар | 600 (2000 фут) | 700 (2300 фут) | 10000 | 100 (330 фут) |
20-ИЛОВА
Парвозларнинг хавфсиз баландлиги (ҳақиқий), м (фут) | Рельефнинг энг баланд нуқтасидан булутлар пастки чегарасининг баландлиги, м (фут) | Кўриш имконияти, м | ||||
Кундузи | Кечаси | Кундузи | Кечаси | Кундузи | Кечаси | |
текислик ва тепаликли ҳудудлар | 50 (165 фут) | 400 (1300 фут) | 100 (330 фут) | 450 (1500 фут) | 1000 | 4000 |
тоғли ҳудуд | 300 (1000 фут) | — | 400 (1300 фут) | — | 2000 | — |
21-ИЛОВА
Магнит меридианидан 00 дан 1790 гача | Магнит меридианидан 1800 дан 3590 гача | |||||
Эшелон номери | Метр | Фут | Эшелон номери | Метр | Фут | |
30 | 900 | 3000 | 40 | 1200 | 4000 | |
50 | 1500 | 5000 | 60 | 1850 | 6000 | |
70 | 2 150 | 7 000 | 80 | 2 450 | 8 000 | |
90 | 2 750 | 9 000 | 100 | 3 050 | 10 000 | |
110 | 3 350 | 11 000 | 120 | 3 650 | 12 000 | |
130 | 3 950 | 13 000 | 140 | 4 250 | 14 000 | |
150 | 4 550 | 15 000 | 160 | 4 900 | 16 000 | |
170 | 5 200 | 17 000 | 180 | 5 500 | 18 000 | |
190 | 5 800 | 19 000 | 200 | 6 100 | 20 000 | |
210 | 6 400 | 21 000 | 220 | 6 700 | 22 000 | |
230 | 7 000 | 23 000 | 240 | 7 300 | 24 000 | |
250 | 7 600 | 25 000 | 260 | 7 900 | 26 000 | |
270 | 8 250 | 27 000 | 280 | 8 550 | 28 000 | |
290 | 8 850 | 29 000 | 300 | 9 150 | 30 000 | |
310 | 9 450 | 31 000 | 320 | 9 750 | 32 000 | |
330 | 10 050 | 33 000 | 340 | 10 350 | 34 000 | |
350 | 10 650 | 35 000 | 360 | 10 950 | 36 000 | |
370 | 11 300 | 37 000 | 380 | 11 600 | 38 000 | |
390 | 11 900 | 39 000 | 400 | 12 200 | 40 000 | |
410 | 12 500 | 41 000 | 430 | 13 100 | 43 000 | |
450 | 13 700 | 45 000 | 470 | 14 350 | 47 000 | |
490 | 14 950 | 49 000 | 510 | 15 550 | 51 000 |
22-ИЛОВА
Лазерли кўрсаткичдан нурланиш | |||
Ф.И.О. (тўлиқ) ___________________________________ ёши _____________________ | |||
Лавозими (ҲКК, 2 учувчи, диспетчер ва ҳ. к.) ________________ телефон рақами ______ | |||
Ҳодиса вақтида фойдаланилган кўриш қобилиятини тиклаш воситаси (кўзойнак, кўриш | |||
линзалари) ______________________________________________________________ | |||
ҲКнинг тури _____________________________________________________________ | |||
Қатнов рақами, ҲКнинг рўйхат рақами ________________________________________ | |||
Ҳодиса рўй берган | |||
вақти ва куни (UTC) _______________________________________________________ | |||
Ташқи таъсир этувчи омиллар: | |||
Об-ҳаво шароити _________________________________________________________ | |||
СМУ/ПМУ ______________________________________________________________ | |||
Ташқи ёруғлик даражаси (кеча, кундуз, қуёш, тонготар, ғира-шира пайт, юлдузли осмон, | |||
ой нурлари ва ҳ. к.) ________________________________________________________ | |||
Ҳодиса жойи: | |||
(аэродром/шаҳар/аэронавигация воситалари) ҳудуди _____________________________ | |||
Учиш йўналиши __________________________________________________________ | |||
Маневрнинг тури (баландликка | |||
кўтарилиши ёки қўнишга кириши) ____________________________________________ | |||
Йўналиши /агар ҲК қайрилса, йўналишнинг тахминан аҳамияти _____________________ | |||
________________________________________________________________________ | |||
Баландлиги (ернинг устки қисмидаги) _________________________________________ | |||
Нурланишнинг йўналиши: | |||
Кўзга тушиши, ёруғлик олдинданми ёки ёниданми келдими? _______________________ | |||
________________________________________________________________________ | |||
Ёруғликнинг тавсифи: | |||
Ранги ___________________________________________________________________ | |||
Нурланишнинг хусусияти | |||
(тўхтовсиз/липиллаши/импульслари) __________________________________________ | |||
Ёруғлик манбаи (мустаҳкам ёки ҳаракатчан) ____________________________________ | |||
Сизнинг тахминингизча, нур ҲКни парвозда | |||
қасддан кузатганми? _______________________________________________________ | |||
Нурнинг нисбатан кучи | |||
(чироқ-чақнаш, прожектор, қуёш ёруғлиги) _____________________________________ | |||
Нурланишнинг давомийлиги | |||
(сонияларда) _____________________________________________________________ | |||
Ҳодиса рўй бергунча нур кўринганми? ________________________________________ | |||
Нурланиш манбаси рўй берган жой (ҲКнинг географик жойига нисбатан)_____________ | |||
________________________________________________________________________ | |||
Экипаж кабинасига тушган нур ойнаси: | |||
чап/олдинги чап/марказий/олдинги ўнг/ўнг/бошқа _______________________________ | |||
Нурланиш таъсири: | |||
Кўрганингизни ёритинг*/руҳий/жисмоний нурланиш оқибатлари ___________________ | |||
________________________________________________________________________ | |||
________________________________________________________________________ | |||
Кўзга тушган ёруғлик ҳаракати оқибатининг давомийлиги (сониялар/дақиқалар/ | |||
________________________________________________________________________ | |||
________________________________________________________________________ | |||
Нурланиш оқибатида ҲКнинг парвози пайтида бажарилган ишлар ___________________ | |||
________________________________________________________________________ | |||
________________________________________________________________________ | |||
Имзо __________________ Сана _________________ |