LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 10-avgustdagi 472-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish, shuningdek, ba’zilarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblash to‘g‘risida (O‘zbekiston Respublikasining “Valyutani tartibga solish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida” 2019-yil 22-oktabrdagi O‘RQ-573-son va “Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida” O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish haqida” 2019-yil 5-noyabrdagi O‘RQ-580-son qonunlari)”gi qaroriga asosan 2020-yil 1-sentabrdan o‘z kuchini yo‘qotadi.
Eksportning prognoz hajmlari so‘zsiz bajarilishini, eksport-import tovarlarining O‘zbekiston Respublikasi bojxona chegarasi orqali o‘tishi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni to‘liq va ishonchli hisobga olinishini, xorijiy valyutadagi to‘lovlar o‘z vaqtida tushishi ustidan nazoratni ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. 1999-yil 1-yanvardan boshlab quyidagilar bo‘yicha tashqi iqtisodiy faoliyatning muddatli oylik Davlat statistika hisoboti joriy qilinsin:
tovarlar (ishlar, xizmatlar) eksporti va importi bo‘yicha — mulkchilik shakllaridan qat’i nazar, tashqi bozorga chiquvchi korxonalar tomonidan taqdim qilinadigan № 1-TIF (eksport-import) shakli;
eksport-import operatsiyalari bo‘yicha valyuta mablag‘lari harakati bo‘yicha — O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki va vakolatli banklari tomonidan taqdim etiladigan № 1-TIF (valyuta) shakli.
Keyingi tahrirga qarang.
2. O‘zbekiston Respublikasi rezidentlari tomonidan tuzilgan eksport kontraktlarining amalga oshirilishi monitoringini o‘tkazish tartibi ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi bir hafta muddatda Markaziy bank, Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi, Moliya vazirligi va Davlat bojxona qo‘mitasi bilan birgalikda Davlat statistika hisoboti shakllarini va ularni to‘ldirish bo‘yicha yo‘riqnomalarni hamda to‘lov balansi parametrlarini taqdim etish va shakllantirish tartibini ishlab chiqsin va tasdiqlasin.
4. Davlat bojxona qo‘mitasi, vakolatli banklar, vazirliklar, idoralar, tashkilotlar va korxonalar tashqi savdo faoliyati bo‘yicha ko‘rsatkichlar statistika organlariga o‘z vaqtida taqdim etilishini ta’minlasinlar.
Qayd etilsinki, vazirliklar, idoralar, tashkilotlar, korxonalar, vakolatli banklar va Davlat bojxona qo‘mitasi rahbarlari statistika organlariga taqdim etiladigan axborotning ishonchliligi va o‘z vaqtida taqdim etilishi uchun amaldagi qonun hujjatlariga muvofiq shaxsan javob beradilar.
5. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi Adliya vazirligi bilan birgalikda bir oy muddatda O‘zbekiston Respublikasining Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeksiga va O‘zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksiga eksport prognozi bajarilishi, valyuta tushumi tushishi va uning majburiy sotilishi o‘z vaqtida ta’minlanmaganligi uchun vazirliklar, idoralar, tashkilotlar, korxonalar va vakolatli banklar rahbarlarining javobgarligini kuchaytirishga oid tuzatishlar kiritish haqidagi takliflarni belgilangan tartibda kiritsinlar.
6. Belgilansinki, vazirliklar, idoralar, uyushmalar, konsernlar, korporatsiyalar va eksport qiluvchi korxonalar tomonidan xorijiy valyutani majburiy sotish bo‘yicha topshiriqlar bajarilmagan taqdirda valyuta tushumi summasining belgilangan topshiriqqa yetishmayotgan qismi vakolatli banklar tomonidan xo‘jalik yurituvchi subyektlarning valyuta schyotlaridan akseptsiz tartibda sotiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
7. Pul-kredit siyosati bo‘yicha respublika komissiyasiga taqdim etiladigan operativ hisobotlar asosida vakolatli banklarning eksport-import operatsiyalarining amalga oshirilishi, xorijiy valyuta tushishi va bank mijozlari bo‘lgan korxonalar tomonidan xorijiy valyutaning majburiy sotilishini nazorat qilishga doir ishlarini muntazam ravishda ko‘rib chiqish tavsiya qilinsin.
Keyingi tahrirga qarang.
8. Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi, Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi, Moliya vazirligi Markaziy bank bilan birgalikda shu yil 1-noyabrdan boshlab vazirliklar, idoralar, tashkilotlar, korxonalar va vakolatli banklar bo‘yicha eksport-import operatsiyalari prognoz ko‘rsatkichlari bajarilishi va valyuta tushumi majburiy sotilishining har oylik monitoringini joriy qilsinlar.
Keyingi tahrirga qarang.
9. Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi, Davlat bojxona qo‘mitasi, Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi va Markaziy bank respublika xo‘jalik yurituvchi subyektlari tomonidan eksport-import operatsiyalari amalga oshirilishi va valyuta tushumi tushishi ustidan operativ nazorat qilish mexanizmini amalga oshirish maqsadida tashqi savdo axborot ta’minoti yagona elektron tizimini ishlab chiqsinlar va 1999-yil 1-yanvardan boshlab joriy etsinlar.
Keyingi tahrirga qarang.
10. Vazirliklar, idoralar, uyushmalar, kompaniyalar va konsernlar rahbarlari 1999-yil uchun eksport dasturini va tovarlar (ishlar, xizmatlar) eksportiga buyurtmalar portfelini (shartnomalarni) shakllantirish uchun bir oy muddatda:
ishlab chiqarish quvvatlarining foydalanilishini o‘rganib chiqsinlar va ishlab chiqarish tuzilmasini xilma-xillashtirish hamda korxonalarni mahsulotning eksportga yo‘naltirilgan yangi turlarini ishlab chiqarishga qayta ixtisoslashtirish dasturini ishlab chiqsinlar;
mahsulotlar nomenklaturasini kengaytirish hisobiga, shu jumladan xizmatlar eksporti hisobiga prognoz qilinayotgan yilga eksport hajmlarini ko‘paytirish chora-tadbirlarini ishlab chiqish uchun ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarni xatlovdan o‘tkazsinlar;
Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi bilan birgalikda mintaqaviy va xalqaro bozorlar konyunkturasini, ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarga talab, narxlar va ehtiyojlarni o‘rganib chiqsinlar hamda materiallarni prognozlashtirilayotgan yilga tovarlar (ishlar, xizmatlar) eksporti hajmini shakllantirish uchun Makroiqtisodiyot va statistika vazirligiga taqdim etsinlar.
11. Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi tuzilmasida, xodimlar soni doirasida, eksport va importning o‘rtacha va uzoq muddatli prognozlari ishlab chiqilishi va monitoringini, shuningdek uning bajarilishi tahlil qilinishini ta’minlovchi tashqi iqtisodiy faoliyatni tahlil etuvchi bo‘linma tashkil etish maqsadga muvofiq deb hisoblansin.
12. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri O‘. T. Sultonov zimmasiga yuklansin.
O‘zbekiston Respublikasi bojxona chegarasi orqali tovarlarning o‘tishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar to‘liq va ishonchli hisobga olinishini ta’minlash;
tashqi savdo va bojxona siyosatini davlat tomonidan tartibga solish sohasida qarorlar qabul qilish uchun davlat hokimiyati organlarini axborot bilan ta’minlash;
Tovarlar tashqi savdosi bo‘yicha statistik ko‘rsatkichlarni to‘plash va qayta ishlash hamda ma’lumotlar bazasini shakllantirish davlat bojxona tashqi savdo statistikasi ma’lumotlarini to‘plash va uni qayta ishlash yagona uslubiyati asosida Davlat bojxona qo‘mitasi tomonidan amalga oshiriladi.
Xizmatlarni eksport va import qilishni hisobga olish to‘lov balansi uslubiyatiga muvofiq davlat statistika hisoboti va maxsus statistik kuzatuvlari tarmog‘i orqali Makroiqtisodiyot va statistika vazirligining Statistika davlat departamenti tomonidan amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
1. Prognoz qilinayotgan yil uchun tovarlar (ishlar, xizmatlar) eksporti bo‘yicha topshiriq tasdiqlangan sanadan boshlab bir hafta muddatda Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi tomonidan vazirliklar, idoralar, uyushmalar, konsernlar, eksport qiluvchi korxonalarga va Markaziy bankka yetkaziladi.
Keyingi tahrirga qarang.
2. Moliya vazirligi tovarlar (ishlar, xizmatlar) eksportining tasdiqlangan prognoz parametrlari asosida, valyuta balansi tasdiqlangan sanadan boshlab bir hafta muddatda choraklar bo‘yicha taqsimlangan valyuta tushumini majburiy sotish yuzasidan topshiriqni Davlat soliq qo‘mitasiga, Makroiqtisodiyot va statistika vazirligiga, Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligiga, Markaziy bankka, vakolatli banklarga, vazirliklar va idoralarga (eksport qiluvchi korxonalar bo‘yicha soliq to‘lovchining identifikatsiya raqamini ko‘rsatgan holda) yetkazadi.
Keyingi tahrirga qarang.
3. Davlat soliq qo‘mitasi soliq to‘lovchining identifikatsiya raqamini ko‘rsatgan holda korxonalar ro‘yxatini Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi hamda Moliya vazirligiga taqdim etadi.
4. Tasdiqlangan prognoz topshirig‘i asosida eksport qiluvchi korxonalar xorijiy sheriklari bilan eksport kontraktlarini tuzgandan so‘ng ularni amaldagi qonun hujjatlariga binoan tegishli organlarda ro‘yxatdan o‘tkazadilar va hisobga qo‘yadilar.
5. Davlat bojxona qo‘mitasi har oyda (hisobot oyining 15-va oxirgi kunidagi holatga ko‘ra) oyning 1 va 16 kunida vakolatli banklarga 1-ilovaga* muvofiq tezkor hisobot beradi.
O‘zbekiston Respublikasi bojxona chegarasi orqali o‘tkaziladigan tovarlar bojxona rasmiylashtirilishida deklarantlar tomonidan to‘ldiriladigan bojxona yuk deklaratsiyalaridagi ma’lumotlar Davlat bojxona qo‘mitasining hisobotini shakllantirishda dastlabki ma’lumotlar hisoblanadi.
Vakolatli banklar har oyda oyning 3 va 18-kunlarida (hisobot oyining 15- va oxirgi kunidagi holatga ko‘ra) Markaziy bankka va Davlat soliq qo‘mitasiga tezkor ma’lumotlar taqdim etadilar.
6. Markaziy bankka kelib tushuvchi axborotlarni muntazam tahlil qilish, tashqi savdo ahvolini tezkor prognoz qilishni ta’minlash uchun har oyning 6 va 21-kunlarida vakolatli banklarning 2-ilovaga* muvofiq umumlashtirilgan tezkor ma’lumotlarini Makroiqtisodiyot va statistika vazirligiga va Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligiga taqdim etish tavsiya qilinsin.
Keyingi tahrirga qarang.
7. Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi, Makroiqtisodiyot va statistika vazirligi va Moliya vazirligi eksport va valyuta tushumi bo‘yicha prognoz ko‘rsatkichlarining bajarilishini ta’minlay ololmayotgan eksport qiluvchi korxonalar bo‘yicha o‘n kun muddatda korxona tashqi savdo faoliyatini kompleks tahlil qiladilar va belgilangan hajmlarni ta’minlashga yo‘naltirilgan chora-tadbirlarni ko‘radilar.
Tahlil natijalari eksport kontraktlarini bajarish intizomini oshirish va eksport salohiyatini yanada oshirish yuzasidan takliflar bilan birgalikda Vazirlar Mahkamasining tegishli Kompleksiga taqdim etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.