“Muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
Oldingi tahrirga qarang.
1. O‘zbekiston Respublikasi Tashqi cavdo vazirligi muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlarini qo‘llanish maqsadida tekshirish o‘tkazish bo‘yicha vakolatli organ etib belgilansin.
(1-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 14-iyuldagi 499-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 29-son, 693-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
2. Muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlarini qo‘llanish maqsadida tekshirish o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
3. O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar agentligi tuzilmasida boshqaruv xodimlarining belgilangan umumiy soni doirasida 6 shtat birligidan iborat muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlari boshqarmasi tashkil etilsin.
4. O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy aloqalar agentligi ikki hafta muddatda muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlari boshqarmasi tuzilmasini va boshqarma to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlasin.
5. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari E.M. G‘aniyev zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Nizom “Muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlarini qo‘llashdan oldin tekshirish o‘tkazish tartibini belgilaydi.
Mazkur Nizomda “Muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunida belgilangan asosiy tushunchalardan foydalaniladi.
2. Muhofaza chorasi, agar tekshirish natijasida biror-bir tovarning O‘zbekiston Respublikasi bojxona hududiga import qilinishi ortib ketgan hajmda (O‘zbekiston Respublikasida o‘xshash tovarni ishlab chiqarishning umumiy hajmiga nisbatan mutlaq yoki nisbiy ifodada) va iqtisodiyot tarmog‘iga zarar yetkazayotgan yoki jiddiy zarar yetkazish xavfini tug‘diradigan sharoitlarda amalga oshirilayotganligi tekshirish natijasida aniqlangan taqdirda ushbu tovarga nisbatan qo‘llanilishi mumkin.
Agar O‘zbekiston Respublikasi bojxona hududiga demping narxlari bo‘yicha tovarni import qilish iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazayotganligi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini tug‘dirayotganligi tekshirish natijalari bo‘yicha aniqlangan bo‘lsa, ana shunday import predmeti bo‘lgan tovarga nisbatan antidemping boji qo‘llanishi mumkin.
Agar ishlab chiqarish, eksport qilish yoki tashish jarayonida xorijiy davlat (xorijiy davlatlar ittifoqi) maxsus subsidiyasidan foydalanilgan biror-bir tovarning O‘zbekiston Respublikasi bojxona hududiga import qilinishi iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazayotgani yoki jiddiy zarar yetkazishi xavfini tug‘dirayotganligi tekshirish natijalari bo‘yicha aniqlangan bo‘lsa, ana shunday biror-bir tovarga nisbatan kompensatsiya boji qo‘llanishi mumkin.
3. Muhofaza choralari, antidemping yoki kompensatsiya bojlari joriy etilishidan oldin mazkur Nizom qoidalariga muvofiq tekshirish o‘tkazilishi lozim.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
4. O‘zbekiston Respublikasi Tashqi savdo vazirligi (keyingi o‘rinlarda vakolatli organ deb yuritiladi) O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga tovar importining ortib ketganligini, import tovarining demping narxlardaligini yoki subsidiya bilan ta’minlangan tovar import qilinayotganligini hamda buning oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararning yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfining borligini aniqlash maqsadida tekshirish o‘tkazadi.
(4-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 14-iyuldagi 499-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2017-y., 29-son, 693-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Vakolatli organ tekshirish natijalari bo‘yicha muhofaza choralarini, antidemping yoki kompensatsiya bojlarini qo‘llashning maqsadga muvofiqligi to‘g‘risidagi xulosasini Vazirlar Mahkamasiga taqdim etadi.
(4-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2005-yil 8-sentabrdagi 206-son qarori tahririda — O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2005-y., 34—36-son, 264-modda)
O‘zbekiston Respublikasining o‘xshash tovarni ishlab chiqaruvchilari yoxud qatnashchilarining ko‘pchiligi ana shunday tovar ishlab chiqaradigan O‘zbekiston Respublikasi ishlab chiqaruvchilari birlashmasi;
tekshirish obyekti hisoblangan tovarni ishlab chiqaruvchi xorijiy ishlab chiqaruvchi, O‘zbekiston Respublikasining xorijiy eksportchisi yoki importchisi, yoxud qatnashchilarining ko‘pchiligi bunday tovarni ishlab chiqaruvchilar va (yoki) eksport qiluvchilar hisoblangan xorijiy shaxslar birlashmasi, shuningdek qatnashchilarining ko‘pchiligi bunday tovarning importchilari hisoblangan O‘zbekiston Respublikasining xo‘jalik yurituvchi subyektlari birlashmasi;
tekshirish obyekti hisoblangan tovar kelib chiqqan yoki eksport qilinadigan xorijiy davlat hukumati va (yoki) mamlakatning vakolatli organi, yoxud mazkur tovar kelib chiqqan yoki eksport qilinadigan mamlakatlar kiradigan xorijiy davlatlar ittifoqining vakolatli organi.
Agar tekshirish shaxslarning huquq va manfaatlariga daxl qilsa va bunday shaxslar tekshirish o‘tkazilishiga yordam berishga qodir bo‘lsa, vakolatli organ ularning tekshirishda manfaatdor shaxs sifatida qatnashish huquqini cheklamaydi.
6. Tekshirish davomida manfaatdor shaxslar mustaqil ravishda yoki O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq rasmiylashtirilgan vakolatlarga ega bo‘lgan o‘z vakillari orqali ish yuritadilar.
Agar tekshirish davomida manfaatdor shaxs o‘zining vakolatli vakili orqali ish yuritgan taqdirda, vakolatli organ manfaatdor shaxsga tekshirish mavzusi to‘g‘risidagi axborotni faqat ushbu manfaatdor shaxsning vakolatli vakili orqali ma’lum qiladi, vakolatli vakilni topish mumkin bo‘lmagan hollar bundan mustasno.
7. Muhofaza choralarini, antidemping yoki kompensatsiya bojlarini qo‘llanishdan oldin o‘tkaziladigan tekshirish iqtisodiyotning tegishli tarmog‘i manfaatlarini ifodalovchi yuridik yoki jismoniy shaxslarning yozma arizasi bo‘yicha (keyingi o‘rinlarda ariza deb yuritiladi), yoxud mazkur bandning ikkinchi xatboshi qoidalariga muvofiq, vakolatli organning tashabbusi bilan o‘tkaziladi.
Tovar importi ko‘payganligi, demping narxlaridagi tovar importi yoki subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi mavjudligi va bunday import oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararning yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfining borligi dalillari bo‘lgan taqdirda, tekshirish vakolatli organning o‘z tashabbusiga ko‘ra o‘tkazilishi mumkin.
8. Ariza umumiy ishlab chiqarishi O‘zbekiston Respublikasi ishlab chiqaruvchilarining mazkur ariza yuzasidan o‘z fikrini yozma ravishda bildirgan qismi tomonidan ishlab chiqarilgan jami o‘xshash tovarning ellik foizdan ortiqrog‘ini tashkil etadigan O‘zbekiston Respublikasi ishlab chiqaruvchilari tomonidan qo‘llab-quvvatlansa, u berilgan deb hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi ishlab chiqaruvchilarining arizani qo‘llab-quvvatlovchilari ulushiga O‘zbekiston Respublikasida o‘xshash tovarni jami ishlab chiqarishning kamida yigirma besh foizi to‘g‘ri kelishi kerak.
Ariza beruvchining axborotlarni olish imkoniyati hisobga olingan holda arizada quyidagi ma’lumotlar bo‘lishi zarur:
ariza beruvchi haqidagi, oldingi davrda iqtisodiyot tarmog‘ida o‘xshash tovarni ishlab chiqarish hajmi va qiymati to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
mamlakatimiz ishlab chiqaruvchilari tomonidan ishlab chiqarilgan o‘xshash tovarning hajmi va qiymati to‘g‘risidagi ma’lumotlar, shuningdek bunday tovarni ishlab chiqarish umumiy hajmida har bir ishlab chiqaruvchining ulushi ko‘rsatilgan holda nomidan ariza berilayotgan mamlakatning barcha o‘xshash tovarni ishlab chiqaruvchilari ro‘yxati;
agar zarur ma’lumotlar mavjud bo‘lsa, har bir ana shunday ishlab chiqaruvchi tomonidan o‘xshash tovarni ishlab chiqarishning hajmi to‘g‘risidagi ma’lumotlar ko‘rsatilgan holda ana shunday tovarni mamlakatimizda ishlab chiqaradigan boshqa ishlab chiqaruvchilarni arizasi bilan birgalikda qo‘llab-quvvatlashi darajasining dalillari. Agar ariza beruvchi O‘zbekiston Respublikasining o‘xshash tovarning boshqa ishlab chiqaruvchilari arizasi bilan birgalikda qo‘llab-quvvatlash darajasi isbotini taqdim etmasa, vakolatli organ tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilish maqsadida o‘z ixtiyoridagi mavjud ma’lumotlar asosida arizaning qo‘llab-quvvatlanish darajasini belgilashi mumkin;
Tashqi iqtisodiy faoliyat tovar nomenklaturasi kodi, mazkur tovarning kelib chiqishi yoki jo‘natilish mamlakati (mamlakatlari) nomi, mazkur tovarning taniqli xorijiy ishlab chiqaruvchilari va (yoki) eksport qiluvchilari to‘g‘risidagi ma’lumotlar, shuningdek mazkur tovarning O‘zbekiston Respublikasidagi taniqli import qiluvchilari to‘g‘risidagi ma’lumotlar ko‘rsatilgan holda O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga import qilinadigan tovarning tavsifi;
tovar narxi hamda oldingi davr uchun mutlaq va nisbiy miqdorlarda O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga uni import qilish hajmining o‘zgarishi, bunday importning ichki bozordagi o‘xshash tovar narxiga va iqtisodiyot tarmog‘iga ta’siri hamda import qilinadigan tovarning O‘zbekiston Respublikasi ichki bozoridagi ulushi to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
antidemping boji joriy etish taklif qilinayotgan tovarning demping narxlarda import qilinayotganligining dalillari;
maxsus subsidiyaning mavjudligi dalillari, imkoniyati bo‘lganda shunday subsidiyaning miqdori ko‘rsatilgan holda;
tovar importining o‘sishi, demping narxlar bo‘yicha tovar importi yoki subsidiyalangan tovar importi oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararning yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligining dalillari;
bunday chora yoki bojning miqdori va amal qilish muddati ko‘rsatilgan holda muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojiga nisbatan taklif;
iqtisodiyot tarmog‘ining ariza beruvchi tomonidan taklif etilayotgan muhofaza choralarining amal qilish muddati mobaynida xorijiy raqobat sharoitlarida ishlashga moslashtirishga doir chora-tadbirlar rejasi (muhofaza choralari qo‘llangan taqdirda).
9. Arizadagi qiymat ko‘rsatkichlari qiyoslash maqsadida O‘zbekiston Respublikasi tashqi savdosining bojxona statistikasini yuritishda foydalaniladigan pul birligida keltirilishi kerak.
10. Arizadagi mavjud axborot mazkur ishlab chiqaruvchiga bevosita tegishli bo‘lgan ma’lumotlar bo‘yicha bunday axborotni taqdim etgan O‘zbekiston Respublikasi ishlab chiqaruvchilarining rahbarlari, shuningdek ularning buxgalteriya hisobi va hisoboti yuritilishi uchun mas’ul bo‘lgan xodimlari tomonidan tasdiqlanishi kerak.
11. Arizaning maxfiy bo‘lmagan nusxasi (agar arizada maxfiy axborot mavjud bo‘lsa) ilova qilingan holda vakolatli organga taqdim etiladi va bunday ariza vakolatli organga tushgan kunda ro‘yxatdan o‘tkazilishi kerak.
12. Vakolatli organ tekshirish boshlanishi to‘g‘risida qaror qabul qilish maqsadida ariza olingan kundan boshlab o‘ttiz kalendar kun mobaynida arizada taqdim etilgan ma’lumotlarning yetarliligi va ishonchliligini mazkur Nizomning 8-bandi qoidalariga muvofiq o‘rganadi.
13. Agar vakolatli organ ma’lumotlarni yetarli emas deb hisoblasa, u ariza olingan kundan boshlab 10 kun muddatda bu haqda ariza beruvchiga yozma shaklda ma’lum qiladi va unga o‘z arizasiga o‘zgartirish yoki qo‘shimcha kiritish imkoniyatini beradi.
Agar ariza beruvchi o‘z arizasini o‘zgartirsa yoki unga qo‘shimcha kiritsa, arizani ko‘rib chiqish muddati ushbu o‘zgarishlar yoki qo‘shimchalar olingan kundan boshlanadi.
Agar ariza beruvchi vakolatli organ tomonidan so‘ralayotgan qo‘shimcha ma’lumotlarni xabar olingan sanadan boshlab 15 kalendar kun mobaynida taqdim etmasa va bunday ma’lumotlarni taqdim etish muddatini kechiktirish to‘g‘risida iltimos qilmasa, vakolatli organ arizani ko‘rib chiqishni rad etishga haqlidir, bu haqda ariza beruvchiga yozma shaklda xabar beradi.
14. Ariza tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingunga qadar yoki tekshirish davomida ariza beruvchi tomonidan qaytarib olinishi mumkin. Agar ariza tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingunga qadar qaytarib olinsa, bunday ariza berilmagan deb hisoblanadi.
Agar ariza tekshirish o‘tkazish davomida qaytarib olinsa, muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlari joriy etilmasdan vakolatli organning qarori bilan tekshirish to‘xtatilishi yoki davom ettirilishi mumkin.
15. Tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingunga qadar arizadagi mavjud ma’lumotlar, ariza olinganligi va uni ko‘rib chiqish to‘g‘risidagi ma’lumotlar ommaviy oshkor qilinishi mumkin emas.
16. Vakolatli organ mazkur Nizomning 12-bandida ko‘rsatilgan muddat tamom bo‘lgunga qadar tekshirishni boshlash yoki uni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qiladi. Tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingan kun tekshirish boshlangan sana hisoblanadi.
Vakolatli organ tekshirish o‘tkazishni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qilganda, bunday qaror qabul qilingan kundan boshlab 10 kalendar kundan ortiq bo‘lmagan muddatda ariza beruvchini tekshirish o‘tkazishning rad etilishi sabablari to‘g‘risida yozma shaklda xabardor qiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Vakolatli organ tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilganda tekshirish boshlangan sanadan boshlab 10 kalendar kun mobaynida tekshirish obyekti hisoblangan tovar eksport qilingan xorijiy davlatning (xorijiy davlatlar ittifoqining) vakolatli organini, Yevro-Osiyo iqtisodiy hamjamiyati a’zosi bo‘lgan davlatlarni, shuningdek unga ma’lum bo‘lgan boshqa manfaatdor shaxslarni qabul qilingan qaror to‘g‘risida yozma shaklda xabardor qiladi va o‘zining rasmiy nashrida tekshirish boshlanganligi to‘g‘risida bildirishnoma e’lon qilinishini ta’minlaydi, bildirishnomada quyidagilar bo‘lishi kerak:
(16-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2007-yil 4-apreldagi 73-son qarori tahririda — O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2007-y., 14-son, 146-modda)
tekshirish obyekti hisoblangan tovar eksport qilinadigan yoki tovar kelib chiqadigan xorijiy davlat (xorijiy davlatlar ittifoqi)ning nomi;
demping narxlar yoki maxsus subsidiyalar bo‘yicha tovar importi mavjudligini aniqlash uchun asos (antidemping yoki kompensatsiya boji qo‘llanganda);
arizaning qonuniyligini va tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilishning maqsadga muvofiqligini tasdiqlaydigan holatlarning qisqacha bayoni;
manfaatdor shaxslar tekshirish mavzusi bo‘yicha o‘z fikrlarini va axborotini yo‘llashlari mumkin bo‘lgan manzil;
manfaatdor shaxslar tekshirish mavzusi bo‘yicha o‘z fikrlari va axborotini yozma shaklda taqdim etishi mumkin bo‘lgan muddat;
manfaatdor shaxslar og‘zaki eshitishlar o‘tkazilishini so‘rashi mumkin bo‘lgan muddat (muhofaza choralari qo‘llangan taqdirda).
Tekshirishni boshlash to‘g‘risidagi bildirishnomada ko‘rsatilgan muddatlar vakolatli organ tomonidan belgilanadi va 30 kalendar kundan kam bo‘lishi mumkin emas.
17. Tekshirishni boshlash to‘g‘risidagi arizani ko‘rib chiqishda vakolatli organ arizaning xolisona ko‘rib chiqilishiga rioya qilinishini va u bo‘yicha iqtisodiyotning tegishli tarmog‘idagi O‘zbekiston Respublikasi ishlab chiqaruvchilari fikrlarining mumkin qadar ko‘proq hisobga olinishini ta’minlaydi.
18. O‘zbekiston Respublikasi bojxona hududiga tovar importi ko‘payganligi munosabati bilan iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararning yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfining mavjudligini aniqlash maqsadida, vakolatli organ tekshirish davomida iqtisodiyot tarmoqlariga ta’sir etuvchi miqdoriy ifodalangan obyektiv xarakterdagi omillarni baholaydi, jumladan:
o‘xshash tovarni O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqarishning umumiy hajmiga nisbatan tekshirish obyekti hisoblangan tovarning O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga importi sur’atlari va miqdorining mutlaq yoki nisbiy ifodasi;
O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqariladigan o‘xshash tovarning O‘zbekiston Respublikasi ichki bozorida sotish hajmining o‘zgarishi;
o‘xshash tovarni ishlab chiqarish hajmining, mehnat unumdorligining, ishlab chiqarish quvvatlarini ish bilan ta’minlashning, foyda va zararlar miqdorining, shuningdek iqtisodiyot tarmoqlarida ish bilan bandlik darajasining o‘zgarishi;
tekshirish obyekti hisoblangan import qilinadigan tovarning ushbu tovarning yoki o‘xshash tovarning O‘zbekiston Respublikasining ichki bozorida sotishning umumiy hajmidagi ulushi.
19. Vakolatli organ tovar importi ko‘payganligi munosabati bilan iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zarar yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligini ixtiyoridagi ishga taalluqli barcha dalillar va mavjud axborotni o‘rganib chiqish natijalari asosida aniqlashi kerak.
Vakolatli organ tovarning o‘sib borayotgan importidan tashqari o‘sha davrda iqtisodiyot tarmog‘iga zarar yetkazayotgan yoki zarar yetkazish xavfini solayotgan boshqa barcha ma’lum omillarni o‘rganib chiqadi. Ushbu omillar natijasida iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zarar yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini vakolatli organ tovar importi ko‘payganligi munosabati bilan iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararga yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfiga tegishli deb hisoblamasligi zarur.
20. Vakolatli organ iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi xavfini aniqlashda mazkur Nizomning 18-bandida sanab o‘tilgan omillarga qo‘shimcha ravishda quyidagi omillarni baholashi kerak:
tekshirish obyekti hisoblangan tovar kelib chiqqan xorijiy davlat (xorijiy davlatlar ittifoqi)ning haqiqiy va potensial eksport imkoniyatlari;
tekshirish obyekti hisoblangan tovar importi O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududida o‘sib boruvchi miqdorlarda amalga oshirilishi ehtimoli.
21. Manfaatdor tomonlarning tekshirish boshlanishi to‘g‘risidagi ommaviy bildirishnomada belgilangan muddatda taqdim etgan yozma shakldagi iltimosi asosida vakolatli organ og‘zaki eshitishlar o‘tkazilishini ta’minlaydi.
Og‘zaki eshitishlar davomida tekshirish mavzusi to‘g‘risida qarama-qarshi nuqtai nazarga ega bo‘lgan manfaatdor shaxslar tekshirish o‘tkazilishi munosabati bilan dalillarni taqdim etishi va o‘z fikrini bayon qilishi mumkin.
Tekshirish o‘tkazilishi munosabati bilan dalillar taqdim etish va o‘z fikrini bayon qilish imkoniyati manfaatdor shaxslarga mazkur Nizomning XI bo‘limiga muvofiq, maxfiy axborotni himoya qilish zarurligi hisobga olingan holda beriladi.
22. Tekshirishni o‘tkazish davomida so‘rov tushgan kundan boshlab 30 kalendar kun mobaynida tekshirishni o‘tkazish maqsadlari uchun zarur axborotni, shu jumladan maxfiy axborotni, bunday axborotni olish manbaini ko‘rsatgan holda vakolatli organ so‘rashga, manfaatdor shaxslar esa taqdim etishga haqlidir.
23. Tekshirish obyekti hisoblangan tovardan ishlab chiqarishda foydalanadigan iste’molchilar va iste’molchilarning jamoat tashkilotlari vakillari mazkur tovar chakana savdoda sotilgan hollarda o‘tkazilayotgan tekshirishga taalluqli bo‘lgan axborotni taqdim etishga haqlidir.
24. Tekshirish mavzusiga tegishli bo‘lgan, xorijiy tilda tuzilgan material va axborotlarga tasdiqlangan tarjima ilova qilinishi kerak.
25. Manfaatdor shaxs vakolatli organga tekshirish o‘tkazish maqsadlari uchun zarur bo‘lgan axborotdan foydalanishni rad etgan yoki bunday axborotni mazkur Nizomning 22-bandida belgilangan muddatda unga taqdim etmagan hollarda tekshirish natijalari bo‘yicha dastlabki va uzil-kesil xulosalar vakolatli organ tomonidan uning ixtiyoridagi mavjud axborot asosida amalga oshirilishi mumkin.
26. O‘zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo‘mitasi, Davlat statistika qo‘mitasi, boshqa vazirlik va idoralar tekshirishni o‘tkazishda yordam ko‘rsatishlari hamda vakolatli organning so‘rovi bo‘yicha tekshirishni o‘tkazish maqsadlari uchun zarur bo‘lgan axborotni, shu jumladan maxfiy axborotni taqdim etishlari kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
27. Agar tekshirish boshlanishi sanasidan bevosita oldingi ikki kalendar yil mobaynida arizani qo‘llab-quvvatlagan O‘zbekiston Respublikasining bir nafar ishlab chiqaruvchisiga ana shunday tovarni milliy ishlab chiqarishning o‘ttiz besh foizdan ortig‘i to‘g‘ri kelsa yoki tekshirish obyekti hisoblangan tovar importining umumiy hajmi o‘xshash tovarni O‘zbekiston Respublikasining ichki bozorida sotish umumiy hajmining yigirma besh foizidan kamini tashkil etsa, vakolatli organ muhofaza choralari O‘zbekiston Respublikasi ichki bozoridagi raqobatga ta’sirining oqibatlari to‘g‘risida O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasining xulosasini so‘rashi mumkin. Bunday xulosa O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi tomonidan, mazkur Nizomning 8-bandida sanab o‘tilgan materiallar ilova qilingan holda vakolatli organning so‘rovi tushgan kundan boshlab o‘ttiz kalendar kun mobaynida taqdim etilishi kerak.
(27-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 9-sentabrdagi 244-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 37-son, 485-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
28. Tekshirishni o‘tkazish muddati tekshirish boshlangan sanadan boshlab to‘qqiz oydan ortiq bo‘lmasligi kerak. Tekshirish vakolatli organ tomonidan o‘tkazilgan tekshirish natijalari bo‘yicha Vazirlar Mahkamasiga xulosa taqdim etilgan kunda tugallangan hisoblanadi.
29. O‘tkazilgan tekshirish natijalari bo‘yicha vakolatli organ tekshirish yakunlangan kundan boshlab o‘n kalendar kundan ortiq bo‘lmagan muddatda vakolatli organ o‘z ixtiyoridagi mavjud axborotni o‘rganib chiqish asosida chiqargan asosiy xulosalar to‘g‘risidagi bildirishnoma e’lon qilinishini ta’minlaydi.
30. Tekshirish o‘tkazilishi tekshirish obyekti hisoblangan tovarning bojxona rasmiylashtiruviga va O‘zbekiston Respublikasi bojxona hududiga kiritilishiga to‘sqinlik qilmasligi kerak.
31. Agar xorijiy davlat yoki eksport qiluvchi iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish majburiyatlarini qabul qilsa, tekshirish vakolatli organ tomonidan to‘xtatib turilishi yoki to‘xtatilishi mumkin.
32. Muhofaza chorasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga ko‘ra, iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish uchun zarur bo‘lgan miqdorda bunday muddat mobaynida va iqtisodiyot tarmoqlarining o‘zgarayotgan iqtisodiy sharoitlarga iqtisodiy moslashishi jarayonini yengillashtirish uchun qo‘llanadi.
Tovar importi ko‘payishini cheklash bo‘yicha tovar importining miqdori va (yoki) qiymatiga (import kvotasi) nisbatan cheklov tariqasida, import bojidan tashqari undiriladigan maxsus boj tariqasida qo‘llanadigan choralar yoki tovar importi ko‘payishini cheklashga qaratilgan boshqa choralar muhofaza choralari hisoblanadi.
33. Tovar importini miqdoriy cheklash tariqasidagi muhofaza chorasining qo‘llanishi tovar importi hajmini oldingi davrdagi tovar importining o‘rtacha hajmi darajasidan (miqdori va (yoki) qiymati darajasida) kamaytirmasligi kerak, iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish uchun tovar importining boshqa darajasini belgilash zarurligiga asos bo‘lgan hollar bundan mustasno.
34. Import kvotasini tekshirish obyekti hisoblangan tovarning yetkazib beruvchilari bo‘lgan xorijiy davlatlarga (xorijiy davlatlar ittifoqlariga), mazkur tovarni O‘zbekiston Respublikasi bojxona hududiga eksport qilishdan manfaatdor bo‘lgan xorijiy davlatlar (xorijiy davlatlar ittifoqi) o‘rtasida import kvotasini taqsimlash masalasi bo‘yicha maslahat o‘tkazish taklif etilishi mumkin.
Import kvotasini taqsimlash masalasi bo‘yicha maslahat o‘tkazish imkoni bo‘lmagan yoki ko‘rsatib o‘tilgan maslahatlashuvlar davomida bunday taqsimlash to‘g‘risida ahdlashuvga erishilmagan hollarda import kvotasi tekshirish obyekti hisoblangan tovarni O‘zbekiston Respublikasi bojxona hududiga eksport qilishdan manfaatdor bo‘lgan xorijiy davlatlar (xorijiy davlatlar ittifoqlari) o‘rtasida mazkur tovar importining umumiy miqdori yoki umumiy qiymati asosida oldingi davr uchun ushbu tovarni mazkur xorijiy davlatlardan (xorijiy davlatlar ittifoqlaridan) import qilishda shakllangan mutanosiblikda taqsimlanadi. Ayrim xorijiy davlatlardan (xorijiy davlatlar ittifoqlaridan) import o‘sishining foiz nisbatida oldingi davr uchun tekshirish obyekti hisoblangan tovar importi umumiy o‘sishiga nisbatan nomutanosib ko‘paygan taqdirda Vazirlar Mahkamasi ushbu xorijiy davlatlar (xorijiy davlatlar ittifoqlari)dan O‘zbekiston Respublikasi bojxona hududiga mazkur tovar importi o‘sishining mutlaq va nisbiy ko‘rsatkichlarini hisobga olgan holda import kvotasini ana shunday xorijiy yetkazib beruvchi davlatlar (xorijiy davlatlar ittifoqlari) o‘rtasida taqsimlashi mumkin.
35. Muhofaza chorasining amal qilish muddati to‘rt yildan ortiq bo‘lmasligi kerak, mazkur bandga muvofiq bunday choraning amal qilish muddati uzaytirilishi hollari bundan mustasno.
Agar iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish uchun muhofaza chorasi zaruriyati saqlanib qolayotganligi hamda iqtisodiyotning mazkur sohasi iqtisodiy moslashish jarayonida ekanligi dalillarining mavjudligi qayta tekshiruv natijasida vakolatli organ tomonidan aniqlangan bo‘lsa, muhofaza chorasining amal qilish muddati O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan uzaytirilishi mumkin. Bunda muhofaza chorasi amal qilishining umumiy muddati sakkiz yildan oshmasligi kerak.
Muhofaza chorasining amal qilish muddatini uzaytirish to‘g‘risida qaror qabul qilishda bunday chora uning amal qilish muddatini uzaytirish to‘g‘risida qaror qabul qilingan kunda amal qilgan muhofaza chorasiga nisbatan ko‘proq cheklaydigan bo‘lishi mumkin emas.
36. Agar muhofaza chorasining amal qilish muddati bir yildan ortiq bo‘lsa, amaldagi muhofaza chorasini yumshatish imkoniyatini aniqlash maqsadida hamda natijalari bo‘yicha muhofaza chorasi uning amal qilishining qolgan muddati mobaynida teng oraliqlarda yumshashi mumkin bo‘lganda, vakolatli organ Vazirlar Mahkamasiga amal qilish muddati mobaynida uning qo‘llanishi natijalari to‘g‘risida axborot taqdim etadi
Agar muhofaza chorasining amal qilish muddati 3 yildan ortiq bo‘lsa, u holda bunday chora muddatining yarmi tamom bo‘lishidan kechikmay, vakolatli organ takroriy tekshirish o‘tkazishi kerak, uning natijalariga ko‘ra maxsus muhofaza choralari saqlanib qolishi, yumshatilishi yoki bekor qilinishi mumkin.
37. Alohida hollarda, agar tekshiruv tugallangunga qadar muhofaza choralarini qo‘llanishda sustkashlik qilish iqtisodiyot tarmog‘iga keyinchalik bartaraf etish qiyin bo‘lgan darajada jiddiy zarar yetkazishi mumkin ekanligi vakolatli organ tomonidan aniqlangan bo‘lsa, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi vakolatli organning tovar importi o‘sishi va iqtisodiyotning tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilayotganligi yoki jiddiy zarar yetkazish xavfi o‘rtasidagi aloqalarning mavjudligi to‘g‘risidagi dastlabki xulosasi asosida, vakolatli organ tomonidan uzil-kesil xulosa olish maqsadida tekshiruv davom ettirilishi sharti bilan, muvaqqat muhofaza chorasini qo‘llanish to‘g‘risida qaror qabul qilishi mumkin.
38. Vakolatli organ Vazirlar Mahkamasiga dastlabki xulosa taqdim etilishi bilan bir vaqtda tekshirish obyekti hisoblangan tovar eksport qilinadigan xorijiy davlatning (xorijiy davlatlar ittifoqining) vakolatli organini, shuningdek unga ma’lum bo‘lgan boshqa manfaatdor shaxslarni vaqtinchalik maxsus boj joriy etilishi mumkinligi to‘g‘risida yozma shaklda xabardor qiladi.
40. Agar tovar importi ko‘payganligi oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilmaganligi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi yo‘qligi tekshiruv natijalariga ko‘ra vakolatli organ tomonidan aniqlangan bo‘lsa, to‘langan muvaqqat maxsus boj summalari to‘lovchiga qonun hujjatlarida bojlarni qaytarish uchun belgilangan tartibda qaytarib berilishi kerak.
Agar maxsus boj tarzidagi muhofaza chorasi muvaqqat maxsus bojdan kam miqdorda qo‘llangan bo‘lsa, oradagi farq to‘lovchiga qonun hujjatlarida bojxona bojlarini qaytarish uchun belgilangan tartibda qaytarib berilishi kerak. Agar maxsus boj tarzidagi muhofaza chorasi muvaqqat maxsus bojdan ko‘p miqdorda qo‘llangan bo‘lsa, oradagi farq to‘lovchidan undirilmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
41. Agar tekshirish natijalari bo‘yicha muhofaza chorasini qo‘llanish to‘g‘risida qaror qabul qilinsa, u holda vaqtinchalik muhofaza chorasining amal qilish muddati muhofaza chorasi amal qilishining umumiy muddatiga qo‘shib hisoblanadi.
42. Agar mazkur tovarning eksport narxi uning normal qiymatidan past bo‘lsa tovar demping narxlari bo‘yicha import qilingan deb hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasiga eksport qilish uchun sotilgan tovar uchun amalda to‘langan yoki to‘lanishi kerak bo‘lgan narx tovarning eksport narxi hisoblanadi.
Eksportchi mamlakatning ichki bozorida iste’mol uchun mo‘ljallangan o‘xshash tovarning odatdagi savdo jarayonidagi narxi yoki o‘xshash tovar eksportchi mamlakat bozorida sotilmaganda yoki shunday tovarni sotish hajmining pastligi yoki eksportchi mamlakatning ichki bozoridagi alohida vaziyat tufayli zarur darajada qiyoslash mumkin bo‘lmaganda — ana shunday tovarning narxi, eksportchi mamlakatdan uchinchi mamlakatga eksport qilinadigan o‘xshash tovarlarni qiyoslash asosida aniqlanadigan narx, agar u namunaviy bo‘lsa, yoxud tovar kelib chiqqan mamlakatdagi ishlab chiqarish oqilona xarajatlari asosida ma’muriy, savdo va umumiy xarajatlarning hamda foydaning qo‘shilgan narxi tovarning normal qiymati hisoblanadi.
43. Tovarni eksport qiluvchi xorijiy davlatning ichki bozorida savdoning odatdagi borishida o‘xshash tovarni sotishga, agar bunday sotuvlar ko‘rsatib o‘tilgan xorijiy davlat tomonidan O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga mazkur tovarni eksport qilish umumiy hajmining kamida besh foizini tashkil etsa, tovarning normal qiymatini belgilash uchun yetarli deb qaraladi. Savdoning odatdagi borishida o‘xshash tovarni sotishning pastroq darajasi, demping import mavzusi hisoblangan tovarning eksport narxini savdoning oddiy borishida o‘xshash tovar narxi bilan zarur darajada qiyoslashni ta’minlash uchun bunday sotuvlar yetarli ekanligining dalili mavjud bo‘lganda tovarning normal qiymatini aniqlash uchun maqbul deb hisoblanadi.
Tovarni eksport qiluvchi xorijiy davlatning ichki bozorida o‘xshash tovarni sotish yoki o‘xshash tovarni ko‘rsatib o‘tilgan xorijiy davlatdan uchinchi mamlakatga ma’muriy, savdo chiqimlari va umumiy chiqimlarni hisobga olgan holda tovar birligiga nisbatan ishlab chiqarish chiqimlaridan (doimiy yoki o‘zgaruvchan) past narxlar bo‘yicha sotish, faqatgina agar, vakolatli organ o‘xshash tovarning bunday sotilishi kamida 6 oy mobaynida, ancha miqdorlarda va barcha chiqimlar qoplanishini ta’minlamaydigan narxlarda sotilganligini aniqlagan taqdirda savdoning odatdagi borishiga muvofiq emas deb qaralishi hamda tovarning normal qiymatini aniqlashda hisobga olinmasligi mumkin. Agar sotish paytida tovar birligiga chiqimlardan past bo‘lgan o‘xshash tovarning narxi tekshirish qamrab oladigan davrda tovar birligiga o‘rtacha chiqimlardan ortiq bo‘lsa, u holda bunday narxlarga kamida 6 oy mobaynida barcha chiqimlar qoplanishini ta’minlaydi deb qaraladi.
Agar vakolatli organ tovarning normal qiymatini aniqlashda hisobga olinadigan bitishuvlar bo‘yicha o‘rtacha sotish narxi tovar birligiga o‘rtacha chiqimlardan pastligini va narxlar bo‘yicha sotuv hajmi tovar birligiga chiqimlarning tovarning normal qiymatini aniqlashda hisobga olinadigan bitishuvlar bo‘yicha sotuv hajmining kamida 20 foizini tashkil etishini aniqlasa ancha miqdorlarda amalga oshiriladigan deb hisoblanadi.
44. Chiqimlar unga nisbatan tekshirish o‘tkazilayotgan xorijiy davlatning eksport qiluvchisi yoki ishlab chiqaruvchisining hisobga olish hujjatlari asosida hisoblab chiqiladi, bunda bunday hujjatlar mazkur xorijiy davlatdagi buxgalteriya hisobi va hisobotining umumiy qabul qilingan prinsiplari va qoidalariga muvofiq bo‘lishi hamda o‘xshash tovarni ishlab chiqarish va sotish bilan bog‘liq chiqimlarni aks ettirishi shart. Vakolatli organ chiqimlarni taqsimlash to‘g‘riligi isbotining o‘z ixtiyorida mavjud bo‘lgan barcha dalillarini hisobga oladi, bunda mazkur chiqimlarni taqsimlash odatda xorijiy davlatning eksport qiluvchisi yoki ishlab chiqaruvchisi tomonidan amortizatsiya va eskirishning tegishli davrlarini aniqlashga, kapital qo‘yilmalarga ajratmalarga va ishlab chiqarishni rivojlantirish uchun boshqa xarajatlarni qoplashga nisbatan amaliyotda qo‘llanilishi shart. Mazkur xatboshiga muvofiq chiqimlarni taqsimlashda chiqimlarga bo‘lg‘usi va (yoki) joriy ishlab chiqarishni rivojlantirishga mo‘ljallangan xarajatlarning nodavriy moddalarini yoki tekshirish qamrab olinadigan davrdagi chiqimlar ishlab chiqarishning qaror topishi davri operatsiyasiga ta’sir ko‘rsatishi holatlari hisobga olingan holda tuzatish kiritiladi. Ishlab chiqarishning qaror topish davri operatsiyasiga kiritiladigan tuzatishlar ishlab chiqarishning qaror topishi davri oxiridagi chiqimlarni aks ettiradi yoki, agar, ushbu davr tekshirish bilan qamrab olinadigan davr tashqarisiga chiqsa, eng oxirgi chiqimlarni aks ettiradi, ushbu chiqimlarni zarur asoslar mavjud bo‘lgan taqdirda vakolatli organ tekshirish davomida hisobga oladi.
Ma’muriy, savdo chiqimlari va umumiy chiqimlarning, shuningdek foydaning jami miqdoriy ko‘rsatkichlari, unga nisbatan tekshirish o‘tkazilayotgan xorijiy davlatning eksport qiluvchisi yoki ishlab chiqaruvchisi tomonidan taqdim etilayotgan savdoning odatdagi borishida o‘xshash tovarni ishlab chiqarish va sotish to‘g‘risidagi haqiqiy ma’lumotlar asosida aniqlanadi. Agar bunday jami ko‘rsatkichlarni ko‘rsatib o‘tilgan tarzda aniqlash mumkin bo‘lmasa, ular quyidagilar asosida aniqlanishi mumkin:
o‘sha toifadagi tovarni ishlab chiqarish yoki kelib chiqish mamlakatining ichki bozorida sotish munosabati bilan unga nisbatan tekshirish o‘tkazilayotgan xorijiy davlatning eksport qiluvchisi yoki ishlab chiqaruvchisi tomonidan to‘langan yoki olingan haqiqiy summa;
unga nisbatan tekshirish o‘tkazilayotgan xorijiy davlatning boshqa eksport qiluvchilari yoki ishlab chiqaruvchilari tomonidan o‘xshash tovarni ishlab chiqarish yoki kelib chiqish mamlakatining ichki bozorida sotish munosabati bilan to‘langan yoki olingan o‘rtacha haqiqiy summa;
boshqa istalgan oqilona usul orqali, bunda ushbu usul bilan aniqlangan foyda o‘sha toifadagi tovarni kelib chiqish mamlakatining ichki bozorida sotishda xorijiy davlatning boshqa eksport qiluvchilari yoki ishlab chiqaruvchilari tomonidan odatda olinadigan foydadan ortiq bo‘lmasligi kerak.
45. Ushbu tovarning eksport narxi mavjud bo‘lmagan yoxud eksport va import qiluvchi yoki uchinchi shaxs o‘rtasida aloqa yoki kelishuv mavjudligi munosabati bilan vakolatli organ ishonchini qozonmagan hollarda, bunday tovarning eksport narxi import qilingan tovarlar mustaqil xaridorga birinchi marta qayta sotilgan narx asosida yoki agar import qilingan tovarlar mustaqil xaridorga qayta sotilmasa yoki ular O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga import qilingan shaklda qayta sotilmasa vakolatli organ tomonidan aniqlanishi mumkin bo‘lgan boshqa usul bilan hisoblab chiqilishi mumkin.
46. Tovarning eksport narxini uning normal qiymati bilan qiyoslash savdo operatsiyasining ayni bir bosqichida va imkoni boricha ayni bir vaqtda amalga oshirilgan sotuvlarga nisbatan amalga oshiriladi. Qiyoslash jarayonida qiyoslanayotgan narxlarga kerakli o‘zgartirishlar kiritilishi mumkin, bunda jumladan sotishdagi, soliq solishdagi, savdo darajalaridagi, miqdorlardagi, jismoniy xususiyatlardagi sharoitlarning va holatlarning farqlari hamda narxlar qiyoslanishiga ularning ta’siri dalillari taqdim etiladigan istalgan boshqa farqlar e’tiborga olinadi. Mazkur Nizomning 45-bandida ko‘rsatilgan hollarda, xarajatlarga, jumladan import bilan qayta sotish o‘rtasidagi davrda to‘langan bojlar va soliqlarga, shuningdek olingan foydaga tuzatishlar kiritish zarur. Vakolatli organ tovarning eksport narxini uning normal qiymati bilan zarur darajada taqqoslashni ta’minlash uchun zarur bo‘lgan axborotni manfaatdor shaxslardan so‘rashga haqlidir.
Agar tovarning eksport narxini uning normal qiymati bilan taqqoslash bir valyutadan boshqa valyutaga qayta hisoblab chiqishni talab qilsa, u holda bunday qayta hisoblab chiqish tovar sotilgan kundagi ayirboshlash kursidan foydalangan holda amalga oshiriladi. Agar xorijiy valyutani shoshilinch bozorda sotish eksport yetkazib berish bilan bevosita bog‘liq bo‘lsa, u holda muddatda sotishda qo‘llaniladigan ayriboshlash kursidan foydalaniladi. Ayirboshlash kurslaridagi tebranishlar e’tiborga olinmaydi va tekshirish mobaynida vakolatli organ tekshirish davrida ayirboshlash kurslarining barqaror o‘zgarishlarini hisobga olgan holda eksport narxlariga tuzatish kiritish uchun ularga kamida 60 kalendar kunni taqdim etadi.
Demping marjasi mavjudligi tekshirish davomida tovarning o‘rtacha normal qiymatini qiyoslanadigan barcha eksport yetkazib berishlar bo‘yicha o‘rtacha normal qiymatiga taqqoslash asosida yoxud tovarning normal qiymatini taqqoslanadigan har bir eksport yetkazib berishlar bo‘yicha eksport narxlar bilan taqqoslash yo‘li bilan aniqlanadi. O‘rtachalik asosida aniqlangan tovarning normal qiymati, agar vakolatli organ eksport narxlar tuzilmasi har xil xaridorlar, mintaqalar o‘rtasida yoki yetkazib berilgan davrlarga bog‘liq ravishda jiddiy farq qilsa va, agar nima uchun bunday farqlar tovarning o‘rtacha normal qiymatini taqqoslanadigan barcha eksport yetkazib berishlar bo‘yicha o‘rtacha narxlar bilan qiyoslangan yoxud tovarning normal qiymati har bir taqqoslanadigan eksport yetkazib berishlarning eksport narxlari bilan taqqoslanishi holatida tegishli tarzda hisobga olinmasligining izohi mavjud bo‘lsa alohida eksport yetkazib berishlar narxlari bilan taqqoslanishi mumkin.
47. Tovarlar bevosita kelib chiqish mamlakatidan import qilinmagan, balki O‘zbekiston Respublikasiga uchinchi mamlakatdan eksport qilingan hollarda uning bo‘yicha tovarlar eksport mamlakatidan O‘zbekiston Respublikasiga sotilayotgan narx eksport mamlakatidagi taqqoslanadigan narx bo‘yicha qiyoslanadi. Agar tovarlar faqat tovarni eksport qiluvchi mamlakat orqali uzatilsa yoxud bunday tovarlar tovarni eksport qiluvchi mamlakatda ishlab chiqarilmasa yoxud eksport mamlakatida ularga taqqoslash narxlari mavjud bo‘lmagan taqdirda taqqoslash tovarning kelib chiqish mamlakatidagi narx bilan amalga oshiriladi.
48. Iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligi demping narxlari bo‘yicha tovar importi hajmi sifatida o‘rganib chiqish natijalari va ushbu importning O‘zbekiston Respublikasining ichki bozoridagi o‘xshash tovar narxiga ta’siri hamda bunday importning o‘xshash tovarni mamlakatning o‘zida ishlab chiqaruvchilarga tegishli ta’siri asosida belgilanadi.
49. Demping narxlari bo‘yicha tovar importi hajmini o‘rganib chiqishda vakolatli organ mutlaq ifodada demping narxlar bo‘yicha bunday tovar importi ko‘payishi yuz berganligini yoxud o‘xshash tovarni O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqarish yoki iste’mol qilishga nisbatan ko‘paygan yoki kamayganligini aniqlaydi.
Demping narxlari bo‘yicha tovar importi ta’sirining O‘zbekiston Respublikasining ichki bozorida o‘xshash tovar narxiga ta’sirini o‘rganib chiqishda vakolatli organ O‘zbekiston Respublikasining ichki bozorida o‘xshash tovar narxiga taqqoslaganda demping narxlar bo‘yicha import ta’siri ostida narx ancha kamayganligi yoki yo‘qligini aniqlaydi yoki bunday import biror-bir tarzda ancha darajada narx pasayishiga olib kelishini yoki aks holda yuz berishi mumkin bo‘lgan narxlar oshishiga to‘sqinlikning anchagina darajasiga olib kelishini aniqlaydi.
50. Agar bir vaqtda o‘tkaziladigan tekshirish mavzusi bittadan ortiq xorijiy davlatdan O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga biror-bir tovarni import qilish hisoblansa, vakolatli organ bunday importning ta’sirini, agar u, (1) bir xorijiy davlatdan tovar importiga nisbatan aniqlangan demping marjasi eng kam yo‘l qo‘yiladigan demping marjasidan ortiq ekanligini, har bir xorijiy davlatdan mazkur tovarning importi hajmi esa mazkur Nizomning 73-bandi ikkinchi xatboshi qoidalarini hisobga olgan holda unchalik ko‘p bo‘lmaganligini, va (2) importning ta’sirini baholash jamlik asosida import tovarlar bilan raqobat shartlarini va import tovar bilan O‘zbekiston Respublikasining o‘xshash tovari o‘rtasidagi raqobat shartlarini hisobga olgan holda mumkin ekanligini aniqlagan taqdirda baholashi mumkin.
51. Demping narxlari bo‘yicha tovar importining iqtisodiyot tarmog‘iga ta’sirini o‘rganish iqtisodiyotning mazkur tarmog‘i holatiga ta’sir ko‘rsatadigan barcha iqtisodiy omillar va ko‘rsatkichlarga baho berishni, shu jumladan quyidagilarni o‘z ichiga oladi:
sotuv, foyda, mahsulotni ishlab chiqarish, bozordagi ulush, unumdorlik, investitsiyalardan olinadigan daromadlar yoki quvvatlardan foydalanishning amalda va potensial qisqarishi;
pul oqimlari harakatiga, tovar zaxiralari, ish bilan ta’minlash, mehnatga haq to‘lash, ishlab chiqarishning o‘sish sur’atlari, investitsiyalarni jalb etish imkoniyatiga amaldagi yoki potensial salbiy ta’sir.
52. Demping narxlari bo‘yicha tovar importining ta’siri, agar mavjud ma’lumotlar ishlab chiqarish jarayoni, ishlab chiqaruvchilar tomonidan sotish va foyda singari mezonlar asosida mazkur ishlab chiqarishni ajratib ko‘rsatish imkonini bersa o‘xshash tovarning mamlakatimizning o‘zida ishlab chiqarishga nisbati bo‘yicha baholanadi. Agar mavjud ma’lumotlar o‘xshash tovarni ishlab chiqarishni ajratib ko‘rsatish imkonini bermasa, u holda demping narxlari bo‘yicha tovar importining ta’siri ular bo‘yicha zarur axborot mavjud bo‘lgan o‘xshash tovarni o‘z ichiga oladigan tovarlarning eng tor guruhi yoki tovarlar nomenklaturasini mamlakatimizning o‘zida ishlab chiqarishga nisbatan baholanadi.
53. Demping narxlari bo‘yicha tovar importi oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini aniqlash vakolatli organ ixtiyorida mavjud bo‘lgan ishga tegishli barcha isbotlar va axborotni o‘rganib chiqishga asoslanishi kerak.
Vakolatli organ ayni bir davrda iqtisodiyot tarmog‘iga zarar yetkazayotgan yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini tug‘dirayotgan demping narxlari bo‘yicha tovar importidan tashqari har qanday boshqa ma’lum bo‘lgan omillarni o‘rganadi. Ushbu omillar natijasida iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazayotgan yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi vakolatli organ tomonidan demping narxlari bo‘yicha tovar importi oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfiga tegishli deb hisoblanmasligi kerak.
54. Iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishini aniqlashda vakolatli organ mazkur Nizomning 51-bandida sanab o‘tilgan omillarga qo‘shimcha ravishda, jumladan, quyidagi omillarni aniqlashi kerak:
bunday importning bundan keyin ko‘payishining real imkoniyatidan dalolat beruvchi demping narxlari bo‘yicha tovar importining o‘sish sur’atlari;
tovarni eksport qiluvchida yetarlicha eksport imkoniyatlari mavjudligi yoki boshqa eksport bozorlarining mazkur tovarning istalgan qo‘shimcha eksportini yutib yuborish imkoniyati hisobga olingan holda demping narxlari bo‘yicha mazkur tovar importi ko‘payishining real imkoniyatlaridan dalolat beruvchi ular ko‘payishini qaytarib bo‘lmasligining ayonligi;
O‘zbekiston Respublikasining ichki bozorida o‘xshash tovarga narxning pasayishiga yoki to‘xtatib turilishiga hamda demping narxlari bo‘yicha import mavzusi hisoblangan tovarga talabning yanada o‘sishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan tovar narxlari darajasi;
Iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligi to‘g‘risidagi qaror, agar yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan omillarni jamlagan holda o‘rganib chiqish natijalari bo‘yicha tekshirish davomida vakolatli organ demping narxlari bo‘yicha tovar importi davom etishini qaytarib bo‘lmasligi va antidemping bojlar qo‘llanilmagan taqdirda bunday importning iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi to‘g‘risidagi xulosaga kelsa qabul qilinadi.
55. Tekshirish boshlanishi to‘g‘risida qaror qabul qilingandan keyin vakolatli organ unga ma’lum bo‘lgan tekshirish obyekti hisoblangan tovarning xorijiy eksport qiluvchisi va (yoki) ishlab chiqaruvchilariga savollar ro‘yxatini yuboradi, shuningdek boshqa manfaatdor shaxslarni bunday shaxslarning fikriga ko‘ra o‘tkazilayotgan tekshirishga aloqador bo‘lgan barcha isbotlarni yozma shaklda taqdim etish imkoniyati haqida xabardor qiladi.
Chet tilda tuzilgan tekshirish mavzusiga tegishli bo‘lgan materiallar va axborotga tasdiqlangan tarjima ilova qilinishi kerak.
Tekshirish obyekti hisoblangan, savollarning ko‘rsatib o‘tilgan ro‘yxatini olgan xorijiy eksport qiluvchilar va (yoki) tovarni ishlab chiqaruvchilar ular bunday ro‘yxatni olgan kundan boshlab 30 kalendar kun mobaynida vakolatli organga o‘z javoblarini taqdim etishlari kerak. Tekshirish obyekti hisoblangan xorijiy eksport qiluvchilar va (yoki) tovarni ishlab chiqaruvchilarning sabablari ko‘rsatilgan yozma shaklda bayon qilingan iltimosiga ko‘ra ushbu muddat vakolatli organ tomonidan, agar bunday uzaytirish tekshirishning borishini buzmasa, 5 kalendar kundan ortiq bo‘lmagan muddatga uzaytirilishi mumkin.
Mazkur bandning maqsadlari uchun bildirishnoma va savollar ro‘yxati tekshirish obyekti hisoblangan xorijiy eksport qiluvchilar va (yoki) tovarni ishlab chiqaruvchilar tomonidan, shuningdek boshqa manfaatdor shaxslar tomonidan pochta orqali jo‘natilgan kundan boshlab 7 kalendar kundan keyin yoki ularning eksport qiluvchi mamlakat va (yoki) tovarning kelib chiqishi mamlakati diplomatik vakolatxonasiga berilgan kundan boshlab olingan deb hisoblanadi.
Savollar ro‘yxatiga javob, agar u mazkur bandning uchinchi xatboshida ko‘rsatilgan 30 kunlik muddat tamom bo‘lgan kundan yoki uni uzaytirish muddati tamom bo‘lgan kundan boshlab 7 kalendar kundan kechikmay vakolatli organga tushsa vakolatli organ tomonidan olingan deb hisoblanadi.
Bir manfaatdor shaxs tomonidan tekshirish mavzusi bo‘yicha isbot sifatida yozma shaklda taqdim etilgan axborot vakolatli organ tomonidan mazkur Nizomning XI bo‘limiga muvofiq maxfiy axborotni himoya qilish zarurligi hisobga olingan holda boshqa manfaatdor shaxslarning yozma iltimosiga ko‘ra ularning tanishishi uchun taqdim etiladi.
56. Tekshirish boshlanishi to‘g‘risida qaror qabul qilingandan keyin vakolatli organ ariza nusxasini (agar arizada maxfiy axborot mavjud bo‘lmasa) yoki bunday arizaning maxfiy bo‘lmagan versiyasi nusxasini unga ma’lum bo‘lgan manfaatdor shaxslarga, shuningdek tekshirish o‘tkazilishi munosabati bilan ularning manfaatiga daxl qilingan boshqa manfaatdor shaxslarga ularning yozma iltimosi bo‘yicha taqdim etadi.
57. Manfaatdor shaxslarning yozma shaklda bayon qilingan iltimosi asosida vakolatli organ barcha manfaatdor shaxslarga tekshirish mavzusi to‘g‘risida qarama-qarshi nuqtai nazarga ega bo‘lgan manfaatdor shaxslar bilan uchrashish va o‘tkazilayotgan tekshirish munosabati bilan o‘z isbotlari va mulohazalarini taqdim etish imkoniyatini beradi. Manfaatdor shaxslarga mazkur Nizomning XI bo‘limiga muvofiq maxfiy axborotni himoya qilish zarurligi hisobga olingan holda o‘tkazilayotgan tekshirish munosabati bilan o‘z isbotlari va mulohazalarini taqdim etish imkoniyati beriladi. Vakolatli organning vakillari manfaatdor shaxslarning bunday uchrashuvlarida qatnashishga haqlidir.
Vakolatli organ faqat manfaatdor shaxslar tomonidan og‘zaki shaklda taqdim etilgan axborotni hisobga oladi, ushbu axborot tekshirish davomida ushbu shaxslar tomonidan yozma shaklda taqdim etilishi va mazkur Nizomning XI bo‘limiga muvofiq maxfiy axborotni himoya qilish zarurligi hisobga olingan holda boshqa manfaatdor shaxslarga taqdim etilishi mumkin.
59. Tekshirish o‘tkazish davomida axborotni, shu jumladan maxfiy axborotni tekshirish maqsadlari uchun zarur bo‘lgan so‘rov olingan kundan boshlab 30 kalendar kun mobaynida bunday axborot olinishi manbaini ko‘rsatgan holda vakolatli organ so‘rashga, manfaatli shaxslar esa taqdim etishga haqlidir.
60. Vakolatli organ manfaatdor shaxslarga ularning yozma iltimosiga ko‘ra tekshirishga aloqador bo‘lgan va mazkur Nizomning XI bo‘limiga muvofiq maxfiy hisoblanmagan tekshirish davomida uning tomonidan foydalaniladigan barcha axborot bilan tanishish imkoniyatini beradi.
61. Tekshirish davomida taqdim etilgan axborotni tekshirish yoki o‘tkazilayotgan tekshirish munosabati bilan qo‘shimcha ma’lumotlar olish maqsadida vakolatli organ, zaruriyat bo‘lganda, mazkur xorijiy davlatning vakolatli organi bilan kelishuv bo‘yicha xorijiy davlat hududida tekshirish o‘tkazishi mumkin.
62. Tekshirish davomida taqdim etilgan axborotni tekshirish yoki o‘tkazilayotgan tekshirish munosabati bilan qo‘shimcha ma’lumotlar olish maqsadida vakolatli organ tekshirish obyekti hisoblangan tovarning mamlakatimizdagi import qiluvchilari joylashgan joyga yoki o‘xshash tovarning mamlakatimizdagi ishlab chiqaruvchilari joylashgan joyga borishga, manfaatdor shaxslar bilan maslahatlashuvlar va muzokaralar olib borishga, tekshirish obyekti hisoblangan tovarning namunalari bilan tanishishga va tekshirish o‘tkazish maqsadlari uchun zarur bo‘lgan va O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga zid bo‘lmagan boshqa harakatlarni amalga oshirishga haqlidir.
Keyingi tahrirga qarang.
63. Manfaatdor shaxs tekshirish o‘tkazish maqsadlari uchun vakolatli organning zarur bo‘lgan axborot bilan tanishishini rad etgan yoki bunday axborotni mazkur Nizomning 59-bandida ko‘rsatilgan muddatda taqdim etmagan hollarda tekshirish natijalari bo‘yicha dastlabki va uzil-kesil xulosalar vakolatli organ tomonidan uning ixtiyoridagi mavjud axborot asosida amalga oshirilishi mumkin.
64. Mazkur tovardan ishlab chiqarishda foydalaniladigan tekshirish obyekti hisoblangan tovarning iste’molchilari va iste’molchilar jamoat tashkiloti vakillari mazkur tovar odatda chakana savdoda sotilgan hollarda o‘tkazilayotgan tekshirishga aloqador bo‘lgan axborotni taqdim etishga haqlidir.
65. O‘zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo‘mitasi, Davlat statistika qo‘mitasi, boshqa vazirliklar va idoralar tekshirish o‘tkazilishiga yordam berishlari va vakolatli organning so‘rovi bo‘yicha tekshirish o‘tkazish maqsadlari uchun zarur bo‘lgan axborotni, shu jumladan maxfiy axborotni taqdim etishlari kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
66. Agar tekshirish boshlanishi sanasidan bevosita oldingi 2 kalendar yil mobaynida arizani qo‘llab-quvvatlagan O‘zbekiston Respublikasining bir ishlab chiqaruvchisiga o‘xshash tovarni milliy ishlab chiqarishning 35 foizidan ortig‘i to‘g‘ri kelsa yoki tekshirish obyekti hisoblangan tovar importining umumiy hajmi O‘zbekiston Respublikasining ichki bozorida o‘xshash tovarni sotish umumiy hajmining 25 foizidan kamni tashkil etsa, vakolatli organ O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasining antidemping boj ta’sirining O‘zbekiston Respublikasi ichki bozoridagi raqobatga oqibatlari to‘g‘risida xulosasini so‘rashi mumkin. Bunday xulosa O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi tomonidan vakolatli organning so‘rovi tushgan kundan boshlab mazkur Nizomning 8-bandida sanab o‘tilgan materiallar ilova qilingan holda 30 kalendar kun mobaynida taqdim etilishi kerak.
(66-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 9-sentabrdagi 244-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 37-son, 485-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
67. Vakolatli organ tomonidan o‘tkazilgan tekshirish natijalari bo‘yicha xulosa O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga taqdim etilgunga qadar vakolatli organ o‘ziga ma’lum bo‘lgan manfaatdor shaxslarni mazkur takliflarni tayyorlashga asos bo‘lgan asosiy dalillar to‘g‘risida xabardor qiladi.
68. Vakolatli organ, qoidaga ko‘ra, tekshirish obyekti hisoblangan ma’lum bo‘lgan har bir xorijga eksport qiluvchi yoki tovarning xorijiy ishlab chiqaruvchisiga nisbatan individual demping marjasini aniqlaydi.
Tekshirish obyekti hisoblangan eksport qiluvchilar, ishlab chiqaruvchilar, tovarni import qiluvchilar yoki tekshirish bilan qamrab olingan tovarlar turlari individual demping marjasini aniqlash imkonini bermaydigan darajada ko‘p bo‘lganda, vakolatli organ individual demping marjasini aniqlashni cheklashi yoxud o‘rganish paytida o‘zi ega bo‘lgan statistik ma’lumotlardan foydalangan holda manfaatdor shaxslar yoxud tovarlar sonini maqbullashtirishi yoxud mazkur davlatdan eksport hajmi ulushini eng ko‘p qilishi mumkin. Mazkur bandning maqsadlari uchun tekshirish obyekti hisoblangan eksport qiluvchilar, ishlab chiqaruvchilar, import qiluvchilarni yoki tovarlar turlarini tanlash, tegishli eksport qiluvchilar, ishlab chiqaruvchilar yoki import qiluvchilarning roziligi mavjud bo‘lgan taqdirda, ular bilan maslahatlashish asosida amalga oshiriladi.
Vakolatli organ mazkur band qoidalariga muvofiq tekshirishni cheklagan hollarda, u, shunga qaramay, dastlab tanlanmagan, biroq zarur axborotni tekshirish davomida ko‘rib chiqish uchun ushbu axborot qabul qilinadigan muddatda taqdim etgan xorijiy davlatning har qanday eksport qiluvchisi yoki ishlab chiqaruvchisi uchun individual demping marjasini aniqlaydi.
69. Vakolatli organ xorijiy davlatning eksport qiluvchilari yoki ishlab chiqaruvchilari soni individual demping marjasini aniqlash imkonini bermaydigan va tekshirishni o‘z vaqtida tugallashga xalaqit beradigan darajada ko‘p bo‘lgan hollarda tekshirish obyekti hisoblangan ma’lum bo‘lgan barcha xorijiy eksport qiluvchilar yoki tovarning xorijiy ishlab chiqaruvchilariga nisbatan yagona demping marjasini belgilaydi.
70. Agar bir necha xorijiy davlatlardan biror-bir tovarning demping narxlari bo‘yicha importga nisbatan bir necha tekshirish bir vaqtning o‘zida o‘tkazilayotgan bo‘lsa, bunday tekshirishlar vakolatli organ tomonidan bir tekshirishga birlashtirilishi mumkin. Bunda har bir xorijiy davlatdan bunday tovar importiga nisbatan aniqlangan demping marjasi eng kam yo‘l qo‘yiladigan demping marjasidan ko‘p bo‘lishi, har bir xorijiy davlatdan demping narxlari bo‘yicha mazkur tovar importi hajmi esa mazkur Nizomning 73-bandi ikkinchi xatboshi qoidalari hisobga olingan holda kam bo‘lmasligi shart.
71. Tekshirish o‘tkazish muddati tekshirish boshlangan sanadan boshlab o‘n ikki oydan oshmasligi kerak. Favqulodda hollarda ko‘rsatib o‘tilgan muddat vakolatli organning qaroriga ko‘ra, biroq 6 oydan ortiq bo‘lmagan muddatga uzaytirilishi mumkin. O‘tkazilgan tekshirish natijalari bo‘yicha vakolatli organ tomonidan Vazirlar Mahkamasiga xulosa taqdim etilgan kunda tekshirish tugallangan hisoblanadi.
72. Agar vakolatli organ arizani ko‘rib chiqish paytida yoxud demping narxlari bo‘yicha tovar importi isboti yo‘qligiga yoxud bundan kelib chiqqan iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi yo‘qligiga ishonch hosil qilsa ariza rad etiladi.
73. Agar vakolatli organ demping marjasi eksport narxining 2 foizidan kamni tashkil etganligini yoki demping narxlari bo‘yicha tovarning haqiqiy yoki potensial importi hajmi yoxud bunday import bilan bog‘liq bo‘lgan iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi uncha ko‘p emasligini aniqlasa tekshirish darhol to‘xtatiladi.
Agar bunday import hajmi o‘xshash tovarlarning O‘zbekiston Respublikasiga importi umumiy hajmining 3 foizidan kamni tashkil etsa muayyan xorijiy davlatdan demping narxlari bo‘yicha tovar importi hajmi uncha ko‘p hisoblanmaydi. Bunda tovarning demping importi individual ulushi o‘xshash tovarni O‘zbekiston Respublikasiga import qilish umumiy hajmining 3 foizidan kamni tashkil etadigan xorijiy davlatlarga jami o‘xshash tovarni O‘zbekiston Respublikasiga import qilish umumiy hajmining ko‘pi bilan 7 foizi to‘g‘ri kelishi shart.
74. Tekshirish o‘tkazish tekshirish obyekti hisoblangan tovarning bojxona rasmiylashtiruviga va O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga chiqarilishiga to‘sqinlik qilmasligi kerak.
75. Eksport qiluvchidan narx qayta ko‘rib chiqilishi yoki tovarning O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga uning normal qiymatidan past narx bo‘yicha (narxlar bo‘yicha majburiyat) eksporti to‘xtatilishi to‘g‘risida ixtiyoriy majburiyatlar olingan bo‘lsa, agar bunday majburiyatlarni o‘rganib chiqish natijasida vakolatli organ bunday majburiyatlar qabul qilinishi iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi bartaraf etilishini aniqlasa tekshirish antidemping bojlari yoki muvaqqat antidemping bojlari qo‘llanmasdan vakolatli organning qarori bilan to‘xtatib turilishi yoki to‘xtatilishi mumkin.
Tovarga narxlar darajasi narxlar bo‘yicha majburiyatlarga muvofiq bu demping marjasini bartaraf etish uchun zarur bo‘lganidan yuqori bo‘lishi mumkin emas. Agar bunday oshirish iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish uchun yetarli bo‘lsa tovarga narxlarning oshirilishi demping marjasidan kam bo‘lishi mumkin.
Agar xorijiy davlat yoki eksport qiluvchi tomonidan iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish bo‘yicha majburiyatlar qabul qilinsa tekshirish vakolatli organ tomonidan to‘xtatib turilishi yoki to‘xtatilishi mumkin.
76. Vakolatli organ tomonidan demping narxlari bo‘yicha tovar importi mavjudligi va bunday import munosabati bilan iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligi to‘g‘risida dastlabki xulosa chiqarilmagunga qadar narxlar bo‘yicha majburiyatlar eksport qiluvchi tomonidan qabul qilinmaydi.
Agar tekshirish obyekti hisoblangan tovarning real yoki potensial eksport qiluvchilari soni ko‘pligi munosabati bilan yoki umumdavlat siyosati manfaatlari bilan bog‘liq sabablarga ko‘ra vakolatli organ bunday majburiyatlar qabul qilinishini amalga oshirib bo‘lmaydi deb hisoblasa narxlar bo‘yicha majburiyatlar qabul qilinmaydi. Bunday holatda vakolatli organ eksport qiluvchilarga ushbu eksport qiluvchilarning majburiyatlarini qabul qilib bo‘lmasligining sabablarini ma’lum qiladi va eksport qiluvchilarga ularning majburiyatlari qabul qilinmasligi munosabati bilan o‘z mulohazalarini bildirish imkoniyatini beradi.
77. Eksport qiluvchi tomonidan narxlar bo‘yicha majburiyatlar qabul qilingan taqdirda tekshirish uning iltimosnomasi yoki vakolatli organning qarori bo‘yicha davom ettirilishi mumkin. Agar tekshirish natijalariga ko‘ra demping narxlari bo‘yicha tovar importi yoki bunday import oqibatida jiddiy zararning yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi yo‘qligi to‘g‘risida xulosa chiqarilsa, narxlar bo‘yicha majburiyatlar o‘z kuchini yo‘qotadi, chiqarilgan xulosa ko‘p darajada narxlar bo‘yicha majburiyatlar mavjudligi natijasi hisoblangan hollar bundan mustasno. Bunday hollarda ko‘rsatib o‘tilgan majburiyatlar iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish uchun zarur bo‘lgan muddat mobaynida o‘z kuchida qoladi. Agar tekshirish natijalari bo‘yicha vakolatli organ demping narxlari bo‘yicha tovar importi yoki bunday import munosabati bilan iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zarar yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligi to‘g‘risida xulosa chiqargan taqdirda, eksport qiluvchilar tomonidan qabul qilingan narxlar bo‘yicha majburiyatlar bunday majburiyatlar shartlariga muvofiq amal qilishda davom etadi.
78. Vakolatli organ narxlar bo‘yicha majburiyatlari qabul qilingan eksport qiluvchidan mazkur eksport qiluvchi tomonidan bunday majburiyatlar bajarilishiga tegishli bo‘lgan axborotni, shuningdek ushbu axborotni tekshirishga rozilikni so‘rashga haqlidir. So‘ralayotgan axborotning taqdim etilmasligi qabul qilingan majburiyatlarning eksport qiluvchi tomonidan buzilishi deb hisoblanadi.
79. Narxlar bo‘yicha majburiyatlar eksport qiluvchi tomonidan buzilgan yoki chaqirib olingan taqdirda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi antidemping bojini yoki muvaqqat antidemping bojini qo‘llash to‘g‘risida qaror qabul qilishi mumkin.
80. Antidemping boji demping narxlari bo‘yicha import mavzusi hisoblangan va iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazayotgan yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini solayotgan tovarning barcha eksport qiluvchilar tomonidan yetkazib berilishiga nisbatan antidemping boji advalor yoki maxsus boj tarzida qo‘llanadi, ular tomonidan mazkur Nizomning 75—79-moddalari qoidalariga muvofiq majburiyatlar qabul qilingan eksportchilar tovari bundan mustasno.
81. Mazkur Nizomning 68-bandi qoidalariga muvofiq vakolatli organ tomonidan individual demping marjasini aniqlashda antidemping boji demping narxlari bo‘yicha tovar importi mavzusi hisoblangan tovarning har bir ma’lum bo‘lgan xorijiy eksportchisi yoki xorijiy ishlab chiqaruvchisiga nisbatan individual asosda qo‘llanadi.
Mazkur Nizomning 69-bandi qoidalariga muvofiq vakolatli organ tomonidan yagona demping marjasini aniqlashda antidemping boji demping narxlari bo‘yicha tovar importi mavzusi hisoblangan tovarning har bir ma’lum bo‘lgan xorijiy eksportchisi yoki xorijiy ishlab chiqaruvchisiga nisbatan kamsitmaslik asosida qo‘llanadi.
82. Antidemping boji iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zarar yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini solayotgan dempingga qarshilik qilish uchun zarur bo‘lgan miqdorda va muddatda qo‘llanadi.
83. Antidemping bojining amal qilish muddati uni qo‘llanish boshlangan yoki demping narxlaridagi tovar importi nuqtai nazaridan ham, iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararning yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfining bor-yo‘qligi nuqtai nazaridan ham oxirgi marta qayta ko‘rib chiqilgan paytdan e’tiboran besh yildan oshmasligi lozim, antidemping bojining amal qilish muddati tugagunga qadar boshlangan qayta ko‘rib chiqish jarayonida antidemping bojining amal qilishini tugatish demping narxlaridagi tovar importining va iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararning yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfining davom etishiga yoki tiklanishiga olib kelishi vakolatli organ tomonidan aniqlangan hollar bundan mustasno. Bunday hollarda antidemping boji qayta ko‘rib chiqish uchun asos bo‘lgan takroriy tekshiruv natijalari olingunga qadar qo‘llanaveradi.
Antidemping bojini qayta ko‘rib chiqish maqsadidagi takroriy tekshiruv vakolatli organning tashabbusiga yoki manfaatdor shaxslarning so‘roviga ko‘ra ular antidemping bojini qayta ko‘rib chiqish zarurligini tasdiqlovchi axborotni taqdim etganlaridan keyin amalga oshiriladi. Antidemping bojini qayta ko‘rib chiqish maqsadidagi takroriy tekshiruv shu tekshiruvni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingan kundan e’tiboran o‘n ikki oy mobaynida tugallanishi kerak.
Antidemping bojini qo‘llanishni davom ettirish yoki bunday bojning stavkasini qayta ko‘rib chiqish zarurligi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan, takroriy tekshiruv natijalariga binoan vakolatli organning xulosasi asosida aniqlanadi.
84. Alohida hollarda, lekin tekshiruv boshlanganidan keyin kamida oltmish kalendar kun o‘tgach, agar tekshiruv tugallangunga qadar olingan ma’lumot tovar demping narxlarida import qilinayotganligidan va bunday tovar importidan iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilayotganligidan yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi borligidan dalolat bersa, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi vakolatli organning dastlabki xulosasi asosida muvaqqat antidemping bojini qo‘llanish to‘g‘risida qaror qabul qilishi mumkin.
85. Vaqtinchalik antidemping boji stavkasi dastlab hisoblab chiqilgan demping marjasi miqdoridan ortiq bo‘lmasligi kerak.
86. Agar muvaqqat antidemping boji stavkasi dastlab hisoblab chiqilgan demping marjasi miqdoriga teng bo‘lsa, u holda vaqtinchalik antidemping bojining amal qilish muddati to‘rt oydan ortiq bo‘lmasligi kerak, muvaqqat antidemping boji amal qilishining ushbu muddati mazkur tovarning O‘zbekiston Respublikasiga eksportining ancha qismini yetkazib beradigan eksport qiluvchilarning iltimosi asosida 6 oygacha uzaytirilishi mumkin bo‘lgan hollar bundan mustasno.
Agar muvaqqat antidemping boji stavkasi dastlab hisoblab chiqilgan demping marjasidan kam bo‘lsa, u holda muvaqqat antidemping bojining amal qilish muddati 6 oydan ortiq bo‘lmasligi kerak, muvaqqat antidemping boji amal qilishining ushbu muddati mazkur tovarning O‘zbekiston Respublikasiga eksportining ancha qismini yetkazib beradigan eksport qiluvchilarning iltimosi asosida 9 oygacha uzaytirilishi mumkin bo‘lgan hollar bundan mustasno.
87. Agar demping narxlaridagi tovar importi oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilmayotganligi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi yo‘qligi tekshiruv natijalariga ko‘ra vakolatli organ tomonidan aniqlangan bo‘lsa, to‘langan muvaqqat antidemping boji summasi to‘lovchiga qonun hujjatlarida bojlarni qaytarish uchun belgilangan tartibda qaytarib berilishi kerak. Agar antidemping boji muvaqqat antidemping bojidan kam miqdorda joriy etilgan bo‘lsa, oradagi farq to‘lovchiga qonun hujjatlarida bojlarni qaytarish uchun belgilangan tartibda qaytarib berilishi kerak. Agar antidemping boji muvaqqat antidemping bojidan ko‘p miqdorda joriy etilgan bo‘lsa oradagi farq to‘lovchidan undirilmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
VIII. Import qilinadigan tovarning subsidiya bilan ta’minlanganligini va zarar mavjudligini aniqlash
88. Kompensatsiya boji agar subsidiya maxsus bo‘lsa subsidiya bilan ta’minlangan tovar importiga nisbatan qo‘llanishi mumkin.
Agar subsidiya bilan ta’minlaydigan organ yoki uning asosida subsidiya bilan ta’minlaydigan organ ish ko‘radigan qonunchilik subsidiyadan faqat aniq korxonalarning foydalanilishini cheklasa subsidiya maxsus hisoblanadi. Mazkur Nizomning maqsadlari uchun aniq bir ishlab chiqaruvchi va (yoki) eksport qiluvchi yoki xorijiy davlat iqtisodiyotining aniq tarmog‘i yoxud ishlab chiqaruvchilar guruhi (ittifoq, birlashma) va (yoki) xorijiy davlat iqtisodiyotining eksport qiluvchilari yoki tarmoqlari aniq korxonalar hisoblanadi.
89. Agar subsidiya bilan ta’minlaydigan organ yoki subsidiya bilan ta’minlaydigan organ ish ko‘rishiga asos bo‘ladigan qonun hujjatlari subsidiyani o‘z-o‘zidan olish huquqini (shu jumladan ishlab chiqarishda band bo‘lganlar soniga, mahsulot ishlab chiqarish hajmiga bog‘liq ravishda) belgilaydigan xolis mezonlar yoki shartlarni hamda bunday mezonlar va shartlarga qat’iy rioya qilingan holda uning miqdorini aniqlasa subsidiya maxsus hisoblanmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
90. Agar mazkur Nizomning 88-89-bandlariga muvofiq subsidiyaning spetsifik emasligi ko‘rinib turganligiga qaramay subsidiya maxsus hisoblanishini taxmin qilishga asos mavjud bo‘lsa, boshqa omillar ham e’tiborga olinadi. Quyidagilar bunday omillarga tegishlidir: aniq korxonalarning cheklangan soni bilan subsidiya bilan ta’minlash dasturidan foydalanish, aniq korxonalar tomonidan subsidiya bilan ta’minlash dasturidan ustun darajada foydalanilishi, ayrim korxonalarga subsidiyalarning nomutanosib katta summalari berilishi, subsidiya bilan ta’minlovchi organ tomonidan aniq korxonalarga subsidiya berilishining imtiyozli (preferensial) usuli tanlanishi.
Foydalanilishi subsidiya bilan ta’minlovchi organning yurisdiksiyasi ostida belgilangan jug‘rofiy mintaqada joylashgan aniq korxonalar bilan cheklangan subsidiya maxsus subsidiyalar hisoblanadi.
subsidiya eksport natijalari bilan qonun bo‘yicha bog‘liq bo‘lsa yoki amalda yagona yoki bir necha shartlaridan biri sifatida bog‘liq bo‘lsa har qanday subsidiya maxsus hisoblanadi. Agar yuridik jihatdan eksport natijalari bilan bog‘liq bo‘lmagan subsidiya berish amalda yuz bergan yoki kelajakda bo‘lishi mumkin bo‘lgan eksport bilan yoki amaliyotdagi eksport tushumi bilan bog‘liq bo‘lsa subsidiya eksport natijalari bilan amalda bog‘liq bo‘lgan deb hisoblanadi; yoki
subsidiya import o‘rniga mamlakat tovarlaridan foydalanish bilan qonun bo‘yicha bog‘liq bo‘lsa yoki yagona yoki amalda bir necha shartlardan biri sifatida bog‘liq bo‘lsa har qanday subsidiya maxsus subsidiya hisoblanadi.
91. Subsidiya miqdori subsidiya bilan ta’minlashga nisbatan o‘tkazilayotgan tekshirish davri mobaynida subsidiya oluvchiga berilgan imtiyozdan kelib chiqqan holda hisoblab chiqiladi. Qoidaga ko‘ra, mazkur davr uchun subsidiya oluvchining oxirgi hisobot yili qabul qilinadi, biroq bu ishga tegishli bo‘lgan ishonchli moliyaviy ma’lumotlar va boshqa ma’lumotlar mavjud bo‘lgan tekshirish boshlangungacha istalgan boshqa kamida 6 oylik davr bo‘lishi mumkin.
Vakolatli organ tomonidan subsidiya oluvchiga berilgan imtiyoz sifatida subsidiya miqdorini hisoblab chiqishda quyidagi prinsiplar e’tiborga olinishi kerak:
xorijiy davlatning korxonaning ustav sarmoyasida ishtirok etishiga, agar investitsiyalar to‘g‘risidagi qaror mazkur xorijiy davlat hududida xususiy investorlarning odatdagi investitsiya amaliyotiga javob bermaydigan sifatida baholanishi mumkin bo‘lmasa, imtiyoz berilishi sifatida qaralmaydi;
xorijiy davlat tomonidan berilgan kreditga imtiyoz berilishi sifatida qaralmaydi, kredit oluvchi korxona xorijiy davlat tomonidan berilgan kredit bo‘yicha to‘laydigan summa bilan korxona amalda bozorda olishi mumkin bo‘lgan qiyoslanadigan tijorat krediti uchun to‘lashi mumkin bo‘lgan summa o‘rtasida tafovut mavjud bo‘lgan hollar bundan mustasno. Bunday holda ushbu ikki summa o‘rtasidagi tafovut imtiyoz deb hisoblanadi;
kreditning xorijiy davlat tomonidan kafolatlanishiga imtiyoz berilishi sifatida qaralmaydi, kredit oluvchi korxona xorijiy davlat tomonidan kafolatlangan kredit uchun to‘laydigan summa bilan u xorijiy davlatning kafolatisiz qiyoslanadigan tijorat krediti uchun to‘lashi mumkin bo‘lgan summa o‘rtasida tafovut mavjud bo‘lgan hollar bundan mustasno. Bunday holda vositachilik haqidagi tafovutga tuzatish kiritilgan holda ikki summa o‘rtasidagi tafovut imtiyoz deb hisoblanadi;
xorijiy davlat tomonidan tovarlar yetkazib berilishi yoki xizmatlar ko‘rsatilishiga yoxud tovarlar xarid qilinishiga imtiyoz sifatida qaralmaydi, yetkazib berish muqobildan kam haq evaziga amalga oshirilgan yoxud xarid qilish muqobildan ortiq bo‘lgan haq evaziga amalga oshirilgan hollar bundan mustasno. Haq to‘lashning muqobilligi yetkazib berish yoki xarid qilish mamlakatidagi mazkur tovarlar yoki xizmatlar uchun mavjud bozor shartlari bilan belgilanadi (shu jumladan narx, sifat, foydalanish mumkinligi, tez sotish imkoniyati, transportda tashish va xarid qilish yoki sotishning boshqa shartlari).
92. Subsidiya miqdorini belgilashda subsidiyaning umumiy summasidan quyidagi elementlar chiqarib tashlanadi:
ariza berish bilan bog‘liq bo‘lgan har qanday to‘lov yoki subsidiyani aniqlash yoki olish uchun zarur bo‘lgan boshqa xarajatlar;
subsidiyani kompensatsiya qilish maqsadida O‘zbekiston Respublikasida tovar eksportiga nisbatan qo‘llanadigan eksport bojlari, soliqlar va boshqa to‘lovlar.
93. Agar subsidiya qayta ishlangan, ishlab chiqarilgan, eksport qilingan yoki transportda tashilgan tovar miqdoriga muvofiq taqdim etilmasa, subsidiya miqdori subsidiya bilan ta’minlashni tekshirish davri mobaynida ko‘rib chiqilayotgan tovarni ishlab chiqarish, sotish yoki eksport qilish darajasidan tegishli tarzda subsidiyaning umumiy qiymatini ajratib olish yo‘li bilan belgilanadi.
Agar subsidiya asosiy fondlarni sotib olish yoki keyinchalik sotib olish bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin bo‘lsa, subsidiya miqdori subsidiyani iqtisodiyotning tegishli tarmog‘ida ushbu aktivlarning real amortizatsiyasini aks ettiruvchi davrga taqsimlash yo‘li bilan hisoblab chiqiladi. Shu tarzda hisoblab chiqilgan tekshirish davriga tegishli bo‘lgan subsidiya miqdori, ushbu davrgacha sotib olingan asosiy fondlar bilan bog‘liq bo‘lgan subsidiya miqdori mazkur bandning birinchi xatboshiga muvofiq ajratib ko‘rsatiladi.
Agar subsidiya asosiy fondlarni sotib olish bilan bog‘liq bo‘lmasa, tekshirish davri mobaynida olingan imtiyoz summasi ushbu davrga tegishli bo‘ladi va mazkur bandning birinchi xatboshiga muvofiq ajratib ko‘rsatiladi, uni boshqa davrga tegishli deb topishni oqlaydigan alohida holatlar bundan mustasno.
94. Iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zarar yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligi ham subsidiya bilan ta’minlangan import hajmi va ushbu importning O‘zbekiston Respublikasi ichki bozoridagi o‘xshash tovar narxiga ta’siri sifatida, ham bunday importning o‘xshash tovarni mamlakatning o‘zida ishlab chiqaruvchilarga tegishli ta’siri sifatida o‘rganib chiqish natijalari asosida belgilanadi.
95. Subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi hajmini o‘rganishda vakolatli organ mazkur tovar importi mutlaq ifodada yoxud o‘xshash tovarni O‘zbekiston Respublikasida ishlab chiqarish yoki iste’mol qilishga nisbatan ko‘payganligi yoki yo‘qligini aniqlaydi.
Subsidiya bilan ta’minlangan tovar importining O‘zbekiston Respublikasi ichki bozoridagi o‘xshash tovar narxiga ta’sirini o‘rganishda vakolatli organ o‘xshash tovarning O‘zbekiston Respublikasi ichki bozoridagi narxi bilan taqqoslaganda subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi ta’siri ostida anchagina narx pasayishi bo‘lgan yoki bo‘lmaganligini yoki bunday import biror tarzda aks holda yuz bergan taqdirda narx ancha darajada pasayishiga yoki narxning oshishiga jiddiy darajada to‘sqinlik qilishiga olib kelishi yoki kelmasligini aniqlaydi.
96. O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga biror-bir tovarning bittadan ortiq xorijiy davlatdan import qilinishi agar bir vaqtda o‘tkaziladigan tekshirish mavzusi bo‘lsa vakolatli organ, agar u (1) mazkur tovar bo‘yicha har bir xorijiy davlatdagi subsidiyaning miqdori uning qiymatining bir foizidan ortiqni tashkil etganligini, har bir xorijiy davlatdan mazkur tovar importi hajmi esa mazkur Nizomning 73-bandi ikkinchi xatboshi qoidalari hisobga olingan holda u qadar katta emas deb hisoblanishini, va (2) jamlash asosida import ta’sirini baholash import tovarlar o‘rtasidagi raqobat sharoitlari va import tovarlar bilan O‘zbekiston Respublikasining o‘xshash tovari o‘rtasidagi raqobat sharoitlari hisobga olingan holda mumkin ekanligini aniqlagan taqdirda vakolatli organ bunday importning ta’sirini faqat jamlash asosida baholashi mumkin.
97. Subsidiya bilan ta’minlangan tovar importining iqtisodiyot tarmog‘iga ta’sirini o‘rganish iqtisodiyotning mazkur tarmog‘i holatiga ta’sir etuvchi barcha iqtisodiy omillar va ko‘rsatkichlarni, shu jumladan quyidagilarni baholashni o‘z ichiga oladi:
ishlab chiqarish, sotuv, foyda, bozordagi ulush, unumdorlik, investitsiyalardan olingan daromad yoki quvvatlardan foydalanish hajmining amalda va potensial qisqarishi;
pul oqimlari harakatiga, tovar zaxiralariga, ish bilan bandlikka, ish haqiga, ishlab chiqarish haqining o‘sishiga, investitsiyalarni jalb etish imkoniyatiga amaldagi yoki potensial salbiy ta’sir.
98. Subsidiya bilan ta’minlangan tovar importining ta’siri, agar mavjud ma’lumotlar mazkur ishlab chiqarishni ishlab chiqarish jarayoni, ishlab chiqaruvchilar tomonidan sotish va foyda singari mezonlar asosida ajratib ko‘rsatish imkonini bersa o‘xshash tovarni mamlakatning o‘zida ishlab chiqarishga nisbatan baholanadi. Agar mavjud ma’lumotlar o‘xshash tovarni ishlab chiqarishni ajratib ko‘rsatish imkonini bermasa, u holda subsidiya bilan ta’minlangan tovar importining ta’siri ular bo‘yicha zarur axborot mavjud bo‘lgan o‘xshash tovarni o‘z ichiga oladigan tovarlarning eng tor guruhi yoki tovarlar nomenklaturasini mamlakatning o‘zida ishlab chiqarishga nisbatan baholanadi.
99. Subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zarar yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligini aniqlash vakolatli organ ixtiyoridagi ishga tegishli barcha mavjud isbotlar va axborotni o‘rganishga asoslanishi kerak.
Vakolatli organ o‘sha davrda iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini solayotgan subsidiya bilan ta’minlangan tovar importidan tashqari ma’lum bo‘lgan istalgan boshqa omillarni o‘rganadi. Ushbu omillar oqibatida jiddiy zarar yoki jiddiy zarar yetkazish xavfi vakolatli organ tomonidan subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararga yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfiga tegishli deb topilishi kerak emas.
100. Iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi xavfini aniqlashda vakolatli organ mazkur Nizomning 51-bandida sanab o‘tilgan omillarga qo‘shimcha ravishda, jumladan, quyidagi omillarni baholashi kerak:
ko‘rib chiqilayotgan subsidiya yoki subsidiyalarning xususiyati va ularning savdoga ta’sir ko‘rsatishi ehtimoli;
bunday importning keyinchalik aniq ko‘payishi imkoniyatidan dalolat beruvchi subsidiya bilan ta’minlangan tovar importining o‘sish sur’atlari;
tovarni eksport qiluvchida yetarlicha eksport imkoniyatlari mavjudligi yoki mazkur tovarning har qanday qo‘shimcha eksportini boshqa eksport bozorlari yutib yuborishi ehtimoli hisobga olingan holda mazkur subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi ko‘payishining aniq imkoniyatlaridan dalolat beruvchi ular ko‘payishining muqarrar qaytarib bo‘lmasligi;
O‘zbekiston Respublikasining ichki bozorida o‘xshash tovarga narxlar pasayishiga yoki to‘xtatib turilishiga hamda demping narxlari bo‘yicha import mavzusi hisoblangan tovarga talabning yanada o‘sishiga olib kelishi mumkin bo‘lgan tovarga bo‘lgan narxlar darajasi;
Iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligi to‘g‘risidagi qaror, agar tekshirish davomida yuqorida ko‘rsatib o‘tilgan omillar jamlangan holda o‘rganilishi natijalari bo‘yicha vakolatli organ kompensatsiya bojlari qo‘llanilmagan taqdirda subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi davom etishini qaytarib bo‘lmasligi va bunday import bilan iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi to‘g‘risidagi xulosaga kelsa, qabul qilinadi.
101. Ariza ko‘rib chiqish uchun qabul qilingandan keyin va tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingunga qadar vakolatli organ unga nisbatan kompensatsiya boji joriy etish taklif etilayotgan tovar eksport qilinadigan xorijiy davlatning vakolatli organiga xorijiy davlatning taxmin qilinayotgan maxsus subsidiyasi mavjudligi, miqdori va oqibatlariga nisbatan vaziyatni aniqlashtirish va o‘zaro maqbul qarorga erishish maqsadida maslahatlashuv o‘tkazishni taklif qilishi mumkin. Bunday maslahatlashuvlar tekshirish mobaynida ham davom etishi mumkin.
Xorijiy davlatning vakolatli organiga xorijiy davlatning taxmin qilinayotgan maxsus subsidiyasi mavjudligi, miqdori va oqibatlariga nisbatan vaziyatni aniqlashtirish maqsadida maslahatlashuvlar o‘tkazilishi vakolatli organ tomonidan tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilinishiga, shuningdek tekshirish natijalari bo‘yicha vakolatli organ tomonidan dastlabki yoki uzil-kesil xulosalar chiqarilishiga va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan kompensatsiya choralari qo‘llanishi to‘g‘risida qaror qabul qilinishiga to‘sqinlik qilmaydi.
102. Tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingandan keyin vakolatli organ o‘ziga ma’lum bo‘lgan tekshirish obyekti hisoblangan tovarning xorijga eksport qiluvchilari va (yoki) ishlab chiqaruvchilariga hamda manfaatdor xorijiy davlatga savollar ro‘yxatini yuboradi, shuningdek boshqa manfaatdor shaxslarni, bunday shaxslarning fikriga ko‘ra o‘tkaziladigan tekshirishga daxldor bo‘lgan barcha isbotlarni yozma shaklda taqdim etish imkoniyati to‘g‘risida ma’lum qiladi.
Chet tilda tuzilgan tekshirish mavzusiga tegishli bo‘lgan material va axborotga tasdiqlangan tarjima ilova qilinishi kerak.
Tekshirish obyekti hisoblangan tovarning ko‘rsatib o‘tilgan savollar ro‘yxatini olgan xorijiy eksport qiluvchilari va (yoki) ishlab chiqaruvchilari bunday ro‘yxat ular tomonidan olingan kundan boshlab 30 kalendar kun mobaynida o‘z javoblarini vakolatli organga taqdim etishlari kerak. Tekshirish obyekti hisoblangan tovarning xorijiy eksport qiluvchilari va (yoki) ishlab chiqaruvchilarining yozma shaklda bayon qilingan asoslangan iltimosi bo‘yicha mazkur muddat vakolatli organ tomonidan uzaytirilishi, biroq agar bunday uzaytirish tekshirishning borishini buzmasa, 5 kalendar kundan ortiq bo‘lmagan muddatga uzaytirilishi mumkin.
Mazkur bandning maqsadlari uchun bildirishnomalar va savollar ro‘yxati ular pochta orqali yuborilgan kundan yoki ularning eksport qiluvchi mamlakat va (yoki) tovar kelib chiqqan mamlakatning diplomatik vakolatxonasiga berilishi kunidan boshlab 7 kalendar kundan keyin tekshirish obyekti hisoblangan tovarning xorijiy eksport qiluvchilari va (yoki) ishlab chiqaruvchilari, shuningdek manfaatdor shaxslar tomonidan olingan deb hisoblanadi.
Savollar ro‘yxatiga javob vakolatli organ tomonidan, agar u mazkur bandning uchinchi xatboshida ko‘rsatilgan 30 kunlik muddat tamom bo‘lgan kundan boshlab yoki uni uzaytirish muddati tamom bo‘lgan kundan boshlab 7 kalendar kundan kechikmay vakolatli organga tushsa olingan deb hisoblanadi.
Bir manfaatdor shaxs tomonidan tekshirish mavzusi bo‘yicha isbotlar sifatida yozma shaklda taqdim etilgan axborot vakolatli organ tomonidan mazkur Nizomning XI bo‘limiga muvofiq maxfiy axborotni himoya qilish zarurligi hisobga olingan holda boshqa manfaatdor shaxslarning yozma iltimosiga ko‘ra ularning tanishishi uchun taqdim etiladi.
103. Tekshirishni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingandan keyin vakolatli organ ariza nusxasini (agar arizada maxfiy axborot mavjud bo‘lmasa) yoki bunday arizaning maxfiy bo‘lmagan versiyasi nusxasini unga ma’lum bo‘lgan manfaatdor shaxslarning, shuningdek o‘tkazilayotgan tekshirish munosabati bilan manfaatlariga daxldor boshqa manfaatdor shaxslarning yozma iltimosi bo‘yicha ularga taqdim etadi.
Vakolatli organ faqat manfaatdor shaxslar tomonidan og‘zaki shaklda taqdim etilgan axborotni hisobga oladi, ushbu axborot tekshirish davomida ushbu shaxslar tomonidan yozma shaklda taqdim etilishi va mazkur Nizomning XI bo‘limiga muvofiq maxfiy axborotni himoya qilish zarurligi hisobga olingan holda boshqa manfaatdor shaxslarga taqdim etilishi mumkin.
105. Tekshirishni o‘tkazish davomida axborotni, shu jumladan maxfiy axborotni tekshirish maqsadlari uchun zarur bo‘lgan so‘rov olingan kundan boshlab 30 kalendar kun mobaynida bunday axborot olinishi manbaini ko‘rsatgan holda vakolatli organ so‘rashga, manfaatli shaxslar esa taqdim etishga haqlidir.
106. Vakolatli organ manfaatdor shaxslarga ularning yozma iltimosiga ko‘ra tekshirishga aloqador bo‘lgan tekshirish davomida o‘zi foydalanadigan va maxfiy hisoblanmagan barcha axborotlar bilan tanishish imkoniyatini beradi.
107. Tekshirish davomida taqdim etilgan axborotni tekshirish yoki o‘tkazilayotgan tekshirish munosabati bilan qo‘shimcha ma’lumotlar olish maqsadida vakolatli organ, zaruriyat bo‘lganda, mazkur xorijiy davlatning vakolatli organi bilan kelishuv bo‘yicha xorijiy davlat hududida tekshirish o‘tkazishi mumkin.
108. Tekshirish davomida taqdim etilgan axborotni tekshirish yoki o‘tkazilayotgan tekshirish munosabati bilan qo‘shimcha ma’lumotlar olish maqsadida vakolatli organ tekshirish obyekti hisoblangan tovarninng mamlakatimizdagi import qiluvchilari joylashgan joyga yoki o‘xshash tovarning mamlakatimizdagi ishlab chiqaruvchilari joylashgan joyga borishga, manfaatdor shaxslar bilan maslahatlashuvlar va muzokaralar olib borishga, tekshirish obyekti hisoblangan tovarning namunalari bilan tanishishga, tekshirish o‘tkazish maqsadlari uchun zarur bo‘lgan va O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga zid bo‘lmagan boshqa harakatlarni amalga oshirishga haqlidir.
Keyingi tahrirga qarang.
109. Manfaatdor shaxs tekshirish o‘tkazish maqsadlari uchun zarur bo‘lgan axborot bilan tanishishni vakolatli organga rad etgan yoki bunday axborotni mazkur Nizomning 105-bandida ko‘rsatilgan muddatda taqdim etmagan hollarda tekshirish natijalari bo‘yicha dastlabki va uzil-kesil xulosalar vakolatli organ tomonidan uning ixtiyoridagi mavjud axborot asosida amalga oshirilishi mumkin.
110. Mazkur tovardan ishlab chiqarishda foydalaniladigan tekshirish obyekti hisoblangan tovarning iste’molchilari va iste’molchilar jamoat tashkiloti vakillari mazkur tovar odatda chakana savdoda sotilgan hollarda o‘tkazilayotgan tekshirishga aloqador bo‘lgan axborotni taqdim etishga haqlidir.
111. O‘zbekiston Respublikasi Davlat bojxona qo‘mitasi, Davlat statistika qo‘mitasi, boshqa vazirliklar va idoralar tekshirish o‘tkazilishiga yordam berishlari va vakolatli organning so‘rovi bo‘yicha tekshirish o‘tkazish maqsadlari uchun zarur bo‘lgan axborotni, shu jumladan maxfiy axborotni taqdim etishlari kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
112. Agar tekshirish boshlanishi sanasidan bevosita oldingi 2 kalendar yil mobaynida arizani qo‘llab-quvvatlagan O‘zbekiston Respublikasining bir ishlab chiqaruvchisiga o‘xshash tovarni milliy ishlab chiqarishning 35 foizidan ortig‘i to‘g‘ri kelsa yoki tekshirish obyekti hisoblangan tovar importining umumiy hajmi O‘zbekiston Respublikasining ichki bozorida o‘xshash tovarni sotish umumiy hajmining 25 foizidan kamni tashkil etsa, vakolatli organ O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasining antidemping boj ta’sirining O‘zbekiston Respublikasi ichki bozoridagi raqobatga oqibatlari to‘g‘risidagi xulosasini so‘rashi mumkin. Bunday xulosa O‘zbekiston Respublikasi Xususiylashtirish, monopoliyadan chiqarish va raqobatni rivojlantirish davlat qo‘mitasi tomonidan vakolatli organning so‘rovi tushgan kundan boshlab mazkur Nizomning 8-bandida sanab o‘tilgan materiallar ilova qilingan holda 30 kalendar kun mobaynida taqdim etilishi kerak.
(112-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 9-sentabrdagi 244-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 37-son, 485-modda)
Keyingi tahrirga qarang.
Vakolatli organ tomonidan o‘tkazilgan tekshirish natijalari bo‘yicha xulosa O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga taqdim etilgunga qadar vakolatli organ o‘ziga ma’lum bo‘lgan manfaatdor shaxslarni mazkur takliflarni tayyorlashga asos bo‘lgan asosiy dalillar to‘g‘risida xabardor qiladi.
113. Vakolatli organ, qoidaga ko‘ra, tekshirish obyekti hisoblangan ma’lum bo‘lgan har bir xorijiy eksport qiluvchi yoki tovarning xorijiy ishlab chiqaruvchisiga nisbatan subsidiyaning individual miqdorini aniqlaydi.
Tekshirish obyekti hisoblangan eksport qiluvchilar, ishlab chiqaruvchilar, tovarni import qiluvchilar yoki tekshirish bilan qamrab olingan tovarlar turlari subsidiyaning individual miqdorini aniqlashga imkon bermaydigan darajada ko‘p bo‘lgan hollarda vakolatli organ subsidiyaning individual miqdorini aniqlashni cheklashi yoxud o‘rganish paytida o‘zi ega bo‘lgan statistik ma’lumotlardan foydalangan holda manfaatdor shaxslar yoxud tovarlar sonini maqbullashtirishi yoxud mazkur davlatdan eksport hajmi ulushini eng ko‘p qilishi mumkin. Mazkur bandning maqsadlari uchun tekshirish obyekti hisoblangan eksport qiluvchilar, ishlab chiqaruvchilar, import qiluvchilarni yoki tovarlar turlarini tanlash tegishli eksport qiluvchilar, ishlab chiqaruvchilar yoki import qiluvchilarning roziligi mavjud bo‘lgan taqdirda ular bilan maslahatlashish asosida amalga oshiriladi.
Vakolatli organ mazkur band qoidalariga muvofiq tekshirishni cheklagan hollarda, u, shunga qaramay, dastlab tanlanmagan, biroq zarur axborotni tekshirish davomida ko‘rib chiqish uchun ushbu axborot qabul qilinadigan muddatda taqdim etgan xorijiy davlatning har qanday eksport qiluvchisi yoki ishlab chiqaruvchisi uchun subsidiyaning individual miqdorini aniqlaydi.
114. Vakolatli organ xorijiy davlatning eksport qiluvchilari yoki ishlab chiqaruvchilari soni individual demping marjani aniqlashni amalda mumkin qilmaydigan va tekshirishni o‘z vaqtida tugallashga xalaqit beradigan darajada ko‘p bo‘lgan hollarda tekshirish obyekti hisoblangan barcha ma’lum bo‘lgan xorijiy eksport qiluvchilar yoki tovarning xorijiy ishlab chiqaruvchilariga nisbatan subsidiyaning yagona miqdorini belgilaydi.
115. Agar bir necha xorijiy davlatlardan biror-bir tovarning demping narxlari bo‘yicha importga nisbatan bir necha tekshirish bir vaqtning o‘zida o‘tkazilayotgan bo‘lsa, bunday tekshirishlar vakolatli organ tomonidan bir tekshirishga birlashtirilishi mumkin. Bunda har bir xorijiy davlatdan bunday tovar importiga nisbatan aniqlangan demping marjasi eng kam yo‘l qo‘yiladigan demping marjasidan ko‘p bo‘lishi, har bir xorijiy davlatdan demping narxlari bo‘yicha mazkur tovar importi hajmi esa mazkur Nizomning 73-bandi ikkinchi xatboshi qoidalari hisobga olingan holda kamroq bo‘lmasligi shart.
116. Tekshirish o‘tkazish muddati tekshirish boshlangan sanadan boshlab o‘n ikki oydan oshmasligi kerak. Favqulodda hollarda ko‘rsatib o‘tilgan muddat vakolatli organning qaroriga ko‘ra, biroq 6 oydan ortiq bo‘lmagan muddatga uzaytirilishi mumkin. O‘tkazilgan tekshirish natijalari bo‘yicha vakolatli organ tomonidan Vazirlar Mahkamasiga xulosa taqdim etilgan kunda tekshirish tugallangan hisoblanadi.
117. Agar vakolatli organ arizani ko‘rib chiqish paytida yoxud subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi isboti yo‘qligiga yoxud buning oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi yo‘qligiga ishonch hosil qilsa ariza rad etiladi.
118. Agar vakolatli organ maxsus subsidiya miqdorining eng kamligini aniqlasa tekshirish to‘xtatiladi. Agar maxsus subsidiya miqdori tovar qiymatining bir foizidan kamni tashkil qilsa, ushbu band maqsadlari uchun maxsus subsidiya miqdori eng kam hisoblanadi.
119. Tekshirish o‘tkazish tekshirish obyekti hisoblangan tovarning bojxona rasmiylashtiruviga va O‘zbekiston Respublikasining bojxona hududiga chiqarilishiga to‘sqinlik qilmasligi kerak.
tekshirish obyekti hisoblangan tovar eksport qilinadigan xorijiy davlatdan subsidiya bekor qilinishi yoki qisqartirilishi yoxud subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi oqibatlarini bartaraf etish maqsadlarida boshqa muqobil chora-tadbirlar ko‘rilishi bo‘yicha;
tekshirish obyekti hisoblangan tovarning eksport qiluvchidan eksport qiluvchi organ ularni qabul qilish iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zarar yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etadigan tarzda tovarga narxlar ko‘rib chiqilishi to‘g‘risidagi ixtiyoriy majburiyatlari olingandan keyin tekshirish kompensatsiya bojlari yoki muvaqqat kompensatsiya bojlari qo‘llanmasdan vakolatli organning qarori bilan to‘xtatib turilishi yoki to‘xtatilishi mumkin. Tovarga narxlar darajasi narxlar bo‘yicha majburiyatlarga muvofiq bu subsidiya ta’sirini bartaraf etish uchun zarur bo‘lganidan yuqori bo‘lishi mumkin emas. Agar bunday oshirish iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilishi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish uchun yetarli bo‘lsa tovarga narxlarning oshirilishi subsidiya miqdoridan kam bo‘lishi mumkin.
Agar xorijiy davlat yoki eksport qiluvchi tomonidan iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish bo‘yicha majburiyatlar qabul qilinsa ham tekshirish vakolatli organ tomonidan to‘xtatib turilishi yoki to‘xtatilishi mumkin.
121. Vakolatli organ tomonidan subsidiya bilan ta’minlangan tovarlar mavjudligi va bunday import munosabati bilan iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zarar yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi mavjudligi to‘g‘risida dastlabki xulosa chiqarilmagunga qadar majburiyatlar xorijiy davlat yoki eksport qiluvchi tomonidan qabul qilinmaydi.
Agar tekshirish obyekti hisoblangan tovarning real yoki potensial eksport qiluvchilari soni ko‘pligi munosabati bilan yoki umumdavlat siyosati manfaatlari bilan bog‘liq sabablarga ko‘ra vakolatli organ bunday majburiyatlar qabul qilinishini amalga oshirib bo‘lmaydi deb hisoblasa majburiyatlar qabul qilinmaydi. Bunday holatda vakolatli organ eksport qiluvchilarga ushbu eksport qiluvchilarning majburiyatlarini qabul qilib bo‘lmasligining sabablarini ma’lum qiladi va eksport qiluvchilarga ularning majburiyatlari qabul qilinmasligi munosabati bilan o‘z mulohazalarini bildirish imkoniyatini beradi.
122. Mazkur Nizomning 123-moddasiga muvofiq xorijiy davlat yoki eksport qiluvchi tomonidan majburiyatlar qabul qilingan taqdirda tekshirish tovar eksport qilinadigan xorijiy davlatning iltimosnomasi bo‘yicha davom ettirilishi mumkin. Agar tekshirish natijalari bo‘yicha subsidiya bilan ta’minlangan tovar yo‘qligi to‘g‘risida xulosa chiqarilsa, majburiyatlar o‘z kuchini yo‘qotadi, chiqarilgan xulosa ko‘p darajada majburiyatlar mavjudligi natijasi hisoblangan hollar bundan mustasno. Bunday hollarda ko‘rsatib o‘tilgan majburiyatlar iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish uchun zarur bo‘lgan muddat mobaynida o‘z kuchida qoladi.
123. Vakolatli organ majburiyatlari qabul qilingan xorijiy davlat yoki eksport qiluvchidan mazkur xorijiy davlat yoki eksport qiluvchi tomonidan bunday majburiyatlar bajarilishiga tegishli bo‘lgan axborotni, shuningdek ushbu axborotni tekshirishga rozilikni so‘rashga haqlidir. So‘ralayotgan axborotning taqdim etilmasligi qabul qilingan majburiyatlarning xorijiy davlat yoki eksport qiluvchi tomonidan buzilishi deb hisoblanadi.
124. Majburiyatlar xorijiy davlat yoki eksport qiluvchi tomonidan buzilgan yoki chaqirib olingan taqdirda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi kompensatsiya boji yoki muvaqqat kompensatsiya bojini qo‘llanish to‘g‘risida qaror qabul qilishi mumkin.
125. Kompensatsiya boji maxsus subsidiyani taqdim etgan xorijiy davlatga maslahat o‘tkazish taklif etilgandan keyin qo‘llanadi. Kompensatsiya boji ko‘rsatib o‘tilgan davlat taklif etilgan maslahatlarni rad etgan yoki bunday maslahatlashuvlar davomida o‘zaro maqbul qarorga erishilmagan taqdirda qo‘llanadi.
126. Kompensatsiya boji subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi mavzusi hisoblangan va iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazayotgan yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini solayotgan tovarning barcha eksport qiluvchilar tomonidan yetkazib berilishiga nisbatan kompensatsiya boji advalor yoki maxsus boj shaklida qo‘llanadi, mazkur Nizomning 120—124-moddalari qoidalariga muvofiq majburiyatlar qabul qilgan eksport qiluvchilarning tovari bundan mustasno.
Kompensatsiya boji stavkasi subsidiya bilan ta’minlangan va eksport qilingan tovar birligiga hisoblab chiqilgan subsidiya miqdoridan ortiq bo‘lmasligi kerak. Kompensatsiya boji stavkasi, agar bunday kam stavka iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini bartaraf etish uchun yetarli bo‘lsa subsidiya miqdoridan kam bo‘lishi mumkin.
127. Kompensatsiya boji iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararni yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfini solayotgan subsidiya bilan ta’minlashga qarshilik ko‘rsatish uchun zarur bo‘lgan miqdor va muddatlarda qo‘llanadi.
128. Kompensatsiya bojining amal qilish muddati uni qo‘llanish boshlangan yoki subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi nuqtai nazaridan ham, iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararning yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfining bor-yo‘qligi nuqtai nazaridan ham oxirgi marta qayta ko‘rib chiqilgan paytdan e’tiboran besh yildan oshmasligi lozim, kompensatsiya bojining amal qilish muddati tugagunga qadar boshlangan qayta ko‘rib chiqish jarayonida kompensatsiya bojining amal qilishini tugatish subsidiya bilan ta’minlangan tovar importining va iqtisodiyot tarmog‘iga yetkazilayotgan jiddiy zararning yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfining davom etishiga yoki tiklanishiga olib kelishi vakolatli organ tomonidan aniqlangan hollar bundan mustasno. Bunday hollarda kompensatsiya boji qayta ko‘rib chiqish uchun asos bo‘lgan takroriy tekshiruv natijalari olingunga qadar qo‘llanaveradi.
Kompensatsiya bojini qayta ko‘rib chiqish maqsadidagi takroriy tekshiruv vakolatli organning tashabbusiga yoki manfaatdor shaxslarning so‘roviga ko‘ra ular kompensatsiya bojini qayta ko‘rib chiqish zarurligini tasdiqlovchi axborotni taqdim etganlaridan keyin amalga oshiriladi. Kompensatsiya bojini qayta ko‘rib chiqish maqsadidagi takroriy tekshiruv shu tekshiruvni boshlash to‘g‘risida qaror qabul qilingan kundan e’tiboran o‘n ikki oy mobaynida tugallanishi kerak.
Kompensatsiya bojini qo‘llanishni davom ettirish yoki bunday bojning stavkasini qayta ko‘rib chiqish zarurligi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan, takroriy tekshiruv natijalariga binoan vakolatli organning xulosasi asosida aniqlanadi.
129. Alohida hollarda, lekin tekshiruv boshlanganidan keyin kamida oltmish kalendar kun o‘tgach, agar tekshiruv tugallangunga qadar olingan ma’lumot tovar subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi va bunday tovar importidan iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilayotganligidan yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi borligidan dalolat bersa, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi vakolatli organning dastlabki xulosasi asosida muvaqqat kompensatsiya bojini qo‘llanish to‘g‘risida qaror qabul qilishi mumkin.
130. Muvaqqat kompensatsiya boji stavkasi dastlab hisoblab chiqilgan subsidiya miqdoridan ortiq bo‘lmasligi kerak.
131. Agar tekshirish natijalari bo‘yicha vakolatli organ tomonidan subsidiya bilan ta’minlangan tovar importi oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilmaganligi yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfi yo‘qligi aniqlansa, muvaqqat kompensatsiya bojining to‘langan summasi to‘lovchiga bojxona bojlarini qaytarish uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda qaytarib berilishi kerak. Agar kompensatsiya boji muvaqqat kompensatsiya bojiga qaraganda kam miqdorda joriy etilgan bo‘lsa, tafovut to‘lovchiga bojxona bojlarini qaytarish uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda qaytarib berilishi kerak. Agar kompensatsiya boji muvaqqat kompensatsiya bojiga qaraganda katta miqdorda joriy etilgan bo‘lsa tafovut to‘lovchidan undirilmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
132. Tekshirish davomida vakolatli organga taqdim etiladigan maxfiy axborot uni taqdim etgan manfaatdor shaxsning yozma ruxsatnomasisiz oshkor qilinmaydi.
Manfaatdor shaxs tomonidan vakolatli organga taqdim etilgan axborot mazkur shaxs tomonidan bunday axborotning oshkor qilinishi uchinchi shaxsga raqobat ustunligi berishidan yoki axborotni taqdim etgan shaxslar uchun, yoki mazkur shaxs undan bunday axborotni olgan shaxslar uchun nomaqbul oqibatlarga olib kelishidan dalolat beruvchi asoslar taqdim etilgan taqdirda maxfiy axborot sifatida qaraladi.
Vakolatli organ maxfiy axborotni taqdim etgan manfaatdor shaxsdan axborotning maxfiy bo‘lmagan versiyasi taqdim etilishini talab qilishga haqlidir. Maxfiy bo‘lmagan versiyada taqdim etilgan maxfiy axborotning mohiyatini tushunish uchun yetarli bo‘lgan ma’lumotlar mavjud bo‘lishi kerak. Agar vakolatli organning maxfiy axborotning maxfiy bo‘lmagan versiyasi taqdim etilishi to‘g‘risidagi talabiga javoban manfaatdor shaxs mazkur axborot maxfiy bo‘lmagan versiya shaklida bayon qilinmasligini bildirgan taqdirda, bunday shaxs maxfiy axborotni maxfiy bo‘lmagan versiyada bayon qilish mumkin emasligining isbotini taqdim etishi kerak.
Agar vakolatli organ manfaatdor shaxs tomonidan taqdim etilgan asos bunday shaxs tomonidan taqdim etilgan axborotni maxfiy axborotga tegishli deb topish imkonini bermasligini aniqlasa yoki maxfiy axborotning maxfiy bo‘lmagan versiyasini taqdim etmagan manfaatdor shaxs maxfiy axborotni maxfiy bo‘lmagan versiya shaklida bayon etish mumkin emasligining asosini taqdim etmasa yoxud bunday bayon etish mumkin emasligining asosi hisoblanmagan ma’lumotlarni taqdim etsa, vakolatli organ bunday axborotni hisobga olmasligi mumkin.
133. Vakolatli organ maxfiy axborot oshkor etilganligi uchun O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda javob beradi.
Keyingi tahrirga qarang.
134. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi vakolatli organ tomonidan muhofaza choralari, antidemping yoki kompensatsiya bojlari joriy etilishi, qo‘llanishi, qayta ko‘rib chiqilishi yoki bekor qilinishi to‘g‘risidagi xulosa taqdim etilgan kundan boshlab 30 kalendar kun mobaynida bunday choralar joriy etilishi, qo‘llanishi, qayta ko‘rib chiqilishi yoki bekor qilinishi yoxud ularning qo‘llanmasligi to‘g‘risida qaror qabul qiladi.
135. Vakolatli organ tekshirishning to‘xtatib turilishi, to‘xtatilishi, shuningdek muhofaza choralari, antidemping yoki kompensatsiya bojlari joriy etilishi, qo‘llanishi, qayta ko‘rib chiqilishi yoki bekor qilinishiga tegishli istalgan qaror to‘g‘risida bildirishnomalar e’lon qilinishini ta’minlaydi. Bunday bildirishnomalar tekshirish obyekti hisoblangan tovar eksport qilinadigan xorijiy davlatning (xorijiy davlatlar ittifoqining) vakolatli organiga va vakolatli organga ma’lum bo‘lgan boshqa manfaatdor shaxslarga yuboriladi.
136. Muvaqqat antidemping yoki muvaqqat kompensatsiya bojlari joriy etilishi to‘g‘risidagi ommaviy bildirishnomada vakolatli organning tekshirish obyekti hisoblangan tovar importining demping yoki subsidiya bilan ta’minlanganligi mavjudligiga va buning oqibatida iqtisodiyot tarmog‘iga jiddiy zarar yetkazilganiga yoki jiddiy zarar yetkazilishi xavfiga nisbatan dastlabki xulosaning tushuntirilishi, shuningdek faktlarga asoslar va ular asosida muvaqqat antidemping yoki muvaqqat kompensatsiya boji joriy etilishi to‘g‘risida qaror qabul qilingan huquqiy normalar mavjud bo‘lishi kerak.
137. Natijasi bo‘yicha antidemping yoki kompensatsiya boji joriy etilishi to‘g‘risida qaror qabul qilingan tekshirishning tugallanganligi to‘g‘risidagi ommaviy bildirishnomada tekshirish natijalari bo‘yicha vakolatli organning qabul qilingan uzil-kesil xulosasi tushuntirilishi, shuningdek faktlarga asoslar va ular asosida bunday qaror qabul qilingan huquqiy normalar mavjud bo‘lishi kerak.
138. Tekshirishni boshlash to‘g‘risidagi bildirishnoma va mazkur Nizomda nazarda tutilgan boshqa ommaviy bildirishnomalar vakolatli organning rasmiy nashrida rasman e’lon qilinishi kerak.
Muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlarini qo‘llanish maqsadida tekshirish o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizomga
1-ILOVA
1-ILOVA
Muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlarini qo‘llanish maqsadida tekshirish o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizomga
2-ILOVA
2-ILOVA
Muhofaza choralari, antidemping va kompensatsiya bojlarini qo‘llanish maqsadida tekshirish o‘tkazish tartibi to‘g‘risidagi nizomga
3-ILOVA
3-ILOVA