LexUZ sharhi
Mazkur Qonun O‘zbekiston Respublikasining 2012-yil 29-dekabrdagi O‘RQ-345-sonli “O‘zbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida”gi Qonuni bilan o‘z kuchini yo‘qotgan.
Ushbu Qonunning maqsadi kredit uyushmalarining tuzilishi, faoliyati, qayta tashkil etilishi va tugatilishi sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.
Kredit uyushmalari to‘g‘risidagi qonun hujjatlari ushbu Qonun va boshqa qonun hujjatlaridan iboratdir.
Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida O‘zbekiston Respublikasining kredit uyushmalari to‘g‘risidagi qonun hujjatlarida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi.
Yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan kreditlar berish maqsadida ixtiyoriy teng huquqli a’zolik asosida tuziladigan kredit tashkiloti kredit uyushmasi deb e’tirof etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Kredit uyushmasi O‘zbekiston Respublikasi hududida bank hisobvaraqlarini belgilangan tartibda ochishga haqlidir.
Kredit uyushmasi o‘zining firma nomi davlat tilida to‘liq yozilgan hamda joylashgan manzili ko‘rsatilgan yumaloq muhriga ega bo‘lishi lozim. Muhrda ayni paytning o‘zida firmaning nomi boshqa istalgan tilda ham ko‘rsatilishi mumkin.
Kredit uyushmasining firma nomida “kredit uyushmasi” so‘z birikmasi ifodalanishi va u boshqa kredit uyushmalarining firma nomiga o‘xshash bo‘lmasligi kerak. Ushbu Qonun talablariga javob bermaydigan yuridik shaxs o‘z nomida “kredit uyushmasi” so‘z birikmasidan foydalanishga haqli emas.
Kredit uyushmasi o‘z nomi yozilgan shtamplarga, blankalarga va o‘z emblemasiga ega bo‘lishga haqlidir.
Kredit uyushmasi ishlab chiqarish, sug‘urta, savdo-vositachilik hamda ushbu Qonunda nazarda tutilmagan boshqa faoliyat bilan bevosita shug‘ullanishga haqli emas.
Kredit uyushmalari davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan paytdan e’tiboran yuridik shaxs huquqini oladilar. Kredit uyushmasining faoliyati litsenziya asosida amalga oshiriladi.
Kredit uyushmalarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va ularga litsenziya berish O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan amalga oshiriladi.
Kredit uyushmasi davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi va unga litsenziya berilishi uchun quyidagilar taqdim etiladi:
Keyingi tahrirga qarang.
kredit uyushmasining ustav fondi (bundan buyon matnda ustav fondi deb yuritiladi) shakllanganligini tasdiqlovchi bank hujjati;
Keyingi tahrirga qarang.
Hujjatlar taqdim etilgan kundan e’tiboran o‘ttiz kalendar kun ichida O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki kredit uyushmasini davlat ro‘yxatidan o‘tkazadi va bir vaqtning o‘zida unga litsenziya beradi.
Ustavga kiritilgan o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar (ustav fondini ko‘paytirish yoki kamaytirish to‘g‘risidagi o‘zgartirishlar bundan mustasno) O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankida qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazilishi kerak.
Kredit uyushmasini davlat ro‘yxatiga olganlik uchun yig‘im miqdori O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanadi. Kredit uyushmasiga litsenziya berganlik uchun to‘lov olinmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
LexUZ sharhi
Qarang: Kredit uyushmalarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va ularga litsenziya berish tartibi to‘g‘risidagi nizom (ro‘yxat raqami 2084, 01.03.2010-y.).
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki kredit uyushmasini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va unga litsenziya berishni quyidagi hollarda rad etishi mumkin:
davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun taqdim etilgan hujjatlarda ishonchsiz yoki buzib ko‘rsatilgan ma’lumotlar mavjud bo‘lganda, shuningdek biznes-reja asosli bo‘lmaganda;
Davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va litsenziya berishni rad etish arizachiga rad qilish sabablari ko‘rsatilgan holda yozma ravishda yuboriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Kredit uyushmasini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni va litsenziya berishni rad etish to‘g‘risidagi qaror ustidan sudga shikoyat qilinishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki moliyaviy operatsiyalar o‘tkazishning, buxgalteriya hisobi va hisobotini yuritishning kredit uyushmalari uchun majburiy bo‘lgan qoidalarini belgilaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
LexUZ sharhi
Kredit uyushmalari tomonidan moliyaviy operatsiyalarni o‘tkazish qoidalariga (ro‘yxat raqami 1179, 07.10.2002-y.), Kredit uyushmalarida buxgalteriya hisobi hisobvaraqlari rejasiga (ro‘yxat raqami 1944, 20.04.2009-y.), “Kredit uyushmalarida buxgalteriya hisobini yuritish to‘g‘risida”gi yo‘riqnoma (ro‘yxat № 2234, 09.06.2011-y.) va Kredit uyushmalari, mikrokredit tashkilotlari va lombardlar tomonidan kassa operatsiyalarini amalga oshirish qoidalariga (ro‘yxat raqami 1719, 24.09.2007-y.) qarang.
kredit uyushmalariga ularning faoliyatida aniqlangan qoidabuzarliklarni bartaraf etishga oid bajarilishi majburiy bo‘lgan ko‘rsatmalar beradi;
kredit uyushmasi litsenziyasining amal qilishini to‘xtatib turadi, tugatadi yoki litsenziyani bekor qiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ustav fondiga pay badallarini kiritgan yuridik va jismoniy shaxslar kredit uyushmasining a’zolari hisoblanadi. Shaxsga kredit uyushmasi tomonidan berilgan sertifikat uning kredit uyushmasiga a’zoligini tasdiqlovchi hujjatdir. Sertifikat shakli va uni berish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanadi.
LexUZ sharhi
Qarang: Kredit uyushmalarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va ularga litsenziya berish tartibi to‘g‘risidagi nizom (ro‘yxat raqami 2084, 01.03.2010-y.).
kredit uyushmasi tugatilgan taqdirda o‘z pay badallariga mutanosib ravishda mol-mulkning bir qismini olish.
Qonun hujjatlariga va ustavga muvofiq kredit uyushmasi a’zolari boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishlari mumkin.
kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishi, kredit uyushmasi kengashi (bundan buyon matnda kengash deb yuritiladi), kredit uyushmasi kredit qo‘mitasi (bundan buyon matnda kredit qo‘mitasi deb yuritiladi) va kredit uyushmasi taftish komissiyasining (bundan buyon matnda taftish komissiyasi deb yuritiladi) qarorlarini bajarishga;
Qonun hujjatlariga va ustavga muvofiq kredit uyushmasi a’zolarining zimmasida boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.
kredit uyushmasi a’zolari moliyaviy majburiyatlarini bajarmaganliklari yoki lozim darajada bajarmaganliklari uchun to‘laydigan neustoyka miqdorini belgilash;
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
kredit uyushmasining a’zosi kredit uyushmasi oldidagi majburiyatini bajarmagan yoki lozim darajada bajarmagan taqdirda to‘lanishi lozim bo‘lgan summani kredit uyushmasining a’zosiga tegishli bo‘lgan pay badali yoki depozitdan, shuningdek ularga pay badali bo‘yicha beriladigan dividendlardan va depozit bo‘yicha to‘lanadigan foizlardan undirib olishga;
inspeksiya o‘tkazish uchun yuborilgan O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki vakillariga hujjatlar va kredit uyushmasi faoliyatiga oid boshqa axborot manbalaridan erkin foydalanish imkoniyatini ta’minlashga majburdir.
Qonun hujjatlariga va ustavga muvofiq kredit uyushmasining zimmasida boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.
Kredit uyushmasi o‘z majburiyatlari bo‘yicha ustav fondining jami summasi, zaxiralar, taqsimlanmagan daromad (foyda) va o‘zining boshqa mablag‘lari doirasida javobgar bo‘ladi.
Kredit uyushmasining a’zolari kredit uyushmasining majburiyatlari bo‘yicha o‘zlari kiritgan pay badallari doirasida javobgar bo‘ladilar.
Kredit uyushmasi a’zosining, auditorning, istalgan manfaatdor shaxsning talabiga binoan kredit uyushmasi ularga ustav bilan tanishib chiqish imkonini berishga majburdir.
kredit uyushmasini boshqarish tuzilmasi, shuningdek kengash, kredit qo‘mitasi, kredit uyushmasi ijro etuvchi organi (bundan buyon matnda ijro etuvchi organ deb yuritiladi) va taftish komissiyasi a’zolarining soni, ularni saylash (tayinlash) tartibi, ushbu organlarning vakolatlari;
Kredit uyushmasi a’zolari pay badallarining umumiy summasi ustav fondi hisoblanadi. Ustav fondi faqat pul mablag‘laridan shakllantiriladi.
Ustav fondining eng kam miqdori O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanadi. Kredit uyushmasini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish paytida ustav fondi to‘liq to‘langan bo‘lishi kerak.
LexUZ sharhi
Qarang: Kredit uyushmalarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va ularga litsenziya berish tartibi to‘g‘risidagi nizom (ro‘yxat raqami 2084, 01.03.2010-y.).
Ustav fondi kredit uyushmasiga yangi a’zolar kirishi yoki pay badallari miqdorini oshirish yo‘li bilan ko‘paytirilishi mumkin.
Ustav fondi kredit uyushmasi a’zolari uyushmadan chiqqan yoki a’zolikdan chiqarilgan hollarda yoxud pay badallari miqdorini kamaytirish yo‘li bilan kamaytirilishi mumkin.
Agar a’zolar kredit uyushmasidan chiqayotganda yoki a’zolikdan chiqarilayotganda pay badallarining qaytarilishi ustav fondining miqdori belgilangan eng kam miqdoridan kamayishiga sabab bo‘lsa, bunday kredit uyushmasi qayta tashkil etiladi yoxud tugatiladi.
Ustav fondini ko‘paytirish yoki kamaytirish to‘g‘risidagi va ustavga tegishli o‘zgartirishlar kiritish haqidagi qaror kengash tomonidan qabul qilinadi.
Ustav fondi ko‘paytirilgan yoki kamaytirilganda ustavga kiritilgan o‘zgartirishlar O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankiga ma’lum qilingan paytdan boshlab kuchga kiradi.
Kredit uyushmasi a’zosi, agar uning kredit uyushmasi oldida majburiyatlari bo‘lmasa, uyushmadan chiqishga haqli. Bunda u o‘z pay badalini ustavda belgilangan tartibda boshqa shaxsga o‘tkazishi mumkin.
Kredit uyushmasining a’zosi uyushmadan chiqishi mo‘ljallanayotgan sanadan o‘ttiz kun oldin o‘zining kredit uyushmasidan chiqish istagi borligini kengashga yozma ravishda ma’lum qilishi kerak.
Pay badallarining summasi kredit uyushmasidan chiqayotgan a’zoga ustavda belgilangan tartibda qaytarilishi kerak.
Kredit uyushmasi a’zosi ushbu Qonunda belgilangan majburiyatlarini bajarmagan taqdirda kengash qarori bilan kredit uyushmasidan chiqarilishi mumkin. Kredit uyushmasidan chiqarish to‘g‘risidagi qaror ustidan kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishiga yoki sudga shikoyat qilinishi mumkin.
A’zoning kredit uyushmasidan chiqarilishi uni kredit uyushmasi oldidagi majburiyatlaridan ozod qilmaydi.
Kredit uyushmasidan chiqarilayotgan a’zoga pay badallarining summasi uning kredit uyushmasi oldidagi qarzlari ushlab qolinganidan keyin qaytarilishi kerak.
Kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishi har yili kamida bir marta va moliya yili tugaganidan keyin olti oydan kechiktirmay o‘tkazilishi lozim.
Ushbu Qonunda va ustavda nazarda tutilgan hollarda taftish komissiyasi, kredit uyushmasi a’zolari umumiy sonining kamida o‘n foizini tashkil etuvchi uyushma a’zolari kredit uyushmasi a’zolarining navbatdan tashqari umumiy yig‘ilishini o‘tkazishni talab qilishlari mumkin.
Kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishini o‘tkazish sanasi, joyi va tartibi, yig‘ilish o‘tkazilishini kredit uyushmasi a’zolariga albatta ma’lum qilish tartibi, umumiy yig‘ilishni o‘tkazishga tayyorgarlik ko‘rish vaqtida a’zolarga beriladigan axborotlar ro‘yxati va ularni berish tartibi kengash tomonidan belgilanadi. Kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishini o‘tkazish to‘g‘risidagi xabar kamida o‘ttiz kun oldin ma’lum qilinadi.
Umumiy yig‘ilish qaror qabul qilayotganda kredit uyushmasining har bir a’zosi, ustav fondiga kiritgan pay badallari miqdoridan qat’i nazar, bir ovoz huquqiga egadir.
Kredit uyushmasi a’zolari umumiy yig‘ilishining qarori, agar ushbu Qonunda va ustavda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, umumiy yig‘ilishda ishtirok etayotgan kredit uyushmasi a’zolarining oddiy ko‘pchilik ovozi bilan qabul qilinadi.
LexUZ sharhi
Ushbu Qonunning 27, 28-moddalariga muvofiq kredit uyushmasini qayta tashkil etish va ixtiyoriy ravishda tugatish to‘g‘risidagi qaror kredit uyushmasi a’zolarining uchdan ikki qismidan iborat ovozi bilan qabul qilinadi.
Kredit uyushmasining a’zosi bo‘lgan yuridik shaxs umumiy yig‘ilishda ovoz berishni o‘zining vakolatli vakili orqali amalga oshiradi.
Ijro etuvchi organ kredit uyushmasi a’zolari umumiy yig‘ilishining bayonnomasi yuritilishini tashkil etadi.
ustavga o‘zgartirishlar va qo‘shimchalar kiritadi, ustav fondini ko‘paytirish yoki kamaytirish to‘g‘risidagi o‘zgartirishlar bundan mustasno;
Keyingi tahrirga qarang.
kredit uyushmasi a’zolari orasidan kengash, kredit qo‘mitasi va taftish komissiyasi a’zolarini saylaydi, ularning vakolatlarini tugatadi;
Keyingi tahrirga qarang.
yillik moliyaviy hisobotni (buxgalteriya balanslari, daromad (foyda) va zararlar to‘g‘risidagi hisobotni, pul mablag‘larining harakati to‘g‘risidagi hisobotni) tasdiqlaydi;
Keyingi tahrirga qarang.
Qonun hujjatlariga va ustavga muvofiq kredit uyushmasi a’zolari umumiy yig‘ilishining vakolatlariga boshqa masalalar ham kiritilishi mumkin.
ovoz berishda ishtirok etgan kredit uyushmasi a’zolarining soni, ovoz berish yakunlari, umumiy yig‘ilish qabul qilgan qarorlar.
Kredit uyushmasi a’zolari umumiy yig‘ilishining bayonnomasi yig‘ilish o‘tkazilganidan keyin uch kundan kechiktirmay umumiy yig‘ilish raisi va kotibi tomonidan imzolanadi.
Kengash kredit uyushmasi faoliyatiga rahbarlikni ushbu Qonun va ustavda berilgan vakolatlar doirasida amalga oshiradi.
Kengash ustavda belgilangan tartibda va muddatlarga kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishi tomonidan saylangan kamida besh kishidan iborat toq sonli a’zolardan iborat bo‘ladi.
Kengash raisi kengash a’zolari orasidan, agar ustavda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, ko‘pchilik ovoz bilan saylanadi.
Kengash majlisi har oyda kamida bir marta, ustavda belgilangan tartibda o‘tkaziladi va kengashning ko‘pchilik a’zolari ishtirok etgan taqdirda vakolatli hisoblanadi. Kengash qarori majlisda ishtirok etayotgan a’zolarning ko‘pchilik ovozi bilan qabul qilinadi. Ovozlar teng bo‘lib qolgan taqdirda kengash raisining ovozi hal qiluvchi hisoblanadi.
kredit uyushmasining pul mablag‘larini jalb etish va kreditlar berish borasidagi faoliyati yo‘nalishlarini aniqlash;
moliyaviy xizmatlar turlarini, kreditlar va depozitlar bo‘yicha foiz stavkalari darajasini belgilash;
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
kredit uyushmasiga yangi a’zolarni qabul qilish to‘g‘risidagi, kredit uyushmasidan chiqish hamda kredit uyushmasi a’zoligidan chiqarish to‘g‘risidagi arizalarni ko‘rib chiqish va ular yuzasidan qarorlar qabul qilish;
ustav fondini ko‘paytirish yoki kamaytirish to‘g‘risida qarorlar qabul qilish hamda kredit uyushmasiga yangi a’zolar qabul qilingan, kredit uyushmasi a’zoligidan chiqqan yoki chiqarilgan taqdirda ustavga tegishli o‘zgartirishlar kiritish.
Qonun hujjatlariga va ustavga muvofiq kengashning vakolatlariga boshqa masalalar ham kiritilishi mumkin.
Kengash a’zosi kredit uyushmasidan olgan kreditni to‘lashni uch oydan ko‘proq vaqtga kechiktirgan taqdirda, u kengash tarkibidan chiqarilishi kerak. Kreditni to‘lash kechiktirilgan paytdan boshlab mazkur a’zoni belgilangan tartibda kengash tarkibidan chiqarish to‘g‘risida qaror qabul qilinguniga qadar u kengash ishida ishtirok etishdan chetlatib qo‘yiladi.
Kengash o‘z faoliyati to‘g‘risida kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishi oldida har yili hisobot beradi.
Ijro etuvchi organ kredit uyushmasi a’zolari umumiy yig‘ilishining hamda kengashning qarorlari bajarilishini tashkil etadi.
Ijro etuvchi organ rahbari va xodimlari kredit uyushmasi bilan mehnat shartnomasi tuzadilar. Kredit uyushmasi nomidan shartnomani kengash raisi imzolaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ijro etuvchi organ rahbari kredit uyushmasi nomidan ishonchnomasiz ish ko‘radi, ijro etuvchi organning barcha xodimlari uchun majburiy bo‘lgan buyruqlar chiqaradi va ko‘rsatmalar beradi.
Ijro etuvchi organ hamda uning xodimlarining huquq va majburiyatlari qonun hujjatlari hamda ustav bilan belgilanadi.
Kredit qo‘mitasi kreditlar berish to‘g‘risida qaror qabul qiladi, olingan kreditlar o‘z vaqtida qaytarilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi.
Kredit qo‘mitasi tarkibiga kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishi tomonidan saylanadigan ijro etuvchi organ rahbari hamda kredit uyushmasining to‘rt nafar a’zosi kiradi. Kredit qo‘mitasi a’zolari kredit uyushmasi boshqa organlarining a’zolari bo‘la olmaydilar.
Keyingi tahrirga qarang.
Kredit qo‘mitasining majlisi har oyda kamida bir marta o‘tkaziladi, agar majlisda a’zolarning kamida yarmi ishtirok etsa, u vakolatli hisoblanadi. Kredit qo‘mitasining qarorlari majlisda ishtirok etayotgan kredit qo‘mitasi a’zolarining ko‘pchilik ovozi bilan qabul qilinadi.
Kredit qo‘mitasining a’zosi kredit uyushmasidan olgan kreditni to‘lashni uch oydan ko‘proq vaqtga kechiktirgan taqdirda, u kredit qo‘mitasi tarkibidan chiqarilishi kerak. Kreditni to‘lash kechiktirilgan paytdan boshlab mazkur a’zoni belgilangan tartibda kredit qo‘mitasi tarkibidan chiqarish to‘g‘risida qaror qabul qilinguniga qadar u kredit qo‘mitasi ishida ishtirok etishdan chetlatib qo‘yiladi.
Kredit uyushmasining moliya-xo‘jalik faoliyatini muntazam tekshirib borish uchun taftish komissiyasi tuziladi.
Taftish komissiyasi umumiy yig‘ilish tomonidan kredit uyushmasi a’zolari orasidan kamida uch kishidan iborat tarkibda saylanadi.
Taftish komissiyasi a’zolari kengash, kredit qo‘mitasi va ijro etuvchi organ a’zosi bo‘lishlari mumkin emas.
Taftish komissiyasi a’zolari buxgalteriya hisobi, moliya sohasida tegishli ma’lumotga yoki ish tajribasiga ega bo‘lishlari kerak.
Taftish komissiyasi kredit uyushmasining buxgalteriya, moliya, to‘lov va boshqa hujjatlarining barchasidan erkin foydalanish huquqiga ega.
kredit uyushmasi a’zolarining pay badallari to‘lashini, kreditlar olishi va ulardan foydalanishini tekshirib boradi;
o‘tkazilgan tekshirishlarning natijalari yuzasidan kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishiga hamda kengashga yozma hisobotlar va xulosalar taqdim etadi;
qonun hujjatlari va ustav talablari buzilgan hollarni ko‘rib chiqish uchun kredit uyushmasi a’zolarining navbatdan tashqari umumiy yig‘ilishini chaqirish to‘g‘risida qaror qabul qiladi. Kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishi taftish komissiyasining tegishli qarori qabul qilinganidan keyin qirq kundan kechiktirmay o‘tkazilishi kerak.
Taftish komissiyasining a’zosi kredit uyushmasidan olgan kreditni to‘lashni uch oydan ko‘proq vaqtga kechiktirgan taqdirda, u taftish komissiyasi tarkibidan chiqarilishi kerak. Kreditni to‘lash kechiktirilgan paytdan boshlab mazkur a’zoni belgilangan tartibda taftish komissiyasi tarkibidan chiqarish to‘g‘risida qaror qabul qilinguniga qadar u taftish komissiyasi ishida ishtirok etishdan chetlatib qo‘yiladi.
Taftish komissiyasining a’zosi kengashning barcha majlislarida maslahat ovozi huquqi bilan ishtirok etishi mumkin.
Kredit uyushmasi o‘z a’zolariga shartnoma asosida, ustavda qayd etilgan shartlarda, qonun hujjatlarida belgilangan talablarni hisobga olgan holda muddatli, qaytariladigan va haq evaziga beriladigan kreditlar beradi.
Kredit uyushmasi mulkiy ta’minlangan kreditlar, shuningdek o‘zaro ishonchli (blankda qayd etiladigan) kreditlar berishi mumkin.
Kredit uyushmasining a’zosiga beriladigan kredit mazkur kredit uyushmasi boshqa a’zosining pay badali yoki depoziti asosida uning kafolati bilan ta’minlanishi mumkin. Kreditni kredit uyushmasining a’zosi bo‘lmagan shaxslar kafolati bilan ta’minlashga yo‘l qo‘yilmaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
Barcha xarajatlar, majburiy to‘lovlar to‘langanidan hamda kredit uyushmasining zarur zaxiralari shakllantirilganidan keyin faqat kredit uyushmasi a’zolari umumiy yig‘ilishining qaroriga binoan kredit uyushmasi a’zolariga dividendlar to‘lanishi mumkin.
Kredit uyushmasi a’zolariga dividendlarni hisoblash ularning pay badallari miqdorlariga mutanosib ravishda amalga oshiriladi.
E’lon qilingan dividendlar kredit uyushmasi a’zolari umumiy yig‘ilishining qarorida belgilangan muddatlarda kredit uyushmasi a’zolariga to‘lanishi kerak. Dividendlar belgilangan muddatda to‘lanmagan taqdirda dividendlarning to‘lanmagan qismi uchun O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining qaror qabul qilinayotgan paytdagi qayta moliyalashtirish stavkalari darajasiga asosan penyalar yoziladi.
Kredit uyushmasini qayta tashkil etish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda, kredit uyushmasi a’zolari umumiy yig‘ilishining qaroriga binoan qo‘shib yuborish, qo‘shib olish, bo‘lish, ajratib chiqarish va o‘zgartirish shaklida amalga oshiriladi.
Kredit uyushmasini qayta tashkil etish to‘g‘risidagi qaror kredit uyushmasi a’zolarining uchdan ikki qismidan iborat ovozi bilan qabul qilinadi.
Kredit uyushmasini qayta tashkil etish to‘g‘risidagi xabar ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinadi.
LexUZ sharhi
O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 49—51-moddalari va “Kredit uyushmalarini qayta tashkil etish va tugatish tartibi to‘g‘risida”gi nizomning (ro‘yxat raqami 1815, 22.05.2008-y.) II-bo‘limiga qarang.
kredit uyushmasi a’zolarining umumiy yig‘ilishi tegishli qaror qabul qilganda. Ixtiyoriy ravishda tugatish to‘g‘risidagi qaror kredit uyushmasi a’zolarining uchdan ikki qismidan iborat ovozi bilan qabul qilinadi;
O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Kredit uyushmalarining davlat reyestriga tegishli yozuv kiritganidan keyin kredit uyushmasini tugatish tamomlangan, kredit uyushmasi esa faoliyatini tugatgan deb hisoblanadi.
Kredit uyushmasining faoliyati tugatilganligi to‘g‘risidagi xabar ommaviy axborot vositalarida e’lon qilinadi.
LexUZ sharhi
O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 53—56-moddalari va “Kredit uyushmalarini qayta tashkil etish va tugatish tartibi to‘g‘risida”gi nizomning (ro‘yxat raqami 1815, 22.05.2008-y.) III-bo‘limiga qarang.
Kredit uyushmalarining faoliyati sohasidagi nizolar qonun hujjatlarida belgilangan tartibda hal etiladi.
Kredit uyushmalari to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini buzganlikda aybdor shaxslar belgilangan tartibda javobgar bo‘ladilar.