Mamlakatimizda suv obyektlarini muhofaza qilish tizimini takomillashtirish, daryolar, soylar, jilg‘alar va ko‘llar muhofaza hududlarini va o‘zanlarini (keyingi o‘rinlarda daryo o‘zani deb yuritiladi) tozalash bo‘yicha ishlarni samarali tashkillashtirishga alohida e’tibor qaratib kelinmoqda.
Amalga oshirilayotgan chora-tadbirlarga qaramasdan noruda foydali qazilmalar mavjud joylarda yer osti boyliklari uchastkalaridan foydalanish huquqini beruvchi litsenziyaga ega bo‘lmagan subyektlar tomonidan o‘zanlarni tozalash ishlari jarayonida noqonuniy tarzda qum-shag‘al materiallarini qazib olish ishlari davom etmoqda.
Shu o‘rinda, tadbirkorlik subyektlariga bunday ishlarni amalga oshirish imkoniyatini bekor qilinganligi ularning mavjud texnika va jihozlarining ishlamay turib qolishiga va ichki bozorda qum-shag‘al materiallarining narxi keskin oshib ketishini yuzaga keltirmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligining sel, toshqin va yer ko‘chkisi xavfi bo‘lgan hududlarda qirg‘oqni mustahkamlash, himoya qilish va tiklash ishlari bo‘yicha ixtisoslashtirilgan muhandislik-texnik otryadlariga daryolar va soylar o‘zanlarini tozalash ishlarining yuklatilishi to‘planib qolgan ushbu muammolarni hal qilish uchun yetarli bo‘lmayapti.
Faol tadbirkorlikni rivojlantirish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish, daryo o‘zanlarini tozalash jarayonida qonunchilik talablari buzilishining oldini olish, bu sohada davlat-xususiy hamkorligini rivojlantirish, shuningdek, ichki bozorni qum-shag‘al materiallari bilan barqaror ta’minlash maqsadida:
1. Ma’lumot uchun qabul qilinsinki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017-yil 25-sentabrdagi “Suv obyektlarini muhofaza qilish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3286-son qarori asosida:
daryolar o‘zanlarini tozalash va qirg‘oqlarni mustahkamlash ishlari O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligining sel, toshqin va yer ko‘chkisi xavfi bo‘lgan hududlarda qirg‘oqni mustahkamlash, himoya qilish va tiklash ishlari bo‘yicha ixtisoslashtirilgan muhandislik-texnik otryadlari tomonidan amalga oshiriladi;
Oldingi tahrirga qarang.
ushbu ishlarga toshqin suvlari va sel oqimlarini xavf-xatarsiz o‘tkazib yuborishni ta’minlash, kor ko‘chish va yer ko‘chki hodisalari xavfini kamaytirish bo‘yicha Hukumat komissiyasi (keyingi o‘rinlarda — Komissiya) qarori asosida boshqa tashkilotlar ham jalb etilishi mumkin.
(1-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 18-noyabrdagi PQ-426-son qarori tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 21.11.2022-y., 07/22/426/1026-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(2-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
3. “Xavfsiz daryo boshqarmasi” davlat muassasasining (keyingi o‘rinlarda — “Xavfsiz daryo boshqarmasi” DM) asosiy vazifalari etib quyidagilar belgilansin:
daryo o‘zanlarini tozalash jarayonida qum-shag‘al materiallarini qazib olish ishlarini olib borish uchun loyiha hujjatlarini ishlab chiqish, ular bo‘yicha davlat ekologik ekspertizasi xulosasini olish;
O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi, Suv xo‘jaligi vazirligi, Tog‘-kon sanoati va geologiya vazirligi xodimlari bilan birgalikda doimiy ravishda joylarga chiqqan holda shartnoma asosida jalb etilgan tadbirkorlik subyektlari va boshqa tashkilotlar tomonidan daryolar o‘zanlarini tozalash ishlari olib borilayotgan uchastkalardagi holatni o‘rganish;
shartnoma asosida jalb etilgan tadbirkorlik subyektlari va boshqa tashkilotlar tomonidan daryolar o‘zanlarini tozalash ishlari natijasida olingan qum-shag‘al materiallari hajmining hisobini yuritish;
O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi hamda Favqulodda vaziyatlar vazirligi bilan birgalikda daryolar o‘zanlarida qum-shag‘al materiallari to‘planib qolgan va tozalanishi lozim bo‘lgan uchastkalar ro‘yxatini tasdiqlash uchun Komissiyaga kiritish.
(3-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
to‘planib qolgan qum-shag‘al materiallaridan tozalanishi lozim bo‘lgan daryo o‘zanlarining ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi, Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi hamda Tog‘-kon sanoati va geologiya vazirligi xodimlari tomonidan olib borilgan o‘rganishlar natijalari bo‘yicha shakllantiriladi;
(4-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
Komissiya tomonidan tasdiqlanadigan ro‘yxatdagi maydonlarda daryolar o‘zanlarini tozalash ishlariga tadbirkorlik subyektlarini jalb qilish “Xavfsiz daryo boshqarmasi” DM tomonidan “E-auksion” elektron savdo platformasi orqali o‘tkaziladigan tanlov yo‘li bilan amalga oshiriladi;
(4-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
daryo o‘zanlarini tozalashda faqat, qirg‘oqlar yuvilishiga hamda yaqin hududlarni suv bosishiga sabab bo‘lishi mumkin bo‘lgan va suv oqimlariga to‘sqinlik qilayotgan o‘zanda yig‘ilib qolgan qum-shag‘al materiallari hajmini qazib olinishiga ruxsat etiladi;
daryo o‘zanlarini tozalash jarayonida qum-shag‘al materiallarini qazib olish ishlari mavsumiy tarzda, yer uchastkalarini ajratmagan xolda amalga oshiriladi;
qum-shag‘al materiallarini realizatsiya qilishda tadbirkorlik subyektlari soliqqa tortishning amaldagi tartibini saqlab qolgan holda qazilma boyliklardan foydalanganliklari uchun o‘rnatilgan tartibda soliq to‘laydilar;
Oldingi tahrirga qarang.
daryo o‘zanlarini tozalash huquqi realizatsiya qilingan uchastkalarda shartnomaga muvofiq daryo o‘zanlarini tozalash ishlari sifatli va o‘z vaqtida amalga oshirilishiga “Xavfsiz daryo boshqarmasi” DM mas’uldir.
(4-bandning yettinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi “Xavfsiz daryo boshqarmasi” DMning muassisi hisoblanadi;
(5-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
“Xavfsiz daryo boshqarmasi” DM boshlig‘i hamda uning o‘rinbosari ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vaziri tomonidan lavozimga tayinlanadi va lavozimidan ozod qilinadi, maqomi bo‘yicha tegishincha O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi markaziy apparatining boshqarma boshlig‘i va uning o‘rinbosariga tenglashtiriladi.
(5-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(6-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(7-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
yetarli darajadagi bilim va ish tajribasiga ega bo‘lgan malakali mutaxassislarni fuqarolik-huquqiy shartnoma asosida jalb qilish;
Oldingi tahrirga qarang.
O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi bilan kelishilgan holda shtatlar jadvaliga o‘zgartirish kiritish va ish hajmidan kelib chiqqan holda yuridik shaxs maqomisiz, 4 nafardan ortiq bo‘lmagan shtat birligi bilan hududiy bo‘linmalarni tashkil etish.
(7-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(8-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
tadbirkorlik subyektlari tomonidan “Xavfsiz daryo boshqarmasi” DMga daryo o‘zanlarini tozalash natijasida olingan qum-shag‘al materiallarining har bir kub metri uchun Toshkent shahri va Toshkent viloyati hududlariga shartnoma tuzilgan kundagi bazaviy hisoblash miqdorining 2 foizi va respublikaning boshqa hududlari uchun bazaviy hisoblash miqdorining 0,1 foiz miqdoridagi to‘lovlar.
(8-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
Oldingi tahrirga qarang.
tadbirkorlik subyektlari va boshqa tashkilotlarni daryo o‘zanlarini tozalash ishlariga jalb qilish, shu jumladan, loyiha hujjatlarini ishlab chiqish, davlat ekologik ekspertizasi xulosalarini olish bilan bog‘liq xarajatlarga yo‘naltiriladi.
(9-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
10. O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi boshqa vazirlik va idoralar bilan birgalikda bir oy muddatda:
“Xavfsiz daryo” DUK Ustavini, tashkiliy-shtat tuzilmasini, shtat jadvalini, xarajatlar smetasini tasdiqlasin va uning belgilangan tartibda davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishini ta’minlasin;
“Xavfsiz daryo” DUKni xizmat xonalari, mebel, kompyuterlar, aloqa, shuningdek, zaruriyatga ko‘ra transport vositalari bilan ta’minlasin;
“Xavfsiz daryo” DUK faoliyatini samarali tashkil etishni yuqori xamda professional darajada ta’minlay oladigan malakali mutaxassislar bilan to‘ldirilishini ta’minlasin.
11. Komissiya to‘planib qolgan qum-shag‘al materiallaridan tozalanishi zarur bo‘lgan daryolar va soylar uchastkalari ro‘yxatini tasdiqlagach, ularni O‘zbekiston Respublikasi Favqulodda vaziyatlar vazirligi, Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi, Geologiya va mineral resurslar davlat qo‘mitalarining rasmiy veb-saytlarida joylashtirilishini ta’minlasin.
Oldingi tahrirga qarang.
12. O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi hamda Tog‘-kon sanoati va geologiya vazirligi daryolar o‘zanlarining tozalanishi bo‘yicha amalga oshirilayotgan ishlar hamda mazkur ishlar natijasida olingan qum-shag‘al materiallari hisobga olinishi ustidan qat’iy nazoratni o‘rnatsin, shuningdek, tadbirkorlik subyektlari uchun qum va shag‘alning o‘rnini bosadigan mavjud muqobil qurilish tosh qazilma joylarini taqdim qilish bo‘yicha zarur sharoitlar yaratsin.
(12-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 17-yanvardagi PF-14-sonli Farmoni tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.01.2024-y., 06/24/14/0052-son)
13. Davlat hokimiyati va boshqaruv organlari daryolarning himoya zonalari, o‘zanlari, ko‘llar, suv omborlari, kanallar, zovurlar, va boshqa suv obyektlarini tozalash hamda ularning qirg‘oqlarini mustahkamlash ishlarida ishtirok etish istagini bildirgan tadbirkorlik subyektlariga har tomonlama ko‘mak ko‘rsatsin.
a) bir oy muddatda O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi bilan birgalikda Favqulodda vaziyatlar vazirligi markaziy apparatining yangilangan shtat jadvalini tasdiqlasin;
Oldingi tahrirga qarang.
b) 2018-yil yakunlari bo‘yicha, keyinchalik zaruratga qarab, “Xavfsiz daryo” DUKning faoliyatini va daryo o‘zanlarini tozalash ishlarini samaradorligini oshirish bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasiga takliflar kiritsin.
(14-bandning “b” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 1-fevraldagi PF-5650-sonli Farmoni tahririda)
v) ikki oy muddatda manfaatdor vazirlik hamda idoralar bilan birgalikda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasiga:
“E-IJRO AUKSION” elektron savdo maydonchasi orqali tadbirkorlik subyektlarini daryolar o‘zanlarini tozalash ishlariga jalb qilish tartibini tasdiqlash bo‘yicha hukumat qarori loyihasini;
qonun hujjatlariga ushbu qarordan kelib chiqadigan o‘zgartish va qo‘shimchalar to‘g‘risida takliflar kiritsin.
15. Mazkur qarorning ijrosini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A.N. Aripov, O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining birinchi o‘rinbosari — “O‘zbekiston temir yo‘llari” AJ boshqaruvi raisi A.J. Ramatov va O‘zbekiston Respublikasi favqulodda vaziyatlar vaziri vazifasini bajaruvchisi T.A. Xudaybergenov zimmasiga yuklansin.