LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2016-yil 5-yanvardagi 3-sonli “Shaharlar va shahar posyolkalari hududlarini rivojlantirish va qurish bo‘yicha shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish tartibini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
Arxitektura va shaharsozlik sohasidagi ishlarni tashkil etishni takomillashtirish, shaharlar, tuman markazlari, shahar tipidagi posyolkalarning bosh rejalari o‘z vaqtida ishlab chiqilishini va qurilishi sifat darajasi oshirilishini ta’minlash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
1. Shaharlar, tuman markazlari va shahar tipidagi posyolkalarning bosh rejalarini ishlab chiqish va ularni qurish tartibi to‘g‘risidagi nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari, O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, loyihalash tashkilotlari Shaharlar, tuman markazlari va shahar tipidagi posyolkalarning bosh rejalarini ishlab chiqish va ularni qurish tartibi to‘g‘risidagi nizomga qat’iy rioya qilinishini ta’minlasinlar.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari A.N. Isayev zimmasiga yuklansin.
1.1. Shaharlar, tuman markazlari va shahar tipidagi posyolkalarning bosh rejalarini ishlab chiqish va ularni qurish tartibi to‘g‘risidagi mazkur nizom (keyingi o‘rinlarda Nizom deb yuritiladi) “Arxitektura va shaharsozlik to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasida arxitektura va shahar qurilishini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2000-yil 26-apreldagi PF-2595-son Farmoni, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Arxitektura va qurilish sohasidagi ishlarni tashkil etish va nazoratni takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2000-yil 27-apreldagi 165-son qarori talablari hisobga olingan holda ishlab chiqilgan.
Keyingi tahrirga qarang.
1.2. Nizom shaharlar, tuman markazlari va shahar tipidagi posyolkalarning (keyingi o‘rinlarda aholi yashaydigan joylar deb yuritiladi) bosh rejalarini ishlab chiqish va ularni qurishning yagona tartibini belgilab beradi hamda, mulkchilik shakllaridan qat’i nazar, shahar qurilishi faoliyatining barcha subyektlari uchun majburiy hisoblanadi.
1.3. Aholi yashash joyining bosh rejasi uzoq muddatli ijtimoiy-iqtisodiy dasturlar, respublikani va uning mintaqalarini rivojlantirish prognozlari, tumanni rejalashtirish sxemalari yoki loyihalari asosida ishlab chiqiladi, aholi yashash joylarini rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlarini va chegaralarini, ular hududining funksional vazifasini va qurilishni zonalashtirishni, muhandislik, transport ijtimoiy infratuzilmasini kompleks rivojlantirishni, hududlarni o‘zlashtirishning navbatma-navbatligini, tarixiy-madaniy meros obyektlarini saqlashga, ekologik va sanitariya holatiga qo‘yiladigan talablarni belgilab beradi.
Aholi yashash joyining bosh rejasi aholi yashash joylari arxitektura-rejalashtirish tuzilmasining tutashib ketgan qishloq hududlari bilan birgalikda uyg‘un rivojlantirilishini, aholi yashash joylaridan oqilona foydalanishni, tabiiy muhitga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lishni, aholi yashaydigan zamonaviy markazlarni, yangi arxitektura komplekslarini shakllantirishni, eskidan shakllangan shahar tumanlarini rekonstruksiya qilishni, sanoat obyektlari, transport magistrallari, muhandislik-texnik tizimlarini joylashtirish sxemasini yashash muhitining qulayligini oshirgan holda maqbullashtirishni nazarda tutadi.
Keyingi tahrirga qarang.
1.4. Shaharlarning bosh rejalari 15—20 yil muddatga va shahar tipidagi posyolkalarning bosh rejalari — 10—15 yilga ishlab chiqiladi. Bosh reja batafsil rejalashtirish loyihalarini, imorat qurish loyihalarini va rivojlantirishning tarmoq sxemasini ishlab chiqish uchun asos hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
1.5. Batafsil rejalashtirish loyihasi imoratlar qurishning hajm-makon va arxitektura-badiiy yechimini, binolarning necha qavat bo‘lishi va turlarini, tarix va madaniyat yodgorliklarining qo‘riqlash zonalaridan foydalanish rejimini, imorat qurish va yerdan foydalanishni tartibga solishning qizil chiziqlari, chegaralarini, hududlarni funksional va qurish bilan bog‘liq zonalashtirishni, yerdan foydalanuvchilar hududlarining chegaralarini, ijtimoiy infratuzilma obyektlarining tarkibi va ularni joylashtirishni, magistral muhandislik kommunikatsiyalari trassalarini, ko‘chalarning ko‘ndalang ko‘rinishini belgilab beradi, shuningdek, hududlarni muhandislik yuzasidan tayyorlash tadbirlarini, atrof muhitini muhofaza qilishni va transport xizmati ko‘rsatishni tashkil etishni nazarda tutadi.
Keyingi tahrirga qarang.
1.6. Batafsil rejalashtirish loyihalari 10—15 yilga 1.03.02—96-son respublika “Qurilish me’yorlari va qoidalariga” muvofiq aholi yashash joylarining ayrim qismlariga va ularning funksional zonalariga, shuningdek, ayrim hollarda aholi yashash joylarining butun hududiga ishlab chiqiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
1.7. Qurish loyihasi batafsil rejalashtirishning tasdiqlangan loyihasi asosida odamlar yashaydigan yangi yoki rekonstruksiya qilinadigan mikrotumanlar va kvartallarning hududiga, turar joy binolari va jamoat binolari, ishlab chiqarish obyektlari, ilmiy-tadqiqot, o‘quv, tibbiyot, rekreatsion, sport va boshqa shaharsozlik, arxitektura, landshaftli majmualar, ansambllar guruhlari uchastkasiga hamda aholi yashash joylari boshqa rejalashtirish elementlariga ishlab chiqiladi.
Batafsil rejalashtirishning tasdiqlangan loyihasisiz qurilish loyihasini bajarishga 1.03.02—96-son respublika “Qurilish me’yorlari va qoidalari”da belgilangan tartibda yo‘l qo‘yiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
2.1. Quyidagilar bosh reja, batafsil rejalashtirish loyihasi, qurilish loyihasi (keyingi o‘rinlarda — shaharsozlik hujjatlari deb yuritiladi)ning:
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar, shaharlar, tumanlar hokimliklari — shaharlarning bosh rejalari ishlab chiqilishiga;
Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar, shaharlar hokimliklari, shuningdek, korxonalar, tashkilotlar va boshqa yuridik shaxslar — tuman markazlari, shahar tipidagi posyolkalar bosh rejalarini va batafsil rejalashtirish loyihalari ishlab chiqilishiga;
Shaharlar hokimliklari, korxonalar, tashkilotlar, boshqa yuridik va jismoniy shaxslar — qurilish loyihalari ishlab chiqilishiga buyurtmachilar hisoblanadilar.
Keyingi tahrirga qarang.
2.2. Buyurtmachi shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiquvchiga aholi yashash joylarining bosh rejalarini loyihalashtirishga va batafsil rejalashtirish loyihalariga Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar hokimliklari tomonidan tasdiqlangan, qurilish loyihalarini ishlab chiqishga esa shahar (tuman) hokimi tomonidan tasdiqlangan topshiriq beradi. Loyihalashtirishga topshiriq majburiy tartibda arxitektura va qurilish hududiy organlari bilan kelishilishi kerak.
2.3. Buyurtmachi shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiquvchiga belgilangan masshtabdagi ishonchli topografiya asosini loyihalashtiriladigan hududning muhandislik-geologiya qidiruvlari natijalarini, mikroseysmorayonlashtirish xaritasini hamda 1.03.02—96-son respublika “Qurilish me’yorlari va qoidalariga muvofiq boshqa birlamchi ma’lumotlarni taqdim etadi.
shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiquvchi bilan tuzilgan shartnomada belgilangan muddatlar va hajmlarda shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqishni mablag‘ bilan ta’minlashga;
loyihalashtirishning borishi ustidan nazorat qilishga va shaharsozlik hujjatlarini belgilangan tartibda ekspertizadan o‘tkazilishini ta’minlashga;
shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish davrida yer ajratish, obyektlarni joylashtirish, shahar posyolkasi hududidagi joriy qurilish bilan bog‘lik barcha masalalarini ishlab chiquvchi bilan kelishishga;
3.1. Bosh shaharsozlik loyihalashtirish institutlari — “O‘zshaharsozlik” loyihalash ilmiy-tadqiqot instituti va Toshkent shahar bosh loyihasini ilmiy-tadqiqot qilish va loyihalashtirish instituti aholi yashash joylarining bosh rejalarini ishlab chiquvchilar hisoblanadilar.
Keyingi tahrirga qarang.
3.2. Maxsus ruxsatnoma (litsenziya)ga bo‘lgan yuridik va jismoniy shaxslar batafsil rejalashtirish loyihalari va qurilish loyihalarini ishlab chiquvchilar hisoblanadilar.
Keyingi tahrirga qarang.
Batafsil rejalashtirish loyihalarini va aholi yashash joylari alohida funksional zonalari loyihalarini hamda qurilish loyihalarini bajarishga tanlov asosida yo‘l qo‘yiladi.
shaharsozlik hujjatlari shartnomada belgilangan muddatlarda ishlab chiqilishini, hujjatlarning amaldagi normativ hujjatlar talabiga javob beruvchi va tarixiy rivojlanishning uzviyligini, aholi yashash joylarining mintaqaviy shart-sharoitlarini hisobga oluvchi sifatini ta’minlashga;
shaharsozlik hujjatlarini loyihalashtirishning dastlabki va uzil-kesil bosqichlarida belgilangan tartibda kelishishga va himoya qilishga;
belgilangan tartibda joriy qurilish ustidan mualliflik nazoratini va shaharsozlik hujjatlari amalga oshirilishi monitoringini olib borishga;
zaruriyat bo‘lganda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arxitektura-shaharsozlik kengashi, Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, Davlat ekspertizasi organlari, kelishuvchi tashkilotlarning mulohazalari bo‘yicha ishlab chiqilgan shaharsozlik hujjatlariga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritishga majburdir.
3.4. Shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiquvchilar, qoidaga ko‘ra, alohida bo‘limlarni ishlab chiqishga bosh loyihalashtirish institutlarini jalb etadilar.
3.5. Shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiquvchilar arxitektura va shaharsozlik hududiy organlariga, alohida obyektlarning loyiha-smeta hujjatlarini ishlab chiquvchi loyihalash tashkilotlariga maslahat yordami va uslubiy yordam ko‘rsatadilar.
3.6. Batafsil rejalashtirish loyihalarini va qurilish loyihalarini ishlab chiquvchilar loyihalarni bosh shaharsozlik loyihalash instituti bilan kelishishi shart.
4.1. Shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish mahalliy budjetlar, korxonalar, tashkilotlar, yuridik va jismoniy shaxslar (jismoniy shaxslar guruhi)ning, maqsadli va budjetdan tashqari fondlarning mablag‘lari hisobiga mablag‘ bilan ta’minlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
4.2. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari mahalliy budjet hisobiga qurilishlarning har yilgi aniq ro‘yxatini tuzishda aholi yashash joylari shaharsozlik hujjatlarining ishlab chiqilishi mablag‘ bilan ta’minlanishini, topogeodeziya va muhandislik-geologiya qidiruvlari o‘tkazilishini, aholi yashash joylarining mikroseysmorayonlashtirish xaritalari, tabiatni muhofaza qilish hududiy kompleks sxemalari tuzilishini, loyihalash tashkilotlari tomonidan joriy qurilish ustidan mualliflik nazorati va aholi yashash joylari bosh rejalari amalga oshirilishi monitoringi o‘tkazilishini, shaharsozlik hujjatlari kelishilishini va ekspertizadan o‘tkazilishini nazarda tutishi shart.
5.1. Shaharsozlik hujjatlarini kelishish va tasdiqlash O‘zbekiston Respublikasining amaldagi qonun hujjatlariga, arxitektura va qurilish sohasidagi qonun hujjatlari, normativ hujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi.
5.2. Aholi yashash joylarining bosh rejalari, batafsil rejalashtirish loyihalari, qurilish loyihalari, qurilish loyihalari buyurtmachilar ko‘magida belgilangan tartibda 1.03.02—96-son respublika “Qurilish me’yorlari va qoidalari”ga muvofiq ularni ishlab chiquvchi bilan kelishiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Tarix, arxeologiya, shaharsozlik, arxitektura va monumental san’at yodgorliklariga ega bo‘lgan aholi yashash joylarining bosh rejalari O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat ishlari vazirligi bilan ham kelishilishi kerak.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
5.3. Aholi yashash joylarining shaharsozlik hujjatlari majburiy tartibda Davlat ekspertizasi tomonidan ko‘rib chiqilishi kerak.
5.4. Shaharlarning bosh rejalari va batafsil rejalashtirish loyihalari tasdiqlangunga qadar keng jamoatchilik muhokamasidan o‘tkazilishi kerak.
5.5. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2000-yil 26-apreldagi PF-2595-son Farmoni bilan belgilangan Toshkent, Nukus shaharlarining, viloyatlar va yirik sanoat markazlarining bosh rejalari Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarining taqdimnomasi bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arxitektura-shaharsozlik kengashi bilan kelishgan holda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan tasdiqlanadi.
Qolgan aholi yashash joylarining bosh rejalari Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar hokimliklarining taqdimnomasi bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arxitektura-shaharsozlik kengashi bilan kelishgan holda O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi tomonidan ko‘rib chiqiladi va tasdiqlanadi.
5.6. Toshkent, Nukus shaharlari, viloyat markazlari hamda tarix, arxeologiya, shaharsozlik va arxitektura yodgorliklariga ega bo‘lgan shaharlarning markaziy qismlarini batafsil rejalashtirish loyihalari Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar hokimliklarining taqdimnomasi bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arxitektura-shaharsozlik kengashi bilan kelishgan holda O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi tomonidan tasdiqlanadi.
5.7. Qolgan aholi yashash joylarini batafsil rejalashtirish loyihalari shaharlar (tumanlar) hokimliklarining taqdimnomasiga ko‘ra Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi va viloyatlar hokimliklari tomonidan tasdiqlanadi.
5.8. Qurilish loyihalari buyurtmachilarning taqdimnomasiga ko‘ra hamda arxitektura va qurilish loyihalari hududiy organlari bilan kelishilgan holda shaharlar (tumanlar) hokimliklari tomonidan tasdiqlanadi.
6.1. Aholi yashash joylari qurilish bosh reja talablariga qat’iy muvofiq ravishda olib borilishi kerak.
6.2. Qurilish olib boruvchilar o‘zlariga ajratilgan hududda qurilishni amalga oshirishda birlamchi-ruxsat beruvchi va shaharsozlik hujjatlari talablariga muvofiq qurilish sifati va hajmini ta’minlashlari shart.
6.3. Tasdiqlangan shaharsozlik hujjatlariga faqat ularni tasdiqlangan organlarning qaroriga ko‘ra belgilangan tartibda o‘zgartirishlar kiritishga yo‘l qo‘yiladi.
6.4. Tegishli birlamchi-ruxsat beruvchi va shaharsozlik hujjatlarisiz aholi yashash joylari hududida obyektlarni loyihalashtirish va qurish taqiqlanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
6.5. Tegishli shaharsozlik hujjatlariga ega bo‘lmagan hududlarda noyob ijtimoiy ahamiyatli obyektlarni loyihalashtirish va qurishga istisno hollarda, bosh shaharsozlik loyihalash instituti va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arxitektura-shaharsozlik kengashi bilan kelishish sharti bilan ruxsat etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
6.6. Bosh shaharsozlik loyihalashtirish institutlari — “O‘zshaharsozlik” ilmiy-tadqiqot qilish va loyihalashtirish instituti va Toshkent shahar bosh loyihasini ilmiy-tadqiqot va loyihalashtirish instituti o‘z vakolatlari doirasida aholi yashash joylari hududida shaharsozlik faoliyati va qurilishlarning tasdiqlangan shaharsozlik hujjatlariga muvofiqligi ustidan doimiy nazoratni amalga oshiradi.
Keyingi tahrirga qarang.
6.7. Tasdiqlangan bosh rejalar va batafsil loyihalashtirish loyihalarning amalga oshirilishi ustidan nazoratni Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar Arxitektura va qurilish bosh boshqarmalari, bosh loyihalashtirish institutlari — “O‘zshaharsozlik” ilmiy-tadqiqot va loyihalashtirish instituti hamda Toshkent shahar bosh loyihasini ilmiy tadqiqot qilish va loyihalashtirish instituti amalga oshiradilar.
Keyingi tahrirga qarang.