Oldingi tahrirga qarang.
(qaror nomi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
Iqtisodiy sudlarning videokonferensaloqa rejimidagi majlisini o‘tkazishda iqtisodiy sudlar tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy protsessual kodeksi normalarida belgilangan qoidalarning to‘g‘ri va bir xilda qo‘llanilishini hamda ishda ishtirok etuvchi shaxslarning o‘z protsessual huquqlaridan to‘laqonli foydalanishlarini ta’minlash maqsadida “Sudlar to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 47-moddasiga asoslanib, O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumi qaror qiladi:
(muqaddima O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
1. Sudlarga tushuntirilsinki, ular sud majlislarini videokonferensaloqa rejimida o‘tkazishda O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiy protsessual kodeksi (bundan buyon matnda IPK deb yuritiladi) normalariga, boshqa qonun hujjatlariga, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Rayosatining 2014-yil 21-avgustdagi R№ 83-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini tashkil etish va o‘tkazish tartibi to‘g‘risida”gi Vaqtinchalik nizomga (bundan buyon matnda Nizom deb yuritiladi) amal qilishlari lozim.
(1-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
2. Sudlar nazarda tutishlari lozimki, videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisi deganda, real vaqt rejimida telekommunikatsiya texnologiyalari yordamida audio- va video- axborotlar almashinuvi imkoniyatlaridan foydalangan holda ishni ko‘rayotgan sud va sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashayotgan sud o‘rtasidagi interaktiv o‘zaro ta’sir qilish yo‘li bilan masofadan sud majlisini o‘tkazish tushuniladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Ishni ko‘rayotgan iqtisodiy sud deganda, iqtisodiy ishi ish yurituvida bo‘lgan iqtisodiy sud tushuniladi. Videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan iqtisodiy sud deganda, videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazish uchun texnik va boshqa sharoitlarni ta’minlayotgan va ishni ko‘rayotgan iqtisodiy sud hududidan tashqarida joylashgan O‘zbekiston Respublikasi iqtisodiy sud(lar)i tushuniladi.
(2-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2023-yil 20-noyabrdagi 33-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
3. Videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishda ish IPKning umumiy qoidalariga muvofiq, IPKning 11, 112, 165, 166, 171-moddalarida va nazarda tutilgan xususiyatlar inobatga olingan holda ko‘riladi.
(3-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2021-yil 20-apreldagi 18-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
4. Ishda ishtirok etuvchi shaxslarning videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etish huquqi birinchi instansiya sudidagi kabi, apellatsiya, kassatsiya instansiyalari sud majlislarida ham amalga oshirilishi mumkin.
(4-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2021-yil 20-apreldagi 18-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
5. Sudlarga tushuntirilsinki, videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisi IPKning 10-moddasiga asosan o‘zbek tilida, qoraqalpoq tilida yoki muayyan joydagi ko‘pchilik aholi so‘zlashadigan tilda olib boriladi.
(5-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Sud ishlari olib borilayotgan tilni bilmaydigan sud ishtirokchilarining tarjimon yordamida sud ishlarida ishtirok etish hamda o‘z ona tilida so‘zlash huquqi ta’minlanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
Bunda tarjimon bilan ta’minlash videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashuvchi yoki ish ish yurituvida bo‘lgan iqtisodiy sud tomonidan amalga oshiriladi. Tarjimon bilan ta’minlash videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashuvchi iqtisodiy sud tomonidan amalga oshirilganda, ushbu sud tarjimonga IPK 59-moddasida nazarda tutilgan huquq va majburiyatlarni tushuntirganligi haqida tilxat oladi va ishni ko‘rayotgan sudga yuboradi.
(5-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2020-yil 19-dekabrdagi 37-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
6. IPK 166-moddasiga muvofiq, ishda ishtirok etuvchi shaxslar va xo‘jalik sudlov ishlarini yuritishning boshqa ishtirokchilari videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etishlari mumkin.
(6-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
Sudlar e’tiborga olishlari kerakki, ishda ishtirok etuvchi shaxslar va iqtisodiy sudlov ishlarini yuritishning boshqa ishtirokchilarining videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etishlari ularning majburiyati emas, balki huquqi hisoblanadi.
(6-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
6.1. Sudlarga tushuntirilsinki, ishda ishtirok etuvchi shaxslarning barchasi bitta ma’muriy-hududiy birlik (Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyat, Toshkent shahri, tuman, shahar), ya’ni ishni ko‘rayotgan iqtisodiy sud joylashgan hududda joylashgan bo‘lsa-da, boshqa sud binosidan turib videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etish uchun sudga iltimosnoma bilan murojaat qilishga haqli.
(6.1-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2020-yil 19-dekabrdagi 37-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
6.2. IPK 166-moddasining birinchi qismida ko‘rsatilgan shaxslarning videokonferensaloqa rejimida iqtisodiy sudi majlisida ishtirok etish huquqi ishni sudda ko‘rishga tayyorlash yoki ishni ko‘rishni boshqa kunga qoldirish haqidagi ajrimda ko‘rsatiladi.
(6.2-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
6.3. Ishni sudda ko‘rishga tayyorlash yoki ishni ko‘rishni boshqa kunga qoldirish to‘g‘risidagi ajrimda ishni ko‘rayotgan sud joylashgan hududdan tashqarida bo‘lgan ishda ishtirok etuvchi shaxslarga ishni ko‘rayotgan sudga hozir bo‘lish yo‘li bilan sud majlisida bevosita ishtirok etish huquqi hamda ular joylashgan hududdagi iqtisodiy sudiga hozir bo‘lish yo‘li bilan videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etish huquqi tushuntiriladi.
(6.3-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
6.4. Ishni sudda ko‘rishga tayyorlash yoki ishni ko‘rishni boshqa kunga qoldirish haqidagi ajrim nusxasi ishda ishtirok etuvchi shaxslardan tashqari videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan tegishli iqtisodiy sud(lar)ga yuboriladi.
(6.4-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
6.5. Ishda ishtirok etuvchi shaxslar ishni sudda ko‘rishga tayyorlash yoki ishni ko‘rishni boshqa kunga qoldirish haqidagi ajrimni olgandan so‘ng, ishni ko‘rayotgan yoki videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sud(lar)ga videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etishga xohishi haqida og‘zaki yoki yozma shaklda ma’lum qilishga haqli. Biroq, ishda ishtirok etuvchi shaxslar tomonidan bunday ma’lumotning taqdim etilmasligi ularni videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etish huquqidan mahrum qilmaydi.
6.6. Ishda ishtirok etuvchi shaxslarning biri tomonidan videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga e’tiroz bildirilishi ishda ishtirok etuvchi boshqa shaxslarni videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etish huquqidan mahrum qilmaydi, XPK 8-moddasining ikkinchi qismida nazarda tutilgan hollar bundan mustasno.
Oldingi tahrirga qarang.
7. IPK 165-moddasining birinchi qismiga muvofiq, ish iqtisodiy sudining majlisida ko‘riladi. Iqtisodiy sudining majlisi videokonferensaloqa rejimida o‘tkazilishi mumkin.
(7-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
Ish muhokamasi IPKning 165-moddasi qoidalariga asosan, ushbu bandda nazarda tutilgan xususiyatlar inobatga olingan holda amalga oshiriladi.
(7-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
7.1. Ishni ko‘rayotgan sud ishda ishtirok etuvchi shaxslar va iqtisodiy sudlov ishlarini yuritishning boshqa ishtirokchilarining ishni ko‘rayotgan sudda va sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sudga hozir bo‘lganliklarini hamda ularning vakolatlarini tekshiradi. Bunda ishni ko‘rayotgan sud mazkur shaxslarning videokonferensaloqa rejimida sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sudda hozir bo‘lganliklarini va ularning vakolatlarini ushbu sudga taqdim qilingan va belgilangan tartibda aloqa vositalari orqali uzatilgan hujjatlarni o‘rganish va baholash yo‘li bilan tekshiradi.
(7.1-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
7.2. Ishda ishtirok etuvchi shaxslar va iqtisodiy sudlov ishlarini yuritishning boshqa ishtirokchilari videokonferensaloqa rejimida sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sudga kelmagan hollarda, ishni ko‘rayotgan sud, protsess ishtirokchilari sud majlisi vaqti va joyi haqida tegishli tartibda xabardor qilingan taqdirda, sud majlisini oddiy rejimda o‘tkazadi yoxud ish ko‘rishni boshqa kunga qoldirish haqida ajrim chiqaradi.
(7.2-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
7.3. Majlisga raislik qiluvchi sudya ishda ishtirok etuvchi shaxslarga va iqtisodiy sudlov ishlarini yuritishning boshqa ishtirokchilariga ularning protsessual huquq va majburiyatlarini, shuningdek Nizomda nazarda tutilgan videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazish bilan bog‘liq texnik xususiyatlarni tushuntiradi.
(7.3-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
7.4. IPK 168-moddasining birinchi qismiga ko‘ra, iqtisodiy sudi ishni ko‘rishda ish bo‘yicha dalillarni tekshiradi, xususan yozma dalillar bilan tanishadi, ashyoviy dalillarni ko‘zdan kechiradi.
(7.4-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Shu sababli videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisi davomida taqdim etilgan yozma dalillar, yozma shaklda berilgan iltimosnomalar videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sudning axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bo‘yicha xodimi tomonidan skaner uskunasi va aloqa vositalari orqali ishni ko‘rayotgan sudga darhol yuboriladi.
7.5. Ishda ishtirok etuvchi shaxslar tomonidan sud muhokamasi davomida taqdim etilgan va ishni ko‘rayotgan sud tomonidan qabul qilgan ashyoviy dalillar (videoyozuv, audioyozuv, fotografiya va boshqalar)ni texnik vositalar yordamida axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bo‘yicha xodim namoyish etadi.
7.6. Sud muhokamasi davomida ishda ishtirok etuvchi shaxslar tomonidan videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sudga taqdim etilgan yozma, ashyoviy va boshqa dalillar keyingi ish kunidan kechiktirilmasdan ilova qilinayotgan hujjatlar yoki boshqa dalillarning ro‘yxati ko‘rsatilgan holda kuzatuv xati bilan Davlat feldyegerlik xizmati orqali ishni ko‘rayotgan sudga yuboriladi.
7.7. Sud muhokamasi davomida videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sudga taqdim etilgan yozma, ashyoviy va boshqa dalillar ishni ko‘rayotgan sudga kelib tushgandan so‘ng sud majlisi kotibi tomonidan belgilangan tartibda ish hujjatlariga qo‘shib qo‘yiladi.
Oldingi tahrirga qarang.
8. IPK 11-moddasining ikkinchi qismiga muvofiq, davlat sirlarini yoki tijorat sirini saqlash zarur bo‘lgan taqdirda, ishni yopiq majlisda ko‘rishga yo‘l qo‘yiladi. Shu munosabat bilan sudlar inobatga olishlari kerakki, taraflar tomonidan ishni yopiq sud majlisida ko‘rish haqida iltimosnoma berilgan va u sud tomonidan qanoatlantirilgan holda yoki ishni yopiq sud majlisida ko‘rish uchun boshqa zaruriyat tug‘ilganda sud majlisi faqat oddiy rejimda o‘tkazilishi mumkin, chunki videokonferensaloqa rejimida yopiq sud majlisini o‘tkazishga yo‘l qo‘yilmaydi.
(8-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
(9-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan)
Oldingi tahrirga qarang.
10. IPK 171-moddasining birinchi qismiga muvofiq, iqtisodiy sudi ishni shu majlisda ko‘rish mumkin bo‘lmagan taqdirda, shu jumladan ishda ishtirok etuvchi shaxslar, guvohlar, ekspertlar va tarjimonlardan biri kelmaganligi yoki qo‘shimcha dalillar taqdim etish zarurligi sababli yoxud videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazish vaqtida videokonferensaloqa o‘rnatishning imkoni bo‘lmagan taqdirda ishni ko‘rishni keyinga qoldirishga haqli.
(10-bandning birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Videokonferensaloqa o‘rnatishning imkoni bo‘lmaganligi deganda, ishni ko‘rish jarayonida texnik nosozliklar, shuningdek elektr energiyasi yetkazib berilishidagi uzilishlarning yuzaga kelishi tushunilishi lozim.
Videokonferensaloqa o‘rnatishning imkonini yo‘qotishga olib kelgan texnik nosozliklar va elektr energiyasini yetkazib berishdagi uzilishlar yuzaga kelganda, ishni ko‘rayotgan sud ishni ko‘rishni boshqa kunga qoldirishi lozim.
Sud majlisi videokonferensaloqa o‘rnatish imkonining bo‘lmaganligi sababli qoldirilganda, ishni ko‘rayotgan sud boshqa aloqa vositasi orqali videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sudning axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bo‘yicha xodimini, bu xodim esa, o‘z navbatida, sud majlisiga kelgan ishda ishtirok etuvchi shaxslarni yangi sud majlisining kuni va vaqti haqida tilxat orqali xabardor qiladi.
11. Sudlar shuni hisobga olishlari kerakki, ishda ishtirok etuvchi taraflardan biri sud majlisini videokonferensaloqa rejimida o‘tkazishga ko‘maklashadigan sudga kelgan bo‘lib, lekin ishni ko‘rayotgan sud nizoni videokonferensaloqa o‘rnatishning imkoni bo‘lmaganligi sababli oddiy rejimda mazmunan hal qilgan bo‘lsa, bu holat ishni taraflardan birining ishtirokisiz ko‘rishda ifodalangan protsessual huquq normalarining buzilishi sifatida baholanadi va sud hujjatini bekor qilishga asos bo‘ladi.
Shu bilan birga, videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sudga kelgan ishda ishtirok etuvchi shaxslarning ishni ularning ishtirokisiz ko‘rishga yozma roziligi bo‘lsa, sud ishni oddiy rejimda mazmunan ko‘rishga haqli.
Oldingi tahrirga qarang.
12. Ishni videokonferensaloqa rejimida ko‘rish natijalari bo‘yicha iqtisodiy sudning sud hujjati IPKning 21 va 22-boblari qoidalari bo‘yicha, ushbu bandda nazarda tutilgan xususiyatlar inobatga olingan holda qabul qilinadi.
(12-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
12.1. Ish bo‘yicha dalillarni tekshirish tugaganidan keyin, sud hal qiluv qarori qabul qilish uchun, videokonferensaloqa rejimidagi sud muhokamasi o‘tkazilgan xonadagi protsess ishtirokchilari chiqib ketmagan holda, alohida xonaga chiqib ketadi.
12.2. Videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazish natijalari bo‘yicha qabul qilingan sud hujjatining kirish qismida sud muhokamasi videokonferensaloqa rejimida o‘tkazilganligi haqidagi ma’lumot ko‘rsatiladi.
13. Videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazishga ko‘maklashadigan sud, sud majlisi uchun belgilangan vaqtda ishda ishtirok etuvchi shaxslarga videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisida ishtirok etishi uchun sharoit yaratishga, shu jumladan:
Oldingi tahrirga qarang.
sud muhokamasi davomida ishda ishtirok etuvchi shaxslar tomonidan IPKning 167-moddasida belgilangan talablarga rioya etilishini;
(13-bandning uchinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
ishni ko‘rayotgan sudga ishda ishtirok etuvchi shaxslar tomonidan taqdim etilgan hujjatlarning nusxalarini o‘z vaqtida uzatilishini;
ish bo‘yicha dalillarning o‘z vaqtida (sud majlisining keyingi kunidan kechiktirmay) ishni ko‘rayotgan sudga yuborilishini ta’minlashi shart.
Videokonferensaloqa rejimidagi sud majlisini o‘tkazish bilan bog‘liq texnik harakatlar Nizomga muvofiq amalga oshiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
14. Sud majlisi videokonferensaloqa rejimida o‘tkazilgan taqdirda, sud majlisi bayonnomasida IPK 201-moddasining ikkinchi va beshinchi qismlarida nazarda tutilgan ma’lumotlar ko‘rsatiladi.
(14-band O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli qarori tahririda)
Oldingi tahrirga qarang.
15. IPKning 116-moddasiga muvofiq sud majlisini videokonferensaloqa rejimida o‘tkazish bilan bog‘liq xarajatlar sud xarajatlari tarkibiga kiradi va faqat ishni ko‘rish natijalari bo‘yicha undirilishi lozim. Sudlar shuni inobatga olishlari lozimki, ushbu xarajatlarning to‘lanmaganligi da’vo arizasini qaytarish uchun asos bo‘lmaydi. Sud majlisini videokonferensaloqa rejimida o‘tkazish bilan bog‘liq xarajatlar taraflar o‘rtasida IPK 118-moddasining birinchi qismiga asosan taqsimlanadi.