LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2021-yil 12-oktabrdagi 638-sonli “Alohida ta’lim ehtiyojlari bo‘lgan bolalarga ta’lim berishga oid normativ-huquqiy hujjatlarni tasdiqlash to‘g‘risida”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
Rivojlanishida turli nuqsonlari bo‘lgan hamda davolanishga va sog‘lomlashtirishga muhtoj bo‘lgan bolalarning ijtimoiy kafolatlarini ta’minlovchi chora-tadbirlar samaradorligini yanada oshirish, ularning ta’lim-tarbiya olishlari uchun moslashuv muhitini yaratish, imkoniyatlari cheklangan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari (maktablar, maktab-internatlar)ning differensiallashgan tarmoqlarini maqbullashtirish maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
Jismoniy yoki psixik rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan davlat ta’lim muassasalari (maktablar, maktab-internatlar) to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq;
Sanatoriy turidagi ixtisoslashtirilgan davlat ta’lim muassasalari (maktab-internatlar) to‘g‘risidagi nizom 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi Sog‘liqni saqlash vazirligi, Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari bilan birgalikda:
Keyingi tahrirga qarang.
faoliyat ko‘rsatayotgan ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari (maktablar, maktab-internatlar) faoliyatini ikki oy muddatda o‘rgansin va ularni ushbu qaror bilan tasdiqlangan nizomlar talablariga muvofiqlashtirsin;
ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari (maktablar, maktab-internatlar) faoliyatining muntazam nazorat qilinishini ta’minlasin, ularga yuklangan vazifalarni amalga oshirishda har tomonlama ko‘maklashsin.
3. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari A.N. Aripov zimmasiga yuklansin.
1. Ushbu Nizom “Ta’lim to‘g‘risida”, “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to‘g‘risida”, “O‘zbekiston Respublikasida nogironlarni ijtimoiy himoya qilish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq tarzda jismoniy yoki psixik rivojlanishida nuqsonlari bo‘lgan bolalarning ta’lim tizimini takomillashtirishga yo‘naltirilgan, shuningdek jismoniy yoki psixik rivojlanishida nuqsonlari bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan davlat ta’lim muassasalarining (keyingi o‘rinlarda ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari deb ataladi) maqomini belgilaydi va ularning faoliyatini tartibga soladi.
2. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, ushbu Nizomga, boshqa qonun hujjatlariga hamda o‘z ustaviga amal qiladi.
3. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari ta’lim-tarbiya berish, korreksiyalash va davolash-sog‘lomlashtirish muassasalari hisoblanadi hamda jismoniy yoki psixik rivojlanishida turli nuqsonlari bo‘lgan bolalarning umumiy o‘rta ta’lim olishda va ularni bilish imkoniyatlariga muvofiq tarbiyalashda, ularning jamiyatga moslashuvi va integratsiyalashuvida ko‘maklashish, shuningdek ijtimoiy yordamga muhtoj oilalarga farzandlarini tarbiyalash va ularga ta’lim berishda yordam ko‘rsatish maqsadida tashkil etiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan tasdiqlangan umumiy o‘rta ta’limning davlat ta’lim standartlari hamda ular asosida ishlab chiqilgan (aqli zaif bolalar uchun) maxsus ta’lim talablariga muvofiq bilim olishlarini ta’minlash;
shaxsga yo‘naltirilgan, ijtimoiy yo‘naltirilgan ta’lim jarayonida o‘quvchilarning eng maqbul rivojlanishini ta’minlash maqsadida tabaqalashtirilgan va individual ta’limni tashkil etish;
shaxsiy, oilaviy, ijtimoiy hayotida va mehnat faoliyatida xulq-atvorning eng maqbul modelini shakllantirish orqali shaxsni tarbiyalash;
o‘quvchilarni umumta’lim muassasalarida inklyuziv (uyg‘unlashgan) ta’lim sharoitida o‘qishga tayyorlash;
o‘quvchilarning ijtimoiy-hissiy rivojlanishlari, hayotiy qobiliyatlarining shakllanishi uchun zarur korreksion (tuzatuvchi) — rivojlantiruvchi ta’lim muhitini yaratish;
o‘quvchilarga ta’lim-tarbiya berish jarayonida ularning psixik funksiyalari va salomatligi tizimli tarzda kuzatilishini tashkil etish.
5. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi davlat muassasasi shaklidagi yuridik shaxs hisoblanadi, o‘z ustaviga, g‘aznachilik bo‘limlarida shaxsiy hisob raqamlariga, O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan va o‘z nomi yozilgan muhrga, shtamplarga, blankalarga ega bo‘ladi.
6. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari akkreditatsiyasi attestatsiya asosida, vakolatli davlat organi tomonidan amalga oshiriladi.
7. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi muassis tomonidan tashkil etiladi va qonun hujjatlarida belgilangan tartibda mahalliy davlat hokimiyati organlarida davlat ro‘yxatidan o‘tkaziladi.
8. Faqat Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining muassislari bo‘lishi mumkin.
9. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi va O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, viloyatlar sog‘liqni saqlash boshqarmalari, Toshkent shahar sog‘liqni saqlash bosh boshqarmasi tomonidan mintaqadagi jismoniy va psixik rivojlanishda imkoniyati cheklangan, maxsus sharoitlarda ta’lim-tarbiya olishga muhtoj bolalarning mavjud kontingentini birgalikda o‘rganib chiqish yakunlari bo‘yicha tashkil etiladi.
Bunday bolalar kontingenti aniqlangan taqdirda O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi bilan birgalikda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklariga ekologik qulay sharoitlar mavjud joylarda ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarini tashkil etish to‘g‘risida asoslangan taklif bilan murojaat qiladi.
Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari tashkil etish to‘g‘risidagi takliflar ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarini tashkil etish rejalashtirilayotgan hududda oxirgi 5 yilda 3 yoshdan 16 yoshgacha bolalar o‘rtasida tegishli kasalliklarning ko‘payganligini ko‘rsatadigan sog‘liqni saqlash organlarining rasmiy statistika ma’lumotlari bilan asoslanishi kerak.
10. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini tashkil etish to‘g‘risidagi taklifni Qoraqalpog‘iston Respublikasi Moliya vazirligiga, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalariga, shuningdek Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligiga, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalariga, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasiga bir oy muddatda o‘rganish va ekologik qulay mintaqadagi mavjud obyektlardan namunaviy binoni yoxud ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini tashkil etishda qo‘yiladigan normativ talablarni hisobga olgan holda ishlab chiqilgan maxsus loyiha bo‘yicha yangi bino qurish uchun yer uchastkasi tanlash to‘g‘risida topshiriq beradi.
11. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi tashkil etish to‘g‘risidagi qaror Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi va Qoraqalpog‘iston Respublikasi Moliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalarining ijobiy xulosalari mavjud bo‘lgan taqdirda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari tomonidan bir hafta muddatda qabul qilinadi.
12. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari, ularning ixtisoslashuviga muvofiq quyidagi (I—VIII) turlarga bo‘linadi:
13. Zarur hollarda I va II turlar, shuningdek III va IV turlar aralash holdagi ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari tashkil etilishi mumkin.
Aralash turdagi ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarini tashkil etishda kar va zaif eshituvchi (keyinchalik kar bo‘lgan) bolalar, ko‘r va zaif ko‘ruvchi (keyinchalik ko‘r bo‘lgan) bolalar sinflari bo‘yicha ta’limni alohida olib borish majburiy shart hisoblanadi.
14. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari (maktab-internatlar) huzurida ixtisoslashtirilgan maktabgacha ta’lim muassasalariga qatnamagan bolalar uchun ularni maktabga tayyorlash maqsadida bir va ikki yil muddatli, o‘z faoliyatini ixtisoslashtirilgan davlat maktabgacha ta’lim muassasalari to‘g‘risidagi me’yoriy-huquqiy hujjatlar asosida olib boruvchi tayyorlov guruhlari tashkil etilishi mumkin.
Keyingi tahrirga qarang.
16. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga jismoniy yoki psixik rivojlanishida nuqsonlari bo‘lgan maktab yoshidagi, tayyorlov guruhlariga esa — ixtisoslashtirilgan maktabgacha ta’lim muassasalariga qatnamagan — maktabgacha yoshdagi bolalar qabul qilinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
17. Bolalarni ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga yuborish Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi tomonidan, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi huzurida tashkil etilgan psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya (keyingi o‘rinlarda psixologik-tibbiy- pedagogik komissiya deb ataladi) xulosasiga ko‘ra, ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar roziligi bilan amalga oshiriladi.
18. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga bolalar 7 yoshdan boshlab, tayyorlov guruhlariga esa — 5 — 7 yoshdagilar qabul qilinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Jismoniy yoki psixik rivojlanishida nuqsonlari bo‘lgan bolalarning ta’lim olish huquqini ta’minlash maqsadida umumta’lim maktablari uchun belgilangan yosh me’yoridan ikki yilga oshgan bolalarni qabul qilishga ruxsat etiladi.
19. Bolalarni qabul qilish o‘quv yili boshlangungacha amalga oshiriladi va ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi direktorining buyrug‘i bilan rasmiylashtiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
20. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yo‘llangan har bir bolaga ota-onalari yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar (chin yetim bolalar va ota-onasining qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar uchun – vasiylik va homiylik organlari) tomonidan shaxsiy hujjatlar yig‘majildi rasmiylashtiriladi va taqdim etiladi.
2) psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya xulosalarining ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yo‘llangan bola bilan olib boriladigan ta’lim-tarbiyaviy va davolash-tuzatish bo‘yicha tavsiyalari aks etgan bayoni;
5) o‘qish joyidan ta’limning muddati, o‘quv fanlarini o‘zlashtirishi va xulq-atvori, bolaga yakka tartibda ko‘mak berish borasida amalga oshirilgan chora-tadbirlarning batafsil tahlili aks ettirilgan ma’lumotnoma va tavsifnoma;
6) bolaning yashash joyidagi shifoxona bosh vrachi tomonidan imzolangan, uning rivojlanishi tarixidan mufassal ko‘chirma:
otorinolaringologning quloq, tomoq, burun va talaffuz artikulatsiyasida ishtirok etuvchi organlarning holatiga tavsifi (eshitishda nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun — so‘zlashuv nutq va shivirlab aytilgan so‘zlarni idrok etish holati to‘g‘risidagi ma’lumotlari, audiogramma ma’lumotlari);
oftalmologning ko‘rish organiga tavsifi (ko‘rishda nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun- batafsil tashxisi);
Keyingi tahrirga qarang.
21. Ta’lim muassasalarida o‘qimagan bolalar uchun mazkur Nizomning 20-bandi 4 va 5-kichik bandlarida ko‘rsatilgan hujjatlar taqdim etilmaydi.
22. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yo‘llangan chin yetim va ota-onasining qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar uchun shaxsiy hujjatlar yig‘majildida mazkur Nizomning 20-bandida ko‘rsatilgan hujjatlardan tashqari yana quyidagi hujjatlar ham bo‘lishi kerak:
tuman (shahar) hokimining bolaga vasiy tayinlash yoki uni ta’lim muassasasiga joylashtirish haqidagi qarori nusxasi;
ota-onalar va ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar haqidagi ma’lumotlar (ota-onalarning pasportlari nusxalari yoki ularning vafoti haqidagi guvohnoma, sudning hukmi yoki qarori nusxasi, ota-onasining surunkali kasalligi hamda ota-onasining yo‘qligi yoki ularning o‘z farzandlarini tarbiyalay olmasligi haqidagi boshqa hujjatlar);
Keyingi tahrirga qarang.
bolaning ota-onasidan qolgan mulki (agar bo‘lsa), uning qayerdaligi, uni saqlash uchun amalga oshirilgan choralar va bunga mas’ul shaxslar to‘g‘risidagi ma’lumotlar ko‘rsatilgan mulk ro‘yxati;
turar joyni bolaning nomiga o‘tkazish hujjatlari (order, uy daftarchasi, turar joy rejasi, tuman (shahar) yer resurslari va davlat kadastri bo‘limidan turar joy egasi va xususiylashtirish to‘g‘risidagi ma’lumotnoma nusxalari);
Keyingi tahrirga qarang.
pensiya olayotgan bolaning pensiya daftarchasi, sudning bola foydasiga aliment undirish haqidagi qarori yoki buyrug‘i nusxasi (yoki aliment to‘lash haqidagi kelishuvning notarial tasdiqlangan nusxasi), jamg‘arma daftarchasi.
23. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga maktabgacha yoshdagi va maktab yoshidagi quyidagi toifadagi bolalar qabul qilinadi:
nutqida og‘ir nuqsonlar bo‘lgan bolalar (alaliya, dislaliya, afaziya, rinolaliya, dizartriya, psixik-nutqiy rivojidagi sustlik, duduqlanish);
tayanch-harakat apparatida nuqsoni bo‘lgan bolalar (bolalar tserebral falaji, skolioz, poliomiyelit, miopatiya, osteomiyelit, amputatsiya, bo‘y o‘sishining yetishmovchiligi — pakanalik);
24. Murakkab nuqsonli bolalarni (agar hamroh nuqsonlardan biri aqliy zaiflik bo‘lgan hollarda) qabul qilish psixologik-tibbiy-pedagogik komissiyaning xulosasi asosida, ota-onalari yoki ota-ona o‘rnini bosuvchi shaxslarning roziligi bilan, o‘quv-tarbiya jarayonida bolalar bilan bir yildan kam bo‘lmagan muddat davomida uning o‘zlashtirmasligi oligrofreniya darajasidagi aqli zaiflik bilan bog‘liqligi aniqlangan holda amalga oshiriladi.
v) tayanch-harakat apparatida nuqsoni bo‘lgan, mustaqil ravishda harakatlana olmaydigan va o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsata olmaydigan bolalar;
d) tez-tez takrorlanadigan epileptik tutqanoqdan aziyat chekadigan (epileptik demensiya, kunduzgi va tungi vaqtlarda tutqanog‘i tez-tez takrorlanadigan) bolalar;
e) markaziy asab tizimiga shikast yetganligi tufayli siydik va najasini ushlab turolmaydigan bolalar.
Ushbu toifadagi bolalar belgilangan tartibda O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining tegishli muassasalariga yo‘llanadi yoki ularga yakka tartibda uyida o‘qitish tashkil etiladi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi direktori o‘quvchilarning qabul qilinishi uchun belgilangan tartibda shaxsan javob beradi.
26. Jismoniy yoki psixik rivojlanishida nuqsoni bo‘lgan bolalarning ta’lim olishi quyidagi tamoyillar asosida amalga oshiriladi:
27. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida o‘qitish va tarbiyalash jarayoni o‘quvchilarning alohida xususiyatlarini hisobga olgan holda tashkil etiladi. O‘quvchilarning bilimlari ulardagi nuqsonlarning o‘ziga xosligini hisobga olgan holda, belgilangan tartibda baholanadi.
Ta’lim-tarbiya jarayoni umumiy o‘rta ta’limning davlat standartiga muvofiq holda belgilanadi. Ta’lim-tarbiya jarayoni O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan belgilangan tartibda, o‘quv rejalari va dasturlari asosida, maxsus korreksion tuzatish uslublaridan foydalanilgan holda olib boriladi.
28. O‘qish, ixtiyoriy ravishda ijtimoiy foydali mehnat va dam olishni ilmiy asoslangan holda uyg‘unlashtirishni ta’minlovchi kun tartibi bolalarning ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida yashashini hisobga olgan holda tashkil etiladi.
29. Nuqsonlarni tuzatish (korreksiya) va ular bilan bog‘liq bola rivojlanishining o‘ziga xosliklarini bartaraf etish ta’lim jarayonidagi barcha darslarda, sinfdan tashqari va boshqa tadbirlarda amalga oshiriladi.
31. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida rivojlanishdagi nuqsonlarni bartaraf etish maqsadida butun guruh bilan va yakka tartibda mashg‘ulotlar olib boriladi.
32. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida eshitishida, ko‘rishda nuqsoni bo‘lgan va maktab ta’limiga yetarlicha tayyorgarlikka ega bo‘lmagan bolalar uchun tegishli tayyorlov sinflari tashkil etiladi.
33. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida rivojlanishida murakkab nuqsonli (2 ta va undan ko‘p nuqsoni bor bo‘lgan) bolalar uchun maxsus tuzatuvchi (korreksion) guruhlar (sinflar) ochilishi mumkin. Ushbu guruhlarga ta’lim oluvchilar psixologik-tibbiy-pedagogik komissiyaning xulosasi va bolaning ota-onasi yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar roziligi bilan joylashtiriladi.
34. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida sinflarning soni, eng avvalo, ta’lim jarayoni uchun sanitariya me’yor va qoidalari talablarini hisobga olgan holda tashkil etilishiga bog‘liq bo‘ladi hamda ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasa turiga, undagi o‘quvchilar kontingenti va sinflarning to‘ldirilishiga ko‘ra belgilanadi:
Ta’lim yo‘nalishi turlari va sinflardagi bolalar toifalari | Sinflarning o‘quvchilar bilan minimal to‘ldirilishi | |
Boshlang‘ich sinflarda bolalar soni | Yuqori sinflarda bolalar soni | |
1. I-II turlar: | ||
Kar (eshitmaydigan) bolalar uchun | 8 | 10 |
Zaif eshituvchilar va keyinchalik kar bo‘lgan (1, 2-bo‘limlar) bolalar uchun | 10 | 12 |
2. III-IV turlar: | ||
Ko‘r(ko‘zi ojiz) bolalar uchun | 8 | 10 |
Zaif ko‘ruvchilar va keyinchalik ko‘r bo‘lgan bolalar uchun | 10 | 12 |
3. V tur: | ||
Nutqida og‘ir nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun | 10 | 12 |
4. VI tur: | ||
Poliomiyelit xastaligi oqibatlari bo‘lgan bolalar uchun | 10 | 12 |
Serebral falaji oqibatlari bo‘lgan bolalar uchun | 10 | 10 |
5.VII tur: | ||
Psixik rivojlanishi sust bolalar uchun | 12 | 16 |
6. VIII tur: | ||
Yengil darajadagi aqli zaif bolalar uchun | 13 | 13 |
O‘rta va og‘ir darajadagi aqli zaif bolalar uchun | 11 | 11 |
*Barcha turdagi ixtisoslashtirilgan muassasalarda ta’lim olayotgan murakkab nuqsonli (rivojlanishida 2 ta va undan ko‘p nuqson bo‘lgan) bolalar uchun | 6 | 8 |
Keyingi tahrirga qarang.
35. Qo‘shimcha sinflarni ochish Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklarining qarorlariga muvofiq, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari va Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasining hamda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Moliya vazirligi, viloyatlar moliya boshqarmalari va Toshkent shahar moliya bosh boshqarmasining taqdimotlari bo‘yicha, belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
36. Ixtisoslashtirilgan maktab-internatlardagi tarbiya guruhlarida va ixtisoslashtirilgan maktablardagi kuni uzaytirilgan guruhlarda bolalar soni quyidagicha belgilanadi:
Ta’lim yo‘nalishlari turlari va bolalar toifalari | Maktabgacha tayyorlov guruhlaridagi bolalar soni | Tarbiya guruhlari va kuni uzaytirilgan guruhlarning minimal to‘ldirilishi | |
Boshlang‘ich sinflardagi bolalar soni | Yuqori sinflardagi bolalar soni | ||
1. I-II tur: | |||
Kar (eshitmaydigan) bolalar uchun | 8 | 8 | 12 |
Zaif eshituvchilar va keyinchalik kar bo‘lgan (1, 2-bo‘limlar) bolalar uchun | 8 | 8 | 12 |
2. III-IV tur: | |||
Ko‘r (ko‘zi ojiz) bolalar uchun | 10 | 10 | 12 |
Zaif ko‘ruvchilar va keyinchalik ko‘r bo‘lgan bolalar uchun | 10 | 10 | 12 |
3. V tur: | |||
Nutqida og‘ir nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun | 10 | 10 | 14 |
4. VI tur: | |||
Poliomiyelit xastaligi oqibatlari bo‘lgan bolalar uchun | 8 | 12 | 14 |
Serebral falaji oqibatlari bo‘lgan bolalar uchun | 8 | 8 | 10 |
5.VII tur: | |||
Psixik rivojlanishi sust bolalar uchun | 8 | 12 | 16 |
6. VIII tur: | |||
Yengil darajadagi aqli zaif bolalar uchun | 8 | 12 | 12 |
O‘rta va og‘ir darajadagi aqli zaif bolalar uchun | 8 | 10 | 10 |
*Barcha turdagi ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida o‘qiyotgan murakkab nuqsonli (rivojlanishida 2 va undan ko‘p nuqson bo‘lgan) bolalar uchun | 6 | 6 | 8 |
37. O‘quv yilining boshlanishi, o‘quv mashg‘ulotlari va ta’tillarning davomiyligi, shuningdek yakuniy davlat attestatsiyasini o‘tkazish hamda davlat namunasidagi ta’lim to‘g‘risidagi hujjatlarni berish tartibi qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
38. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi o‘quvchilarini bir sinfdan ikkinchi sinfga o‘tkazish pedagogik kengashning qarori asosida, ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining tibbiy va pedagog xodimlari xulosasi asosida amalga oshiriladi.
39. O‘quvchilarni bir ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasidan boshqa ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yoki inklyuziv (uyg‘unlashgan) sharoitda ta’lim olishi uchun umumta’lim muassasasiga o‘tkazish psixologik-tibbiy-pedagogik komissiyaning xulosasiga ko‘ra, bolaning ota-onasi yoki ular o‘rnini bosuvchi shaxslarning roziligi bilan amalga oshiriladi.
O‘quvchilarni bir ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasidan boshqa ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yoki inklyuziv (uyg‘unlashgan) sharoitda ta’lim olishi uchun umumta’lim muassasasiga o‘tkazish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan belgilanadi.
40. O‘quvchilarni ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasidan O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi hamda Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligining tegishli muassasasiga o‘tkazish pedagogik kengashning qaroriga asosan, psixologik-tibbiy-pedagogik komissiyaning xulosasiga ko‘ra, bolaning ota-onasi yoki ular o‘rnini bosuvchi shaxslarning roziligi bilan amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
O‘quvchilarni ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasidan O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi hamda Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi muassasasiga o‘tkazish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi hamda Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi tomonidan belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining ma’muriyati mazkur turdagi ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida o‘qishga layoqati bo‘lmagan o‘quvchilarni tegishli muassasalarga joylashtirishga ko‘maklashishi shart.
41. Ta’lim-tarbiya ishlari o‘quvchilarning oddiy o‘ziga o‘zi xizmat ko‘rsatishdan tortib ixtiyoriy ijtimoiy foydali mehnatning har xil turlarigacha bo‘lgan turli xil faoliyatlari asosida tashkil etiladi.
42. O‘quvchilarning jismoniy tarbiyasi kun tartibini to‘g‘ri tashkil etish, o‘quv yuklamasi me’yoriga qat’iy rioya qilish, davolash tadbirlarini o‘tkazish, o‘quvchilarga gigiyena ko‘nikmalarini singdirish, jismoniy tarbiya darslari va sport bilan shug‘ullanish, sog‘lomlashtirish tadbirlarini tashkil etish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
43. O‘quvchilarning mehnat ta’limi va tarbiyasi mahalliy shart-sharoitlardan kelib chiqqan holda, ishchi kadrlarga bo‘lgan ehtiyoj asosida, o‘quv ustaxonalarida, qishloq joylarda esa — ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining yordamchi xo‘jaligida tarbiyalanuvchilarning psixik va jismoniy rivojlanishining o‘ziga xosligi, sog‘lig‘i, imkoniyatlari va qiziqishlarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.
44. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida o‘quvchilarning aqliy, jismoniy va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish uchun turli to‘garaklar, klublar, studiyalar, seksiyalar tashkil etiladi.
45. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida jismoniy yoki psixik rivojlanishida nuqson bo‘lgan bolalar sog‘lig‘i va intellektining holati haqidagi ma’lumotlar hisobga olingan holda, 9 yillik umumiy ta’lim dasturini quyidagi davrlar davomida o‘zlashtirishadi:
Ta’lim yo‘nalishlari turlari va bolalar toifalari | Tayyorlov guruhlari | Boshlang‘ich sinflar | Yuqori sinflar | Jami (yil) |
I-II turlar: | ||||
Kar bolalarning umumiy o‘rta ta’limi | 1 | 1 — 5 | 6 — 10 | 10 |
Zaif eshituvchi va keyinchalik kar bo‘lgan 1-bo‘lim bolalarining umumiy o‘rta ta’limi | 1 | 1 — 4 | 5 — 9 | 9 |
Zaif eshituvchi 2-bo‘lim bolalarining umumiy o‘rta ta’limi | 1 | 1 — 5 | 6 — 10 | 10 |
III-IV turlar: | ||||
Ko‘zi ojiz bolalarning umumiy o‘rta ta’limi | 1 | 1 — 4 | 5 — 10 | 10 |
Zaif ko‘ruvchi bolalarning umumiy o‘rta ta’limi | 1 | 1 — 4 | 5 — 9 | 9 |
V tur: | ||||
Nutqida og‘ir nuqsoni bo‘lgan bolalarning umumiy o‘rta ta’limi | — | 1 — 5 | 6 — 10 | 10 |
VI tur: | ||||
Tayanch-harakat apparatida nuqsonlari bo‘lgan bolalarning umumiy o‘rta ta’limi | — | 1 — 4� | 5 — 9 | 9 |
VII tur: | ||||
Psixik rivojlanishi sust bolalarning boshlang‘ich ta’limi (tenglash sinflari) | — | 1 — 5 | — | 5 |
VIII tur | ||||
Aqli zaif bolalar uchun to‘liqsiz umumiy o‘rta ma’lumot | — | 1 — 4 | 5 — 9 | 9 |
* Barcha turdagi ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida ta’lim olayotgan murakkab nuqsonli (rivojlanishida 2 ta va undan ko‘p nuqsoni bo‘lgan) bolalar toifasi uchun | ||||
Murakkab nuqsonlari bo‘lgan bolalarning (rivojlanishida 2 ta va undan ko‘p nuqsoni bo‘lgan) to‘liqsiz umumiy o‘rta ta’limi | — | 1 — 4 | 5 — 9 | 9 |
46. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida ta’lim jarayoni korreksion pedagogika, defektologiya sohasi pedagoglari, shuningdek ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining faoliyat sohasi bo‘yicha qayta tegishli qayta tayyorlashdan o‘tgan o‘qituvchilar, tarbiyachilar tomonidan amalga oshiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
47. Ta’lim-tarbiya jarayonini, uning korreksion yo‘nalishi sifat va samaradorligini oshirish maqsadida ko‘rishda nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida tayyorlov va I—IV sinflarda faqat ko‘rishi sog‘lom o‘qituvchi-tiflopedagoglar dars berishi mumkin.
48. Ko‘rishda nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida ko‘zi ojiz o‘qituvchilar jami pedagog xodimlar sonining nisbati 30 foizidan oshmagan va bitta fandan dars beruvchi ko‘zi ojiz o‘qituvchilar uchun 50 foizdan ko‘p bo‘lmagan tarzda belgilanadi.
49. Ko‘rishda nuqsoni bo‘lgan bolalar uchun ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida ko‘zi ojiz o‘qituvchilar ona tili va adabiyot, xorijiy tillar, tarix va (geografiyadan tashqari) ijtimoiy fanlardan, matematika va musiqadan ta’lim berishi mumkin.
50. Zaif ko‘ruvchi bolalar uchun ixtisoslashtirilgan maktab-internatlarda ko‘zi ojiz o‘qituvchilar tarix va (geografiyadan tashqari) ijtimoiy fanlardan, musiqadan ta’lim berishi mumkin.
51. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida ta’lim jarayonini psixologik jihatdan ta’minlash muassasa shtatiga kiruvchi psixolog tomonidan amalga oshiriladi.
52. Jismoniy yoki psixik rivojlanishida nuqsonlari bo‘lgan bolalarni sog‘lomlashtirishga yo‘naltirilgan davolash-sog‘lomlashtirish, reabilitatsiya qilish, sanitariya-gigiyena va profilaktika tadbirlari ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari shtatidagi tibbiyot xodimlari yoki mazkur muassasalarga biriktirilgan sog‘liqni saqlash muassasalarining tibbiyot xodimlari tomonidan amalga oshiriladi.
53. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining tibbiyot xodimlari bolalarni davolash-sog‘lomlashtirish va reabilitatsiya qilish, kasallik va unga hamroh xastaliklar xurujining oldini olishga va salomatligini yaxshilashga yo‘naltirilgan chora-tadbirlarni amalga oshiradilar.
54. Tibbiyot xodimlari pedagoglarga o‘quvchilarning sog‘lig‘i va rivojlanish xususiyatlarini e’tiborga olgan holda ularga individual va tabaqalashtirilgan yondashishga ko‘maklashadilar, ularga o‘quvchilarni tibbiy-pedagogik korreksiyalash, kasbga yo‘naltirish, keyinchalik ish bilan ta’minlanishi bo‘yicha, shuningdek ota-onalarga va ularning o‘rnini bosuvchi shaxslarga kasalliklarning oldini olish maqsadida uy sharoitida himoyalovchi (maxsus) tartibga amal qilish bo‘yicha tavsiyalar beradilar.
55. Tibbiy sog‘lomlashtirish protseduralari, muayyan davolash kurslari har bir bola uchun mashg‘ulotlar jadvali bilan muvofiqlashtirilgan holda individual ravishda tuziladi.
56. Davolash davrida bolalar sog‘lig‘ini muhofaza qilish maqsadida tibbiyot xodimlari ishga layoqati past bolalarga hafta davomida qo‘shimcha dam olish kunlari berish orqali ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lish tartibiga amal qilishni, shuningdek haftaning bir kunini ochiq havoda, jismoniy mashqlar, sport tadbirlari bilan shug‘ullanish hamda sayr qilishni tavsiya etishi mumkin.
57. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida har bir bolaga tibbiy karta yuritiladi, bolaning muassasada bo‘lish muddati tugagach ota-ona yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslarga undan ko‘chirma beriladi.
58. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida dori-darmon va fizioterapiya yordamida davolash hamda psixoterapiya, massaj, jismoniy mashqlar, chiniqtirish ishlari olib boriladi.
59. Davolash jismoniy tarbiya mashqlari davolash jismoniy tarbiya instruktori yoki maxsus tayyorgarlikka ega bo‘lgan o‘qituvchi tomonidan o‘tkaziladi.
60. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida olib borilayotgan barcha tibbiy sog‘lomlashtirish va reabilitatsiya tadbirlarini tashkil qilish va olib borishning to‘g‘riligi ustidan nazorat muassasa joylashgan hududdagi sog‘liqni saqlash organlariga yuklanadi.
61. Sog‘liqni saqlash organlari ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini tibbiyot xodimlari shtatlari bilan to‘ldirishda, ushbu xodimlarning malakasini oshirishda hamda davolash-sog‘lomlashtirish ishlarining zamonaviy uslublarini mazkur muassasada keng joriy qilishda, ularga malakali mutaxassislarni maslahat yordami berish uchun jalb etishda ko‘maklashadi.
62. O‘quvchilar, ota-onalar yoki ota-onalar o‘rnini bosuvchi shaxslar, pedagogik, tibbiy va boshqa xodimlar ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining ta’lim jarayoni ishtirokchilari hisoblanadi.
63. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari o‘quvchilari bepul maktabgacha ta’lim va umumiy o‘rta ta’lim olish, tibbiy xizmatdan foydalanish hamda ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari uchun belgilangan norma va qoidalar asosida bepul oziq-ovqat bilan ta’minlanish, turli tadbirlarda (konferensiyalar, olimpiadalar, ko‘rgazmalar va tanlovlarda) qatnashish huquqiga ega.
64. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalariga yo‘llangan chin yetim bolalar va ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar maqomi bo‘yicha “Mehribonlik” uylari tarbiyalanuvchilariga tenglashtiriladi va ularga nisbatan mazkur Nizom “Mehribonlik” uylari to‘g‘risidagi tegishli normativ-huquqiy hujjatlarda ko‘zda tutilgan xususiyatlarni hisobga olgan holda qo‘llanadi.
65. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida chin yetim bolalar va ota-ona qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar, shuningdek turli sabablarga ko‘ra yakshanba, bayram va ta’til kunlari uylariga keta olmaydigan o‘quvchilar uchun sutka davomida ishlaydigan guruhlar tashkil etiladi.
66. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining o‘quvchilari muassasaning ustavi va ichki tartibiga, shuningdek sanitariya normalari va qoidalariga amal qilishlari shart.
67. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida o‘quvchilarning boshqa huquq va majburiyatlari qonun hujjatlariga va ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining ustaviga muvofiq belgilanadi.
68. Tegishli soha bo‘yicha oliy ma’lumotli, kasbiy tayyorgarlikka va yuksak axloqiy sifatlarga ega shaxslar ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida pedagogik va tibbiy faoliyat bilan shug‘ullanish huquqiga egadir.
69. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining pedagog-o‘qituvchilari o‘zlariga yuklangan majburiyatlardan tashqari, shaxsni shakllantirish va nuqsonlarini korreksiyalash, jismoniy va psixik nuqsonlarini bartaraf etish, nuqsonlar bilan bog‘liq bo‘lgan bilish faoliyatidagi o‘ziga xosliklarini me’yorga keltirish, bilimga oid qiziqishlari va qobiliyatlarini rivojlantirish sohasida ish olib boradilar.
70. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining tarbiyachisi rivojlanishidagi nuqsonlarni korreksiyalash ishlarida o‘qituvchi ishlarini davom ettiradi, jismoniy yoki psixik nuqsonlar sababli yuzaga keladigan psixik yoki jismoniy rivojlanish xususiyatlarini e’tiborga olgan holda o‘quvchilarga individual yondashuvni amalga oshiradi, o‘z guruhidagi o‘quvchilarning hayoti va salomatligi saqlanishi uchun javob beradi.
71. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining tibbiyot xodimlari muassasa ma’muriyati bilan birgalikda bolalar salomatligini himoya qilish va o‘quvchilarning psixofizik holatini mustahkamlash, dispanserizatsiya, profilaktika chora-tadbirlarini va epidemiyalarga qarshi sanitariya-gigiyena tartibini, bolalarni chiniqtirish, ovqatlanishi, shu jumladan parhez taomlar bilan ovqatlanishini nazorat qilish uchun javob beradilar.
72. Ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar bolalarning huquq va manfaatlarini himoya qilish, ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining ta’lim-tarbiya faoliyati va bu yerda farzandiga ko‘rsatilayotgan tibbiy va ijtimoiy yordam bilan tanishish huquqiga ega.
73. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga bevosita rahbarlik qilish O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi bilan kelishilgan holda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari hamda Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi tomonidan tayinlanadigan direktor tomonidan amalga oshiriladi.
Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi direktori lavozimiga qo‘yiladigan malakaviy talablar O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi hamda Xalq ta’limi vazirligi tomonidan belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
74. Direktor ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi nomidan ish yuritadi va uning manfaatlarini ifodalaydi, ixtisoslashtirilgan tarbiya muassasasi mol-mulkini qonunda belgilangan tartibda boshqaradi va shartnomalarni imzolaydi.
ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi vakolatiga kiradigan masalalar bo‘yicha qarorlar qabul qiladi va ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yuklangan vazifalar va funksiyalarning bajarilishi uchun shaxsan javob beradi;
o‘z o‘rinbosarlarining vakolatlarini belgilaydi hamda ularning o‘rtasida vazifalarni taqsimlaydi va ularning javobgarlik darajasini belgilaydi;
o‘z vakolatlari doirasida ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining barcha xodimlari uchun majburiy bo‘lgan buyruqlar chiqaradi va ko‘rsatmalar beradi;
moddiy-texnik bazani mustahkamlash, o‘quv-tarbiyaviy ishlarni takomillashtirish, malakali pedagogik kadrlar bilan ta’minlash hamda ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi faoliyatining boshqa masalalarini hal qilish bilan bog‘liq takliflarni tegishli xalq ta’limi organlariga ko‘rib chiqish uchun kiritadi;
Keyingi tahrirga qarang.
76. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida pedagogik, uslubiy hamda vasiylik kengashlari tashkil etiladi va faoliyat yuritadi. Ularning faoliyati tartibi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
77. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari faoliyatini moliyalashtirish qonunchilikda belgilangan tartibda:
78. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari tegishli moliya organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgan va qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tasdiqlangan xarajatlar smetalari asosida moliyalashtiriladi.
79. Shtatlar jadvali qonun hujjatlarida belgilangan tartibda namunaviy shtatlarga muvofiq tasdiqlanadi.
80. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari xodimlarining ish haqi qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadi.
81. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari o‘quvchilari ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari uchun oziq-ovqat mahsulotlari iste’mol qilishning o‘rtacha sutkalik normalari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari hisobiga oziq-ovqat bilan ta’minlanadi.
82. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida o‘quvchilarni ta’minlash va o‘qitish qonun hujjatlariga muvofiq davlat ta’minoti asosida amalga oshiriladi.
Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida o‘quvchilarni o‘qitish va tarbiyalash uchun ota-onalardan yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslardan to‘lov undirilmaydi.
83. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi vakolatli davlat organlari tomonidan belgilangan moliya va statistika hisobotlarini yuritadi.
85. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi qonun hujjatlariga muvofiq ta’lim masalalari bo‘yicha xalqaro faoliyatni amalga oshirish huquqiga ega.
86. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini qayta tashkil etish va tugatish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
87. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini qayta tashkil etish yoki tugatish, qoidaga ko‘ra, o‘quv yili tugagach amalga oshiriladi, bunda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari va Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi ota-onalar va ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar bilan kelishgan holda o‘quvchilarni boshqa ta’lim muassasalariga ko‘chirish mas’uliyatini o‘z zimmasiga oladi.
1. Ushbu Nizom “Ta’lim to‘g‘risida”, “Bola huquqlarining kafolatlari to‘g‘risida”, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonunlariga muvofiq alohida sharoitlarda davolanish va sog‘lomlashtirishga, ta’lim va tarbiya olishga muhtoj bolalar huquqlarini ta’minlashga yo‘naltirilgan hamda sanatoriy turidagi ixtisoslashtirilgan davlat ta’lim muassasalarining (keyingi o‘rinlarda ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari deb ataladi) faoliyatini tartibga soladi.
2. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, ushbu Nizomga, boshqa qonun hujjatlariga, shuningdek o‘z ustaviga amal qiladi.
3. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari o‘quv-tarbiya, davolash-sog‘lomlashtirish muassasalari hisoblanadi va davolanish, sog‘lomlashtirishga muhtoj bolalarga ularning bilim olish imkoniyatlariga muvofiq ravishda umumiy o‘rta ma’lumotga ega bo‘lish va tarbiya olishida yordam ko‘rsatish maqsadida tashkil etiladi.
barkamol, jismonan va ma’naviy sog‘lom shaxsni voyaga yetkazish, o‘quvchilarda madaniy-estetik qadriyatlarni, fuqarolik va vatanparvarlik hislarini shakllantirish;
davlat ta’lim standartlari asosida sifatli ta’lim olish, shu jumladan kasbga yo‘naltirish, bolalarning individual qobiliyatlarini rivojlantirish, iqtidorli va qobiliyatli bolalarni taqdirlash va qo‘llab-quvvatlash uchun zarur shart-sharoitlar yaratish;
bolalarning psixofiziologik yosh xususiyati, moyilligi, qobiliyati, qiziqishi, hayoti va sog‘lig‘i muhofazasi talablariga muvofiq ravishda reabilitatsiya hamda davolash-sog‘lomlashtirish tadbirlarini o‘tkazishni ta’minlash.
5. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi davlat muassasasi shaklidagi yuridik shaxs hisoblanadi, o‘z ustaviga, g‘aznachilik bo‘limlarida shaxsiy hisob raqamlariga, O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan va o‘z nomi yozilgan muhrga, shtamplarga, blankalarga ega bo‘ladi.
6. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari akkreditatsiyasi attestatsiya asosida, vakolatli davlat organi tomonidan amalga oshiriladi.
7. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi muassislar tomonidan tashkil etiladi va qonun hujjatlarida belgilangan tartibda mahalliy davlat hokimiyati organlarida davlat ro‘yxatidan o‘tkaziladi.
8. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari muassislari bo‘lishi mumkin.
9. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi hamda O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, viloyatlar sog‘liqni saqlash boshqarmalari, Toshkent shahar sog‘liqni saqlash bosh boshqarmasi tomonidan salomatligida nuqsonlari bo‘lgan, davolanish, sog‘lomlashtirish va maxsus sharoitlarda ta’lim-tarbiya olishga muhtoj bolalar kontingentini birgalikda o‘rganib chiqish yakunlari bo‘yicha tashkil etiladi.
Davolanish, sog‘lomlashtirish va maxsus sharoitlarda ta’lim-tarbiya olishga muhtoj bolalar kontingenti mavjud bo‘lgan taqdirda O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi bilan birgalikda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklariga ekologik qulay sharoitlar mavjud joylarda ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi tashkil etish to‘g‘risida asoslangan taklif bilan murojaat qiladi.
Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi tashkil etish to‘g‘risidagi taklif ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini tashkil etish taklif etilayotgan hududda keyingi 5 yilda 3 yoshdan 16 yoshgacha bolalar o‘rtasida tegishli kasalliklarning ko‘payganligini ko‘rsatadigan sog‘liqni saqlash organlarining rasmiy statistika ma’lumotlari bilan asoslangan bo‘lishi kerak.
10. Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Moliya vazirligiga, tegishli viloyat va Toshkent shahar moliya boshqarmalariga, shuningdek Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasiga ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini tashkil etish to‘g‘risidagi taklifni bir oy muddat ichida o‘rganib va ekologik qulay hududda mavjud obyektlardan namunaviy bino yoxud ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini tashkil etishga qo‘yiladigan normativ talablarni hisobga olgan holda ishlab chiqilgan maxsus loyiha bo‘yicha yangi bino qurish uchun yer uchastkasi tanlash to‘g‘risida topshiriq beradi.
11. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi tashkil etish to‘g‘risidagi qaror Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasining hamda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Moliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent shahar moliya boshqarmalarining ijobiy xulosalari mavjud bo‘lgan taqdirda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari tomonidan bir hafta muddatda qabul qilinadi.
12. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari, ularning ixtisoslashuviga muvofiq, quyidagi turlarga bo‘linadi:
sil va nafas olish organlarining surunkali kasalliklari xavfi bo‘lgan guruh bolalari uchun sanatoriy turidagi maktab-internatlar.
13. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida o‘quvchilarning eng ko‘p soni 250 nafardan oshmasligi kerak.
sil va nafas olish organlarining surunkali kasalliklariga chalingan, alohida shart-sharoitlarda davolash va sog‘lomlashtirishga muhtoj bo‘lgan maktab yoshidagi bolalar qabul qilinadi.
15. Bolalarni ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yuborish Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi tomonidan, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari, Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi huzurida tashkil etilgan psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya (keyingi o‘rinlarda psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya deb ataladi) xulosasiga ko‘ra, ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar roziligi bilan amalga oshiriladi.
17. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yo‘llangan har bir bolaga ota-onalari yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar (chin yetim bolalar va ota-onasining qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar uchun — vasiylik va homiylik organlari) tomonidan shaxsiy hujjatlar yig‘majildi rasmiylashtiriladi va taqdim etiladi.
2) psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya xulosalarining ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yo‘llangan bola bilan olib boriladigan ta’lim-tarbiyaviy va davolash-tuzatish bo‘yicha tavsiyalari aks etgan bayoni;
5) o‘qish joyidan ta’limning muddati, o‘quv fanlarini o‘zlashtirishi va xulq-atvori, bolaga yakka tartibda ko‘mak berish borasida amalga oshirilgan chora-tadbirlarning batafsil tahlili aks ettirilgan ma’lumotnoma va tavsifnoma;
6) bolaning yashash joyidagi shifoxona bosh vrachi tomonidan imzolangan, uning rivojlanishi tarixidan mufassal ko‘chirma:
psixonevrologning tibbiy tashxis bilan asoslangan va bolaning aqliy rivojlanishiga tavsifi bilan xulosasi;
otorinolaringologning quloq, tomoq, burun va talaffuz artikulatsiyasida ishtirok etuvchi organlarning holatiga tavsifi bilan xulosasi;
ortoped vrachning xulosasi (tayanch-harakatlanish apparatida nuqsoni bo‘lgan, skoliozga chalingan bolalar uchun);
vrach-ftiziatrning xulosasi (tuberkulez va nafas olish organlarining surunkali kasallanishi xavfi ostidagi bolalar guruhlari uchun);
Keyingi tahrirga qarang.
18. Ta’lim muassasalarida o‘qimagan bolalar uchun mazkur Nizomning 17-bandi 4 va 5-kichik bandlarida ko‘rsatilgan hujjatlar taqdim etilmaydi.
19. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga yo‘llangan chin yetim va ota-onasining qaramog‘idan mahrum bo‘lgan bolalar uchun shaxsiy hujjatlar yig‘majildida 17-bandda ko‘rsatilgan hujjatlardan tashqari yana quyidagi hujjatlar ham bo‘lishi kerak:
tuman (shahar) hokimining bolaga vasiy tayinlash yoki uni ta’lim muassasasiga joylashtirish haqidagi qarori nusxasi;
ota-onalar va ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar haqidagi ma’lumotlar (ota-onalarning pasportlari nusxalari yoki ularning vafoti haqidagi guvohnoma, sudning hukmi yoki qarori nusxasi, ota-onasining surunkali kasalligi hamda ota-onasining yo‘qligi yoki ularning o‘z farzandlarini tarbiyalay olmasligi haqidagi boshqa hujjatlar);
Keyingi tahrirga qarang.
bolaning ota-onasidan qolgan mulki (agar bo‘lsa), uning qayerdaligi, uni saqlash uchun amalga oshirilgan choralar va bunga mas’ul shaxslar to‘g‘risidagi ma’lumotlar ko‘rsatilgan mulk ro‘yxati;
turar joyni bolaning nomiga o‘tkazish hujjatlari (order, uy daftarchasi, turar joy rejasi, tuman (shahar) yer resurslari va davlat kadastri bo‘limidan turar joy egasi va xususiylashtirish to‘g‘risidagi ma’lumotnoma nusxalari);
pensiya olayotgan bolaning pensiya daftarchasi, sudning bola foydasiga aliment undirish haqidagi qarori yoki buyrug‘i nusxasi (yoki aliment to‘lash haqidagi kelishuvning notarial tasdiqlangan nusxasi), jamg‘arma daftarchasi.
20. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga murakkab nuqsonli bolalar (rivojlanishida 2 ta va undan ko‘p yetishmovchilik bo‘lgan bolalar) qabul qilinmaydi.
g) tayanch-harakat apparatida nuqsoni bo‘lgan, mustaqil ravishda harakatlana olmaydigan va o‘z-o‘ziga xizmat ko‘rsata olmaydigan bolalar;
e) tez-tez takrorlanadigan epileptik tutqanoqdan aziyat chekadigan (epileptik demensiya, kunduzgi va tungi vaqtlarda tutqanog‘i tez-tez takrorlanadigan) bolalar;
j) markaziy asab tizimiga shikast yetganligi tufayli siydik va najasini ushlab turolmaydigan bolalar.
Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi direktori o‘quvchilarning qabul qilinishi uchun belgilangan tartibda shaxsan javob beradi.
22. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida o‘qitish umumiy o‘rta ta’lim o‘quv rejalari va ta’lim dasturlari asosida olib boriladi.
23. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi umumiy o‘rta ta’lim davlat standartlariga muvofiq 1—9 — sinflar hajmida o‘quvchilarga majburiy umumiy o‘rta ta’lim beruvchi sog‘lomlashtirish ta’lim muassasasi hisoblanadi.
24. Davolanish, sog‘lomlashtirish va ta’lim olishga muhtoj bolalar ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarining 1—9 — sinflariga Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyat xalq ta’limi boshqarmalari va Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi yo‘llanmalari asosida, psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya xulosasiga ko‘ra, shuningdek ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar roziligi bilan qabul qilinadi.
25. Bolalarni qabul qilish o‘quv yili boshlangungacha amalga oshiriladi va ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi direktorining buyrug‘i bilan rasmiylashtiriladi.
26. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida bolalarning bo‘lishi muddati tibbiy ko‘rsatmalarga muvofiq va psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya xulosasiga ko‘ra, ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar roziligi bilan, lekin 3 yildan ko‘p bo‘lmagan muddatga belgilanadi.
27. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida sil va nafas olish organlarining surunkali kasalliklari rivojlanishi xavfi mavjud guruhdagi bolalar uchun sinflar va tarbiyalanuvchilar guruhi to‘ldirilishi kamida 25 nafarni, ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida skolioz bilan kasallangan bolalar uchun sinflar va tarbiyalanuvchilar guruhi to‘ldirilishi esa — kamida 20 nafarni tashkil qiladi.
28. O‘quv yilining boshlanishi, darslar va ta’tillarning davomiyligi, shuningdek yakuniy davlat attestatsiyasini o‘tkazish va ta’lim olganligi to‘g‘risida davlat namunasidagi hujjatlarni berish tartibi qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadi.
29. Ta’lim olish, ixtiyoriy ravishda ijtimoiy foydali mehnat bilan shug‘ullanish, davolanish va dam olishni asosli ravishda uyg‘unlashtirishni ta’minlaydigan kun tartibi bolalarning ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida bo‘lishi muddatini hisobga olgan holda tuziladi.
30. Birinchi yarim yillikda I sinfda darsning davomiyligi — 35 daqiqa, ikkinchi yarim yillikda I sinfda va boshlang‘ich ta’lim (maktab)ning II — IV sinflarida-40 daqiqa, V va keyingi sinflarda — 45 daqiqa bo‘ladi.
31. Bolalarning mehnat tarbiyasi ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi pedagogik va tibbiy xodimlarining tibbiy ko‘rsatmalari hamda tavsiyalariga ko‘ra ta’limni egallangan mehnat ko‘nikmalari bilan uyg‘unlashtirish asosida amalga oshiriladi.
32. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida o‘quvchilar uchun turli to‘garaklar, qiziqishlariga ko‘ra klublar, seksiyalar (jumladan, shifokorlar tavsiyalariga ko‘ra sport seksiyalari) va bolalarning intellektual hamda ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga mo‘ljallangan studiyalar tashkil etiladi.
33. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida ta’lim jarayonining psixologik ta’minotini muassasa shtatidagi psixolog amalga oshiradi.
34. Bolalarni sog‘lomlashtirishga yo‘naltirilgan davolash-sog‘lomlashtirish, reabilitatsiya, sanitariya-gigiyena va profilaktika chora-tadbirlari ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining shtatdagi tibbiy va pedagog xodimlari hamda ta’lim muassasasiga biriktirilgan sog‘liqni saqlash muassasasining tibbiyot xodimlari tomonidan amalga oshiriladi.
35. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi tibbiyot xodimlari kasallikning qaytalanishi holatlari (retsidivlari), hamroh kasalliklar profilaktikasiga va bolalar sog‘lig‘ini yaxshilashga qaratilgan davolash-sog‘lomlashtirish va reabilitatsiya chora-tadbirlarini amalga oshiradi. Tibbiyot xodimlari o‘z ishlarida O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining tegishli me’yoriy-huquqiy hujjatlariga amal qilishadi.
36. Davolash jismoniy tarbiya mashqlari davolash jismoniy tarbiya instruktori yoki tegishli tayyorgarlikka ega bo‘lgan o‘qituvchi tomonidan o‘tkaziladi.
37. Davolash kurslari bilan belgilangan tibbiy sog‘lomlashtirish protseduralari har bir bola uchun mashg‘ulotlar jadvali bilan muvofiqlashtirilgan holda individual ravishda rejalashtiriladi.
38. Davolash davrida bolalar sog‘lig‘ini muhofaza qilish maqsadida tibbiyot xodimlari ishga layoqati past bolalarga hafta davomida qo‘shimcha dam olish kunlari berish orqali ehtiyotkorona munosabatda bo‘lish tartibiga amal qilishni, shuningdek haftaning bir kunini ochiq havoda, jismoniy mashqlar, sport tadbirlari hamda sayr qilishga tavsiya etishi mumkin.
39. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida har bir bola uchun tibbiy karta yuritiladi, bolaning muassasada bo‘lish muddati tugagach, ota-ona yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslarga undan ko‘chirma beriladi.
40. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida barcha tibbiy-sog‘lomlashtirish va reabilitatsiya chora-tadbirlarining to‘g‘ri tashkil etilishi hamda amalga oshirilishini nazorat qilish ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi joylashgan hududdagi sog‘liqni saqlash organlari tomonidan amalga oshiriladi.
41. Sog‘liqni saqlash organlari tomonidan ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga uning tibbiyot xodimlari shtatini to‘ldirishda, tibbiyot xodimlari malakasini oshirishda, konsultatsiya yordami ko‘rsatish va davolash-sog‘lomlashtirish ishlarining zamonaviy metodlarini joriy etishga malakali mutaxassislarni jalb etishda yordam ko‘rsatiladi.
42. O‘quvchilar, ota-onalar yoki ota-onalar o‘rnini bosuvchi shaxslar, pedagogik, tibbiy va boshqa xodimlar ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining ta’lim jarayoni ishtirokchilari hisoblanadi.
43. O‘quvchilar bepul umumiy o‘rta ta’lim olish, tibbiy xizmatdan foydalanish hamda ixtisoslashtirilgan sog‘lomlashtirish ta’lim muassasalari uchun belgilangan normalar asosida bepul oziq-ovqat bilan ta’minlanish, qiziqishlariga qarab turli to‘garaklar, klublar, seksiyalarga (jumladan, shifokor tavsiyasi bilan sport seksiyalariga ham), bolalarning intellektual va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishga qaratilgan studiyalarga qatnash huquqiga ega.
44. O‘quvchilar ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining ustavi va ichki tartibiga, shuningdek sanitariya normalari va qoidalariga amal qilishlari shart.
45. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi o‘quvchilarining boshqa huquq va majburiyatlari qonun hujjatlari va ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining ustavi bilan belgilanadi.
46. Tegishli kasbiy ma’lumotga, tayyorgarlikka hamda yuksak axloqiy sifatlarga ega shaxslar ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida pedagogik va tibbiy faoliyat bilan shug‘ullanish huquqiga egadir.
47. Ota-onalar va ota-onalar o‘rnini bosuvchi shaxslar bolalarning qonuniy huquq va manfaatlarini himoya qilish, ixtisoslashgan ta’lim muassasasining ta’lim-tarbiyaviy faoliyati, bolaga ko‘rsatilayotgan tibbiy va ijtimoiy yordam darajasi bilan tanishish huquqiga ega.
48. O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi bilan kelishilgan holda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari hamda Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi tomonidan tayinlangan direktor ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasiga bevosita rahbarlik qiladi.
Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi direktori lavozimiga qo‘yiladigan malaka talablari O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi hamda Xalq ta’limi vazirligi tomonidan belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
49. Direktor ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi nomidan ish yuritadi va uning manfaatlarini ifodalaydi, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda muassasa mol-mulkini boshqaradi va shartnomalarni imzolaydi.
ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi vakolatiga kiruvchi masalalar bo‘yicha qarorlar qabul qiladi va mazkur muassasaga yuklangan vazifalar va funksiyalarning bajarilishi uchun shaxsan javob beradi;
o‘z o‘rinbosarlarining vakolatlarini belgilaydi, ular o‘rtasida vazifalarni taqsimlaydi va ularning mas’ullik darajasini belgilaydi;
o‘z vakolatlari doirasida ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining barcha xodimlari uchun majburiy bo‘lgan buyruqlar chiqaradi va ko‘rsatmalar beradi;
moddiy-texnik bazani mustahkamlash, o‘quv-tarbiyaviy ishlarni takomillashtirish, malakali pedagog kadrlar bilan ta’minlash hamda maktab-internat faoliyatining boshqa masalalarini hal qilish bilan bog‘liq takliflarni tegishli xalq ta’limi organlariga kiritadi;
Keyingi tahrirga qarang.
51. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasida psixologik-tibbiy-pedagogik komissiya, pedagogik, uslubiy hamda homiylik kengashlari tashkil etiladi va faoliyat yuritadi. Ularning faoliyati tartibi O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi tomonidan belgilanadi.
52. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi faoliyatini moliyalashtirish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda quyidagilar hisobiga amalga oshiriladi:
53. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari tegishli moliya organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgan va qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tasdiqlangan xarajatlar smetalari asosida moliyalashtiriladi.
54. Shtatlar jadvali qonun hujjatlarida belgilangan tartibda namunaviy shtatlarga muvofiq tasdiqlanadi.
55. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi xodimlarining ish haqi qonun hujjatlariga muvofiq belgilanadi.
56. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari o‘quvchilari ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalari uchun oziq-ovqat mahsulotlarini iste’mol qilishning o‘rtacha sutkalik oqilona normalariga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari hisobiga oziq-ovqat bilan ta’minlanadi.
57. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasalarida o‘quvchilarni ta’minlash va o‘qitish uchun o‘quvchilarning ota-onalari va ota-onalarining o‘rnini bosuvchi shaxslardan to‘lov undirilmaydi.
58. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi vakolatli davlat organlari tomonidan belgilangan moliya va statistika hisobotlarini yuritadi.
59. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasining moliya-xo‘jalik faoliyatini nazorat qilish moliya organlari tomonidan amalga oshiriladi.
60. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasi qonun hujjatlariga muvofiq ta’lim masalalari bo‘yicha xalqaro faoliyatni amalga oshirish huquqiga ega.
61. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini qayta tashkil etish va tugatish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
62. Ixtisoslashtirilgan ta’lim muassasasini qayta tashkil etish yoki tugatish, qoidaga ko‘ra, o‘quv yili tugagach amalga oshiriladi, bunda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, viloyatlar xalq ta’limi boshqarmalari va Toshkent shahar xalq ta’limi bosh boshqarmasi ota-onalar va ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar bilan kelishgan holda o‘quvchilarni boshqa ta’lim muassasalariga o‘tkazish mas’uliyatini o‘z zimmasiga oladi.