LexUZ sharhi
Mazkur Farmon O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 30-apreldagi PF-6218-sonli “Milliy qonunchilik bazasini kompleks tizimlashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi Farmoniga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
Ijtimoiy adolatni ta’minlash, odamlarning qimmatli qog‘ozlarga va banklardagi omonatlarga bo‘lgan ishonchini mustahkamlash, aholining jamg‘armalarini himoya qilish maqsadida:
aholining 1992-yil 1-yanvargacha bo‘lgan holatiga ko‘ra va 1996-yil 1-yanvargacha amalda bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi bank muassasalarida omonatda turgan pul mablag‘larini;
aholining 1992-yil 1-yanvargacha bo‘lgan holatiga ko‘ra va 1996-yil 1-yanvargacha amalda bo‘lgan Davlat sug‘urta bosh boshqarmasi muassasalarida turgan hayotni, bolalarni sug‘urta qilish, nikoh kunida beriladigan uzoq muddatli sug‘urta shartnomalari to‘lovlarini bosqichma-bosqich indeksatsiya qilish zarur deb hisoblansin.
2. Belgilab qo‘yilsinki, O‘zbekiston Respublikasi bank muassasalaridagi va Davlat sug‘urta bosh boshqarmasi muassasalarida omonatlarda turgan pul mablag‘larini indeksatsiya qilish huquqiga O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari hamda respublikada doimiy yashovchi fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar egadirlar.
3. O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, “O‘zistiqbolstat” davlat qo‘mitasi, Markaziy bank, Xalq banki:
o‘tgan davrdagi narxlar indeksining o‘sishini hisobga olgan holda aholining 1-bandda ko‘rsatilgan omonatlarini indeksatsiya qilish bo‘yicha zarur hisob-kitoblarni amalga oshirsinlar;
aholining omonatlardagi indeksatsiya qilingan jamg‘armalarini, shuningdek uzoq muddatli sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta badallarini tabaqalashtirilgan holda to‘lashning yagona tartibi va muddatlari to‘g‘risidagi nizomni Vazirlar Mahkamasiga kiritsinlar.
barcha omonatlarni hamda hayotni, bolalarni va nikoh kunida beriladigan uzoq muddatli sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta badallarini ro‘yxatdan o‘tkazsinlar hamda ularni indeksatsiya qilsinlar;
1996-yil 1-martgacha bo‘lgan muddatda “Indeksatsiya” maxsus schyotlari ochsinlar, unga 1992-yil 1-yanvargacha bo‘lgan holatiga ko‘ra va 1996-yil 1-yanvargacha amalda bo‘lgan aholining omonatlardagi pul mablag‘larini kiritsinlar;
1996-yil 1-iyulgacha bo‘lgan muddatda O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari tomonidan pasport, respublikada doimiy yashovchi fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar tomonidan yashash guvohnomasi, harbiy xizmatchilar tomonidan pasportning o‘rnini bosuvchi tegishli hujjatlar taqdim etilishiga ko‘ra ochilgan “Indeksatsiya” maxsus schyotlari bo‘yicha omonat daftarchalari bersinlar;
aholiga omonatlardagi indeksatsiya qilingan pul mablag‘larini va uzoq muddatli sug‘urta shartnomalari bo‘yicha sug‘urta badallarini to‘lashni 1996-yil 1-iyuldan boshlab, to‘lov yiliga bog‘liq ravishda tabaqalashtirilgan miqdorlarda, o‘n yil davomida bosqichma-bosqich amalga oshirsinlar.
5. 1992-yilning 1-yanvardagi holatiga ko‘ra, va 1996-yil 1-yanvargacha amalda bo‘lgan aholi omonatlariga ega bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi tijorat banklarining ko‘rsatib o‘tilgan omonatlarni manbalari hisobidan indeksatsiya qilish to‘g‘risidagi taklifi qabul qilinsin.
6. O‘zbekiston Respublikasi Xalq bankiga, tijorat banklariga aholining omonatlardagi tiklangan pul mablag‘lariga “yo‘qlab olinadigan” omonatlar bo‘yicha amaldagi belgilangan foiz stavkalaridan kelib chiqib yillik foizlar to‘lash tavsiya etilsin.
Inflatsiya darajasini hisobga olgan holda har yili foiz stavkalari miqdorlari qayta ko‘rib chiqilsin.
7. Aholi omonatlarini va Davlat sug‘urtasi shartnomalari bo‘yicha to‘lovlarni to‘lash bilan bog‘liq xarajatlarni qoplash uchun Xalq banki huzurida “Qoplash fondi” respublika jamg‘armasi tashkil etilsin.
O‘zbekiston Respublikasi Xalq banki huzuridagi “Qoplash fondi” respublika jamg‘armasi to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin
Davlat budjeti mablag‘lari, shuningdek bank muassasalarining, budjetdan tashqari fondlarning mablag‘lari, yuridik va jismoniy shaxslarning ixtiyoriy badallari “Qoplash fondi”ni shakllantirish manbalari etib belgilansin.
Oldingi tahrirga qarang.
(8-band O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2000-yil 19-sentabrdagi PF-2714-sonli Farmoniga muvofiq o‘z kuchini yo‘qotgan— Oliy Majlis Axborotnomasi, 2000-y., 9-10-son, 270-modda)
9. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi bir hafta muddatda mazkur Farmonning bajarilishini ta’minlash yuzasidan qaror qabul qilsin.
“Qoplash fondi” respublika jamg‘armasi aholining 1999-yil 1-yanvargacha bo‘lgan holatiga ko‘ra va 1996-yil 1-yanvargacha amalda bo‘lgan omonatlari va sug‘urta badallarini indeksatsiya qilish hamda omonatchilarning indeksatsiya qilingan pul mablag‘larini to‘lash bilan bog‘liq xarajatlarni qoplash uchun tashkil etiladi.
Nizom “Qoplash fondi” respublika jamg‘armasini shakllantirish manbalari va undan foydalanish tartibini belgilab beradi. Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi, barcha banklar va budjetdan tashqari fondlar tomonidan bajarilishi majburiydir.
1. “Qoplash fondi” Moliya vazirligi, Markaziy bank, Xalq banki, tijorat banklari, budjetdan tashqari fondlarning yillik badallari yuridik va jismoniy shaxslarning ixtiyoriy badallari hisobidan shakllantiriladi.
2. “Qoplash fondi”ning 50 foizi budjet mablag‘lari hisobidan, 50 foizi esa banklarning, budjetdan tashqari fondlarning mablag‘lari, yuridik va jismoniy shaxslarning ixtiyoriy badallari hisobidan shakllantiriladi.
3. Moliya vazirligi, Markaziy bank, Xalq banki, tijorat banklari, budjetdan tashqari fondlarning yillik badallari miqdorlari tegishli yilga yil choraklari bo‘yicha taqsimlangan holda mablag‘larga bo‘lgan ehtiyojni hisobga olib xalq bankining hisob-kitoblari asosida belgilanadi.
4. Xalq bankining kelasi yilga hisob-kitoblari Aholining omonatlardagi va davlat sug‘urtasi bo‘yicha pul mablag‘lari indeksatsiya qilish bo‘yicha respublika komissiyasiga har bir yilning 1-oktabridan kechikmasdan taqdim etiladi.
5. Moliya vazirligi respublika budjetini shakllantirishda har yili “Qoplash fondi”ni to‘ldirish uchun ajratiladigan mablag‘larni yil choraklari bo‘yicha taqsimlagan holda bir yilga zarur mablag‘larni nazarda tutadi.
6. Xalq bankida “Qoplash fondi”ga tushuvchi mablag‘larni jamlash va hisobga olish uchun maxsus schyot ochiladi.
7 Markaziy bank, Xalq banki, tijorat banklari, budjetdan tashqari fondlar har yili “Qoplash fondi” badallari uchun har bir yilga Aholining omonatlardagi va davlat sug‘urtasi bo‘yicha pul mablag‘larini indeksatsiya qilish bo‘yicha respublika komissiyasi tomonidan belgilanadigan ulushlarda zarur mablag‘larni nazarda tutadilar.
8 Moliya vazirligi, Markaziy bank, Xalq banki, tijorat banklari va budjetdan tashqari fondlar yilning har choragida (chorakning birinchi oyining 10-kuniga qadar) “Qoplash fondi”ga respublika komissiyasi belgilagan miqdorlarda mablag‘ o‘tkazadilar.
9 1997-yildan boshlab “Qoplash fondi” mablag‘larini shakllantirish chog‘ida ushbu fondning bo‘sh turgan mablag‘larini kredit resurslari sifatida bozor stavkalari bo‘yicha tijorat banklariga berishdan olinadigan daromadlar hisobga olinadi.
“Qoplash fondi”di “Indeksatsiya” maxsus schyotlaridan aholiga indeksatsiya qilingan summalarni to‘lash uchun foydalaniladi.
Xalq banki muassasalaridagi “Indeksatsiya” maxsus schyotlarida yo‘qlab olinmagan summalar mavjud bo‘lgan taqdirda, ushbu mablag‘lardan tijorat banklariga bozor stavkalari bo‘yicha beriladigan kredit resurslar sifatida foydalaniladi.
O‘zbekiston Respublikasi Xalq banki “Qoplash fondi”ga mablag‘larning o‘z vaqtida tushishini hamda aholiga indeksatsiya qilingan summalar berishini har oyda hisobga olib boradi va doimiy nazoratni amalga oshiradi.
Xalq banki yilni har choragida tugagan yil choragidan keyingi oyning 10-kunigacha O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga “Qoplash fondi”ga mablag‘lar tushishi va ulardan foydalanish haqida hisobot taqdim etadi.
“Qoplash fondi” respublika jamg‘armasiga mablag‘lar tushishi va sarflanishi ustidan nazorat O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga yuklatiladi.