LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 2018-yil 19-maydagi 17-sonli “O‘zbekiston Respublikasining Iqtisodiy protsessual kodeksi qabul qilinganligi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumi va Oliy xo‘jalik sudi Plenumining ayrim qarorlariga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish, shuningdek ayrimlarini o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1998-yil 4-martdagi “Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning iqtisodiy nochorligi va shartnoma majburiyatlarining bajarilishi uchun mansabdor shaxslarning javobgarligini kuchaytirish to‘g‘risida”gi Farmonida qator xo‘jalik yurituvchi subyektlar rahbarlarining boqimandalik kayfiyati, mas’uliyatsizligi, tashabbussizligi, shartnoma majburiyatlarining buzilishi korxonalarni iqtisodiy nochorlik, bankrotlikka olib kelayotganligi qayd etilgan. Shunga qaramasdan xo‘jalik nizolarini ko‘rib chiqish jarayonida xo‘jasizlik, pul mablag‘larini behuda sarflash va ulardan maqsadsiz foydalanish holatlariga yetarlicha baho berilmay kelinmoqda.
Iqtisodiyot sohasida qonunchilikni mustahkamlash va huquqbuzarlikning oldini olishda xo‘jalik sudlarining rolini oshirish maqsadida xo‘jalik sudlariga nizolarni ko‘rish jarayonida jinoyat alomatlari aniqlangan holatlarda xo‘jalik yurituvchi subyektlar mansabdor shaxslariga nisbatan jinoiy ishlar qo‘zg‘atish, ma’muriy javobgarlik choralarini qo‘llash, aybdor shaxslar hisobidan keltirilgan zararni qoplash, rahbar va boshqa xodimlarni egallab turgan lavozimlaridan ozod etishgacha bo‘lgan intizomiy choralar ko‘rish haqida taqdimnomalar kiritish huquqlari berilgan.
Xo‘jalik sudlarida O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 1998-yil 4-martdagi “Xo‘jalik yurituvchi subyektlarning iqtisodiy nochorligi va shartnoma majburiyatlarining bajarilishi uchun mansabdor shaxslarning javobgarligini kuchaytirish to‘g‘risida”gi Farmonini tatbiq etish bilan bog‘liq bo‘lgan masalalar kelib chiqayotganligi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasi Oliy xo‘jalik sudi Plenumi qaror qiladi :
1. Xo‘jalik sudlarining e’tibori ularning iqtisodiyot sohasida qonunchilikni mustahkamlash va huquqbuzarlikning oldini olishdagi rolini oshirish zarurligiga qaratilsin. Pul mablag‘lari va boshqa mulkdan oqilona foydalanmaslik, to‘lov intizomini buzganlik, shartnoma majburiyatlarini bajarmaslik va korxonalarni bankrotlik darajasiga olib kelganlik holatlari aniqlangan hollarda sudlar rahbar va boshqa shaxslarni qonunchilikka muvofiq javobgarlikka tortishlari zarur.
Sudlar xo‘jalik nizolarini ko‘rib chiqish jarayonida korxonalar tomonidan shartnoma majburiyatlarining buzilishi, ularni iqtisodiy nochorlik va bankrotlikka olib kelgan hamma holatlarni aniqlashlari lozim.
6. Sudlarga Prezidentning 1998-yil 4-martdagi Farmonida nazarda tutilgan sudlarining ma’muriy javobgarlik choralarini qo‘llash haqidagi vakolati xo‘jalik nizolarini ko‘rish jarayonida huquqbuzarlik aniqlangan hollarida qo‘llanilishi mumkin.ekanligi tushuntirilsin.
6.1. Ma’muriy jazo huquqbuzarlik aniqlangan kundan boshlab ikki oydan kechiktirilmay qo‘llanilishi mumkin.
Davomli huquqbuzarliklar bo‘yicha ikki oylik muddat dastlabki qonunbuzarlik sodir etilgan paytdan emas, balki ushbu qonunbuzarlikning aniqlanishi va oshkor bo‘lishi paytidan boshlab hisoblanadi.
Davomli huquqbuzarlik tugatilmagan taqdirda yoki sudda nizo ko‘rilishidan ikki oyga yetmasdan tugatilgan bo‘lsa, u holda ushbu holat aniqlangan kun huquqbuzarlikning oshkor bo‘lgan kuni deb hisoblanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
6.4. Ma’muriy jazo qo‘llash haqidagi xo‘jalik sudining qaroriga shikoyat (protest) apellatsiya (kassatsiya) tartibida ko‘rib chiqiladi.
Keyingi tahrirga qarang.