LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 1-avgustdagi 571-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi va uning tizimidagi tarkibiy bo‘linmalar hamda respublika va hududiy arxitektura-shaharsozlik kengashlari to‘g‘risidagi nizomlarni tasdiqlash haqida”gi qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi tizimi hududiy bo‘linmalari rahbarlarini tayinlash tartibini takomillashtirish to‘g‘risida” 2009-yil 15-sentabrdagi PQ-1190-son qaroriga muvofiq Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:
Qoraqalpog‘iston Respublikasi davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, viloyatlar va Toshkent shahar arxitektura va qurilish bosh boshqarmalari to‘g‘risidagi namunaviy nizom 1-ilovaga muvofiq;
shahar va tuman arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi) to‘g‘risidagi namunaviy nizom 2-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2003-yil 2-dekabrdagi 538-son qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2003-y., 12-son, 128-modda) 3-ilovaga muvofiq o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritilsin.
Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi to‘g‘risidagi nizomni hamda viloyatlar va Toshkent shahar arxitektura va shaharsozlik bosh boshqarmalari, shahar (tuman) arxitektura va shaharsozlik bo‘limlarining namunaviy nizomlarini tasdiqlash to‘g‘risida” 1993-yil 1-dekabrdagi 580-son qarori;
Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish (“Davarxitektqurilish”) qo‘mitasini tashkil etish va uning faoliyati masalalari to‘g‘risida” 1993-yil 30-avgustdagi 441-son qarorining 2-bandi o‘z kuchini yo‘qotgan deb hisoblansin.
4. Vazirliklar va idoralar bir oy muddatda o‘z normativ-huquqiy hujjatlarini ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar.
5. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari B. Xo‘jayev zimmasiga yuklansin.
1. Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasi Shaharsozlik kodeksiga va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2003-yil 2-dekabrdagi 538-son qaroriga asosan O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasining (keyingi o‘rinlarda “Davarxitektqurilish” qo‘mitasi deb yuritiladi) Qoraqalpog‘iston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, viloyatlar va Toshkent shahar arxitektura va qurilish bosh boshqarmalarining (keyingi o‘rinlarda Bosh boshqarma deb ataladi) maqomi, vazifalari, funksiyalari, vakolatlari va javobgarligini belgilaydi.
“Davarxitektqurilish” qo‘mitasi tizimidagi Bosh boshqarma respublikada arxitektura va shaharsozlikni boshqarish organlarining yagona tizimidagi hududiy bo‘g‘in (Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahar) hisoblanadi, o‘z faoliyatida “Davarxitektqurilish” qo‘mitasiga, tegishincha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlariga bo‘ysunadi.
2. Bosh boshqarma o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, ushbu Nizomga, boshqa qonun hujjatlariga, shuningdek “Davarxitektqurilish” qo‘mitasining buyruqlari, qarorlari va farmoyishlariga amal qiladi.
3. Bosh boshqarma “Davarxitektqurilish” qo‘mitasining vakolati doirasiga kiruvchi vazifalarni o‘zi faoliyat ko‘rsatayotgan hududda amalga oshiruvchi davlat organi — yuridik shaxs hisoblanadi, O‘zbekiston Respublikasi Davlat gerbi tasviri tushirilgan va o‘z nomi davlat tilida yozilgan muhrga, banklarda hisob raqamlariga ega bo‘ladi.
shaharsozlik faoliyati sohasida davlat siyosatini amalga oshirish, hududlarning an’anaviyligiga e’tibor berib, zamonaviy arxitektura va shaharsozlik talablarini va texnologiyalarni hisobga olgan holda hududlarni rivojlantirishni rejalashtirish, hududni rejalashtirish tarhlari hamda tumanlarni (tumanlar guruhlarini) rejalashtirish loyihalari, aholi punktlarining bosh rejalari, batafsil rejalashtirish loyihalari va o‘z hududlariga oid boshqa shaharsozlik hujjatlari ishlab chiqilishini, ularning ma’qullanishini va ekspertizadan o‘tkazilishini hamda tasdiqlanishini tashkil etish;
shahar va qishloq aholi punktlarini rejalashtirish va qurish loyihalarida shaharsozlik to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga, shaharsozlik normalari va qoidalari talablariga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshirish hamda qishloq xo‘jaligi korxonalari hududlarini me’moriy rejalashtirish va tashkil qilish;
shaharsozlik faoliyati sohasida yagona ilmiy va texnika siyosatini amalga oshirish, tegishli axborot bazasini yaratish;
mahalliy davlat hokimiyati organlariga shaharsozlik faoliyati obyektlarini joylashtirish hamda tegishli hududda muhandislik, transportga oid va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish yuzasidan takliflar kiritish;
tegishli hududdagi shaharsozlik faoliyati obyektlari bo‘yicha loyihalashtirish ishlarini va kompleks muhandislik qidiruvlarini hamda shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiquvchilarning mualliflik nazoratini muvofiqlashtirib borish;
kapital qurilishda iqtisodiy islohotlarning borishini muvofiqlashtirish va uning monitoringini olib borish, kapital qurilishda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish bo‘yicha takliflar tayyorlash hamda viloyat hokimligi va “Davarxitektqurilish” qo‘mitasiga taqdim etish;
loyihalashtirish va pudrat ishlari, qurilish materiallari bozorlarida raqobat muhitini yanada shakllantirish bo‘yicha takliflar kiritish;
shaharlar, qishloq aholi punktlari va qishloqlar orasidagi hududlarni rejalashtirish va qurishda shaharsozlik normalari, qoidalari va standartlariga rioya etilishi, arxitektura yodgorliklari va madaniy meros obyektlari saqlab qolinishini hisobga olgan holda ularning arxitektura-rejalashtirilishi va arxitektura-badiiy sifatlari bo‘yicha nazorat ishlarini olib borish va arxitektura va shaharsozlikda milliy va madaniy an’analarni rivojlantirish ishlarini muvofiqlashtirib borish.
shaharsozlik faoliyati sohasida davlat siyosatini amalga oshiradi, hududlarning an’anaviyligiga e’tibor berib, zamonaviy arxitektura va shaharsozlik talablarini va texnologiyalarni hisobga olgan holda hududlarni rivojlantirish, hududni rejalashtirish tarhlari hamda tumanlarni (tumanlar guruhlarini) rejalashtirish loyihalari, aholi punktlarining bosh rejalari, batafsil rejalashtirish loyihalari va o‘z hududlariga oid boshqa shaharsozlik hujjatlari ishlab chiqilishini, ularning ma’qullanishini va ekspertizadan o‘tkazilishini hamda tasdiqlanishini tashkil etadi;
shahar va qishloq aholi punktlarini rejalashtirish va qurish loyihalarida shaharsozlik to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga, shaharsozlik normalari va qoidalari talablariga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi hamda qishloq xo‘jaligi korxonalari hududlarini me’moriy rejalashtirish va tashkil qilish ishlarini muvofiqlashtirib boradi;
shaharsozlik faoliyati sohasida yagona ilmiy va texnika siyosatini amalga oshiradi, tegishli axborot bazasini yaratadi;
mahalliy davlat hokimiyati organlariga shaharsozlik faoliyati obyektlarini joylashtirish hamda tegishli hududda muhandislik, transportga oid va ijtimoiy infratuzilmalarni rivojlantirish yuzasidan takliflar kiritadi;
tegishli hududdagi shaharsozlik faoliyati obyektlari bo‘yicha loyihalashtirish ishlarini va kompleks muhandislik qidiruvlarini hamda shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiquvchilarning mualliflik nazoratini muvofiqlashtirib boradi;
kapital qurilishda iqtisodiy islohotlarning borishini muvofiqlashtiradi va uning monitoringini olib boradi;
kapital qurilishda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish bo‘yicha takliflar tayyorlaydi va mahalliy davlat hokimiyati organiga hamda “Davarxitektqurilish” qo‘mitasiga taqdim etadi;
loyihalashtirish va pudrat ishlari, qurilish materiallari bozorlarida raqobat muhitini yanada rivojlantirish bo‘yicha takliflar kiritadi;
shaharlar, qishloq aholi punktlari va qishloqlar orasidagi hududlarni rejalashtirish va qurishda shaharsozlik normalari, qoidalari va standartlariga rioya etilishi, arxitektura yodgorliklari va madaniy meros obyektlari saqlab qolinishini hisobga olgan holda ularning arxitektura-rejalashtirilishi va arxitektura-badiiy sifatlari bo‘yicha nazorat ishlarini olib boradi hamda arxitektura va shaharsozlikda milliy va madaniy an’analarni rivojlantirish ishlarini muvofiqlashtirib boradi;
shaharsozlik faoliyati sohasida shaharsozlik normalari va qoidalari, boshqa qonun hujjatlarini ishlab chiqish va tasdiqlashda qatnashadi, taklif kiritadi, shaharsozlik normalari va qoidalariga rioya etilishi ustidan doimiy monitoring olib boradi;
hududlarni rejalashtirish tarhlari va umumdavlat ahamiyatiga ega bo‘lgan alohida tartibga solinadigan shaharsozlik obyektlarining shaharsozlik hujjatlari ishlab chiqilishida, shuningdek shaharsozlik faoliyati sohasida ilmiy-tadqiqot ishlarida qatnashadi;
mahalliy davlat hokimiyati organiga shahar, shahar posyolkalari va qishloq aholi punktlarining chegaralarini belgilash to‘g‘risida takliflar kiritadi;
kapital qurilishda iqtisodiy islohotlarning borishi va uning ahvoli, loyiha va qurilish tashkilotlarida, qurilish sanoati korxonalarida reyting baholarini aks ettiruvchi ko‘rsatkichlar tizimi bo‘yicha tahlillarni olib boradi;
loyihalash va pudrat tashkilotlari, qurilish sanoati korxonalari va investitsiya faoliyatining boshqa qatnashchilari, shuningdek qurilish materiallari, konstruksiyalari va buyumlarining narxlari, qurilish mashinalari va mexanizmlari qiymati, transport xarajatlari, hududlardagi tashkilotlar, korxonalar bo‘yicha quruvchi ishchilarning ish haqi to‘g‘risidagi ma’lumotlar to‘plamini shakllantiradi;
muhandislik izlanishlari sohasida yagona texnikaviy siyosatni amalga oshiradi, kapital qurilish uchun kompleks muhandislik izlanishlarining davlat fondini yaratadi;
shaharsozlik faoliyati sohasida qoida buzilishlari uchun qonun hujjatlarida nazarda tutilgan moliyaviy va boshqa jazolarni belgilangan tartibda qo‘llaydi, qonun hujjatlarida nazarda tutilmagan hollarda yo‘l qo‘yilgan qoida buzilishlarida aybdor bo‘lgan yuridik va mansabdor shaxslarni javobgarlikka tortish uchun huquqni muhofaza qilish organlariga beradi;
Keyingi tahrirga qarang.
manfaatdor tashkilotlar, idoralar, mahalliy davlat hokimiyati va boshqaruv organlari bilan birgalikda shaharsozlik faoliyatida tarkibiy, ilmiy-texnik va iqtisodiy siyosatning asosiy yo‘nalishlarini belgilashda ishtirok etadi;
shaharsozlik faoliyati, investitsiya jarayonini boshqarish, shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqish, pudrat ishlari va qurilish materiallari bozorini takomillashtirish, yangi texnika va qurilish-montaj ishlariga zamonaviy texnologiyalarni qo‘llash masalalari bo‘yicha xorijiy mamlakatlar va tashkilotlar bilan xalqaro ilmiy-texnik va iqtisodiy hamkorlikni amalga oshirishda viloyatdagi korxona va tashkilotlarga yaqindan yordam beradi, xorijiy hamkorlar bilan to‘g‘ridan to‘g‘ri aloqalar o‘rnatishda ko‘maklashadi;
o‘z vakolatlari doirasida shaharsozlik faoliyati sohasida mutaxassislar tayyorlash va ularning malakasini oshirib borishni tashkil etadi;
aholini shaharsozlik faoliyati to‘g‘risidagi ma’lumotlar bilan muntazam ravishda xabardor qilib boradi;
mahalliy davlat organlariga hududdagi shaharsozlik faoliyati obyektlarini joylashtirish, muhandislik, transport va ijtimoiy infratuzilma obyektlarini rivojlantirish bo‘yicha takliflar kiritadi;
binolar, inshootlar va boshqa turdagi obyektlar loyihalarini ko‘rib chiqadi va tasdiqlash uchun rozilik beradi;
tegishli hududdagi shaharsozlik faoliyatiga doir loyihalashtirish, kompleks muhandislik-qidiruv ishlari, mualliflik nazorati tashkil etilishi, shuningdek, qurilish, qurilish-ta’mirlash ishlari arxitektura-shaharsozlik talablariga rioya etilishini muvofiqlashtiradi;
tegishli hududdagi shaharsozlik hujjatlarini ekspertizadan o‘tkazish boshqarmasi, davlat arxitektura-qurilish nazorati hududiy inspeksiyasining va qurilishda tanlov savdolari va narxlarni shakllantirish hududiy konsalting markazining arxitektura-shaharsozlikka doir faoliyatini muvofiqlashtirib boradi;
qurilish qoidalari va boshqa hujjatlarni, kapital ta’mirlash, restavratsiya, obodonlashtirish, landshaft va shaharsozlik dizayniga oid hujjatlarni ishlab chiqadi va tasdiqlash uchun “Davarxitektqurilish” qo‘mitasiga taqdim etadi;
tasdiqlangan shaharsozlik hujjatlari asosida hududlardagi yerlardan unumli foydalanish bo‘yicha mahalliy davlat hokimiyati organiga takliflar kiritadi;
hududni rivojlantirish borasidagi shaharsozlik hujjatlari, aholi punktlarining bosh rejalari, batafsil rejalashtirish loyihalari asosida barcha turdagi qurilish obyektlari uchun yer uchastkalarini belgilaydi hamda bu to‘g‘rida hokimning qarori loyihasini tayyorlaydi;
madaniy meros obyektlarini saqlash, restavratsiya qilish va foydalanish va ularning muhofaza hududlarini aniqlash bo‘yicha chora-tadbirlarni belgilaydi;
qurilishi tugallangan fuqarolik, ijtimoiy, kommunal hamda ishlab chiqarish obyektlarini qabul qilishda qonunlarda belgilangan tartibda qatnashadi;
tasdiqlangan shaharsozlik hujjatlari asosida qurilish obyektlarini joylashtirish, barcha turdagi qurilish obyektlari uchun yer tanlash va ajratish to‘g‘risida mahalliy davlat organlarining qarorlari asosida ajratilgan yer maydonlarini naturada belgilash va chegaralash ishlarini amalga oshiradi;
aholi punktlarining bosh rejalarida va mufassal rejalashtirish loyihalarida ko‘zda tutilmagan obyektlarni maydonlarda joylashtirishda loyiha tashkiloti (muallif) bilan kelishish ishlarini olib boradi;
tasdiqlangan shaharsozlik hujjatlari asosida shaharsozlik faoliyati obyektlarini loyihalashtirish uchun, ya’ni qurilish, kapital rekonstruksiya qilish, kapital ta’mirlash, hududlarni obodonlashtirish hamda bino va inshootlar restavratsiyasi, shu bilan birga muhandislik, transport infratuzilmasi uchun arxitektura-rejalashtirish topshiriqlarini (ART-1 va ART-2) ishlab chiqadi, tasdiqlaydi va quruvchi — buyurtmachilarga taqdim etadi;
tasdiqlangan shaharsozlik hujjatlari asosida yakka tartibda uy-joy qurish uchun qurilish pasportini ishlab chiqadi, tasdiqlaydi va quruvchi-buyurtmachilarga taqdim etadi;
shahar, tuman arxitektura va qurilish boshqarma (bo‘lim)lari, ular huzuridagi xo‘jalik hisobidagi ishlab chiqarish bo‘limlariga va yakka tartibda uy-joy qurilishini muvofiqlashtirish, nazorat qilish va monitoring o‘tkazish bo‘yicha sektorlarga rahbarlik qiladi, shuningdek mulkchilik shakllaridan qat’i nazar, tegishli hududdagi loyihalash tashkilotlari faoliyatini muvofiqlashtirish ishlarini olib boradi;
shaharsozlik kadastrini, yer ajratish va imorat qurishga oid joriy tezkor rejalar tuzish, yer osti muhandislik kommunikatsiyalari joylashishini ro‘yxatga olish, navbatchi rejalarni va muhandislik-geologiya ishlanmalari atlaslarini yuritish bo‘yicha ishlarini tashkil etadi;
yer uchastkalarini ajratish, loyiha-rejalashtirish hujjatlarini saqlashga doir yagona texnik arxivni tashkil etadi;
6. Bosh boshqarma o‘ziga yuklangan vazifalar va funksiyalarni amalga oshirish uchun quyidagi huquqlarga ega:
arxitektura va qurilish sohasidagi muhim masalalarni ko‘rib chiqish bo‘yicha hududiy idoralararo komissiyalar tashkil etish;
shaharsozlik, ekologik talablarga va arxitektura organlari tomonidan berilgan arxitektura-rejalashtirish topshiriqlariga (ART-1 va ART-2) javob bermaydigan loyihalarga rozilik berishni rad etish;
amaldagi yo‘riqnomalar va me’yoriy hujjatlar talablarini buzgan holda yoki belgilangan tartibda berilgan ruxsatnomasiz olib borilayotgan topogeodeziya va muhandislik-geologiya qidiruv-rejalashtirish va qazish ishlarini amalga oshirishni to‘xtatish;
o‘z vakolatlari doirasida shaharsozlik faoliyati sohasida kapital qurilishdagi iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish masalalari yuzasidan takliflar ishlab chiqilishini muvofiqlashtirish;
o‘z vakolatiga kiruvchi masalalarni hal etish uchun zarur bo‘lgan hujjatlarni hududdagi tashkilotlar, korxonalar, muassasalardan, mahalliy hokimiyat va boshqaruv organlaridan so‘rash va belgilangan tartibda olish;
ilmiy-tadqiqot, texnologiya, loyiha-konstruktorlik tashkilotlarini, ta’lim muassasalarini va boshqa tashkilotlar mutaxassislarini, shuningdek olimlarni shaharsozlikka, arxitektura va qurilishga oid hujjatlarni ishlab chiqishga belgilangan tartibda jalb etish;
shaharsozlik faoliyati sohasida eng yaxshi loyihaning ilmiy-texnik ishlanmalarini hamda hududlarni rivojlantirishni rejalashtirish va qurish loyihalarini tanlash maqsadida mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlari, yirik tashkilotlar va O‘zbekiston Respublikasi arxitektorlar uyushmasi bilan birgalikda belgilangan tartibda loyihalarni ishlab chiqish uchun tanlovlar o‘tkazish va tanlov komissiyalarini tashkil etish;
“Davarxitektqurilish” qo‘mitasiga amaldagi qonunlarni, shaharsozlik, ekologik va boshqa me’yoriy talablarni buzgan holda ishlayotgan loyiha, qurilish va ishlab chiqarish tashkilotlarining loyihalash, qurilish va qurilish mahsulotlarini ishlab chiqarish huquqini beruvchi litsenziyalarini olib qo‘yish to‘g‘risida takliflar kiritish;
tegishli arxitektura-shaharsozlik faoliyati bilan shug‘ullanish uchun loyihalarni ishlab chiqishga, mulkchilik shaklaridan qat’i nazar, korxonalar va tashkilotlarga litsenziyalar berish uchun belgilangan tartibda “Davarxitektqurilish” qo‘mitasiga takliflar kiritish;
amaldagi yo‘riqnoma va qoidalarga zid holda yoki belgilangan tartibda beriladigan ruxsatnomasiz bajarilayotgan topogeodeziya va muhandislik-geologiya qidiruv hamda unga bog‘liq ishlar va kavlash ishlari olib borilishini to‘xtatish;
o‘z faoliyatida quyi va boshqa yetakchi loyiha, qidiruv va ilmiy-tadqiqot tashkilotlari bilan o‘zaro ijodiy hamkorlikni amalga oshirish;
shaharsozlik faoliyati sohasida davlat siyosatini amalga oshirish, zamonaviy arxitektura va shaharsozlik talablari, texnologiyalarini hisobga olgan holda hududlarni rejalashtirish va qurishning ilmiy asoslangan tarhlari tayyorlanishini ta’minlash;
kapital qurilishni yanada iqtisodiy isloh qilish masalalarini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni tatbiq etish va ular monitoringini olib borish, narxlarni shakllantirish, pudrat ishlari va qurilish materiallari bozorini rivojlantirish usullarini takomillashtirish;
shaharlar, qishloq aholi punktlari va qishloqlar orasidagi hududlarni rejalashtirish va qurishda shaharsozlik normalari, qoidalari va standartlariga rioya etilishi, arxitektura yodgorliklari va madaniy meros obyektlari saqlab qolinishini hisobga olgan holda ularning arxitektura-rejalashtirilish va arxitektura-badiiy sifatlari bo‘yicha nazorat ishlarini olib borish va arxitektura va shaharsozlikda milliy va madaniy an’analarni rivojlantirish ishlarini muvofiqlashtirib borish.
8. Bosh boshqarmaga O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Devonining Tashkiliy-nazorat xizmati bilan kelishgan holda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining farmoyishiga muvofiq lavozimga tayinlanadigan va ozod qilinadigan boshliq — bosh arxitektor rahbarlik qiladi.
Bosh boshqarma boshlig‘i lavozimi bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Respublika arxitektura-shaharsozlik Kengashining a’zosi hisoblanadi.
Bosh boshqarma ta’minoti xarajatlarini mablag‘ bilan ta’minlash davlat budjeti mablag‘lari hamda budjetdan tashqari mablag‘lar hisobiga amalga oshiriladi.
Bosh boshqarmaning o‘z vakolatlari doirasida shaharsozlik va shaharsozlik faoliyati sohasida qabul qilgan qarorlarining bajarilishi yuridik va jismoniy shaxslar uchun majburiydir.
Bosh boshqarmaning shtat jadvali moliya organlarida ro‘yxatdan o‘tgandan keyin “Davarxitektqurilish” qo‘mitasi raisi tomonidan tasdiqlanadi.
Shaharsozlik va arxitektura yechimlari, arxitektura bilan uyg‘unlashgan monumental-dekorativ san’at asarlari, shaharsozlik hujjatlari, bino, inshoot, majmua loyihalarini qurish, ekspertiza qilish va sifatini baholash maqsadida Bosh boshqarma huzurida doimiy idoralararo organ — arxitektura-shaharsozlik Kengashi tuziladi. U o‘z ishini “Davarxitektqurilish” qo‘mitasi raisi tomonidan tasdiqlangan Nizom asosida tashkil qiladi va maslahat beruvchi organ hisoblanadi.
Arxitektura-shaharsozlik Kengashining shaxsiy tarkibi “Davarxitektqurilish” qo‘mitasi tomonidan tasdiqlanadi.
shahar va tuman arxitektura va qurilish boshqarma (bo‘lim)lari huzuridagi xo‘jalik hisobidagi ishlab chiqarish bo‘limlari.
Bosh boshqarma faoliyatiga rahbarlik qiladi va Bosh boshqarmaga yuklangan vazifalar va funksiyalar bajarilishi uchun shaxsan javobgar bo‘ladi;
shaharsozlik va arxitektura faoliyati to‘g‘risidagi qonunchilikni buzish holatlari yuzasidan aybdor shaxslarni belgilangan tartibda javobgarlikka tortish bo‘yicha qaror qabul qiladi;
Davlat hokimiyati organlarida, huquqni muhofaza qilish organlarida va sudda, tashkilotlar, muassasalar va korxonalarda Bosh boshqarma manfaatini himoya qiladi;
kadrlar zaxirasini tayyorlash, tanlash, joy-joyiga qo‘yish, qayta tayyorlash va malaka oshirish masalalarini hal qiladi, xodimlarning oylik maoshlariga ustamalar tayinlaydi;
Bosh boshqarma xodimlari ichki mehnat tartibi qoidalariga, lavozimlar yo‘riqnomasi talablariga hamda xizmatga oid hujjatlar bilan ishlash tartibiga rioya qilishini ta’minlaydi;
yuksak mehnat natijalariga erishgan Bosh boshqarma va unga tegishli tashkilotlar xodimlarini belgilangan tartibda davlat mukofotlari va boshqa unvonlarga taqdim etadi hamda boshqa rag‘batlantirish choralarini qo‘llaydi;
O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga muvofiq buxgalteriya hisob-kitobi va statistika hisoboti tashkil qilinishiga javobgar bo‘ladi.
11. Bosh boshqarmani qayta tashkil etish va tugatish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
1. Mazkur Nizom O‘zbekiston Respublikasi Shaharsozlik kodeksiga va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2003-yil 2-dekabrdagi 538-son qaroriga asosan O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi (keyingi o‘rinlarda “Davarxitektqurilish” qo‘mitasi deb yuritiladi) tizimidagi shahar va tuman arxitektura va qurilish boshqarma (bo‘lim)lari maqomi, vazifalari, funksiyalari, vakolatlari va javobgarligini belgilaydi.
Shahar va tuman arxitektura va qurilish boshqarma (bo‘lim)lari o‘z faoliyatida tegishincha Qoraqalpog‘iston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, viloyatlar va Toshkent shahar arxitektura va qurilish bosh boshqarmalariga (keyingi o‘rinlarda — Bosh boshqarma) bo‘ysunadi.
2. Shahar va tuman arxitektura va qurilish boshqarma (bo‘lim)lari o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va qonunlariga, O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari, qarorlari va farmoyishlariga, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari va farmoyishlariga, ushbu Nizomga, boshqa qonun hujjatlariga, shuningdek “Davarxitektqurilish” qo‘mitasining buyruqlari, qarorlari va farmoyishlariga, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, viloyatlar va Toshkent shahar arxitektura va qurilish bosh boshqarmalarining buyruqlari, qarorlari va farmoyishlariga amal qiladi.
3. Quyidagilar shahar (tuman) arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi)ning asosiy vazifalari hisoblanadi:
shaharsozlik faoliyati sohasida davlat siyosatini amalga oshirish, hududlarni an’anaviyligiga e’tibor berib, zamonaviy arxitektura va shaharsozlik talablarini va texnologiyalarni hisobga olgan holda rivojlantirish, aholi punktlarining bosh rejalari, batafsil rejalashtirish loyihalari va o‘z hududlariga oid boshqa shaharsozlik hujjatlari ishlab chiqilishini, ularning ma’qullanishini va ekspertizadan o‘tkazilishini hamda tasdiqlanishini tashkil etish;
shahar va qishloq aholi punktlarini rejalashtirish va qurish loyihalarida shaharsozlik to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga, shaharsozlik normalari va qoidalari talablariga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshirish hamda hududlarni me’moriy rejalashtirishni tashkil qilish;
shaharsozlik faoliyati sohasida yagona ilmiy va texnika siyosatini amalga oshirish, tegishli axborot bazasini yaratish;
tegishli hududni rivojlantirish bo‘yicha shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiqishda ishtirok etish va ularni amalga oshirish chora-tadbirlarini ko‘rish;
mahalliy davlat hokimiyati organlariga shaharsozlik faoliyati obyektlarini joylashtirish hamda tegishli hududda muhandislik, transportga oid va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish yuzasidan takliflar kiritish;
tegishli hududdagi shaharsozlik faoliyati obyektlari bo‘yicha loyihalashtirish ishlarini va kompleks muhandislik qidiruvlarini hamda shaharsozlik hujjatlarini ishlab chiquvchilarning mualliflik nazoratini muvofiqlashtirib borish;
kapital qurilishda iqtisodiy islohotlarning borishini muvofiqlashtirish va uning monitoringini olib borish, kapital qurilishda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish bo‘yicha takliflar tayyorlash va shahar (tuman) hokimligi hamda Bosh boshqarmaga taqdim etish;
loyihalashtirish va pudrat ishlari, qurilish materiallari bozorlarida raqobat muhitini shakllantirish bo‘yicha takliflar kiritish;
shaharlar, qishloq aholi punktlari va qishloqlar orasidagi hududlarni rejalashtirish va qurishda shaharsozlik normalari, qoidalari va standartlariga rioya etilishi, arxitektura yodgorliklari va madaniy meros obyektlari saqlab qolinishini hisobga olgan holda ularning arxitektura-rejalashtirilishi va arxitektura-badiiy sifatlari bo‘yicha nazorat ishlarini olib borish va arxitektura va shaharsozlikda milliy va madaniy an’analarni rivojlantirish ishlarini muvofiqlashtirib borish.
4. Shahar (tuman) arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi) yuklangan vazifalarga muvofiq quyidagi funksiyalarni amalga oshiradi:
faoliyat ko‘rsatayotgan hududda shaharsozlik faoliyati obyektlarini joylashtirish hamda muhandislik, transportga oid va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish yuzasidan Bosh boshqarmalarga, mahalliy davlat hokimiyati organlariga takliflar kiritadi;
ehtiyoj va takliflarni, konyunktura holatini, loyihalashtirish ishlari va xizmatlari bozorining rivojlanish tamoyillari va istiqbolini o‘rganish, arxitektura yechimlari hamda shaharsozlik tadbirlarining samaradorligi darajasini oshirish maqsadida loyihachilar, investorlar va pudratchilar ishlarini tashkil etadi;
shahar, shahar posyolkalari va qishloq aholi punktlarini shaharsozlik hujjatlari bilan ta’minlash yuzasidan takliflar kiritadi;
buyurtmachilar — imorat quruvchilarga loyihalashtirish hamda investitsiya ishlarini amalga oshirish uchun qurilish pasportlari, barcha turdagi qurilishlar bo‘yicha loyiha-qidiruv, kompleks qayta qurish, kengaytirish, binolarni asosli tuzatish, ta’mirlash va hududlarni obodonlashtirish bo‘yicha arxitektura-rejalashtirish va muhandislik-joylashtirish topshiriqlarini ishlab chiqadi va taqdim etadi;
ajratilgan yer uchastkalarining chegarasini, qurilish obyektlari joylashuvini qizil chiziqlar asosida xaritaga tushirish bilan bog‘liq topografiya-geodeziya ishlarini, qidiruv- rejalashtirish ishlarini hamda bajarilgan ishlarni texnik nazorat qiladi va ularni qabul qiladi, imoratlar qurilishining joriy rejalarini, yer osti kommunikatsiyalarining joylashishini hamda muhandislik-geologik ishlar atlaslarini ro‘yxatdan o‘tkazadi;
tegishli ravishda tumanga bo‘ysunuvchi shaharlar ma’muriy markazlari, qishloq aholi punktlari, shahar atrofi zonasi va tumandagi aholi yashaydigan boshqa yerlarda qurilish bo‘yicha hujjatlarni ishlab chiqishni tashkil etishga doir ishlarga rahbarlikni amalga oshiradi;
tasdiqlangan shaharsozlik hujjatlari asosida shaharsozlik faoliyati obyektlarini loyihalashtirish uchun, ya’ni qurilish, kapital rekonstruksiya qilish, kapital ta’mirlash, hududlarni obodonlashtirish va bino va inshootlar restavratsiyasi, shu bilan birga muhandislik, transport infratuzulmasi uchun arxitektura-rejalashtirish topshiriqlarini (ART-1 va ART-2) ishlab chiqadi va belgilangan tartibda tasdiqlangandan so‘ng quruvchi-buyurtmachilarga taqdim etadi;
shaharlar, shahar posyolkalari va qishloq aholi punktlarining bosh rejalarini, sanoat uzellari sxemalarini, birinchi navbatdagi qurilishlarni joylashtirish loyihalarini, shahar atrofi va rekreatsion zonalar loyihalarini ko‘rib chiqadi hamda rozilik berish yoki tasdiqlash uchun tegishli davlat hokimiyati organlariga taqdim etadi;
shahar, shahar posyolkalari va qishloq aholi punktlarining bosh rejalarini, batafsil rejalashtirish loyihalarini hamda boshqa shaharsozlik hujjatlarini amalga oshirish choralarini ko‘radi.
5. Shahar (tuman) arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi) yuklangan vazifalar va funksiyalarni amalga oshirish uchun quyidagi huquqlarga ega:
arxitektura va shaharsozlik, ekologiya, arxitektura va qurilish organlari tomonidan berilgan arxitektura-rejalashtirish topshiriqlari (ART-1 va ART-II) talablariga javob bermaydigan obyekt loyihalarni rad etish;
amaldagi yo‘riqnomalar va qoidalarni buzgan holda yoki belgilangan tartibda beriladigan ruxsatnomasiz olib borilayotgan topografik va muhandislik-geologik qidiruv, rejalashtirish va qazish ishlarini amalga oshirishni to‘xtatib turish;
o‘zboshimchalik bilan imorat qurishda, shaharsozlik intizomini, qurilish va arxitektura sohasidagi amalda bo‘lgan qonun hujjatlarini buzishda aybdor bo‘lgan shaxslarni hamda hududlarida mazkur huquq buzilishlarini sodir etgan tashkilotlar va korxonalar rahbarlarini belgilangan tartibda ma’muriy va jinoiy javobgarlikka tortish to‘g‘risida tegishli davlat organlariga takliflar kiritish;
mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish organlari, O‘zbekiston Respublikasi Arxitektorlar uyushmasi tashkilotlari va boshqa manfaatdor tashkilotlar bilan birgalikda belgilangan tartibda loyihalarni ishlab chiqish uchun tanlovlar o‘tkazish.
6. Shahar va tuman arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi)ga O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining tegishli Kompleksi bilan kelishgan holda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashining Raisi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlari qaroriga muvofiq lavozimga tayinlanadigan va lavozimdan ozod qilinadigan boshliq — shahar va tuman bosh arxitektori boshchilik qiladi.
mazkur Nizomga muvofiq boshqarma (bo‘lim)ga yuklangan vazifalarning bajarilishi uchun shaxsan javob beradi, faoliyat va alohida yo‘nalishlar uchun xodimlarning javobgarligi darajasini belgilaydi;
qurilishi (qayta qurilishi) tugallangan shaharsozlik obyektlarini foydalanishga qabul qilishda belgilangan tartibda qatnashadi;
o‘z vakolati doirasida shahar (tuman) hokimining qarorlari asosida va ularni bajarish yuzasidan hamda davlat hokimiyati va boshqaruvining yuqori organlari dalolatnomalari asosida buyruqlar chiqaradi, boshqarma (bo‘lim) xodimlarini lavozimga tayinlaydi va lavozimdan ozod qiladi;
barcha davlat va jamoat korxonalarida, muassasalar, tashkilotlarda boshqarma (bo‘lim) faoliyati bilan bog‘liq masalalar bo‘yicha boshqarma (bo‘lim) nomidan vakillik qiladi;
belgilangan smeta va ajratilgan mablag‘lar doirasida boshqarma (bo‘lim)ning mablag‘larini boshqaradi;
zarur bo‘lgan hollarda loyihachilarning doimiy yoki vaqtinchalik ijodiy jamoalarini va ekspert guruhlarini hamda idoralararo komissiyalarni tashkil etadi va ularga boshchilik qiladi, bu ishga shartnoma asosida arxitektorlarni va boshqa mutaxassislarni jalb etadi;
loyiha-rejalashtirish hujjatlarini va alohida binolar va inshootlar loyihalarini ishlab chiqishda muallif sifatida ishtirok etadi;
Oldingi tahrirga qarang.
o‘z oldida turgan vazifalarni bajarish uchun shahar va tuman arxitektura va qurilish boshqarma (bo‘lim)lari huzurida buyurtmachilarga shartnoma asosida mablag‘ o‘tkazish yo‘li bilan shaharsozlik hujjatlari, arxitektura-rejalashtirish topshirig‘i va loyiha takliflarini xo‘jalik hisobidagi ishlab chiqarish guruhlarini tuzadi va ularning faoliyatini, mavzu yo‘nalishini belgilaydi;
(7-bandning o‘ninchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 4-iyundagi 154-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 23-son, 303-modda)
Oldingi tahrirga qarang.
arxitektura-shaharsozlik masalalarini hal etish uchun buyurtmachilarga shartnoma asosida mablag‘ o‘tkazish yo‘li bilan shaharsozlik hujjatlari, arxitektura-rejalashtirish topshirig‘i va loyiha takliflarini xo‘jalik hisobidagi ishlab chiqarish guruhlarining vazifalarini belgilaydi, tuzilmasi va xodimlari sonini tasdiqlaydi.
(7-bandning o‘n birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 4-iyundagi 154-sonli qarori tahririda — O‘R QHT, 2013-y., 23-son, 303-modda)
8. Bosh arxitektor o‘z ishini tegishli tuman (shahar)ning davlat boshqaruv organlari, tashkilotlar, korxonalar, ilmiy-texnika jamiyatlari va jamoat tashkilotlari bilan uzviy hamkorlikda olib boradi.
9. Shaharsozlik va arxitektura yechimlarining, arxitektura-monumental va dekorativ san’at asarlarining sifatini aniqlash, shaharsozlik hujjatlarini, binolar, inshootlar va komplekslar loyihalarini ko‘rib chiqish va ekspertiza qilish uchun bosh arxitektor huzurida doimiy ishlovchi idoralararo kollegial organ — maslahat beruvchi organ hisoblanadigan arxitektura-shaharsozlik kengashi tuziladi.
Arxitektura-shaharsozlik kengashiga bosh arxitektor boshchilik qiladi. Kengash tarkibiga tajribali arxitektorlar, olimlar, shaharsoz — mutaxassislar, shuningdek, xalq deputatlari mahalliy Kengashining deputatlari, jamoat tashkilotlari, ijodiy uyushmalarning rahbarlari, fan, madaniyat va san’at arboblari, investitsiya jarayonining ishtirokchilari, o‘zini o‘zi boshqarish organlarining vakillari kirishi mumkin.
Arxitektura-shaharsozlik kengashining shaxsiy tarkibi tuman (shahar) bosh arxitektori tomonidan tasdiqlanadi.
10. Shahar (tuman) arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi) to‘g‘risidagi nizom, tashkiliy tuzilma hamda shtat jadvali moliya organlarida ro‘yxatdan o‘tkazilgandan keyin “Davarxitektqurilish” qo‘mitasi raisi tomonidan tasdiqlanadi.
11. Shahar (tuman) arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi)ning ta’minoti xarajatlarini mablag‘ bilan ta’minlash davlat budjeti mablag‘lari hamda budjetdan tashqari mablag‘lar hisobiga amalga oshiriladi.
Vazirlar Mahkamasining “O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida” 2003-yil 2-dekabrdagi 538-son qaroriga kiritilayotgan o‘zgartirish va qo‘shimchalar
Oldingi tahrirga qarang.
(1-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2011-yil 29-iyuldagi 222-sonli qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — O‘R QHT, 2011-y., 31-son, 327-modda)
2. O‘zbekiston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi to‘g‘risidagi nizomda (4-ilova):
“Qoraqalpog‘iston Respublikasi Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasining raisi, viloyatlar va Toshkent shahar arxitektura va qurilish bosh boshqarmalarining boshliqlari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Devonining Tashkiliy-nazorat xizmati bilan kelishgan holda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining farmoyishiga muvofiq lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod qilinadi”.
“Shahar va tuman arxitektura va qurilish boshqarmasi (bo‘limi) boshliqlari O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining tegishli Kompleksi bilan kelishgan holda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashining Raisi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimlari qaroriga muvofiq lavozimga tayinlanadi va lavozimdan ozod qilinadi”;
b) 18 va 19-bandlarga “boshqarmalari” degan so‘zdan keyin “shahar va tuman arxitektura va qurilish boshqarma (bo‘lim)lari” degan so‘zlar qo‘shilsin.