O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 12-iyuldagi 267-son qarori bilan tasdiqlangan “Mehnatni muhofaza qilishga doir qoida va normalarni qayta ko‘rib chiqish, ishlab chiqish va joriy etish Dasturi” (O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari to‘plami, 2000-y., 7-son, 39-modda) ijrosini ta’minlash maqsadida buyuraman:
1. Yuqumli kasallikka chalingan hayvonlarga xizmat ko‘rsatishda mehnatni muhofaza qilish qoidalari ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Mazkur buyruq O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatiga olingan kundan boshlab o‘n kun o‘tgach kuchga kiritiladi.
Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirining 2009-yil 17-fevraldagi 8/B-sonli buyrug‘i bilan
TASDIQLANGAN
TASDIQLANGAN
Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasining “Mehnatni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi Qonuniga (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining Axborotnomasi, 1993-y., 5-son, 223-modda) muvofiq yuqumli kasallikka chalingan hayvonlarga xizmat ko‘rsatishda mehnatni muhofaza qilish tartibini belgilaydi.
1. Mazkur Qoidalar mulkchilik shaklidan qat’i nazar, yuqumli kasallikka chalingan hayvonlarga xizmat ko‘rsatuvchi barcha turdagi korxonalar (bundan keyingi o‘rinlarda korxonalar deb yuritiladi) uchun taalluqlidir.
2. Mazkur Qoidalarga rioya etilishi ustidan nazorat maxsus vakolatli davlat idoralari, korxonaning rahbari va mehnatni muhofaza qilishga mas’ul xodimlar zimmasiga yuklatiladi.
brutsellyoz — brutsella mikrobi qo‘zg‘atadigan infeksion kasallik hisoblanib, sigir, qo‘y, cho‘chqa uchun xarakterli bo‘ladi.
Chorvachilik bilan shug‘ullanuvchi korxonalarda brutsellyoz kasalligining oldini olish maqsadida maxsus dastur asosida emlash, davriy tibbiy ko‘rik, dispanserizatsiya va boshqa tadbirlar o‘tkaziladi. Kasal hayvon organizmidan brutsellalar tashqi muhitga sut, siydik, jinsiy a’zolardan keladigan suyuqliklar orqali yaylov, suv ichish manbalari, hovli, ferma, og‘ilxonadagi to‘shaklarga va kasal hayvonning terisi hamda junlariga tushadi;
kuydirgi — o‘ta og‘ir o‘tuvchi infeksion kasallik bo‘lib, qoramol, qo‘y, bug‘u, tuya, ot, cho‘chqa va boshqa hayvonlarda uchraydi. Bu kasallik kuydirgi tayoqchalari tomonidan chaqiriladi. Kasallikning oldini olishda odam va hayvonlarni vaqtida emlash asosiy usul hisoblanadi. Kasal hayvonlar izolatsiya qilinadi. O‘lgan hayvonlar jasadi kuydiriladi;
leptospiroz — leptospira mikrobi qo‘zg‘atadigan infeksion kasallik bo‘lib, odam va hayvonlarda uchraydi. Leptospiroz bilan yirik va mayda shoxli mollar, cho‘chqa, ot va boshqa hayvonlar kasallanadi. Meditsina va veterinariya-sanitariya qoidalariga rioya qilish, emlash va kemiruvchilarni o‘z vaqtida yo‘qotish tadbirlari kasallikning oldini olishda asosiy tadbirlar hisoblanadi;
oqsil (ovsil) — virusli kasallik bo‘lib, odamlarga, qoramol, tuya, ot, bug‘u, echki, qo‘y, cho‘chqa va itlardan o‘tadi.
Kasallikning oldini olish uchun avvalo veterinariya-sanitariya tadbirlari o‘tkaziladi. Chorvachilik bilan shug‘ullanuvchi korxonalarda kasal hayvon aniqlansa, karantin e’lon qilinadi;
salmonellyoz — salmonella virusi qo‘zg‘atadigan yuqumli kasallik bo‘lib, go‘sht mahsulotlarini iste’mol qilgandan so‘ng oshqozon ichak faoliyatining buzilishi bilan xarakterlanadi.
Kasallikning oldini olish uchun shaxsiy gigiyenaga, tozalikka rioya qilish va oshxona anjomlari (go‘sht chopish taxtasi, pichoq, bolta va boshqalar)ni toza saqlash lozim. So‘yilgan hayvon yoki parranda go‘shtini veterinariya vrachi ruxsatisiz iste’mol qilish tavsiya etilmaydi;
tuberkullyoz — uzoq vaqt davom etadigan infeksion kasallik hisoblanadi. Tuberkullyoz bilan yirik shoxli mollar, mayda shoxli mollar, parrandalar va cho‘chqalar kasallanadi.
Barcha ishchi xodimlar reja asosida tekshiruvlardan o‘tadi va shu bilan birga rengenoflyurografiya va immunobiologik reaksiyaga tekshirilib turishlari shart;
tulyaremiya — kemiruvchilar kasalligi bo‘lib, kalamush, andatra, quyon, sug‘ur va uy sichqonlarida uchraydi. Kasallik mikrobi kasal hayvonning siydigi va axlati orqali suvni, tuproqni, o‘tni va donlarni zaharlaydi. Agar tulyaremiya bilan kasallangan kemiruvchi aniqlansa, o‘sha tumanda joylashgan barcha fuqarolar emlanadi;
tenioz — invazion kasallik hisoblanadi. Odamning ingichka ichagida cho‘chqa solityorining mavjud bo‘lishi natijasida kelib chiqadigan kasallik;
teniarinxoz — invazion kasalligi. Odam ingichka ichagida ko‘p yillar davomida yashaydi. U tashqi muhitga odam organizmidan urug‘larga to‘lib keyin fekaliy bilan birgalikda chiqadi;
exinokokkoz va alveokokkoz — kasallikni odamlarda parazitar gelmintlar qo‘zg‘aydi. Exinokokkoz paraziti mayda sharsimon bo‘lib, it, bo‘ri, tulki, shimol tulkisi va boshqa hayvonlarning ichagida yashaydi;
qutirish — o‘tkir yuqumli virusli kasallik bo‘lib, bo‘ri, tulki, daydi itlar va pashshalar kasallik manbai hisoblanadi. Bu kasallikka yirik va mayda shoxli hayvonlar, ot, tuya, cho‘chqa, mushuk va odamlar ta’sirchan hisoblanadi. Viruslar kasal hayvon so‘lagida joylashgan bo‘lib, u tishlagan vaqtida boshqa organizmga yuqadi.
4. Korxonalarda mehnatni muhofaza qilish borasidagi ishlarni tashkil qilish “Mehnat muhofazasi bo‘yicha ishlarni tashkil qilish to‘g‘risida”gi Namunaviy nizomga (1996-yil 14-avgust, ro‘yxat raqami 273) muvofiq amalga oshirilishi lozim.
5. Korxonalarning rahbarlari va barcha xodimlari, shu jumladan yuqumli kasallikka chalingan hayvonlarga xizmat ko‘rsatuvchi xodimlar belgilangan tartib va muddatlarda mehnatni muhofaza qilish bo‘yicha o‘qishlari, tegishli yo‘l-yo‘riqlar olishlari, bilimlarini oshirib borishlari hamda belgilangan muddatlarda ularning bilimlarini sinovdan o‘tkazish “Mehnat muhofazasi bo‘yicha o‘qishlarni tashkil qilish va bilimlarni sinash haqida”gi Namunaviy nizomga (1996-yil 14-avgust, ro‘yxat raqami 272) muvofiq amalga oshirilishi lozim.
6. Korxonalarda mehnat faoliyati bilan bog‘liq ravishda sodir bo‘lgan baxtsiz hodisalar va boshqa jarohatlanishlarni o‘rganish va hisobini yuritish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1997-yil 6-iyundagi 286-sonli qarori (O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining qarorlari to‘plami, 1997-y., 6-son, 21-modda) bilan tasdiqlangan “Ishlab chiqarishdagi baxtsiz hodisalarni va xodimlar salomatligining boshqa xil zararlanishini tekshirish va hisobga olish to‘g‘risida”gi nizomga muvofiq amalga oshirilishi lozim.
8. Barcha ishchilar o‘ta xavfli bo‘lgan ishlarni bajarishga kirishishdan oldin bunday ishlarni amalga oshirish bo‘yicha yo‘l-yo‘riqdan o‘tishlari, talablar bilan tanishishlari va ularni bajarishning xavfsiz usullarini o‘zlashtirib olgan bo‘lishlari zarur.
9. O‘ta xavfli ishlar bilan shug‘ullanish belgilangan tartibga muvofiq korxona rahbari tomonidan tasdiqlanib, ruxsat etilgan xodimlar tomonidangina amalga oshirilishi lozim.
10. Korxona rahbari o‘ta xavfli kasalliklarning oldini olishni tashkil etish va ishlarni xavfsiz o‘tkazishda belgilangan tartibga amal qilish uchun javobgardir.
11. Kasbiy tanlovdan so‘ng ishga qabul qilinganlarning kasbiy mahorati yuqori ekanligiga ishonch hosil qilish maqsadida nazorat o‘rnatish, zarurat bo‘lganda sinovdan o‘tkazish lozim.
12. Ish beruvchi muntazam ravishda ishchi-xodimlarning boshlang‘ich davrdagi umumiy va kasb kasalliklarini aniqlash maqsadida ularning sog‘lig‘ini nazorat qilib borishi kerak.
13. Ish beruvchi va kasaba uyushmasi qo‘mitasi vakolatli sog‘liqni saqlash organlari bilan birgalikda har yili davriy tibbiy ko‘rikdan o‘tishi lozim bo‘lgan ishchi-xodimlarning ro‘yxatini tuzishi hamda xodimlarning tibbiy ko‘rikka kelishini ta’minlashi lozim.
14. Korxonalarda xodimlarning salomatligini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligining 2000-yil 6-iyundagi 300-sonli “Xodimlarni ishga kirishdan oldin dastlabki va davriy tibbiy ko‘riklardan o‘tkazish tizimini takomillashtirish to‘g‘risida”gi buyrug‘i (2000-yil 23-iyun, ro‘yxat raqami 937) asosida amalga oshirilishi lozim.
15. Tibbiy ko‘riklar korxonaning tibbiy-sanitariya qismlari va poliklinikalari, ular mavjud bo‘lmaganda davolash-profilaktika muassasasi tomonidan o‘tkaziladi.
16. Davriy tibbiy ko‘riklar o‘z vaqtida, sifatli o‘tkazilishi va ularning natijalariga ko‘ra tavsiyalar bajarilishi uchun javobgarlik korxonaning rahbariyati zimmasiga yuklanadi. Ishchi-xodimlarni sog‘lig‘i tufayli ularga ruxsat etilmagan ishlarda ishlatish taqiqlanadi.
17. Ishchi-xodimlar tibbiy ko‘rikdan o‘tishdan bosh tortgan yoki tibbiy komissiyalar tomonidan o‘tkazilgan tekshirishlar natijalariga ko‘ra berilgan tavsiyalarni bajarmagan taqdirda ish beruvchi ushbu xodimni ishga qabul qilishga haqli emas.
18. Ishchilarni zararli va xavfli ishlab chiqarish muhiti omillaridan himoya qilish uchun, ularni tegishli standartlar talablariga mos keluvchi shaxsiy himoya vositalari bilan ta’minlash lozim.
20. Shaxsiy himoya vositalaridan foydalanishi lozim bo‘lgan ishchilar, ularning qo‘llanish usullarini, himoyalanish xususiyatlariga, amal qilish muddatlari to‘g‘risida to‘liq ma’lumotlarga ega bo‘lishi hamda ulardan foydalanishga o‘rgatilishi lozim.
a) me’yoriy hujjatlar bo‘yicha ishlab chiqarish uchun talab qilinadigan shaxsiy himoya vositalarining miqdori va nomenklaturasini;
b) shaxsiy himoya vositalarini qo‘llash va ulardan to‘g‘ri foydalanish ustidan doimiy nazoratning olib borilishini;
g) shaxsiy himoya vositalaridan xavfli va zaharli moddalar muhitida foydalanilganda ularni degazatsiya va dezinfeksiya qilinishini (bir marta qo‘llaniladigan shaxsiy himoya vositalari bundan mustasno).
22. Barcha xodimlarga berilgan shaxsiy himoya vositalari ishdan so‘ng olinib maxsus shkafda saqlanadi.
23. Barcha shaxsiy himoya vositalari veterinar tomonidan tavsiya etilgan dezinfeksiyalovchi moddalar bilan ishlov beriladi.
24. Himoya kiyimi ish vaqtida to‘la tugmalanishi, yeng manjetlari va barmoqlari qo‘l himoya vositasi bilan berkitilgan holda bo‘lishi zarur.
25. Ishchilarning sochlari maxsus bosh kiyim (beret, ro‘mol va hokazo ) bilan berkitilgan bo‘lishi lozim.
26. Korxonada hayvonlarga qarash, kasallikning oldini olish va davolash paytlari inson organizmiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan omillar ro‘yxati bo‘lishi kerak.
27. Chorvachilik fermalari va komplekslarida insonlar va hayvonlar chalinadigan kasalliklar bilan kasallangan shaxslarning ishlashlari taqiqlanadi.
28. Hayvonlarga xizmat ko‘rsatishda teri kasalliklari bilan kasallangan, shilingan va mayda yaralari bor xodimlar faqat shifokor ruxsati bilan ishlashga ruxsat etiladi.
29. Agressiv hayvonlar saqlanadigan og‘ilxona yoki bokslar tepasiga ogohlantiruvchi belgi qo‘yilishi shart. Bu belgi sariq rangli yozuv bilan yozilishi lozim.
30. Bog‘lanmay saqlanadigan hayvonlarga xizmat ko‘rsatish jarayonida ularning harakatini cheklab qo‘yadigan asbob va uskunalardan foydalanish kerak.
31. Hayvondan odamga antropozoonos kasalliklarining yuqish usullari turli xil bo‘ladi. Ayrim kasalliklar hayvonlarga xizmat ko‘rsatish jarayonlarida yuqishi mumkin. Boshqa holatlarda esa, hayvondan olinadigan mahsulotlar, sut, sut mahsulotlari, jun, go‘sht, teri orqali va parrandalar hamda odam va hayvonga hujum qiladigan qon so‘ruvchi hasharotlar tomonidan ham bu kasalliklar yuqtirilishi mumkin.
32. Ishga qabul qilingan ishchi-xodimlar ish joyida ishni boshlashdan oldin mehnatni muhofaza qilish yo‘l-yo‘rig‘idan o‘tishi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
33. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2023-yil 14-iyuldagi 290-son qarori bilan tasdiqlangan O‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxslarning mehnatidan foydalanilishi taqiqlangan og‘ir ishlarning hamda zararli yoki xavfli mehnat sharoitlaridagi ishlarning ro‘yxatiga muvofiq o‘n sakkiz yoshga to‘lmagan shaxslar og‘ir ishlarga hamda zararli va xavfli mehnat sharoiti mavjud ishlarga qabul qilinmasligi lozim.
(33-band O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirining 2023-yil 29-noyabrdagi 81-2023/B-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3484, 18.12.2023-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.12.2023-y., 10/23/3484/0951-son)
Oldingi tahrirga qarang.
(34-band O‘zbekiston Respublikasi kambag‘allikni qisqartirish va bandlik vazirining 2023-yil 29-noyabrdagi 81-2023/B-sonli buyrug‘iga (ro‘yxat raqami 3484, 18.12.2023-y.) asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 20.12.2023-y., 10/23/3484/0951-son)
Oldingi tahrirga qarang.
35. Ishning kun tartibi, ish haftasi, dam olish va tanaffus vaqti qonunchilik hujjatlariga asosan belgilanishi kerak.
(35-band O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2021-yil 28-iyuldagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3313, 28.07.2021-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 28.07.2021-y., 10/21/3313/0724-son)
36. Ishlash va dam olish tartibini tuzayotganda ishning xususiyatini, zararli va xavfli ishlab chiqarish omillari, mehnat turi va og‘irlik darajasini ham inobatga olish lozim.
37. Dam olish va mehnat qilish tartibi bir necha turlardan iborat bo‘lishi kerak. Gigiyena talablari, shaxsiy zaruriyatlar va dam olish uchun berilgan vaqt, mehnatning og‘ir va yengilligi, jismoniy va psixologik ish turlariga qarab har xil kasblar uchun mehnat va dam olish vaqtlari bilan belgilanishi kerak.
38. Yuqumli kasallikka chalingan hayvonlarga xizmat ko‘rsatishni korxona rahbari tomonidan tasdiqlangan guruh olib boradi.
39. Yuqumli kasallikka chalingan hayvonlarni parvarishlash ishlariga profilaktik emlangan, shaxsiy xavfsizlik qoidalari bilan ishlash tartibini biladigan shaxslarga ruxsat etiladi.
40. Korxona rahbari kasallik aniqlangan taqdirda, darhol veterinariya va meditsina xodimlariga xabar berishi hamda kasal hayvonni izolatsiya qilish choralarini ko‘rishi shart.
41. Izolatsiya qilingan hayvonlar saqlanadigan joyga ruxsat etilgan shaxslardan tashqari boshqa shaxslar kirishi taqiqlanadi. Har bir xonaga kirish yo‘lida dezato‘shamalar qo‘yilib, dezato‘shamalar yashiksimon holatda ichiga qirindi bilan to‘ldiriladi va dezinfeksiyalovchi moddalar bilan to‘yintiriladi .
42. Dezato‘shama holatini baholash, ularni tashkil qilish, to‘shamalarni almashtirish, ularga dezinfeksiyalovchi moddalarni quyish veterinariya xodimlariga yuklatiladi va korxonaga kirish-chiqish, poyabzallarni tekshirish, dezinfeksiya qilish ishlarini nazorat qilish korxona rahbari zimmasiga yuklatiladi.
43. Kasallik mavjud bo‘lgan korxonalarda ovqatlanish, suv ichish va chekish taqiqlanadi. Ichimlik suvi ishchi xodimlar uchun maxsus bochkalarda qaynatilgan holda saqlanadi.
45. Veterinariya-sanitariya ishlari olib borilayotgan vaqtda begona kishilarning kirishi taqiqlanadi.
Oldingi tahrirga qarang.
46. Dori vositalarini saqlash, tashish va ishlashda mehnatni muhofaza qilish qonunchilik hujjatlardan foydalaniladi.
(46-band O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2021-yil 28-iyuldagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3313, 28.07.2021-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 28.07.2021-y., 10/21/3313/0724-son)
47. Transport vositalari va idishlarni yuvish, dezinfeksiyalash va degazatsiya qilish yuqori bosim ostida (25 — 35 atmosfera) olib boriladi.
48. Transport vositalarini va idishlarni yuvish, dezinfeksiyalash va degazatsiya qilish alohida kameralarda o‘tkaziladi. Chiqindilar kanalizatsiya orqali qo‘l mehnatisiz chiqarib yuborilishi lozim.
49. Yuvish, dezinfeksiya qilish, transportlarni degazatsiya qilish xonalariga ventilatsiya o‘rnatiladi va har 10 — 15 daqiqada shamollatiladi. Kirish eshigi tepasiga “Kirish man etiladi” va “Xona tozalangan” deb yozilgan chiroqli peshlavhalar o‘rnatiladi.
50. Hayvonlarni rektal tekshirish ishlari maxsus stanoklarda fiksatsiya qilingan holda amalga oshiriladi. Yuqumli kasalliklari mavjud bo‘lgan nosog‘lom xo‘jaliklarda akusherlik qo‘lqopisiz rektal tekshirish o‘tkazishga ruxsat etilmaydi.
51. O‘lgan hayvon tanasini yorish maxsus (prozektoriy, seksiya zali) joylarda va hayvonlar qabristonida amalga oshiriladi. O‘lgan hayvon tanasini bo‘laklaganda qon va boshqa suyuqliklarni atrofga sachratish taqiqlanadi.
52. O‘lgan hayvonlar tanasi maxsus jihozlangan bort va tagidan suyuqlik o‘tmaydigan transportlarda tashiladi.
53. O‘lgan hayvonlar tanasini yorish xonalarida devor va pol suv o‘tkazmaydigan, yaxshi yuviladigan, yengil dezinfeksiyalanuvchi jihozlar va qo‘shimcha ventilatsiya, yuvinish xonasi, patmaterial saqlanadigan xonalar bilan ta’minlangan bo‘lishi shart.
54. Kuydirgi kasalligidan o‘lgan hayvonlar tanasini yorishdan oldin uning qonidan surtma tayyorlanib, mikroskopda tekshiriladi. Kuydirgi kasalligidan o‘lgan hayvon tanasi xavfsizlik choralari ko‘rilgan holda kuydiriladi.
Kuydirilgan hayvon tanasini biotermik xandaklarga yoki hayvonlar qabristoniga 2 metr chuqurlikda ko‘mish kerak.
55. Korxona rahbarining zimmasiga biometrik uskunalarning sozligi va obyektning sanitariya holatini doimiy nazorat qilish javobgarligi yuklatiladi.
56. O‘lgan hayvonlar tanasini yorish xonasi, asbob-uskunalar va maxsus ish kiyimlari tozalanib, zararsizlantiriladi.
57. Dezinfeksiya va emlash ishlari aerozol generatori bilan bajarilayotganda yong‘inga qarshi birlamchi va shaxsiy himoya vositasi bo‘lishi shart.
58. Dezinfeksiyalovchi uskunalarni ishlatish vaqtida ochiq havoda, shamol tegadigan tomonga o‘rnatilib, xavfsizlik talablariga rioya qilgan holda foydalaniladi.
59. Dezinfeksiyalovchi vositalarni ishlatishda eritmalarning to‘kilishi, oqishi yoki boshqa zaharli moddalarning sochilishi hamda eritmalarni solish va chiqarishda nosoz monometrlarda ishlash taqiqlanadi.
60. Dezinfeksiyalovchi dori vositalarini ishlatishdan oldin ularning hujjatlari, qayd qilish guvohnomasi va muvofiqlik sertifikatlari mavjudligiga to‘liq ishonch hosil qilish shart.
61. Zaharli va kuchli ta’sir etuvchi preparatlar maxsus ajratilgan binolar va xonalarda saqlanishi, eshik va derazalar temir panjara bilan qoplangan bo‘lishi kerak.
63. Zaharli va kuchli ta’sir etuvchi preparatlarning hisob-kitobi maxsus jurnallarda qayd qilib boriladi.
64. Zaharli va kuchli ta’sir etuvchi moddalar bilan ishlashga veterinariya yoki farmatsevtika sohasida oliy, o‘rta-maxsus ma’lumotga ega bo‘lgan shaxslarga ruxsat etiladi.
65. Hayvonlarni davolash ishlari o‘tkaziladigan xonalar asbob-uskunalar va preparatlar saqlanadigan shkaflar bilan ta’minlangan bo‘lishi kerak.
Oldingi tahrirga qarang.
66. Mansabdor shaxslar va xodimlar mehnatni muhofaza qilish qoidalariga hamda mazkur Qoidalarga rioya qilmaganliklari uchun O‘zbekiston Respublikasi qonunchilik hujjatlariga muvofiq belgilangan tartibda javobgarlikka tortiladilar.
(66-band O‘zbekiston Respublikasi adliya vazirining 2021-yil 28-iyuldagi 16-mh-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 3313, 28.07.2021-y.) tahririda — Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 28.07.2021-y., 10/21/3313/0724-son)
67. Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasi Qishloq va suv xo‘jaligi vazirligi, Sog‘liqni saqlash vazirligi, O‘zbekiston kasaba uyushmalari Federatsiyasi Kengashi bilan kelishilgan.