20.12.1991 yildagi 5-son
Hujjat 29.11.2017 sanasi holatiga
Amaldagi versiyaga o‘tish
Keyingi tahrirga qarang.
 LexUZ sharhi
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
2. Sudlar FPKning 283-moddasida ko‘zda tutilgan sud yo‘li bilan belgilanadigan faktlar ro‘yxati qat’iy emasligini e’tiborga olgan holda, yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan faktlarni belgilash to‘g‘risidagi ishlarning sudlarga taalluqliligi haqidagi qonun talablarini aniq bajarishlari lozim.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
4. Faktni belgilash to‘g‘risidagi arizalar FPKning 280, 283-moddalariga binoan alohida ish yuritish tartibida ko‘rishda quyidagi shartlarga rioya qilingan taqdirdagina sud tomonidan qabul qilinishi mumkin:
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
5. FPKning 283-moddasiga binoan yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan faktlar sud tartibida faqat fuqarolarning emas, balki bundan manfaatdor tashkilotlarning ham arizalari bo‘yicha belgilanishini sudlar e’tiborda saqlashlari lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
7. FPKning 283-moddasining 1-bandida qarindoshlik munosabatlari deganda to‘g‘ri qarindoshlik, biri ikkinchisidan yoki bir umumiy ajdoddan kelib chiqqan shaxslarning qon-qarindoshligi nazarda tutilganligi sudlarga tushuntirilsin.
7. FPKning 283-moddasining 1-bandida qarindoshlik munosabatlari deganda to‘g‘ri qarindoshlik, biri ikkinchisidan yoki bir umumiy urug‘dan kelib chiqqan shaxslarning qon-qarindoshligi nazarda tutilganligi sudlarga tushuntirilsin.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Sudlar meros qoldiruvchining qaramog‘ida bo‘lganlik faktini belgilashda Fuqarolik kodeksining 1139, 1141-moddalari va Oliy sud Plenumining 2011-yil 20-iyuldagi “Sudlar tomonidan meros huquqiga oid qonunchilikning qo‘llanilishi to‘g‘risidagi” qarorining 16-17-bandlarida bayon qilingan mehnatga qobiliyatsiz boqimlarining uch toifasi yuzasidan berilgan tushuntirishlarga amal qilishlari lozim. Bunda, meros qoldiruvchi bilan uning qaramog‘ida bo‘lgan shaxs o‘rtasida qarindoshlik munosabatlari bor-yo‘qligi ahamiyatga ega emas.
Oldingi tahrirga qarang.
Boquvchisini yo‘qotganligi munosabati bilan zararni undirish uchun birovning qaramog‘ida bo‘lganlik faktini belgilashda sudlar Fuqarolik kodeksining 1009-moddasiga muvofiq zararni undirtirib olishga bo‘lgan huquq boquvchi bilan uning qaramog‘ida bo‘lgan shaxs o‘rtasidagi qarindoshlik munosabatiga ham, qaramoqda bo‘lganlik muddatiga ham bog‘liq emasligini inobatga olishlari lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
13. FPKning 283-moddasining 5-bandi va O‘zbekiston SSR Oliy Soveti Prezidiumining 1944-yil 22-avgustdagi Farmoniga ko‘ra faktik nikoh munosabatlarida bo‘lganlik fakti faqat bunday munosabatlar 1944-yil 8-iyulgacha vujudga kelgan bo‘lsa va nikohni fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd qilish organida er-xotindan birining vafoti tufayli ro‘yxatdan o‘tkazish mumkin bo‘lmasagina belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd qilish organi tomonidan dalolatnoma yozuvlariga tuzatish va o‘zgartirishlar kiritish rad qilingan taqdirda O‘zbekiston Respublikasi Fuqarolik kodeksining 38, Oila kodeksining 228, FPKning 274-moddasiga ko‘ra manfaatdor shaxslar sudga murojaat qilishlari mumkinligini nazarda tutish kerak. Bunday holatlarda ish yuridik faktni belgilash tartibida emas, balki fuqarolik holati dalolatnomalaridagi yozuvlarni noto‘g‘riligini belgilash tartibida amalga oshiriladi.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
18. FPKning 283-moddasi 8-bandiga muvofiq, imoratga xususiy mulk huquqi asosida egalik qilish faktini belgilash tegishli organlar ma’muriy tartibda ushbu faktni belgilashni rad qilgan bo‘lsa va arizachini ushbu imoratlarga bo‘lgan huquqini boshqa shaxslar inkor etmayotgan bo‘lsalargina sudga taalluqlidir.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
20. Agar shaxsning ma’lum vaqt va ma’lum holatda vafot etganligini tasdiqlovchi ishonchli dalillar mavjud bo‘lsa, FPK 283-moddasining 10-bandiga asosan sud o‘lganlik faktini belgilaydi. Sudga murojaat qilayotgan manfaatdor shaxslar fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd qiluvchi organlarning o‘limni ro‘yxatga olishni rad qilganligi haqidagi hujjatni taqdim etishlari lozim.
20. Agar shaxsning ma’lum vaqt va ma’lum holatda vafot etganligini tasdiqlovchi ishonchli dalillar mavjud bo‘lsa, FPK 283-moddasining 10-bandiga asosan sud o‘lganlik faktini belgilaydi. Sudga murojaat qilayotgan manfaatdor shaxslar fuqarolik holati dalolatnomalarini qayd qiluvchi organlarning o‘lganlikni ro‘yxatga olishni rad qilganligi haqidagi hujjatni taqdim etishlari lozim.
Keyingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
Oldingi tahrirga qarang.
22. Yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan faktlarni belgilash ishlari bo‘yicha chiqarilgan hal qiluv qarori FPKning 206-moddasida ko‘zda tutilgan talablarga monand bo‘lishi kerak. Hal qiluv qarorida ishning holati to‘g‘risidagi xulosalarni tasdiqlovchi ishni hal etish uchun ahamiyatli bo‘lgan dalillar ko‘rsatilishi, ariza qanoatlantirilgan taqdirda belgilangan fakt aniq ifoda etilishi lozim. Hal qiluv qarorining xulosa qismi bayoni sud tomonidan FPK 283-moddasining tegishli bandida matniga aynan monand qilib ko‘rsatilishi lozim.
22. Yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan faktlarni belgilash ishlari bo‘yicha chiqarilgan hal qiluv qarori FPKning 206-moddasida ko‘zda tutilgan talablarga monand bo‘lishi kerak. Hal qiluv qarorida ishning holati to‘g‘risidagi xulosalarni tasdiqlovchi ishni hal etish uchun ahamiyatli bo‘lgan dalillar ko‘rsatilishi kerak. Ariza qanoatlantirilgan taqdirda belgilangan fakt aniq ifoda etilishi lozim. Hal qiluv qarorining xulosa qismi bayonini sud FPK 283-moddasining tegishli bandida yozilganidek, aniq ko‘rsatishi zarur.
Keyingi tahrirga qarang.
FPKning 16-moddasiga muvofiq, yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan faktlarni belgilash bo‘yicha sudning qonuniy kuchga kirgan hal qiluv qarori, bunday faktlarni ro‘yxatga oluvchi yoki sud tomonidan faktni belgilanishi munosabati bilan vujudga kelgan huquqni rasmiylashtiruvchi organlar uchun majburiydir.
Oldingi tahrirga qarang.
Keyingi tahrirga qarang.
23. FPKning 19-moddasiga amal qilgan holda sudlar ishlarni ko‘rishda fuqarolarning pensiya va yordam pullarini olish, egalik huquqi, vorislik huquqi va qonun bilan qo‘riqlanadigan boshqa huquq va manfaatlarining buzilishi aniqlanishi munosabati bilan xususiy ajrim chiqarish borasida o‘zlarining faoliyatlarini jadallashtirishlari zarur. Xususiy ajrim tegishli tashkilot va mansabdor shaxslarga yo‘l qo‘yilayotgan kamchiliklarni bartaraf qilish uchun kerakli choralarni ko‘rish maqsadida yuborilishi lozim.
Keyingi tahrirga qarang.