LexUZ sharhi
Mazkur qaror O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2019-yil 13-dekabrdagi 30/12-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan qabul qilingan ayrim normativ-huquqiy hujjatlarni o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi qaroriga (ro‘yxat raqami 3208, 30.12.2019-y.) asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.
O‘zbekiston Respublikasining “O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki to‘g‘risida” hamda “Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida”gi qonunlari hamda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007-yil 18-maydagi PF-3878-son “Yosh oilalarni moddiy va ma’naviy qo‘llab-quvvatlashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Farmoniga asosan Markaziy bank Boshqaruvi qaror qiladi:
1. Tijorat banklari tomonidan yosh oilalarga imtiyozli asosda kreditlar berish tartibi to‘g‘risida nizom ilovaga muvofiq tasdiqlansin.
2. Ushbu qaror O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida ro‘yxatdan o‘tgan kundan o‘n kundan keyin kuchga kiradi.
Ushbu Nizom O‘zbekiston Respublikasining “O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida”, “Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida”, “Mikromoliyalash to‘g‘risida”, “Ipoteka to‘g‘risida”, “Iste’mol krediti to‘g‘risida”gi qonunlari va O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Yosh oilalarni moddiy va ma’naviy qo‘llab-quvvatlashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida” 2007-yil 18-maydagi PF-3878-son Farmoniga muvofiq, tijorat banklari tomonidan yosh oilalarga imtiyozli shartlar asosida mikrokreditlar, ipoteka va moliyaviy iste’mol kreditlari berish tartibini belgilaydi.
Keyingi tahrirga qarang.
mikrokredit — yosh oilalarga eng kam oylik ish haqining 1000 baravaridan oshmaydigan miqdorda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish uchun beriladigan pul mablag‘lari;
Keyingi tahrirga qarang.
ipoteka krediti — yosh oilalarga sotib olinayotgan ko‘chmas mulkni garovga olish orqali uy-joy qurish, rekonstruksiya qilish va sotib olish uchun beriladigan kredit;
Keyingi tahrirga qarang.
2. Kreditlar tijorat banklari tomonidan qaytarishlik, to‘lovlilik, ta’minlanganlik, maqsadli foydalanish va muddatlilik shartlari asosida beriladi.
3. Tijorat banklarining o‘z mablag‘lari hisobidan yosh oilalarga kreditlar quyidagi imtiyozli shartlar asosida beriladi:
oilaviy tadbirkorlikni tashkil etish uchun mikrokreditlar bo‘yicha foiz stavkasi Markaziy bankning amaldagi qayta moliyalash stavkasidan ortiq bo‘lmagan miqdorda o‘rnatiladi;
yosh oilalarga beriladigan ipoteka kreditlari uch yillik imtiyozli davr bilan foiz stavkasi Markaziy bankning amaldagi qayta moliyalash stavkasidan ortiq bo‘lmagan miqdorda belgilanadi;
yosh oilalarga beriladigan moliyaviy iste’mol kreditlari bo‘yicha olti oylik imtiyozli davr belgilanadi.
Keyingi tahrirga qarang.
4. Imtiyozli davr o‘rnatilgan holda berilgan kreditlar asosiy qarzni to‘lash bo‘yicha imtiyozli davr tugagandan keyingi oydan boshlanadi.
Imtiyozli davr kredit bo‘yicha foizlar hisoblash va undirishga tatbiq etilmaydi. Bunda foizlar yosh oilaga kredit bo‘yicha qarzdorlikning amaldagi qoldig‘iga kunlik hisoblab boriladi va oyda bir marta undiriladi.
Keyingi tahrirga qarang.
mikrofirmalar, kichik korxonalar, fermer xo‘jaliklari, shuningdek yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lgan dehqon xo‘jaliklari dastlabki (boshlang‘ich) sarmoyasini shakllantirish uchun;
Keyingi tahrirga qarang.
yakka tartibdagi tadbirkorlik, mikrofirmalar, kichik korxonalar, fermer va dehqon xo‘jaliklarini kengaytirish va rivojlantirish uchun.
Keyingi tahrirga qarang.
6. Tijorat banklari tomonidan yosh oilalarga mikrokreditlarning berilishi, monitoringi va qaytarilishi O‘zbekiston Respublikasining “Mikromoliyalash to‘g‘risida”gi Qonuni va banklarning ichki kredit siyosatlari bilan tartibga solinadi.
7. Tijorat banklarining Imtiyozli kredit berish maxsus jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan yosh oilalarga mikrokreditlarning berilishi, monitoringi va qaytarilishi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000-yil 19-maydagi 195-son qarori bilan tasdiqlangan “Tijorat banklari tomonidan kichik tadbirkorlik subyektlariga, dehqon va fermer xo‘jaliklariga Imtiyozli kredit berish maxsus jamg‘armasi hisobidan kredit berish tartibi to‘g‘risida nizom” bilan tartibga solinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
Bunda, bankning Imtiyozli kredit berish maxsus jamg‘armasi hisobidan berilgan mikrokreditdan foydalanganlik uchun imtiyozli foiz stavkasi Markaziy bankning amaldagi qayta moliyalash stavkasining 50 foizi miqdorida o‘rnatiladi.
8. Budjetdan tashqari jamg‘armalar mablag‘lari hisobidan yosh oilalarga imtiyozli foiz stavkalari bo‘yicha mikrokreditlarning berilishi, monitoringi va qaytarilishi “Tijorat banklari tomonidan kichik biznes subyektlariga budjetdan tashqari jamg‘armalar va Mikrokreditbank kredit liniyalari hisobidan mikrokreditlar berish tartibi to‘g‘risida nizom”ga (2006-yil 21-fevral, ro‘yxat raqami 1548) asosan tartibga solinadi.
Keyingi tahrirga qarang.
qonun hujjatlarida belgilangan tartibda kelishilgan yakka tartibdagi va namunaviy loyiha asosida, qurilishning belgilangan normalari va qoidalariga rioya qilgan holda yakka tartibda uy-joy qurishga va rekonstruksiya qilishga;
10. Tijorat banklari yoki boshqa kredit tashkilotlari tomonidan yosh oilalarga ipoteka kreditlari berish, monitoring qilish va qaytarish tartibi O‘zbekiston Respublikasining “Ipoteka to‘g‘risida”gi Qonuni va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2007-yil 3-yanvardagi 2-son qarori bilan tasdiqlangan “Uy-joy qurilishiga, uni rekonstruksiya qilishga va sotib olishga ipoteka krediti berish to‘g‘risida nizom” (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2007-yil, 1-2-son, 9-modda) asosida, mazkur Nizomda belgilangan xususiyatlarni inobatga olgan holda tartibga solinadi.
Bunda, yosh oilalar vositachilik haqini to‘lamasdan kreditni muddatidan oldin qaytarishi hamda unga hisoblangan foizlar to‘lovini muddatidan oldin amalga oshirishi mumkin.
12. Tijorat banklari tomonidan yosh oilalarga beriladigan ipoteka krediti kredit resurslari manbasidan qat’i nazar, quyidagi miqdorlarda beriladi:
yakka tartibdagi uy-joyni qurilishi va sotib olish uchun — qonun hujjatlarida belgilangan eng kam oylik ish haqining 3000 baravarigacha;
Keyingi tahrirga qarang.
yakka tartibdagi uy-joyni rekonstruksiya qilish, shuningdek ko‘p kvartirali uydagi kvartirani sotib olish uchun — qonun hujjatlarida belgilangan eng kam oylik ish haqining 2500 baravarigacha.
Keyingi tahrirga qarang.
13. Yosh oila a’zolari (er yoki xotin)ning ish beruvchisi bo‘lgan yuridik shaxslar yosh oila tomonidan olinadigan uy-joy qurish, rekonstruksiya qilish va sotib olishga ipoteka krediti uchun dastlabki badalni bankka o‘tkazishlari mumkin.
Bunda, badal summasi yosh oila a’zosi (eri yoki xotini)ning qaysi biri nomiga ipoteka krediti rasmiylashtiriladigan bo‘lsa, uning nomiga bankda ochilgan jamg‘arma omonat hisobvarag‘iga ish beruvchi tomonidan o‘tkaziladi.
14. Tijorat banklari tomonidan yosh oilalarga moliyaviy iste’mol kreditlari berish, monitoring qilish va qaytarish tartibi O‘zbekiston Respublikasining “Iste’mol krediti to‘g‘risida”gi Qonuni bilan ushbu Nizomda belgilangan xususiyatlar hisobga olingan holda tartibga solinadi.
Keyingi tahrirga qarang.