Ўзбекистон Республикаси Қонунчилик маълумотлари миллий базаси

Kонституциявий ҳуқуқ. Энциклопедик луғат

ДЕКЛАРАЦИЯ

ҳуқуқий, жумладан конституциявий лексиконда турли маъноларда қўлланиладиган ибора.

Декларация янги давлат тузумини яратишда, айниқса миллий сиёсат ва шахснинг ҳуқуқ ва эркинликларига тааллуқли бўлган ҳужжат сифатида қабул қилинади. Масалан, 1776 йилнинг 20 июлида АҚШ нинг Филадельфия шаҳрида 13 колония вакиллари йиғилишиб «Қўшма Штатларнинг мустақиллик Декларацияси» ни тузиб эълон қилган. Унинг муаллифи йирик давлат арбоби Томас Джефферсон эди. Декларация Европада катта таассурот қолдирди. Декларацияда эзилган халқ қўзғолон кўтаришга ҳақли эканлиги кўрсатилган эди. 1789 йилнинг августида Францияда Таъсис мажлиси ўзининг машҳур «Инсон ва фуқароларнинг ҳуқуқлари Декларация»сини қабул қилди. Декларация 17 моддада инсон ва фуқароларнинг ҳуқуқларини баён қилиб берди. 1948 йилнинг 10 декабрида Бирлашган Миллатлар Ташкилоти томонидан ҳам тарихий ҳужжат - «Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон Декларация»си қабул қилинган. 1990 йилнинг 20 июнида Ўзбекистон Республикаси ССР Олий Кенгашининг ўн иккинчи чақириқ иккинчи сессияси «Мустақиллик тўғрисида Декларация» қабул қилди. Мазкур ҳужжатда Республика мустақиллигининг асосий принциплари - республика ҳудуди ва чегараларида республика қонунларининг устунлиги, ички ва ташқи сиёсат масалаларини мустақил ҳал этиш, халқаро ҳуқуқнинг асосий принципларини тан олиш ва ҳурмат қилиш, ўз тараққиёт йўли, ўз номи, давлат рамзларини белгилаш ва бошқалар мустаҳкамланди.