LexUZ шарҳи
Мазкур Битим Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 13 октябрдаги 399-сонли «Ҳукуматлараро битимларни тасдиқлаш тўғрисида»ги қарори билан тасдиқланган.
Ўзбекистон Республикаси Ҳукумати ва Қирғизистон Республикаси Ҳукумати, бундан кейин Томонлар деб аталувчилар,
жиноятчилик, айниқса унинг уюшган шаклларининг кўламлари ва тамойиллари ўсиб бораётганлигидан ташвишланаётганликларини изҳор қилиб,
ўз мамлакатлари фуқароларини уларнинг ҳаётига, инсоний ҳуқуқ ва эркинликларига, ор-номуси ва шарафига, жамият ва давлат манфаатларига тажовуз қилинишидан ишончли ҳимоя қилишни таъминлашга интилишдан келиб чиқиб,
умум эътироф этилган инсон ҳуқуқлари ва эркинликларига амал қилишда халқаро ҳамкорликка муҳим аҳамият бериб,
1996 йил 24 декабрдаги Ўзбекистон Республикаси ва Қирғизистон Республикаси ўртасида Абадий дўстлик тўғрисида шартнома ҳамда Ўзбекистон Республикаси ва Қирғизистон Республикаси ўртасида Фуқаролик, оилавий ва жиноий ишлар юзасидан ҳуқуқий ёрдам ва ҳуқуқий муносабатлар тўғрисида шартномани эътиборга олиб,
Бирлашган Миллатлар Ташкилоти ва Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлигининг жиноятчиликнинг олдини олиш ва жиноий одил судловни амалга ошириш соҳасида қабул қилган ҳужжатларининг қоидаларини ҳисобга олиб,
1. Томонлар ўзларининг марказий ваколатли органлари орқали ушбу Битим қоидаларига мувофиқ ҳамда миллий қонунларга, шунингдек ўз мамлакатларининг халқаро шартномаларига амал қилган ҳолда жиноятчиликка қарши курашда ҳамкорлик қиладилар.
Ўзбекистон Республикаси учун — Ўзбекистон Республикаси Прокуратураси, Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Миллий хавфсизлик хизмати, Ўзбекистон Республикаси Давлат божхона қўмитаси, Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитаси, Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Марказий банки, Ўзбекистон Республикаси Давлат чегараларини қўриқлаш бўйича қўмита, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги наркотик моддаларни назорат қилиш миллий маркази;
Қирғизистон Республикаси учун — Қирғизистон Республикаси Бош Прокуратураси, Қирғизистон Республикаси Миллий хавфсизлик вазирлиги, Қирғизистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги, Қирғизистон Республикаси Адлия вазирлиги, Қирғизистон Республикаси Молия вазирлиги, Қирғизистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги Давлат божхона инспекцияси, Қирғизистон Республикаси Молия вазирлиги ҳузуридаги Давлат солиқ инспекцияси, Қирғизистон Республикаси Ҳукумати ҳузуридаги Наркотикларни назорат қилиш бўйича давлат комиссияси, Қирғизистон Республикаси Миллий банки.
3. Томонлардан ҳар бири ўз марказий ваколатли органлари рўйхатига ўзгартишлар киритилиши тўғрисида бошқа Томонни дарҳол хабардор қилади.
4. Марказий ваколатли органлар ушбу Битимни бажариш учун бир-бирлари билан бевосита ҳамкорлик қиладилар.
1. Томонлар қуйидаги хилдаги жиноятларнинг олдини олиш, аниқлаш, бартараф қилиш ва текширишда ҳамкорлик қиладилар:
қурол-яроғ, ўқ-дори, портловчи ва заҳарли моддалар, кимёвий, биологик, радиоактив ва ядровий материаллар, стратегик йўналишдаги технология ҳамда ҳарбий техниканинг ноқонуний айланиши;
иқтисодиёт соҳасидаги жиноятлар, шу жумладан валюта бойликлари билан ноқонуний операциялар, ноқонуний халқаро молиявий, экспорт ва импорт операциялари, жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштириш, қалбаки пул белгилари ва молиявий ҳужжатлар, қимматбаҳо қоғозлар ва бепул тўлов воситаларини тайёрлаш ва сотиш;
2. Томонлар ўз давлатларининг қонунларига мувофиқ, шунингдек қуйидаги йўналишларда ҳамкорликни амалга оширадилар:
паспорт-виза ишлари, чет эллик фуқаролар ва фуқаролиги бўлмаган шахсларнинг келиш-кетиш ва транзит ўтишлари ва бўлиб туришларини назорат қилиш;
таниб бўлмаган жасадлар, ўзи ҳақида маълумот бера олмайдиган беморлар ва болаларнинг шахсини аниқлаштириш.
жиноятчиликка қарши курашга хизмат қиладиган илмий тадқиқотларни амалга ошириш, жумладан ахборот тизимларини, алоқа воситалари ва махсус техникани тараққий эттириш;
4. Томонлар, шунингдек ўғирлаб олиб кетилган ёки ноқонуний молиявий (экспорт, импорт) операциялари орқали қўлга киритилган ва ушбу Битим доирасидаги ҳаракатлар натижасида тортиб олинган нарсалар, мол-мулк ҳамда пул маблағларини бир-бирларига қайтаришда ҳамкорлик қиладилар.
Ушбу Битим 2-моддаси қоидаларини бажариш учун Томонларнинг марказий ваколатли органлари, жумладан қуйидаги шаклларда ҳамкорликни амалга оширадилар:
тайёрланаётган ёки амалга оширилган жиноятлар ҳамда уларга дахлдор жисмоний ва юридик шахслар ҳамда ташкилотлар тўғрисида қизиқиш уйғотувчи маълумотларни алмашиш;
ноқонуний айланишда пайдо бўлган наркотик воситалар, психотроп моддалар ва прекурсорларнинг янги турлари тўғрисидаги, уларни тайёрлаш ва бунда қўлланадиган моддалар, шунингдек наркотик воситалар, психотроп моддалар ҳамда прекурсорларни тадқиқ этиш ва аниқлаштиришнинг янги усуллари тўғрисидаги ахборот билан алмашиш;
ўғирлаб кетилган, номери ёки махсус фарқловчи белгиси бўлган нарсалар, жумладан автотранспорт ва ўточар қуроллар, шунингдек номерли қимматбаҳо қоғозлар ва паспортларни (шахсни тасдиқловчи ҳужжатларни) қидириб топиш;
иш тажрибасини ўртоқлашиш, жумладан стажировкалар, маслаҳатлашувлар, семинарлар ва ўқув курсларини ўтказиш;
қонунлар ва бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатномаларни алмашиш, ўқув ва методик асарларни олишда кўмаклашиш;
1. Ушбу Битим доирасида ҳамкорлик Томонлар ваколатли органларининг ёрдам кўрсатиш тўғрисидаги сўровлари асосида амалга оширилади.
2. Ёрдам кўрсатиш тўғрисидаги сўровлар ёзма тарзда юборилади. Сўровнинг ҳақиқийлигига ёки мазмунига шубҳа туғиладиган бўлса, уни тасдиқлаб бериш талаб қилиниши мумкин.
а) ишга алоқадор кишиларнинг исми ва фамилияси, лақаби, фуқаролиги, туғилган вақти ва жойи, касби, турар жойи ёки яшаб турган ўрни;
в) амалга оширилган қилмиш ёки юз берган воқеа баёни, жиноий ишлар бўйича эса сўраётган томон давлати қонунларига мувофиқ қилмишнинг баҳоланиши ва қўлланадиган қонун матни;
5. Ёрдам кўрсатиш тўғрисидаги сўров асл нусхада тақдим этилиши ва сўраётган ваколатли органнинг раҳбари ёки унинг ўринбосари томонидан имзоланиб, шу ваколатли органнинг гербли муҳри билан тасдиқланган бўлиши керак.
6. Ёрдам кўрсатиш тўғрисидаги сўров ушбу Битим 1-моддасининг 4-бандида кўрсатилган тартибда юборилади.
1. Агар сўровнинг бажарилиши сўралаётган ваколатли орган давлатининг миллий хавфсизлигига ва бошқа манфаатларига зиён етказса ёки унинг давлати қонунларига ёхуд халқаро шартномаларига зид бўлса, ушбу Битим доирасида ёрдам бериш бутунлай ёки қисман рад этилиши мумкин.
2. Сўралаётган ваколатли орган давлатининг қонунларига кўра сўровда кўрсатилган қилмиш жиноят деб ҳисобланмаса, ёрдам кўрсатиш рад этилиши мумкин.
3. Ёрдам кўрсатиш тўғрисидаги сўровни бажаришни рад этиш тўғрисида қарор қабул этилса, сўраётган Томоннинг ваколатли органига раддия сабаби кўрсатилган ҳолда ёзма равишда хабар берилади.
1. Агар сўровнинг бажарилиши сўровни олган органнинг ваколатига кирмаса, бу орган уни дарҳол ўз давлатининг тегишли ваколатли органига жўнатади ва бу ҳақда сўраётган Томоннинг ваколатли органини хабардор қилади.
2. Сўралаётган Томоннинг ваколатли органи ўз нуқтаи назаридан сўровни бажариш учун лозим бўладиган қўшимча маълумотларни сўраб олишга ҳақлидир.
3. Сўралаётган Томоннинг марказий ваколатли органлари сўровни тезлик билан, иложи борича тўлиқ ҳамда сифатли қилиб бажариш учун барча зарур чораларни кўрадилар.
Сўровни бажаришга тўсқинлик қиладиган ёки уни хийла кечиктирадиган сабаблар бор бўлса, бу ҳақда сўраётган ваколатли орган тезда хабардор қилинади.
4. Сўровни бажаришда сўралаётган Томон давлатининг қонунлари қўлланади, бироқ сўраётган Томоннинг илтимосига кўра, агар бу нарса сўралаётган Томоннинг қонунларига ёки халқаро мажбуриятларига зид келмаса, сўраётган Томон давлатининг қонунлари қўлланиши ҳам мумкин.
5. Сўралаётган Томоннинг ваколатли органи сўровнинг бажарилиши ўз давлатида амалга оширилаётган жиноий қидирувга ё бошқа бирон ишга халақит беради деб ҳисобласа, у сўровни бажаришни кечиктириши ёки унинг бажарилишини сўраётган Томоннинг марказий ваколатли органи билан маслаҳатлашилганидан кейин белгиланган шартларга амал қилинишига боғлиқ қилиб қўйиши мумкин. Сўраётган Томон ёрдамни шу шартлар асосида қабул этса, у бундай шартларга амал қилиши керак.
6. Сўралаётган Томоннинг ваколатли органи сўраётган Томон ваколатли органининг илтимосини олгач, сўров ва унинг мазмунини махфий сақлашни таъминлаш учун барча зарур чораларни кўради. Сўровнинг бажарилиши унинг ошкор этилишини тақозо этса, сўралаётган Томоннинг ваколатли органи бу ҳақда сўраётган Томоннинг ваколатли органини хабардор қилади ва у бундай шартларда сўровни бажариш лозим ёки йўқлигини ҳал қилади.
7. Сўралаётган Томоннинг ваколатли органи, сўраётган Томоннинг ваколатли органи илтимосига кўра сўровнинг бажарилиши қандай бораётганидан уни хабардор қилиб туриши мумкин.
8. Сўралаётган Томоннинг ваколатли органи иложи борича қисқа муддатда сўровни бажаришнинг натижаси тўғрисида сўраётган Томоннинг ваколатли органини хабардор қилади.
9. Томонларнинг ваколатли органлари ўз давлатларининг қонунларига мувофиқ ҳамда ўз ваколатлари доирасида бир-бирларига кўмаклашадилар.
1. Томонлар ўз давлатларининг қонунлари доирасида ҳамда ўз имкониятлари даражасида нарсалар ва моддаларнинг ноқонуний айланишида иштирок этаётган шахсларни аниқлаш ва уларни жиноий таъқиб этиш мақсадида исталган учинчи томон билан ўзаро мақбул аҳдлашувлар асосида айланиши тақиқланган нарсалар ва моддаларни назорат қилинадиган етказиб бериш методидан тегишлича фойдаланишни кўзда тутадиган зарур чораларни кўрадилар.
2. Назорат қилинадиган етказиб бериш методини қўллаш тўғрисидаги қарорлар ҳар бир алоҳида ҳолатда иккала Томоннинг ваколатли органлари тарафидан жамоатчилик хавфсизлигини таваккалга қўйишини ҳамда лозим бўлса, молиявий аҳдлашувларни ҳисобга олган ҳолда, шунингдек юрисдикция масаласида Томонлар эришган ўзаро англашувларни назарда тутиб қабул қилинади.
3. Эришилган аҳдлашувларга мувофиқ назорат қилиб етказиб берилаётган нарсалар ва моддаларнинг ноқонуний туркумлари, шу жумладан исталган учинчи томон иштирокида, жиноий-процессуал қонунларга амал қилиб, ва асралган ҳолда бундан кейин ташилиши учун тўла ёки қисман олиб қўйилиши мумкин.
Томонлар ўз давлатларининг қонунлари асосида тегишли ҳолларда ўзаролик асосида кўрсатмалари ёки ҳаракатлари уюшган жиноий гуруҳлар фаолиятининг олдини олишда ёки унга чек қўйишда, ё бўлмаса жиноий ишларни текшириш ва судда кўриб чиқишда муҳим аҳамиятга эга бўлган ёки муҳим аҳамият касб этиши мумкин бўлган шахсларнинг, зарур бўлганида эса уларнинг яқин қариндошларининг ҳам хавфсизлигини таъминлаш юзасидан келишилган тадбирларни амалга оширадилар.
Ушбу Битимни амалга ошириш йўлида Томонларнинг манфаатдор марказий ваколатли органлари алоҳида битимлар тузишлари мумкин.
1. Ушбу Битимни бажариш чоғида юзага келадиган харажатларни, агар ҳар бир конкрет ҳолатда алоҳида тартиб белгилаб олинган бўлмаса, Томонларнинг ўзлари қоплайди.
2. Томонлар, зарур бўлганида, бир-бирларига бепул, жумладан жиноятчиликка қарши курашда муайян вазифаларни ҳал этиш учун зарур бўлган ускуна ва материаллар билан ёрдам беришлари мумкин.
1. Томонларнинг ёки уларнинг марказий ваколатли органларининг вакиллари зарур бўлганида ушбу Битим асосида ҳамкорликни мустаҳкамлаш ва самаралилигини ошириш масаласини кўриб чиқиш мақсадида ишчи учрашувлари ва маслаҳатлашишлар ўтказишлари мумкин.
2. Ушбу Битим қоидаларини талқин қилиш ва қўллаш борасидаги барча баҳсли масалалар Томонлар ўртасида музокаралар ўтказиш орқали ҳал қилинади.
Ушбу Битимнинг қоидалари Томонларнинг улар иштирок этган бошқа халқаро шартномалардан келиб чиқадиган ҳуқуқ ва мажбуриятларига дахл қилмайди.
Томонларнинг розилигига кўра ушбу Битимга ўзгартиш ва қўшимчалар киритилиши мумкин. Улар алоҳида протоколлар тарзида расмийлаштирилиб, ушбу Битимнинг 15-моддаси қоидаларига мувофиқ кучга киради ва ушбу Битимнинг ажралмас қисми бўлиб ҳисобланади.
Ушбу Битим Томонлар унинг кучга кириши учун зарур бўлган давлат ички процедураларини бажарганликлари тўғрисида дипломатик каналлар орқали олинган охирги билдиришнома санасидан бошлаб кучга киради.
Ушбу Битим Томонлардан бири унинг амал қилишини тўхтатиш нияти тўғрисида бошқа Томонни дипломатик каналлар орқали ёзма равишда хабардор қилмагунича ўз кучида қолади. Бу ҳолда бошқа Томон бундай билдиришномани олганидан сўнг олти ой ўтгач, ушбу Битим амал қилишини тўхтатади.